Τα νερά του ποταμού Άρδα δεν είναι δώρο προς την Ελλάδα. Αυτό είναι το ζήτημα για το οποίο οι Βούλγαροι πολιτικοί έχουν έντονες διαφωνίες – Ο ποταμός Άρδας αφού περάσει από το φράγμα του Ιβαΐλοβκγραντ. Η φωτογραφία είναι από τις 29 Ιανουαρίου 2025.
Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ παρέχει και θα συνεχίσει να παρέχει εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού για τις αγροτικές ανάγκες της Ελλάδας . Αυτή τη στιγμή αυτό συμβαίνει με προσωρινές συμφωνίες μεταξύ Σόφιας και Αθήνας, αλλά η κυβέρνηση διαπραγματεύεται μια μακροπρόθεσμη διευθέτηση του ζητήματος.
Αυτό έγινε σαφές την Πέμπτη, κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής ακρόασης του πρωθυπουργού Ρόζεν Ζελιάζκοφ , εκπροσώπων του Υπουργικού Συμβουλίου , της Εθνικής Εταιρείας Ηλεκτρισμού (ΝΕΚ) και των υπηρεσιών.
Η ακρόαση ζητήθηκε από το φιλορωσικό κόμμα της «Αναγέννησης»/Vazrazhdane , το οποίο κατηγόρησε το κυβερνών κόμμα και τις κρατικές εταιρείες ότι παρέχουν υδάτινους πόρους δωρεάν ή υπό συνθήκες που βλάπτουν τα συμφέροντα της Βουλγαρίας.
Στην πραγματικότητα, η Βουλγαρία ανέλαβε αυτή τη δέσμευση στα μέσα του περασμένου αιώνα, αλλά η 60ετής θητεία της έληξε το 2024.
Τώρα η νέα κυβέρνηση των GERB, BSP και ITN, με την υποστήριξη της DPS-Dogan, εργάζεται για την ανανέωση της συμφωνίας παροχής νερού στην Ελλάδα. Και υπόσχεται ότι και η Βουλγαρία θα ωφεληθεί από αυτό.
Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο Παρίσι, η Βουλγαρία υπέγραψε μια συνθήκη ειρήνης που διευθέτησε τις συνέπειες για τη χώρα, η οποία πολέμησε αρχικά στο πλευρό του Τριμερούς Συμφώνου Ναζιστικής Γερμανίας, Ιταλίας και Ιαπωνίας και μετά τον Οκτώβριο του 1944. τάχθηκε στο πλευρό των συμμάχων της Μεγάλης Βρετανίας, των ΗΠΑ, της ΕΣΣΔ και της Γαλλίας.
Με τη συμφωνία αυτή η Βουλγαρία αναλαμβάνει να καταβάλει 45 εκατ. δολάρια αποζημιώσεων με τη μορφή αγαθών στην Ελλάδα εντός 8 ετών.
Εκείνη την εποχή, το Βουλγαρικό Κομμουνιστικό Κόμμα ( BCP ) ήταν στην κεφαλή του κράτους. Η αδυναμία της Βουλγαρίας υπό την κυριαρχία του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος να ανταπεξέλθει στις πληρωμές οδήγησε στην υπογραφή συμφωνίας που διευθέτησε τα εκκρεμή οικονομικά ζητήματα.
Ολοκληρώθηκε το 1964 και υποχρεώνει τη Βουλγαρία να χορηγήσει 186 εκατομμύρια δωρεάν m 3 νερού ετησίως για άρδευση, που θα εξυπηρετεί την ελληνική γεωργία για μια περίοδο 60 ετών.
Η συμφωνία αυτή ήταν μέρος μιας ευρύτερης διευθέτησης των οικονομικών σχέσεων μεταξύ της τότε Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας και του Βασιλείου της Ελλάδας και ορισμένες από τις συμφωνίες ισχύουν ακόμη και σήμερα.
Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης υποχρέωση για την Ελλάδα να κατασκευάσει υποδομές που θα βοηθούσαν στην αποτελεσματικότερη χρήση των υδάτινων πόρων.
Για 60 χρόνια, η Βουλγαρία εκπληρώνει τις δεσμεύσεις της, αλλά σύμφωνα με Βούλγαρους πολιτικούς, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Ζελιάζκοφ, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη κατασκευάσει τις απαραίτητες υποδομές στο έδαφός της.
Η συμφωνία έληξε το 2024, γεγονός που έθεσε το ερώτημα τι θα γίνει από εδώ και πέρα.
Γιατί η ακρόαση έφτασε σε αυτό;
Το θέμα των μελλοντικών συμφωνιών για την παροχή υδατικών πόρων από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα τέθηκε για πρώτη φορά στα μέσα Ιανουαρίου.
Στη συνέχεια αγρότες από την παραμεθόρια ελληνική περιοχή του Έβρου διαμαρτυρήθηκαν στήνοντας προσωρινά οδοφράγματα.
«Λόγω της κλιματικής αλλαγής, είχαμε ξηρασία, δεν είχαμε βροχή και είμαστε αναγκασμένοι να βασιζόμαστε αποκλειστικά στον ποταμό Άρδα».
Αν η Βουλγαρία πει ότι δεν θα μας δώσει νερό, τα χωράφια θα στεγνώσουν. «Εάν δεν υπάρξει μακροπρόθεσμη συμφωνία, θα σημαίνει θάνατο για εμάς», δήλωσαν τότε εκπρόσωποι των αγροτών, σύμφωνα με το Reuters.
Πρόσθεσαν ότι εξαρτώνται πλήρως από το νερό στη Βουλγαρία και ότι το ελληνικό κράτος δεν έχει κατασκευάσει καμία υποδομή για να βοηθήσει στην υδροδότηση.
Πριν από λίγες ημέρες, ο αρχηγός του κόμματος της «Αναγέννησης», Κωσταντίν Κωσταντίνοφ , ζήτησε ειδική ακρόαση εκπροσώπων του υπουργικού συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Ρόζεν Ζελιάζκοφ, καθώς και της διοίκησης της ΝΕΚ. Η ενεργειακή εταιρεία διαχειρίζεται την υποδομή των φραγμάτων κατά μήκος του ποταμού Άρδα – Καταρράκτης Άρδας , από τον οποίο ανακατευθύνεται το νερό για τις ανάγκες της Ελλάδας.
Στην τοποθέτησή του, ο Κωσταντίνοφ επέκρινε την υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ντιμίταρ Γκλάβτσεφ για το γεγονός ότι μετά τον Ιούλιο του 2024 συνέχισε να παρέχει δωρεάν νερό στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την «Αναγέννηση», η νέα συμφωνία που ετοιμάζεται αυτή τη στιγμή μεταξύ των δύο χωρών δεν προβλέπει την προστασία των βουλγαρικών συμφερόντων.
Ποιος είναι ο σχεδιασμός του υπουργικού συμβουλίου;
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης στο κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός του GERB Ρόζεν Ζελιάζκοφ επιβεβαίωσε ότι η ΝΕΚ έχει συνάψει πρόσθετη συμφωνία για την παροχή νερού στην Ελλάδα μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2024. Τόνισε ότι αυτό δεν έγινε δωρεάν.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Υδάτων Μανόλ Γκένοφ από το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (BSP) διευκρίνισε ότι σε αντάλλαγμα για την παροχή νερού, η Βουλγαρία έλαβε αποζημίωση με τη μορφή ηλεκτρικής ενέργειας από την ελληνική πλευρά.
«Η εικασία ότι κάποιος δίνει νερό στην Ελλάδα και ότι η Βουλγαρία δεν ωφελείται από αυτό πρέπει να διαλυθεί κατηγορηματικά», είπε, προσθέτοντας ότι οι υδάτινοι πόροι δεν ήταν δώρο.
Από δήλωση του βουλευτή του DPS-Peevski, Στάνισλαβ Αναστάσοφ, έγινε σαφές ότι η συζητούμενη περίοδος για την οποία θα πρέπει να παραταθεί η συμφωνία με την Ελλάδα είναι άλλα 60 χρόνια.
Από τα λόγια του Πρωθυπουργού Ζελιάζκοφ, έγινε επίσης κατανοητό ότι το βουλγαρικό κράτος είχε αρχίσει τις εργασίες για την ανανέωση της συμφωνίας για την παροχή νερού στην Ελλάδα επί κυβέρνησης PP-DB και GERB με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Νικολάι Ντένκοφ του PP-DB.
Ο τότε υπουργός Οικονομικών, Άσσεν Βασσίλεφ, είπε ότι η σύναψη νέας συμφωνίας ήταν καλή για τη Βουλγαρία, καθώς θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στη διαπραγμάτευση άλλων οφελών. Έφερε ως παράδειγμα τη χρήση των λιμανιών στην Ελλάδα από βουλγαρικές επιχειρήσεις, ενώ συνέχισε να παρέχει το 10% της ροής του ποταμού Άρδα προς την Ελλάδα.
Κατά την ακρόαση, κατέστη σαφές ότι τα νερά κατά μήκος του ποταμού Άρδα μπορούν να χρησιμοποιηθούν κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ο λόγος για αυτό είναι η έλλειψη υποδομής για την υποστήριξη της ανακατεύθυνσης του νερού για πόσιμο ή γεωργικές ανάγκες σε άλλες περιοχές της Βουλγαρίας.
Η Βουλγαρία είναι μια από τις πιο πλούσιες σε νερό χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου.
Λόγω της κακής διαχείρισης των υδάτινων πόρων, οι απαρχαιωμένες, κακής ποιότητας ή αναποτελεσματικές υποδομές οδηγούν σε τεράστιες απώλειες νερού.
Τις τελευταίες δεκαετίες, αυτό, καθώς και η κλιματική αλλαγή που οδηγεί σε λιγότερες βροχοπτώσεις, έχει προκαλέσει ξηρασίες και υδατικά καθεστώτα σε αρκετές περιοχές της χώρας.
Slobodna Evropa
