Του Χρήστου Καπουτσή
Θα εστιάσουμε στα ελληνοκεντρικά αναζητώντας την Ελληνική Στρατηγική ή καλυτέρα τη διακριτή ελληνική θέση , αν υπάρχει, στο διεθνές γεωπολιτικό και ενεργειακό γίγνεσθαι.
Καταρχήν η ΕΛΛΑΔΑ μετέχει και στους δύο πολέμους. Στην Ουκρανία, με την αποστολή στρατιωτικού υλικού, μέρος του οποίου αφαιρέθηκε από τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Και στη Μέση Ανατολή, με μια φρεγάτα του πολεμικού Ναυτικού στον κόλπο του Αντεν – Ερυθρά Θάλασσα και άλλη μία στην ανατολική Μεσόγειο, στην Ναυτική δύναμη επιτήρησης του ΝΑΤΟ. Και τα δυο ελληνικά πολεμικά πλοία μετείχαν στην αναχαίτιση πυραύλων από το Ιράν προς το Ισραήλ και από τους ΧΟΥΘΙ της Υεμένης με στόχο εμπορικά πλοία ισραηλινών συμφερόντων ή συμμάχων του Ισραήλ, ως αντίδραση, στις δολοφονίες του Στρατού του Ισραήλ, αμάχων παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας.
Να προσθέσουμε και μια πυροβολαρχία του αντιαεροπορικού και αντιπυραυλικού συστήματος ΠΑΤΡΙΟΤ, που από κάποιο νησί του Βορείου Αιγαίου, μεταφέρθηκε στην Σαουδική Αραβία, μαζί με τους χειριστές στελέχη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Η Ελλάδα, ως μέλος της Ε.Ε., συμμετέχει ενεργά στις πρωτοβουλίες για ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και υποστηρίζει ενεργά την Ουκρανία.
Η Ελλάδα, είναι σαφώς υπέρ της δημιουργίας αμιγώς Ευρωπαϊκού αντιπυραυλικού και αντιαεροπορικού συστήματος, όπως πρότειναν εξειδικευμένα ευρωπαίοι ηγέτες μεταξύ αυτών και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πολεμικής βιομηχανίας συμπεριλαμβανομένης και της Ελληνικής, με την αυτονόητη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατιωτικού μηχανισμού ή ευρωστρατού.
Και ειδικότερα , η ελληνική ασφάλεια και στρατηγική αποτροπή, διαμορφώνεται από ένα σύνθετο και δυναμικό γεωπολιτικό περιβάλλον.
Ωστόσο, στρατηγικές συνεργασίες της Ελλάδας με Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτο και αραβικές χώρες ενισχύουν την αποτρεπτική ισχύ της χώρας, υπό την προϋπόθεση, ότι η ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία θα παραμείνει ισχυρή, που σημαίνει ότι οι διμερείς σχέσεις Αθηνών και Ουάσιγκτον θα παραμείνουν αδιατάρακτες, προοπτική με ισχυρή αβεβαιότητα και λόγω της σύμπλευσης της Ελλάδας με την ΕΕ σε θέματα ασφάλειας και άμυνας αλλά και κυρίως, από το βαθμό συνεργασίας Τουρκίας και ΗΠΑ με στόχο την προώθηση στρατηγικών συμφερόντων των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να στηρίζει την Ουκρανία και να συμμετέχει ενεργά στην πολιτική αυτονομίας της Ε.Ε.. Επιλογές, που δεν είναι βέβαιο ότι η Ουάσιγκτον θα εκτιμήσει θετικά.
Ωστόσο, η βελτίωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων θα εξαρτηθεί κυρίως από την ικανότητα της Ελλάδας να ευθυγραμμιστεί με τις αμερικανικές προτεραιότητες και να προωθήσει κοινά συμφέροντα.
Η ενίσχυση των σχέσεων της Ελλάδας με το Ισραήλ μπορεί να προσδώσει επιπλέον αξία στη γεωπολιτική θέση της χώρας, δεδομένης της στενής σχέσης ΗΠΑ-Ισραήλ.
Οι ΗΠΑ έχουν ιδιαίτερα στενή σχέση με το Ισραήλ, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα εκτιμούσαν μια ελληνοϊσραηλινή σύμπραξη , ως «αντίβαρο» έναντι της Ε.Ε. και της επιλογής της Ελλάδας να είναι ενεργός παρούσα σε θέματα στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε. και στρατιωτικής στήριξης της Ουκρανίας, παρα την σημαντική διαφοροποίηση της αμερικανικής διπλωματίας στο ουκρανικό και τις σχέσεις της με τη Ρωσία, που μάλλον βαίνουν προς σταδιακή αποκατάσταση. Η Ελλάδα θεωρείται από τη Ρωσία εχθρική χώρα, κυρίως λόγω της Αλεξανδρούπολης, από όπου περνούσε στρατιωτικό υλικού με προορισμό το Στρατό της Ουκρανίας. Αλλά και η αμερικανική διοίκηση υπό τον ΤΡΑΜΠ, δεν έχει εκδηλώσει κάποιο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, κυρίως λόγω της εμμονής της ελληνικής κυβέρνησης να στηρίζει τον Ζελένσκι και τις επιλογές του.
Και δεν μπορώ ούτε να φανταστώ, τι θα γίνει αν ο ΤΡΑΜΠ θελήσει να επιλύσει τα Ελληνοτουρκικά, όπως τα προβλήματα Ρωσίας, Ουκρανίας, ΕΕ….
Η εμβάθυνση της συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ σε άμυνα, ενέργεια και τεχνολογία είναι θετική, κατά την αμερικανική διπλωματία, αλλά δεν μπορεί από μόνη της να διαμορφώσει τις αμερικανικές προτεραιότητες, με θετικό πρόσημο, για τα ελληνικά συμφέροντα , στο σύμπλεγμα ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΙΓΑΙΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΚΥΠΡΟΣ, Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ.
Η ύφεση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ασφαλώς και είναι επιθυμητή, αλλά ενδέχεται να αποδειχτεί βραχύβια. Η ΤΟΥΡΚΙΑ, επιμένει στο casus belli, στην αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, προωθώντας τα επεκτατικά οράματα του νέο οθωμανικού εθνικισμού που εκφράζονται αυθεντικά από την «Γαλάζια Πατρίδα». Ας ευχηθούμε ότι ο Ερντογάν δεν θα βρει τον κατάλληλο σύμμαχο, τον Τράμπ, για να υλοποιήσει την αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Κύπρο, με όρους γεωοικονομίας.
Η Τουρκία, λειτουργεί βάσει δικών της προτεραιοτήτων, με στόχο την εξασφάλιση καλύτερων όρων στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, που ενδέχεται να είναι σε σύγκρουση με τα ελληνικά συμφέροντά στο Αιγαίο και τη Κύπρο, αφού η Τουρκία και στο νέο γεωενεργειακό και συγκρουσιακό περιβάλλον, παραμένει αναθεωρητική δύναμη. Και «ελπίζουμε» , ότι το ελληνικό βέτο θα αποτρέψει την συμμετοχή της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή άμυνα, την οποία όμως προωθούν η ΓΑΛΛΙΑ η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ Η ΙΤΑΛΙΑ.
Η Ελλάδα καλείται να προσαρμόσει τη στρατηγική της σε αυτό το αβέβαιο διεθνές περιβάλλον, διασφαλίζοντας, τόσο τα εθνικά της συμφέροντα, όσο και την ενεργό συμμετοχή της στις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις, αξιοποιώντας και τη θέση της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ , αναβαθμίζοντας το διεθνές κύρος της. Μέχρι τώρα δεν υπάρχουν ενδείξεις αναβάθμισης του διεθνούς κύρους της χώρας…
Αλλά κυρίως, η ελληνική Στρατηγική, ως η συνιστώσα, της στρατιωτικής πολιτικής, του αποτρεπτικού δόγματος , της διπλωματίας των εξοπλισμών , της ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων και της διπλωματίας της εφαρμοσμένης πολιτικής, θα πρέπει να ισορροπήσει, ακροβατώντας, ανάμεσα σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον… δύσκολο εγχείρημα… με θετικό αξιολογικό στοιχείο, το γεωπολιτικό και ενεργειακό αποτύπωμα ΕΛΛΑΔΑΣ και Κύπρου, αλλά και ότι, οι αμερικάνικες βάσεις στην Ελλάδα με πρώτη την αεροναυτική βάση της Σούδας στην Κρήτη, αποτελούν κομβικό σημείο, για τις αμερικανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, αλλά και συνδετικό κρίκο στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
