Του Δημήτρη Στεργίου

 

Με τη νέα έκθεσή του ο διεθνής οργανισμός “χαιρετίζει” τις επιδόσεις της κυβέρνησης σε υψηλά “ματωμένα” πρωτογενή πλεονάσματα, που λεηλατούν οικονομία και νοικοκυριά επί 15 χρόνια, με τις νεοφιλελεύθερες συστάσεις για περιορισμό  των δαπανών για συντάξεις και μισθούς, τη δημοσιονομική ισορροπία με την υψηλή αύξηση των φορολογικών εσόδων, τον … αόρατο “βασικό μοχλό ανάπτυξης” που είναι τάχα οι επενδύσεις κι άλλα που προκαλούν  τους οικονομικούς νόμους, τις διεθνείς έρευνες και επιτροπές.

Αν ζούσε σήμερα ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός και άκουγε όλες αυτές τις  μεγαλοστομίες του νέου υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη, σχολιάζοντας την έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, για «τη θετική δυναμική της ελληνικής οικονομίας, που αναδεικνύει τη χώρα σε παράγοντα σταθερότητας και τονίζει τη διαρκή πρόοδό της», για «τις επενδύσεις ως βασικό μοχλό ανάπτυξης», για «μεταρρυθμίσεις» κι άλλα τερπνά, τα οποία αναπαρήγαγε ατοφίως, ακόπως και αταλαιπώρως, όπως θα έλεγε ο Θουκυδίδης, μερίδα του ελληνικού Τύπου, και διάβαζε τα ίδια παραπάνω «εύσημα» της παραπάνω έκθεσης στην κυβέρνηση για την ελληνική οικονομία, θα επαναλάβανε όσα είπε «Πρὸς τοὺς Ἑπτανησίους», δηλαδή «Δυστυχισμένε μου λαέ, καλὲ κι ἠγαπημένε, πάντοτ᾿ εὐκολοπίστευτε καὶ πάντα προδομένε».

 

Υπενθυμίζω ότι μετά την  ένταξη στα Μνημόνια (ένα μέλος της τρόικας ήταν και το ΔΝΤ) οι σφόδρα υπεραισιόδοξες προβλέψεις  για την εξέλιξη βασικών μεγεθών διαψεύσθηκαν παταγωδώς από την αποτυχία του πρώτου ήδη προγράμματος “σταθεροποίησης” με τους περιβόητους “αριθμητές” που πρότεινε η τρόικα. Σημειώνω ότι η τότε επικεφαλής του διεθνούς αυτού οργανισμού  Κριστίν Λαγκάρντ , η οποία, όπως και η τρόικα, όλο σχεδόν το πολιτικό σύστημα και η Τράπεζα της Ελλάδος ήταν σφόδρα αντίθετοι με τη λύση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.

Ναι, ακριβώς! Διότι φάρσα είναι όλα σχεδόν τα “εύσημα” που απονέμει στην κυβέρνηση ύστερα από πεντέμισι χρόνια στην εξουσία και ύστερα από 15 χρόνια συνεχούς κρίσης, της οποίας την αποφράδα ημέρα ένταξης στα Μνημόνια θα θυμηθούμε εντονότερα και με απογοήτευση  στις 23 Απριλίου 2025, καθώς κανένα σχεδόν βασικό οικονομικό μέγεθος έχει προσεγγίσει ακόμα τα προ κρίσης επίπεδα, μολονότι εισέρευσαν στα δημόσια ταμεία στο διάστημα αυτό 1,8 τρις. ευρώ, όπως έχω αναφέρει  σε προηγούμενο άρθρο. Και δεν είναι τα «εύσημα» αυτά μόνο φάρσα.

Είναι, όπως όπως και οι μόνιμες επί δεκαετίες συστάσεις για υψηλά “ματωμένα” πλεονάσματα, πάγωμα αυξήσεων στους μισθούς και άλλα γνωστά νεοφιλελεύθερα, αντιοικονομικά και αντικοινωνικά. Προς επίρρωσιν της μελαγχολικής αυτής διαπίστωσης, θα σχολιάσω, με βάση τους οικονομικούς νόμους και τη διεθνή εμπειρία μερικά από τα “εύσημα” που απονέμει στην κυβέρνηση το ΔΝΤ, ενώ η Eurostat το’ χει … τούμπανο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο  Κωστής Χατζηδάκης και τώρα ο Κυριάκος Πιερρακάκης… φανερό… καμάρι!

 

Επιμένει για υψηλά εξοντωτικά πλεονάσματα

Χαιρετίζοντας, λοιπόν, οι εκτελεστικοί διευθυντές του ΔΝΤ τη «συνεχιζόμενη ισχυρή επέκταση της ελληνικής οικονομίας, τις ευνοϊκές βραχυπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές και τη σταθερή πτωτική τροχιά του δείκτη δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ» πρόσθεσαν, ειδικότερα, μεταξύ άλλων το ακόλουθο «χαιρέτισμα» της εξασφάλισης υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για να  νέο πνίξιμο της αναπτυξιακής δυναμικής και κοινωνικής ευημερίας.

Άρξομαι σήμερα με σχόλιο του “ευσήμου” αυτού του ΔΝΤ, δηλαδή της  εξασφάλισης  υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, τα οποία, όπως επισημαίνουν, ενισχύουν ακόμα περισσότερο τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους. Αλλά, όπως προκύπτει από στοιχεία που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεσή της για το 2024 που μόλις δόθηκε στη δημοσιότητα, στην αποκλιμάκωση του χρέους  του 2024, όταν σημειώθηκε ρεκόρ πρωτογενούς πλεονάσματος (3,7% του ΑΕΠ), εκτιμάται ότι τη μεγαλύτερη συμβολή (κατά 4,9 ποσοστιαίες μονάδες!) είχε η διαφορά μεταξύ του έμμεσου επιτοκίου δανεισμού και του ρυθμού μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ.

Επιπλέον το ύψος του συσσωρευμένου χρέους, σε μικρότερο βαθμό οι προσαρμογές ελλείμματος-χρέους (κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες) – δηλαδή τα έσοδα κυρίως από αποκρατικοποιήσεις, τα οποία δεν επηρεάζουν το έλλειμμα αλλά μειώνουν το χρέος – (αντιθέτως, οι δαπάνες ή ανάληψη υποχρεώσεων ή “βερεσέδια” δεν επηρεάζουν κι αυτά το έλλειμμα, αλλά αυξάνουν το χρέος!) και μόνο κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες (αντί 3,7 ποσοστιαίων μονάδων, όπως σχεδόν το 2023.
Τις 1,2 χαμένες ποσοστιαίες μονάδες πρέπει να τις αναζητήσουμε στην ανάλογη αύξηση που προκάλεσαν στο χρέος οι αναλήψεις χρεών κλπΣε ονομαστικούς όρους όμως το χρέος εξακολουθεί να είναι σε επίπεδα ρεκόρ (365,5 δις. ευρώ το 2024, έναντι 369,1 δις. ευρώ το 2023. Η μείωση αυτή  κατά 4,1 δις. ευρώ οφείλεται, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, κυρίως στην πρόωρη αποπληρωμή τριών δόσεων των διμερών δανείων GLF που λήγουν τα έτη 2026, 2027 και 2028, συνολικού ύψους 7,9 δισ. ευρώ, η οποία πραγματοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 2024.

 

Κι όμως, ούτε 2030 το χρέος δεν θα φτάσει στα επίπεδα του 2009!

Κι όμως, σε πείσμα των διαπιστώσεων αυτών, οι εκτελεστικοί διευθυντές του ΔΝΤ επιμένουν και επισημαίνουν ότι  «η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων άνω του 2% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα θα ενισχύσει περαιτέρω τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και θα δημιουργήσει αποθέματα ασφαλείας έναντι μελλοντικών κραδασμών». Ποιοι είναι οι κραδασμοί; Είναι αυτοί που ούτε ο  Κορεάτης Joong Shik Kang επικεφαλής  που επισκέφτηκε πρόσφατα την Αθήνα τόλμησε να κατονομάσει, αρκούμενος μόνο  στη δική του και των εκτελεστικών διευθυντών του περιχαρή άποψη:

«Η συνετή δημοσιονομική πολιτική εξασφαλίζει σταθερότητα: Το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται να παραμείνει υψηλό (2,5% του ΑΕΠ το 2025), εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους. Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα μειωθεί περαιτέρω κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2030, φθάνοντας σε ποσοστό χαμηλότερο του 130 % του ΑΕΠ». Παρακαλώ, σημειώστε τι είπε ο Κορεάτης και το ΔΝΤ: Ότι το 2030, δηλαδή ύστερα από… είκοσι χρόνια το χρέος θα φτάσει στο χαμηλότερο 130%  του ΑΕΠ, δεν θα υπερακοντίσει ούτε εκείνο του επάρατου του 2009 (127,9% του ΑΕΠ ή 300 δισ. ευρώ, έναντι 154% του ΑΕΠ σήμερα ή 365,5 δις. ευρώ το 2024, που θα ήταν… 417 δισ. ευρώ, αν δεν γινόταν το “κούρεμα” των ομολόγων το 2021 ποσού 138 δισ. ευρώ από το οποίο  πήγαν σε μείωση του χρέους μόνο 51,2 δισ. ευρώ!).

Οι κραδασμοί, λοιπόν, είναι ότι από το 2033 θα ενσωματωθεί στο χρέος ποσό 12,4 δισ. ευρώ, που αφορά σε αναβαλλόμενους τόκους  των δανείων της τρόικας των ετών 2012-2023, των οποίων η καταβολή θα αρχίσει με δόση ποσού άνω των … 17 δισ. ευρώ, ότι δεν πληρώνονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές (κρατικά “φέσια”!) προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις στερώντας  ρευστότητα  άνω  των τριών δισ. ευρώ, δεν καταβάλλονται στην ώρα τους τα ποσά από καταπτώσεις εγγυήσεων του Δημοσίου για δάνεια προς προσφιλείς δημόσιους οργανισμούς, διαγράφονται παρόμοια χρέη του ΟΣΕ ποσού… 10 δισ. ευρώ, “στρίβει δια δικαστηρίων” στην καταβολή αναδρομικών  άνω των 2,5 δις. ευρώ τους συνταξιούχους από τη λεηλασία του το 2012. Αυτά δεν τα λέει και δεν  ανησυχεί, διότι ήδη έχει αποπληρωθεί πλήρως το σύνολο των δανείων του ΔΝΤ προς την Ελλάδα από  τη συμμετοχή του στα τρία Μνημόνια!

 

Τα στοιχεία από την Έκθεση Πισσαρίδη

Υπενθυμίζω ότι τον Απρίλιο του 2022 το ελληνικό κράτος έκανε αποπληρωμή του συνολικού ποσού του δανείου (άνω των 30 δισ. ευρώ!) στο οποία συμμετείχε το ΔΝΤ μαζί με  την Κομισιόν και την ΕΚΤ). Τώρα επανέρχεται στη γνωστή καταστροφική για την ελληνική οικονομία πίεση από το πρώτο ήδη πρόγραμμα σταθεροποίησης για εξασφάλιση υψηλών πρωτογενών  πλεονασμάτων, μολονότι μέχρι πρότινος αλλάζοντας στάση, ήταν, μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,  υπέρ  πρωτογενούς πλεονάσματος, όχι πάνω από 2% του ΑΕΠ. Και ορθώς! Διότι, με την επίμονη πρόταση για εξασφάλιση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων που περιλαμβάνονταν στα χρηματοδοτικά τους προγράμματα, στέγνωσε η ελληνική οικονομία και τα ελληνικά νοικοκυριά.

Σημειώνω ότι τα “εύσημα” αυτά του ΔΝΤ για τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (πλασματικά, με βάση τα πορίσματα του Ελεγκτικού Συνεδρίου) είναι αντίθετα προς τις συστάσεις και προτάσεις της έκθεσης της Επιτροπής του νομπελίστα καθηγητή Χριστόφορου Πισσαρίδη, την οποία παρουσίασε πανηγυρικά  ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις 14 Νοεμβρίου 2020, αλλά, όπως καταδεικνύεται έχει ριφθεί σε κάποιο καλάθι αχρήστων.

«Προκειμένου να διασφαλιστεί η αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής και η βιωσιμότητα του υψηλού δημόσιου χρέους απαιτείται η στοχοθεσία συστηματικών πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων., τα οποία πρέπει να είναι σχετικά ήπια και ρεαλιστικά, ώστε να μη καταπνίγεται η αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας», τονίζει η Επιτροπή Πισσαρίδη, η οποία, προσθέτει ότι με «με βάση τη διεθνή εμπειρία και τα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας, αυτά θα ήταν της τάξης του 1 έως 1,5% του ΑΕΠ»!
Κι όμως, για την εξασφάλιση αυτών των υψηλών πλεονασμάτων και  την διατήρηση τάχα της δημοσιονομικής ισορροπίας συνεχίζει, πέρα από τον χαιρετισμό για τα υψηλά  φορολογικά έσοδα από τάχα μεταρρυθμίσεις, να προτείνει την εφαρμογή της γνωστής νεοφιλελεύθερης συνταγής για «περιορισμό των πιέσεων στις  δαπάνες, ιδίως στις συντάξεις και τους μισθούς του δημόσιου τομέα», προσθέτοντας ότι «η ισχυρότερη και πιο επίμονη από την αναμενόμενη αύξηση των μισθών θα μπορούσε να τροφοδοτήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό των υπηρεσιών, ο οποίος δυνητικά  μπορεί να επιδεινωθεί από τις διακυμάνσεις στις παγκόσμιες και περιφερειακές τιμές της ενέργειας». Από την άλλη όμως «χαιρετίζει» «την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης που  θα παραμείνει σταθερή, υποστηριζόμενη από ευνοϊκή αύξηση της απασχόλησης και του εισοδήματος».

πηγή