Καμία παράταση στο Ταμείο Ανάκαμψης, μέχρι το 2026 τα κονδύλια! Οι κυβερνήσεις πρέπει να προσαρμοστούν και να αξιοποιήσουν τάχιστα τα κεφάλαια του Ταμείου εντός του χρονοδιαγράμματος.
Από την Αθήνα έριξε τη “βόμβα” ο Declan Costello, αναπληρωτής γενικός διευθυντής για Οικονομικές και Χρηματοοικονομικές Υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφού ξεκαθάρισε ότι δεν θα υπάρξει παράταση του Ταμείου Ανάκαμψης πέραν του 2026.
Αυτό σημαίνει, όπως είπε, ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να προσαρμοστούν και να αξιοποιήσουν τάχιστα τα κεφάλαια του Ταμείου εντός του χρονοδιαγράμματος.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το συγκεκριμένο χρονικό ορόσημο είναι οριστικό και αμετάβλητο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για έγκαιρη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων.
Μέχρι στιγμής, η Ε.Ε. έχει διαθέσει πάνω από 360 δισ. ευρώ από το συνολικό ποσό των 650 δισ. που προβλέπει το Ταμείο Ανάκαμψης.
Όσον αφορά την Ελλάδα, αν και έχει καταγράψει σημαντική πρόοδο στην απορρόφηση των πόρων και την υλοποίηση έργων, εξακολουθεί να υστερεί σε κρίσιμες μεταρρυθμίσεις.
Η πίεση για ολοκλήρωση των απαιτούμενων αλλαγών αυξάνεται, καθώς το 2026 αποτελεί την τελική προθεσμία, χωρίς δυνατότητα παράτασης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτούνται ακόμη 240 έργα προς υλοποίηση (milestone) από τα 371 που προβλέπει συνολικά το ελληνικό πρόγραμμα, τα οποία είναι συνδεδεμένα με κονδύλια ύψους 17-18 δισ. ευρώ.
Μιλώντας σε εκδήλωση του ΙΟΒΕ, παρουσία των υπουργών κ. Νίκου Παπαθανάση και Άκη Σκέρτσου, ο κύριος Ντέκλαν Κοστέλο τόνισε πως το 2026 είναι «σκληρό και άκαμπτο» χρονικό περιθώριο, στέλνοντας το μήνυμα πως δεν επιδέχεται ή σχεδιάζεται αλλαγή και παράταση για τις μεταρρυθμίσεις και την υλοποίηση των επενδύσεων που απαιτούνται, μετά το 2026.
Το καμπανάκι του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι στις αρχές του 2025, το Ελεγκτικό Συνέδριο στην έκθεσή του για Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είχε επισημάνει τον κίνδυνο των καθυστερήσεων κατά την υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου τόνιζαν ότι ο έλεγχος που υλοποιήθηκε «εστιάζει στον κίνδυνο των καθυστερήσεων κατά την υλοποίηση των έργων, η επέλευση του οποίου μπορεί να επιφέρει είτε “συσσώρευση” υλοποιούμενων έργων στο τέλος της περιόδου εφαρμογής του ΤΑΑ με κίνδυνο μη αποδοτικής χρήσης των αντίστοιχων κονδυλίων και εμφάνισης παρατυπιών, είτε απώλεια ενωσιακής χρηματοδότησης».
Τα πορίσματα
Ο έλεγχος ανέδειξε τα ακόλουθα πορίσματα αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο και τις
διαδικασίες παρακολούθησης των έργων του ΤΑΑ:
1) Ανεπαρκή χρονοδιαγράμματα: Απουσία υποχρεωτικών ενδιάμεσων χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης έργων, πέρα από τα συμφωνηθέντα ορόσημα με την ΕΕ και απουσία διαδικασιών πρόληψης της εμφάνισης κινδύνου καθυστερήσεων.
2) Πλημμελή εφαρμογή από τους εμπλεκόμενους φορείς των διαδικασιών παρακολούθησης της ωρίμανσης και της υλοποίησης των έργων, με αποτέλεσμα να μην έχουν καταγραφεί καθυστερήσεις στην επίτευξη οροσήμων.
3) Υποστελέχωση των φορέων υλοποίησης, με αποτέλεσμα την προσφυγή σε συμβάσεις με ιδιώτες αναδόχους (τεχνικούς συμβούλους), χωρίς όμως εν τέλει να έχει αποτραπεί η πλημμελής εφαρμογή των διαδικασιών παρακολούθησης των έργων εντός του πληροφοριακού συστήματος.
4) Περιορισμένη διασυνδεσιμότητα των πληροφοριακών συστημάτων του Ταμείου με άλλα πληροφοριακά συστήματα, με συνέπεια την αδυναμία εντοπισμού, πρόληψης και αντιμετώπισης των καθυστερήσεων.
5) Καθυστερήσεις στην ωρίμανση και υλοποίηση έργων: Ως διορθωτικό μέτρο επελέγη από τους εμπλεκόμενους φορείς η τροποποίηση των οικείων αποφάσεων ένταξης των έργων, χωρίς όμως να καταγραφούν στις αποφάσεις αυτές οι αιτίες των καθυστερήσεων και τα μέτρα αντιμετώπισής τους.
