Του Παναγιώτη Γερογλή
Με άνω του ενός εκατομμυρίου νεκρούς Ουκρανούς -μαχητές και αμάχους-, με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς ρώσους, με χιλιάδες νεκρούς μισθοφόρους και ειδικούς “στρατιωτικούς συμβούλους”…
Οι νεκροί, οι απώλειες, ο ανθρώπινος πόνος, ο όλεθρος…η καταστροφή υποδομών και υλικού πλούτου….η οπισθοχώρηση ανθρωπίνων αξιών…παραμενουν μια σκληρή, κυνική πραγματικότητα…
Όλα αυτά δεν αλλάζουν…και καλό είναι να μην τα προσπεράσει κανείς μας… Γιατί τα ίδια , ίσως και χειρότερα, θα επαναληφθούν, σε κάποια άλλη γειτονιά… σε κάποιο άλλο χρόνο…
Παρόλα αυτά, βρίσκω κατ’ ελάχιστον θετικό το μήνυμα, ότι τρία χρόνια μετά, στη ρωσουκρανική σύγκρουση έχουν υπεισέρθει πλέον όροι, όπως “ειρήνη”, “εκεχειρία”, “κατάπαυση του πυρός”…και γίνεται έστω ένας αρχικός βασικός διάλογος, που εμπεριέχει τις λέξεις αυτές…
Αν δεν είχε εκλεγεί ο Τραμπ, οι λέξεις αυτές δεν θα είχαν έρθει στο προσκήνιο…
Παρά όμως την αμερικανική πρωτοβουλία, , σημαντικοί ανασταλτικοί υπαρκτοί παράγοντες, εμποδίζουν την αποδρομή του πολέμου…
Πέραν των αντικειμενικών δυσκολιών, που εκπηγάζουν από την κατάσταση στο πεδίο , υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που αντιτίθενται στις πρωτοβουλίες ειρήνευσης…
Και ενώ σε κάποιο βαθμό, οι αντιτιθέμενοι παράγοντες είναι κατανοητοί, από τη ρωσική και ουκρανική πλευρά, η πρώτη γιατί θέλει να εκμεταλλευτεί μαξιμαλιστικά τα επί του πεδίου κέρδη της, η δεύτερη γιατί δεν δέχεται να συρθεί ως χαμένη και να αποδεχτεί τις επί του πεδίου απώλειές της, υπάρχουν και τρίτοι δρώντες που ανοιχτά αντιπαρατίθενται στις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες και επιθυμουν διακαώς τη συνέχεια των συγκρούσεων…
Σαφώς και αναφέρομαι στην Ε.Ε., η οποία επιθυμεί έστω και απελπιστικά μόνη της τη συνέχεια του πολέμου, και φροντίζει να υποδαυλίζει κάθε ειρηνευτική προσπάθεια, για τους λόγους που οι μεμονωμένοι σπιθαμιαίοι “ηγέτες¨ της , γνωρίζουν…
Παρά τα όσα η ίδια η Ε.Ε., απώλεσε μέσα σε αυτά τα τρία χρόνια συγκρούσεων, παρότι μη άμεσα εμπλεκόμενη στους “εμπολέμους”…
Με εξωθεσμικές και κυρίως αντιθεσμικές πρωτοβουλίες (δύο σύνοδοι στο Παρίσι , μία στο Λονδίνο), οι πολιτικοί νάνοι της Ε.Ε., έφτασαν στο σημείο να μιλούν μέχρι και για πυρηνική αντιπαράθεση ( πρόσφατες δηλώσεις Μακρόν) μεταξύ Ε.Ε.-Ρωσίας, αλλά και να μιλούν ανοιχτά για επικείμενη μελλοντική επίθεση της Ρωσίας, στην Ε.Ε., χωρίς να υπάρχουν απτές αποδείξεις προς τούτο…
Υπόψιν ότι η Ε.Ε., από πλευράς σκληρής και μαλακής ισχύος, βρίσκεται σε δεινή θέση, και αν υποθετικά δεχόταν κανείς αυτές τις απειλές που η Ρωσία εκφράζει εναντίον της Ε.Ε., -σύμφωνα με το αφήγημα των Βρυξελών-, αδυνατεί να δώσει σοβαρές και λογικές απαντήσεις, στο γιατί η ρωσική επίθεση να μην γίνει τώρα, αλλά να δώσει χρόνο 5-6 ετών στην Ε.Ε, ώστε αυτή να προετοιμαστεί
Η αρχιτεκτονική ασφαλείας στον κόσμο, αλλά και στην Ευρωπαίκή ήπειρο, αλλάζει τάχιστα, το ίδιο και στη Μεσόγειο και ιδιαίτερα στη λεκάνη της Ν.Α. Μεσογείου, όπου και η “γειτονιά” μας…
Δυστυχως ενώ οι υπόψη τεκτονικές αλλαγές, συμβαίνουν και μρφοποιούνται ήδη, η χώρα παλεύει με το χειρότερο εαυτό της, και με το χειρότερο ισοζύγιο ισχύος από τη μεταπολίτευση και μετά, τόσο σε soft power, αλλά και ακόμα χειρότερα, σε hard power….
Κατόπιν των παραπάνω, θεωρώ ιδιαίτερα χρήσιμο, να επαναλάβω, γιατί οδηγηθήκαμε στη ρωσουκρανική σύγκρουση… Εξάλλου, τα είχα δημόσια δηλώσει και τρία χρόνια πριν…Όπως σε κάθε σύγκρουση, το ιστορικό, ενίοτε και το θρησκευτικό υπόβαθρο, μαζί με τα διακυβευόμενα συγκρουόμενα και ανταγωνιστικα συμφέροντα, είναι αυτά που καθορίζουν τα αίτια, τις αφορμές και τις πτυχές κάθε σύγκρουσης…
Άκουσα πρόσφατα μια εκτενή ιστορική αναδρομή, από τη δημιουργία του έθνους των Ρως, μέχρι και την ιστορική τους πορεία το 19 αιώνα , καθώς και για τη δημιουργία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας…
Η υπόψη ιστορική ανάλυση, παρότι εκτενής ανά τους αιώνες, απέφυγε να υπεισέρθει στην “καυτή πατάτα” του 20ου αιώνα… Τα πλέον σημαντικά όμως ιστορικά γεγονότα για το μίσος μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων, εστιάζονται ακριβώς εκεί… στον 20ο αιώνα..
Συνοπτικά παρατίθενται λοιπόν τα κάτωθι :
Ο μεγάλος λοιμός (Χολοντόμορ) 1932-1933 , ο οποίος εργαλειοποιήθηκε από το καθεστώς Στάλιν, και απέφερε τη γενοκτονία εκατομμυρίων Ουκρανών …
Η άνοδος του Ουκρανού εθνικιστή Στεπάν Μπαντέρα, τη σύλληψη από τις Πολωνικές αρχές και φυλάκιση του το 1939 για οργανωμένες δολοφονίες και τρομοκρατία εναντίον πολιτικών του αντιπάλων και αντιφρονούντων.
Η απελευθέρωση του με την είσοδο των Ναζί στην Πολωνία και η εν συνεχεία πλήρη συμπόρευσή του με τους Ναζί,
Η δημιουργία της Ουκρανικής Μεραρχίας Γαλικίας η οποία τέθηκε υπό τη διοίκηση των Wafen SS, τις σφαγές που εν συνεχεία διέπραξαν εναντίον των Πολωνών στην Βόλνια και στην Ανατολική Γαλικία, αλλά και τις σφαγές εναντίον Ρώσων, στο πλευρό των Γερμανών Ναζί στην εκστρατεία τους κατά της Ρωσίας…
Να αναφερθεί ότι εξίσου σημαντικός αριθμός ρωσόφωνων Ουκρανών, πολέμησε με τον Κόκκινο Στρατό, εναντίον των Γερμανών και εναντίον των Ουκρανών Ναζί…
Όπως άξιο ιδιαίτερης μνείας, είναι και η σφαγή των Πολωνών από τους Ρώσους στο Κατίν… Μετά την επικράτηση της ΕΣΣΔ , Σοβιετικής Ένωσης στο Β’ΠΠ, αυτονοήτως, οι ουκρανικές περιοχές, ιδιαίτερα οι μη ρωσόφωνες, δεν καλοπέρασαν ούτε με τον Στάλιν, ούτε με τον Χρουτσώφ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού πολέμου… Όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση με το πέρας αυτού στα τέλη του 1991, και προέκυψαν οι νέες χώρες του πρώην Ανατολικού μπλοκ, κάποιες μέσα από συγκρούσεις, κάποιες πιο αναίμακτα, προέκυψε ένα ιδιαίτερα θερμό πρόβλημα σχετικά με τη μοιρασιά του στόλου της Μαύρης Θάλασσας και με την τεράστια ναυτική βάση της Σεβαστούπολης στην Κριμαία…
Ένα αρχικό μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας το 1995, το οποίο έλαβε διαδοχικές αναθεωρήσεις τα επόμενα χρόνια με χρόνο ολοκλήρωσης το 2015, προσπάθησε και εν μέρει έφερε τα πράγματα σε μια ισορροπία…
Από την άλλη πλευρά το ΝΑΤΟ και η συλλογική Δύση, δεν τήρησαν τα συμπεφωνημένα του 1992 , για μη περαιτέρω εξάπλωση στα ανατολικά της Ε.Ε. και οι όποιες προσπάθειες προσέγγισης το 2007, με το ΝΑΤΟ Russian Council and NATO Russian Dialogue, εντέλει απέβησαν άκαρπες (είχα την τύχη, να ανήκω ως μέλος στο διαμεσολαβητικό team του OSCE σε εκείνη την εν εξελίξει προσπάθεια)…
Το 2010 , οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας/ΝΑΤΟ -Δύσης, οδηγήθηκαν και παλι σε τεταμένη ψυχρότητα…
Βέβαια στην υπόψη κατάρρευση των σχέσεων, είχε προηγηθεί η απειλή της Γεωργίας (2008) να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ με τις παράλληλες υποσχέσεις του ΝΑΤΟ για εισδοχή, και τα γεγονότα στην Αμπχαζία, που και τότε οδήγησαν σε ρωσική εισβολή το 2008 στη Γεωργία…
Πίσω στην Ουκρανία, στις ρωσόφωνες περιοχές, Ντονιέτσκ-Λουγκάνσκ, η αναβίωση των νεοναζιστικών δυνάμεων στην Ουκρανία, έκανε χειρότερα τα πράγματα και στους μεροληπτικούς περιορισμούς των πολιτών των υπόψη περιοχών, προστέθηκαν και οι συγκρούσεις-αψιμαχίες με την αναβίωση του εθνικισμού-νεοναζισμού στην Ουκρανία (Τάγματα Αζόφ, τα οποία εξελίχθηκαν σε ένοπλα παρακρατικά-παραστρατιωτικά τμήματα ) ….
Η πρώτη συμφωνία του Μινσκ, δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα πράγματα…
Τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα με την ανατροπή του ρωσόφιλου Γιαννουκόβιτς το 2014, με τα γεγονότα στην πλατεία Μεϊντάν , την άνοδο Ποροσένκο, τη σφαγή των ρωσόφωνων στην Οδησσό…
Η ελεγχόμενη βαθμιαία στροφή της Ουκρανίας προς την Ε.Ε., ήταν υπό αίρεση στο λεκτικό του Γιαννουκόβιτς…
Η αντίστοιχη ανεξέλεγκτη του Ποροσένκο, μαζί με μπόλικο εσάνς από ΝΑΤΟ , δεν θα μπορούσε να γίνει ούτε καλοδεχούμενη , ούτε ανεκτή από τη Ρωσία, η οποία έβλεπε έναν ακόμα “μπελά”-απειλή στην αυλή της..
Παράλληλα, η νέα κυβέρνηση, διατράνωνε ότι την επόμενη χρονιά, δεν θα ανανέωνε το μνημόνιο παραχώρησης της ναυτικής βάσης στην Κριμαία-Σεβαστούπολη, ενώ παράλληλα επεδίωκε ενεργά την προσχώρησή της Ε.Ε.-ΝΑΤΟ…
Σαφώς και αυτά, δεν θα μπορούσαν να γίνουν ανεκτά από τη Ρωσία, ούτε η απώλεια της ναυτικής βάσης της Κριμαίας και η συνεπαγόμενη απώλεια ελέγχου της Μαύρης Θάλασσας με το στόλο της, ούτε η πιθανή προσχώρησή της Ουκρανίας σε ΝΑΤΟ, αποστερώντας έτσι από τη Ρωσία ένα ζωτικό buffer zone, από τη ΝΑΤΟική απειλή…
Οπότε η πρώτη κίνηση ήταν η με υβριδική επιχείρηση κατάληψη της Κριμαίας το 2014 και το περαιτέρω σφίξιμο προς την Ουκρανία…
Τα πράγματα εξομαλύνθηκαν κάπως με την Συμφωνία Μινσκ ΙΙ και την άνοδο Τραμπ το 2017 , όπου και παρέμειναν σε ανεκτό επίπεδο, παρά την εκλογή Ζελένσκι το 2019…
Το 2021 όμως άλλαξαν οι ισορροπίες, όταν στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, πραγματοποιήθηκε η εκλογή Μπάιντεν και των δημοκρατικών της ΝΤΠ…
Άρχισε και πάλι η έντονη προσέγγιση της Ουκρανίας με το ΝΑΤΟ , εντάθηκαν οι συγκρούσεις και η δράση των νεοναζί Αζοφιτών σε Ντονέτσκ-Λουγκάνσκ, δεν τηρήθηκε η Συμφωνία Μινσκ ΙΙ, αγνοήθηκαν παντελώς οι ρωσικές προειδοποιήσεις-απειλές, και μέσα σε έναν μόλις χρόνο από την εκλογή Μπάιντεν, ξέσπασε ο πόλεμος….
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά…και για τη σύγκρουση και για τη “σωστή πλευρά της ιστορίας”…
Σχετικά με το σκηνοθετημένο σόου στην τελευταία κυνική συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι (you don’t have the cards”), απ’ αρχής οι συνομιλίες ήταν open air….υπάρχουν τα μεγαλύτερης διάρκειας βίντεο στο youtube… άσχετα αν τα εδώ ΜΜΕ, μας έδειξαν μόνο τα τελευταία λεπτά της λεκτικής αντιμαχίας…
Υπόψιν ότι ο Ζελένσκι πήγε εκεί, για να υπογράψει και να επικυρώσει , αυτά που είχε ήδη διαπραγματευτεί η πρέσβυς του, με τις οδηγίες του…
Οπότε, αν διαφωνούσε, δεν είχε κανένα λόγο να πάει και να αρχίσει αυτή η λεκτική έγκληση και προσβολές…
Η δε Αγγλοουκρανική Συμφωνία, , από 16 Ιανουαρίου, ήταν δημόσια γνωστή και βέβαια σε πλήρη γνώση των ΗΠΑ και της διεθνούς κοινότητας…
Οπότε αν ίσχυε η αποκλειστική εκμετάλλευση των ορυκτών της από τους Άγγλους για 100 χρόνια, δεν θα είχε κανένα νόημα η εν λόγω απαίτηση απ΄οτις ΗΠΑ…αν όμως διαβάσει κανείς προσεκτικά την Αγγλουοκρανική συμφωνία, θα δει, ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει…
Δεν υπεισέρχομαι βαθύτερα στα διακυβευόμενα συμφέροντα (σπάνιες γαίες, λίθιο, μεταλλεύματα, μεγάλες παραγωγικές αγροτικές εκτάσεις, βιομηχανικό σύμπλεγμα, Ζαπορίζια, Οδησσός, σημαντικό τμήμα πληθυσμού-ανθρώπινου δυναμικού , ρωσόφωνοι, buffer zone, Κριμαία, έλεγχος Μαύρης Θάλασσας, κ,λπ…).
Επί του παρόντος , σταματώ εδώ…
Αν κανείς “διαρρυγνήων τα ιμάτια του” , βλέπει ισοπεδωτικά τα πράγματα και έχει ερωτήματα, πως θα μπορούσαμε να αποδεχθούμε κάτι τέτοιο στην Ουκρανία, τη στιγμή που η μισή Κύπρος συνεχίζει να τελεί υπό τουρκική κατοχή….και εγώ μαζί του…
Καλύτερα όμως, τα ερωτήματα του αυτά, να τα υποβάλλει στον εδώ τοπικό ΠΘ (είδατε, δεν λέω “έλληνα”) και στον Κύπριο Πρόεδρο, για το πως δέχονται η εν λόγω αναθεωρητική , και απειλούσα με πόλεμο τη χώρα μας, Τουρκία, είναι δυνατόν να παραμένει 30 χρόνια μετά υποψήφια προς ένταξη στην Ε.Ε. χώρα και να συμμετέχει στη διαμόρφωση της κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής…
Συν τοις άλλοις, να τονίσω, ότι στις διεθνείς σχέσεις, “there is no one size fits for all”…
Και καλό είναι να παρατηρούμε τις εξελίξεις με ρεαλισμό-πραγματισμό…ο οποίος ρεαλισμός-πραγματισμός, σαφέστατα συνοδεύεται και από έναν αντίστοιχα υφέρποντα μεν, αλλά υπαρκτό δε, κυνισμό…
Όσο για το Κουρσκ…ιστορικά, κάτι σαν το Αφγανιστάν…νεκροταφείο αυτοκρατοριών…
Σαφέστατα η Ρωσία πάτησε γκάζι, ώστε να κλείσει την υπόθεση Κουρσκ και να βρεθεί στο πιθανό τραπέζι διαπραγματεύσεων, μόνο με άσσους στα χέρια της (κατοχή εδαφών και όχι μόνο), χωρίς ο αντίπαλος να έχει αντίστοιχα χαρτιά στα χέρια του…
Δυστυχώς, μόνον ο Τραμπ, ζήτησε τον οίκτο των Ρώσων, ώστε να μην εξολοθρευθούν οι δεκάδες χιλιάδες περικυκλωμένοι Ουκρανοί μαχητές του Κουρσκ…ούτε ο Ζελέσνκι, ούτε οι “Ευρωπαίοι”….
Υ.Γ.1 : Στην αντίληψή μου, είναι παραπάνω από ορατό , ότι η New Order που ξέραμε και η woke ατζέντα, μετά την ανάληψη προεδρίας από τον Τραμπ, μετακόμισαν ήδη στην γηραιά ήπειρο….
Όπως ξεκάθαρες είναι και οι επιλογές της εδώ κυβέρνησης, η οποία πλέον, αφού παρά τις κωλοτούμπες απέτυχε να βρει σημεία επαφής με κυβέρνηση Τραμπ, εξίσου ξεδιάντροπα όπως και πριν, συνεχίζει να στηρίζει τα ανωτέρω, τη δυστοπία, και τον κάθε λογής δικαιωματισμό και παραλογισμό…
Η σύγκρουση Η.Π.Α.-Ε.Ε., είναι προ των πυλών…
Και με μια Ε.Ε., πιο ανίσχυρη απο ποτέ, στρατωτικά, οικονομικά, ενεργειακά, πολιτισμικά, δεν έχω καμία αμφιβολία για την έκβαση της αντιπαράθεσης…παρότι δυστυχώς, θα είμαστε στους μεγάλους χαμένους της αναμέτρησης…
Υ.Γ. 2 : Για το ρόλο της πάλαι ποτέ, Μ. Βρετανίας, καλό θα είναι να είμαστε πιο προσεκτικοί…Εξ άλλου μοιράζονται την ίδια αγλοσαξωνική σχολή σκέψης με τις Η.Π.Α.,…
Επιπλέον, η ιστορική εχθρότητά της με τη Γαλλία στηριζόμενη σε διαχρονικά ανταγωνιστικά συμφέροντα είναι δύσκολο αν όχι αδύνατο να αγνοηθεί, ενώ η στρατηγική της εφαρμοζόταν πάντοτε, εξίσου ιστορικά αποδεδειγμένο, στην αρχή του “διαίρει και βασίλευε”…
Εν προκειμένω λοιπόν, παραμένω ιδιαίτερα επιφυλακτικός στη βρετανική πρωτοβουλία, ανεξάρτητα από την επιτυχή της στήριξη ή όχι προς την Ουκρανία…το σίγουρο είναι ότι έβαλε το σπόρο της διχόνοιας και της διαίρεσης στην Ε.Ε., πιο ορατά από ποτέ…εξάλλου, ποτέ δεν είδα το BREXIT,τόσο αθώα, όσο παρουσιάστηκε…
