Η χώρα χρειάζεται επειγόντως μετανάστες που να βρίσκονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πολιτισμική και κοινωνική της ταυτότητα.
Σήμερα ανησυχούμε για τις αυξημένες ροές. Όμως αν υποθέσουμε ότι, δημογραφικά, τα πράγματα θα μείνουν όπως είναι σήμερα, τότε το 2400 θα ζουν στη χώρα λιγότεροι από 100.000 Ελληνες. Η χώρα χρειάζεται επειγόντως μετανάστες που να βρίσκονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πολιτισμική και κοινωνική της ταυτότητα.
Πρώτα μερικά στοιχεία που βασίζονται σε απλή αριθμητική. Το καλύτερο δημογραφικό σενάριο (Eurostat) για τη χώρα μας προβλέπει μείωση του πληθυσμού κατά 37% το 2100. Ενα παιδί που γεννιέται σήμερα θα γεράσει σε μία χώρα με πληθυσμό 6.5 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Υπάρχει και χειρότερο σενάριο, αυτό του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον (στο Σιάτλ) που ειδικεύεται στις δημογραφικές μελέτες. Σύμφωνα με αυτή την πρόβλεψη, το 2100 ο πληθυσμός της Ελλάδας δεν θα ξεπερνάει τα 4.7 εκατομμύρια.
Για ποιο λόγο θα μειωθεί ο πληθυσμός; Είναι απλό. Οι θάνατοι είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις. Για να διατηρηθεί ο πληθυσμός στα σημερινά επίπεδα θα πρέπει κάθε γυναίκα στην Ελλάδα να γεννάει 2.1 παιδιά. Ομως ο δείκτης γονιμότητας στη χώρα μας έχει υποχωρήσει στο 1.3 παιδιά ανά γυναίκα που είναι από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη.
Όχι, η οικονομική καχεξία και η έλλειψη υποστήριξης προς τη μητρότητα δεν είναι οι μοναδικοί λόγοι για τους οποίους οι Ελληνίδες δεν κάνουν παιδιά. Άλλωστε οι καλύτερες, δημογραφικά, χρονιές της Ελλάδας ήταν οι δεκαετίες από το ’50 ως το ’80. Η καθολική είσοδος των γυναικών στην απασχόληση, αλλά και η αλλαγή του τρόπου ζωής οδήγησαν σε ραγδαία μείωση των γεννήσεων. Και ύστερα ήρθαν οι μετανάστες για να βάλουν πλάτη. Προσέξτε τα νούμερα που ακολουθούν. Σύμφωνα με μελέτη των καθηγητών Βύρωνα Κοτζαμάνη και Αναστασίας Κωστάκη, κατά την περίοδο 2009-2020, ο πληθυσμός των αλλοδαπών που ζει στην Ελλάδα παρουσίασε 150.000 περισσότερες γεννήσεις από θανάτους, ενώ αντίθετα, στους γηγενείς Έλληνες, οι θάνατοι υπερέβησαν τις γεννήσεις κατά 402.000. Δηλαδή οι μετανάστες περιόρισαν τη μείωση του πληθυσμού στις 250.000 ανθρώπους. Χάσαμε μία Λάρισα μέσα σε δέκα χρόνια. Αν δεν ήταν οι μετανάστες θα χάναμε και μία Πάτρα.
Οι αλλοδαποί αποτελούν περίπου το 7,4% έως 8,4% του συνολικού πληθυσμού της χώρας και είναι κατά μέσο όρο μια δεκαετία νεότεροι από τους Έλληνες, με μέση ηλικία 32-34 έτη έναντι 43-46 ετών των Ελλήνων. Αυτή η ηλικιακή διαφορά συμβάλλει σε υψηλότερο δείκτη γεννητικότητας μεταξύ των μεταναστών, καθώς ο δείκτης γεννητικότητας των αλλοδαπών είναι υπερδιπλάσιος αυτού των Ελλήνων, ενώ ο δείκτης θνησιμότητάς τους είναι 4-5 φορές μικρότερος.
Τι μας δείχνουν όλα τα παραπάνω; Πρώτον, ότι ακόμα και αν θεσπιστούν τα πιο γενναία μέτρα για την αύξηση των γεννήσεων, η αντιστροφή της τάσης είναι, αν όχι αδύνατη, πολύ δύσκολη. Δεν αρκεί η υποστήριξη της μητρότητας. Είναι και ο τρόπος ζωής που δεν ευνοεί τη δημογραφική ανάκαμψη. Δεύτερον, χωρίς τη συμμετοχή των μεταναστών η Ελλάδα θα σβήσει. Αν προσεγγίσουμε το θέμα με αυστηρά μαθηματικά κριτήρια, τότε αν διατηρηθεί η σημερινή εικόνα των γεννήσεων, ο πληθυσμός της Ελλάδας θα περιοριστεί κάτω από τα 100.000 άτομα λίγο πριν το 2400.
Είναι, λοιπόν, απλή αριθμητική. Αν συνεχίσουμε όπως είμαστε, ακόμα και με τη συμβολή των μεταναστών όπως καταγράφεται σήμερα, η χώρα θα σβήσει. Και είναι απολύτως βέβαιο ότι η νέα κρίση του ασφαλιστικού συστήματος θα εκδηλωθεί εντός του αιώνα. Φαίνεται δε, ότι δεν υπάρχει άλλη κατάσταση για το Ασφαλιστικό πέρα από τη μόνιμη κρίση.
Η μόδα των καιρών έφερε τον Μάκη Βορίδη στο υπουργείο Μετανάστευσης. Αναμενόμενο. Ο δυτικός κόσμος ανησυχεί για τις αυξημένες ροές και η πολιτική Τραμπ δίνει την τάση. Και πράγματι, η χώρα μας οφείλει να αντιμετωπίσει τις ροές παράνομης μετανάστευσης. Ωστόσο την ίδια στιγμή, χρειάζεται περισσότερους μετανάστες ως εργατικά χέρια και πηγή άντλησης δημογραφικών πόρων. Η Γερμανία, για παράδειγμα, απορρόφησε πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία προκειμένου να τονώσει τα δημογραφικά της. Βέβαια έτσι προσπαθείς να λύσεις το ένα πρόβλημα, το δημογραφικό/ασφαλιστικό, αλλά γεννιέται άλλο, οι κοινωνικές αντιδράσεις που τονώνουν την Ακροδεξιά. Όμως η Ελλάδα είναι διαφορετική περίπτωση καθώς ανήκει στη μικρή ομάδα περίπου δέκα χωρών που ως το 2100 θα έχουν χάσει σχεδόν το μισό πληθυσμό τους.
Τι κάνουμε, λοιπόν, πατριώτες; «Παιδιά», θα απαντήσετε αυθορμήτως. Όμως αυτό δεν συμβαίνει, ούτε μπορεί να αλλάξει στον ορατό ορίζοντα. Εκ των πραγμάτων η λύση στο Δημογραφικό βρίσκεται στην προσέλκυση μεταναστών που θα ενταχθούν στην παραγωγή και θα αυξήσουν τον όγκο του κοινωνικού ιστού. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν θα έρθουν μετανάστες στη χώρα, αλλά ποιοι θα έρθουν. Δυστυχώς η πολιτική αποφεύγει να το συζητήσει ξεκάθαρα και δημοσίως. Και ναι, είναι αυτονόητο ότι μετανάστες από μουσουλμανικές χώρες, όσοι δηλαδή σχηματίζουν τις ροές, ενσωματώνονται δύσκολα ως καθόλου -έχουμε αρκετά παραδείγματα από την Ευρώπη. Η προσέλκυση των «κατάλληλων» μεταναστών είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης. Θα είναι από την Ανατολική Ευρώπη; Χριστιανοί της Αφρικής, όπως οι Κόπτες της Αιγύπτου; Είναι αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε σήμερα και θα έχουν υπαρξιακό αντίκρυσμα για τη χώρα τους επόμενους αιώνες.
Βέβαια ακούγονται και τα γνωστά για αλλοίωση του πολιτισμού, της θρησκείας κλπ. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Και, μεταξύ μας, αν ένας Ελληνας του 1900 έβλεπε τη σημερινή Ελλάδα, θα έλεγε ότι ο πολιτισμός αλλοιώθηκε, η γλώσσα εξαχρειώθηκε και η πίστη αντιμετωπίζεται με ασέβεια. Όπως ο Ελληνας του 2025 έχει τεράστιες διαφορές με τον Ελληνα του 1925, έτσι και σε έναν αιώνα από σήμερα η εθνική ταυτότητα θα υποστεί μετάλλαξη. Και έναν αιώνα αργότερα, τον 23ο, θα έχει πολλά σημεία που δεν θα θυμίζουν σε τίποτα τη σημερινή. Άλλωστε τι είναι αυτό που μας κάνει Ελληνες; Ό,τι και αν είναι, ξεκινάει από τη γλώσσα. Η γλώσσα είναι η κιβωτός του πολιτισμού μας. Και πρώτα από όλα πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι που θα την έχουν λαλιά τους.
