Η Χάγη απαγορεύει από την Πρωτοχρονιά κάθε διαφήμιση ορυκτών καυσίμων, προϊόντων τους και σχετικών υπηρεσιών.
Από τη Μαρία Δεναξά
Η κλιματική δικτατορία παίρνει σάρκα και οστά. Η Χάγη απαγορεύει από την 1η Ιανουαρίου κάθε διαφήμιση ορυκτών καυσίμων, προϊόντων τους και υπηρεσιών που σχετίζονται με αυτά, τα οποία υποτίθεται πως επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με μεγάλες ποσότητες CO2.
Aπό τη νέα χρονιά δεν θα είναι πλέον ορατές διαφημίσεις που προωθούν άνθρακα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κρουαζιέρες, προσφορές αεροπορικών εταιριών ή αυτοκινήτων κινητήρων εσωτερικής καύσης, ό,τι δηλαδή έχει να κάνει με μία από τις πιο θεμελιώδεις ελευθερίες, την ελευθερία της επιλογής.
«Είμαστε μια πόλη δίπλα στη θάλασσα. Δεν θέλουμε να καταλήξουμε μέσα στη θάλασσα». Ο Ρόμπερτ Μπάρκερ έχει τον τρόπο του με τις λέξεις. Από το γραφείο του στο δημαρχείο της Χάγης, ένα τεράστιο λευκό κτίριο που μοιάζει με κυψέλη, σχεδιασμένο από τον Αμερικανό αρχιτέκτονα Ρίτσαρντ Μάγιερ, ο αντιδήμαρχος της μεγαλούπολης υπερασπίζεται σθεναρά την απαγόρευση των διαφημίσεων που προωθούν τα ορυκτά καύσιμα και θα είναι μια παγκόσμια πρωτιά για την πόλη όπου έχει την έδρα της η ολλανδική κυβέρνηση.
Δικαστική προσφυγή
Οι διαφημίσεις ορυκτών καυσίμων, των προϊόντων και υπηρεσιών που έχουν να κάνουν με αυτά δεν θα είναι πλέον ορατές σε στέγαστρα λεωφορείων, διαφημιστικές πινακίδες ή άλλους διαφημιστικούς χώρους στη Χάγη. «Ως πόλη, πιστεύουμε ότι είναι ζωτικής σημασίας η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αντιθέτως, αυτού του είδους οι διαφημίσεις συμβάλλουν στην ενίσχυσή της» λέει ο Ρόμπερτ Μπάρκερ. Το να φτάσει σε αυτό το σημείο η δημοτική Αρχή της Χάγης δεν ήταν καθόλου εύκολο κατόρθωμα. Χρειάστηκαν σχεδόν δύο χρόνια διαπραγματεύσεων. Οι υποστηρικτές αυτής της ακραίας περιβαλλοντικής πολιτικής υποστηρίζουν πως η κλιματική κρίση αποτελεί μείζον υπαρξιακό πρόβλημα. Στην απέναντι όχθη, οι πολέμιοι της υπερβολής κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την ενδεχόμενη τυραννία των πράσινων πολιτικών που επιταχύνονται.
Οπως τονίζουν, δεν πρόκειται να καταθέσουν τα όπλα. Υπόσχονται νομικές ενέργειες. Αυτό ανακοίνωσε στην κρατική τηλεόραση η ANVR, η επαγγελματική ένωση των ταξιδιωτικών γραφείων Ολλανδίας, που απειλούνται με καταστροφή, κάνοντας λόγο για «σοβαρή επίθεση στην ελευθερία της έκφρασης και της επιλογής». Το Κόμμα για τα Ζώα (PVDD), του οποίου ο Ρόμπερτ Μπάρκερ προεδρεύει στην περιοχή της Χάγης, είναι ο κύριος εμπνευστής της απόφασης. Η υπόθεση χρονολογείται από το 2021, όταν υπήρξε μια αρχική συζήτηση για την απαγόρευση αυτού του είδους της διαφήμισης στα στέγαστρα λεωφορείων, αλλά δεν ελήφθη δεσμευτική απόφαση. Ο Ρόμπερτ Μπάρκερ δεν ήταν ακόμη μέλος του δημοτικού συμβουλίου εκείνη την εποχή.
«Το κόμμα μου κατέβαλε τότε κάθε δυνατή προσπάθεια για να κατοχυρώσει διά νόμου μια τέτοια απαγόρευση. Το 2022 αποτύχαμε για πρώτη φορά. Δεν είχαμε την πλειοψηφία. Μόλις στις 12 Σεπτεμβρίου η πρωτοβουλία, ελαφρώς τροποποιημένη, έγινε δεκτή, με 24 ψήφους έναντι 21, μαζί με μια δεύτερη απαγόρευση. Μια νίκη που δεν είναι αμελητέα, δεδομένου ότι η Ολλανδία διοικείται από μια συντηρητική κυβέρνηση, με τον πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Ντικ Σουφ επικεφαλής ενός συνασπισμού που περιλαμβάνει το Κόμμα για την Ελευθερία του ηγέτη της ριζοσπαστικής δεξιάς Γκέερτ Βίλντερς» δηλώνει.
Επιχείρηση μάρκετινγκ
Πολλοί αναρωτιούνται αν η απόφαση αυτή δεν είναι τίποτα άλλο από μια επιχείρηση μάρκετινγκ. Ο Ρόμπερτ Μπάρκερ το διαψεύδει. Επισημαίνει ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ έκανε έκκληση «να μην παίζουμε ρώσικη ρουλέτα με το κλίμα». Τον Ιούνιο, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στη Νέα Υόρκη, ο Αντόνιο Γκουτέρες κατηγόρησε τους ομίλους ορυκτών καυσίμων ως «χορηγούς του κλιματικού χάους», οι οποίοι «αποκομίζουν κέρδη ρεκόρ και απολαμβάνουν τρισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις που χρηματοδοτούνται από τους φορολογουμένους». Στη συνέχεια κάλεσε τις κυβερνήσεις και τα μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο να απαγορεύσουν τη διαφήμιση των ορυκτών καυσίμων, όπως έκαναν ορισμένοι με τον καπνό.
«Η Χάγη είναι μια πόλη της δικαιοσύνης και της ειρήνης και έδρα πολλών οργανισμών του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαστηρίου. Κατά κάποιον τρόπο, ήταν λογικό να γίνουμε η πρώτη πόλη στον κόσμο που θα απαγόρευε επίσημα αυτού του είδους τη διαφήμιση, κατοχυρώνοντας την απαγόρευση με νόμο» τονίζει ο αντιδήμαρχος. Απορρίπτει το επιχείρημα των αντιπάλων του ότι παραβιάζεται η ελευθερία της επιλογής και της έκφρασης: «Η διαφήμιση τσιγάρων απαγορεύτηκε επειδή ο καπνός κάνει κακό στους πνεύμονές μας. Γιατί να μην απαγορευτεί η διαφήμιση των ορυκτών καυσίμων, όταν είναι κακή για τους πνεύμονες της Γης;»
Στόχος η ουδετερότητα του άνθρακα έως το 2050
Οι Κάτω Χώρες στοχεύουν επίσημα στην ουδετερότητα του άνθρακα έως το 2050. Η Χάγη είναι αποφασισμένη να το πετύχει αυτό 20 χρόνια νωρίτερα και ελπίζει την πρωτοβουλία της να υιοθετήσουν και άλλες πόλεις. «Η Χάγη επιθυμεί να δώσει το παράδειγμα. Ελπίζω πολύ ότι κι άλλες πόλεις θα μας μιμηθούν» λέει ο Ρόμπερτ Μπάρκερ. Σύμφωνα με τον οργανισμό World Without Fossil Ads, σχεδόν 42 δήμοι, μεταξύ των οποίων 16 στην Ολλανδία, καθώς και η Στοκχόλμη, το Σίδνεϊ και το Λίβερπουλ, έχουν αποφασίσει να αποσύρουν τις διαφημίσεις αυτές ή να τις καταστήσουν λιγότερο ορατές.
Το Χάαρλεμ, κοντά στο Αμστερνταμ, έχει ήδη απαγορεύσει τη διαφήμιση κρέατος σε ορισμένες τοποθεσίες. Αλλά η Χάγη παραμένει η μόνη πόλη που έχει υιοθετήσει έναν δεσμευτικό νόμο, ο οποίος ισχύει επίσης για ολόκληρη την πόλη. Το Εδιμβούργο, για παράδειγμα, έχει απαγορεύσει τη διαφήμιση ορυκτών καυσίμων από τον Μάιο, αλλά μόνο σε περιοχές που ανήκουν στο δημοτικό συμβούλιο. Το Αμστερνταμ απαγορεύει τη διαφήμισή τους στο μετρό από το 2021. Αλλού, ο κύριος στόχος είναι η διαπραγμάτευση των απαγορεύσεων με τους φορείς εκμετάλλευσης διαφημίσεων για τα μελλοντικά συμβόλαια, όταν αυτά έρθουν προς ανανέωση. Στη Χάγη, εάν οι εταιρίες που διαχειρίζονται διαφημιστικό χώρο δεν συμμορφωθούν με την απαγόρευση, θα υποστούν πειθαρχικές κυρώσεις και πρόστιμα. Αλλά όχι για τους πρώτους τέσσερις μήνες, ώστε να επιτραπεί μια ομαλή μετάβαση.
Οπως επισημαίνει ο Ρόμπερτ Μπάρκερ: «Δεν επιδιώκουμε την απαγόρευση αυτών των προϊόντων και υπηρεσιών καθαυτών. Απλώς προσπαθούμε να μη γίνεται ενεργή προώθησή τους στη δημόσια σφαίρα, επειδή αυτό είναι αντίθετο με τους κλιματικούς στόχους που έχουμε θέσει. Στο μέτρο του δυνατού, μάλιστα, τα πρατήρια καυσίμων, για παράδειγμα, δεν θα επηρεαστούν». Κατά την άποψή του, «τυχόν αεροπορικές εταιρίες ή τουριστικοί πράκτορες που επιθυμούν να αμφισβητήσουν την απόφαση μάλλον θα το σκεφτούν δύο φορές πριν προσφύγουν στα δικαστήρια. Διότι δεν θα ήταν πολύ καλό για την εικόνα τους» αναφέρει ο Μπάρκερ, σχεδόν εκβιαστικά…
