Τα κράτη της Βαλτικής πρόκειται να αποσυνδεθούν πλήρως από το ελεγχόμενο από τη Μόσχα ενεργειακό δίκτυο «BRELL» το Σάββατο, πριν ολοκληρώσουν τη σύνδεσή τους με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας την Κυριακή!
Οι χώρες της Βαλτικής, η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία προετοιμάζονται για πιθανές δολιοφθορές και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο αυτό το Σαββατοκύριακο, καθώς ολοκληρώνουν την πολυαναμενόμενη αποσύνδεσή τους από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ρωσίας.
Αυτό αναφέρει το CNBC, τονίζοντας ότι τα κράτη της Βαλτικής πρόκειται να αποσυνδεθούν πλήρως από το ελεγχόμενο από τη Μόσχα ενεργειακό δίκτυο «BRELL» το Σάββατο, πριν ολοκληρώσουν τη σύνδεσή τους με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας την Κυριακή.
Η κίνηση θεωρείται ως ένας κρίσιμος τρόπος για να ενισχύσουν τα ηλεκτρικά τους συστήματα, να διασφαλίσουν την ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια και να διαλύσουν τα απομεινάρια της μετασοβιετικής εποχής που έχουν δεσμεύσει τα κράτη της Βαλτικής με τη Ρωσία.
Ο Gert Auväärt, επικεφαλής του Κέντρου Κυβερνοασφάλειας της Εσθονίας, δήλωσε στο CNBC ότι η χώρα συνεργάζεται στενά με τους γείτονές της στον τομέα της κυβερνοασφάλειας για να προετοιμαστεί για πιθανά σενάρια κινδύνου όταν πραγματοποιηθεί η αποσύνδεση.
«Η μετάβαση έχει σχεδιαστεί διεξοδικά και οι ειδικοί εκτιμούν την πιθανότητα σοβαρών προβλημάτων ως χαμηλή.
Ωστόσο, η Ρωσία μπορεί να επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί αυτή την περίοδο για να δημιουργήσει αβεβαιότητα», είπε.
«Χάρη στην ισχυρή εθνική και διεθνή συνεργασία, η Εσθονία είναι καλά προετοιμασμένη ακόμη και για τα χειρότερα σενάρια — αν και αυτό δεν σημαίνει ότι τέτοιες απειλές θα υλοποιηθούν», πρόσθεσε.
Το εάν η Ρωσία θα αφήσει τη σημαντική αποσύνδεση των Βαλτικών από το “BRELL” – ένα αρκτικόλεξο για τη Λευκορωσία, τη Ρωσία, την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία που αναφέρεται στη συμφωνία τους του 2001 για συγχρονισμό των δικτύων ηλεκτρικής τους ενέργειας – παραμένει αναπάντητο.
Ωστόσο, η πιθανότητα για αντίποινα από τη Ρωσία λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τα υπουργεία ενέργειας της Βαλτικής και τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς, όπως η Elering, ο κρατικός διαχειριστής δικτύου της Εσθονίας.
«Οι προετοιμασίες έχουν ολοκληρωθεί και είμαστε έτοιμοι για αποσυγχρονισμό», δήλωσε ο Kalle Kilk, επικεφαλής της Elering, περιγράφοντας τη διαδικασία ως «μοναδικό εγχείρημα στην πρόσφατη ιστορία της ενέργειας, όσον αφορά την κλίμακα και την πολυπλοκότητά της».
«Αν και οι μεγάλες τεχνικές αλλαγές ενέχουν πάντα ορισμένους κινδύνους, τους έχουμε αναλύσει διεξοδικά και αναπτύξαμε τα κατάλληλα σχέδια δράσης.
Με μια προγραμματισμένη μετάβαση, ο μέσος καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας δεν θα πρέπει να παρατηρήσει καμία αλλαγή».
«Αυτό που δεν μπορεί να προβλεφθεί 100%, ωστόσο, είναι μια κατάσταση όπου η ενέργεια χρησιμοποιείται ως όπλο.
Έτσι, αυτό που είναι επικίνδυνο δεν είναι τόσο η αποσύνδεση από τη Ρωσία, γιατί προετοιμαζόμαστε για αυτό εδώ και χρόνια, αλλά να συνεχίσουμε να είμαστε συνδεδεμένοι με το ηλεκτρικό σύστημα της Ρωσίας», είπε ο Kilk.
Αντίστροφη μέτρηση για την «ενεργειακή ανεξαρτησία»
Η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία εντάχθηκαν στην ΕΕ το 2004, αλλάζοντας τον πίνακα στις σχέσεις των εθνών με τη Ρωσία.
Έκτοτε, τα κράτη προσπάθησαν να ευθυγραμμίσουν τα δίκτυά τους ηλεκτρικής ενέργειας με την υπόλοιπη ΕΕ.
Το μπλοκ παρείχε επιχορηγήσεις αξίας άνω των 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον συγχρονισμό, ο οποίος θεωρείται στρατηγική προτεραιότητα.
Η αίσθηση του επείγοντος γύρω από την αποσύνδεση επιταχύνθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, με τη σύγκρουση να προκαλεί φόβους μεταξύ άλλων πρώην σοβιετικών δημοκρατιών – συμπεριλαμβανομένων των Βαλτικών – ότι θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν παρόμοια ρωσική επιθετικότητα στο μέλλον.
Η συνεχιζόμενη χρήση της ενεργειακής υποδομής της σοβιετικής εποχής από τη Λιθουανία, τη Λετονία και την Εσθονία θεωρήθηκε επίσης πηγή μεγάλης ανασφάλειας, με ανησυχίες ότι η Ρωσία θα μπορούσε να διακόψει την παροχή ρεύματος κατά βούληση.
Τα κράτη της Βαλτικής φαίνεται να βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» με τη Ρωσία και τη σύμμαχό της Λευκορωσία (η Λετονία έχει σύνορα και με τις δύο, η Εσθονία συνορεύει με τη Ρωσία ενώ η Λιθουανία μοιράζεται σύνορα με τη Λευκορωσία και τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ) και το πρώην σοβιετικό τους καθεστώς τα έχει καταστήσει στόχο για δραστηριότητες «υβριδικής» απειλής, που κυμαίνονται από κυβερνοεπιθέσεις υπό θαλάσσιες βόμβες.
Οι κυβερνοεπιθέσεις κατά της Εσθονίας αυξήθηκαν το 2022 μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δήλωσε στο CNBC ο εσθονικός Auväärt.
«Αυτές κυμαίνονταν από επιθέσεις DDoS που βασίζονται σε hacktivist έως πιο εξελιγμένες, στοχευμένες επιχειρήσεις εναντίον κυβερνητικών υπηρεσιών και επιχειρήσεων.
Ενώ η Εσθονία έχει καταστεί ικανή στην αντιμετώπιση αυτών των απειλών, το συνολικό επίπεδο κινδύνου παραμένει υψηλό.
Συχνά είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εάν η εχθρική δραστηριότητα στον κυβερνοχώρο συνδέεται με συγκεκριμένα γεγονότα ή μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής», σημείωσε.
Τελικό κεφάλαιο
Με τα ενεργειακά συστήματα της Βαλτικής και της Ρωσίας να παραμένουν αλληλένδετα παρά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η σχεδιαζόμενη αποσύνδεση από τη Ρωσία πάνω από 30 χρόνια αργότερα είναι τόσο σημαντική όσο και συμβολική.
«Η κίνηση των τριών χωρών της Βαλτικής θα είναι το επιστέγασμα πολυετών και πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ προσπαθειών για την αποσύνδεση ζωτικής σημασίας ενεργειακών υποδομών από τα δίκτυα της σοβιετικής εποχής, τα οποία θεωρούνται πηγή ανασφάλειας», δήλωσε ο Andrius Tursa, σύμβουλος της Teneo για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
«Οι χώρες έχουν ενισχύσει τη φυσική και κυβερνοασφάλεια των ενεργειακών τους συστημάτων εν αναμονή πιθανών εξωτερικών προσπαθειών διακοπής κατά τη διάρκεια αυτής της εξαιρετικά συμβολικής και τεχνικά πολύπλοκης μετάβασης», σημείωσε.
Η αποσύνδεση από το ρωσικό δίκτυο θα πραγματοποιηθεί το πρωί του Σαββάτου, ξεκινώντας από τη Λιθουανία και καταλήγοντας στην Εσθονία.
Τα κράτη της Βαλτικής θα πραγματοποιήσουν στη συνέχεια κοινές δοκιμές συχνότητας και τάσης το Σαββατοκύριακο «για να αξιολογήσουν τα διαδικαστικά και τεχνικά μέτρα των χωρών της Βαλτικής για τη διατήρηση της συχνότητας και την ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν ανεξάρτητα», δήλωσε ο χειριστής του δικτύου Elering.
Η διαδικασία αποσυγχρονισμού ολοκληρώνεται το απόγευμα της Κυριακής, όταν τα κράτη της Βαλτικής συνδέονται και συγχρονίζουν τα δίκτυά τους με το ηπειρωτικό ευρωπαϊκό δίκτυο, γνωστό ως Synchronous Grid of Continental Europe ή UCTE.
Ο υπουργός Κλίματος και Ενέργειας της Λετονίας Kaspars Melnis δήλωσε ότι έχουν ήδη γίνει προσπάθειες διάδοσης παραπληροφόρησης σχετικά με τη μετάβαση, δηλώνοντας ότι «σε περίπλοκες γεωπολιτικές συνθήκες, είναι αλήθεια ότι η κοινωνία είναι πιο ευάλωτη και όσο πλησιάζει η καθορισμένη ημερομηνία για την ολοκλήρωση του έργου συγχρονισμού, τόσο περισσότερο συναντάμε παραπλανητικές πληροφορίες».
«Ως εκ τούτου, παροτρύνουμε το κοινό να αντιμετωπίζει τις πληροφορίες με κριτικό πνεύμα, να μην υποκύπτει σε οποιεσδήποτε συναισθηματικά φορτισμένες δηλώσεις και να μην κοινοποιεί ειδήσεις που δεν έχουν επαληθευτεί», είπε σε σχόλια που δημοσιεύτηκαν στον ιστότοπο της λετονικής εταιρείας δικτύου AST.
Ο συγχρονισμός με την υπόλοιπη ήπειρο ήταν ζωτικής σημασίας για τη Βαλτική, πρόσθεσε, και «στοχεύει να διασφαλίσει ότι μπορούμε να διατηρήσουμε και να ελέγξουμε μόνοι μας το δίκτυο, να εξασφαλίσουμε σταθερότητα και να μην εξαρτόμαστε από τις ενέργειες των γειτόνων μας».
Υπάρχει απτή ανακούφιση για τον επικείμενο συγχρονισμό μεταξύ των φορέων ενέργειας της Βαλτικής.
Ο πάροχος δικτύου AST διαθέτει ακόμη και αντίστροφη μέτρηση για την «ενεργειακή ανεξαρτησία των κρατών της Βαλτικής» στον ιστότοπό του.
