Αυτοκινούμενο τροχόσπιτο: Το άρθρο 27 του νόμου 5170/2025 ποινικοποιεί την ελεύθερη διαβίωση!

Ο Νόμος 5170/2025 φέρνει ριζικές –και για πολλούς εξοργιστικές– αλλαγές σε ό,τι αφορά την κυκλοφορία, στάθμευση και διανυκτέρευση αυτοκινούμενων ή ρυμουλκούμενων τροχόσπιτων στην Ελλάδα, ενόψει της φετινής καλοκαιρινής σεζόν.

Το άρθρο 27 του νόμου ουσιαστικά ποινικοποιεί την ελεύθερη διαβίωση και μετακίνηση με τροχόσπιτο, αλλά και τη φιλοξενία δεύτερου οχήματος σε ιδιωτικό χώρο, προκαλώντας τεράστιο πλήγμα όχι μόνο στον εναλλακτικό τουρισμό αλλά και στην ίδια την έννοια της ιδιωτικής ιδιοκτησίας.

ΤΕΛΟΣ Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗ – ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΚΑΙ ΦΥΛΑΚΙΣΗ

Η νέα νομοθεσία απαγορεύει ρητά την εγκατάσταση ή στάθμευση τροχόσπιτων –είτε αυτοκινούμενων είτε ρυμουλκούμενων– σε κοινόχρηστους χώρους, όπως πάρκινγκ, παραλίες, πάρκα ή δασικές εκτάσεις. Ο νόμος δεν κάνει καμία απολύτως διάκριση ανάμεσα σε παραμονή λίγων ωρών, σε διανυκτέρευση ή μακροχρόνια κατασκήνωση. Έτσι, ακόμα κι αν κάποιος σταθμεύσει για μισή ώρα για να ξεκουραστεί ή για να φάει, κινδυνεύει με βαριά πρόστιμα ή και ποινή φυλάκισης.

Σύμφωνα με τον νόμο: «Απαγορεύονται η εγκατάσταση σκηνών και η στάθμευση ρυμουλκούμενων, ημιρυμουλκούμενων και αυτοκινούμενων τροχόσπιτων σε αρχαιολογικούς χώρους, αιγιαλούς, παραλίες, παρυφές δημόσιων δασών και εν γένει κοινόχρηστους χώρους, καθώς και η δωρεάν φιλοξενία πέραν του ενός τροχόσπιτου από ιδιώτες, με την επιφύλαξη του άρθρου 34 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ν. 2696/1999, Α’ 57). Οι παραβάτες τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι τρεις (3) μήνες ή με επιβολή προστίμου του κατωτέρω εδαφίου, εφόσον δεν προβλέπεται βαρύτερη ποινή από άλλη διάταξη, διατασσόμενης συγχρόνως υπό του δικαστηρίου της βίαιης αποβολής τους. Διαδικασία τηρείται η οριζόμενη από τα άρθρα 417 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την ανάκριση και εκδίκαση των επ’ αυτοφώρω πλημμελημάτων. Οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο ύψους τριακοσίων (300) ευρώ ανά άτομο ή ανά κατασκηνωτικό ή ανά μεταφορικό μέσο, που επιβάλλεται από το βεβαιούν την παράβαση αστυνομικό ή λιμενικό όργανο και εισπράττεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 104 του Κ.Ο.Κ.. Σε ελέγχους από μεικτά συνεργεία την ποινή του προστίμου επιβάλλει το αστυνομικό όργανο που παρίσταται κατά τον έλεγχο. Κατά τη στάθμευση των ανωτέρω οχημάτων, όπου επιτρέπεται από τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, δεν επιτρέπεται η κατάληψη επιπλέον του οχήματος χώρου».

Η διάταξη στοχεύει –υποτίθεται– στην προστασία του περιβάλλοντος, όμως οι ιδιοκτήτες μιλούν για στοχοποίηση και για πλήρη άγνοια της φύσης του οχήματος. Το τροχόσπιτο είναι Ι.Χ. όχημα, δεν είναι αυθαίρετη κατασκευή. Κυκλοφορεί με άδεια, πληρώνει τέλη, ασφαλίζεται κανονικά.

Αυτό το μέτρο βάζει ταφόπλακα σε μια εναλλακτική, οικονομική και φιλική προς το περιβάλλον μορφή τουρισμού. Χιλιάδες πολίτες που επιλέγουν να ταξιδεύουν και να ζουν με τροχόσπιτο –ανάμεσά τους και οικογένειες, συνταξιούχοι, νέοι ταξιδευτές– βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με τον νόμο, επειδή απλώς… σταμάτησαν σε λάθος σημείο.

ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΟΥ, ΟΧΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΕΝΑ ΤΡΟΧΟΣΠΙΤΟ

Επίσης εξωφρενική είναι και η πρόβλεψη του νόμου, που ορίζει ότι απαγορεύεται να φιλοξενήσεις περισσότερα από ένα τροχόσπιτα στον ιδιωτικό σου χώρο. Ναι, ακόμα και αν έχεις μεγάλο οικόπεδο, αυλή ή ιδιόκτητο πάρκινγκ, η νομοθεσία δεν σου επιτρέπει να έχεις περισσότερα από ένα τροχόσπιτα σταθμευμένα.

Πρόκειται για μια ακραία παραβίαση της ατομικής ελευθερίας και της ιδιοκτησίας, η οποία ουσιαστικά σου λέει πώς θα χρησιμοποιήσεις το σπίτι σου, τον χώρο σου. Αν έχεις ένα δικό σου τροχόσπιτο και φιλοξενήσεις δεύτερο από συγγενή ή φίλο –ακόμα και για μια νύχτα– θεωρείσαι παράνομος. Αν έχεις στην αυλή σου δύο παρκαρισμένα οχήματα, γιατί ταξιδεύεις με την οικογένεια, επίσης παράνομος.

Είναι η πρώτη φορά που το κράτος επεμβαίνει τόσο βαθιά στην ιδιωτική χρήση οχήματος σε ιδιωτικό χώρο, και ανοίγει έναν επικίνδυνο δρόμο: τι θα απαγορευτεί αύριο; Τέσσερα αυτοκίνητα; Πέντε μηχανές; Τρία τρέιλερ;

Φυσικά, η ψήφιση αυτού του νόμου δεν είναι τυχαία. Είναι ακόμη ένα παράδειγμα του πώς θέλουν ο πολίτης να μην έχει καμία εναλλακτική, καμία πραγματικά οικονομική επιλογή για διακοπές και αναψυχή. Ουσιαστικά, του λένε κατάμουτρα: “θα πληρώσεις”. Θα πληρώσεις την πανάκριβη διαμονή, τα εξωφρενικά ακτοπλοϊκά, το τουριστικό μονοπώλιο. Αν δεν μπορείς, μείνε σπίτι σου. Και όχι μόνο μείνε σπίτι, αλλά θα σου πούμε κι εκεί πώς θα ζήσεις: απαγορεύεται να φιλοξενήσεις δύο τροχόσπιτα, απαγορεύεται να αξιοποιήσεις τον ιδιωτικό σου χώρο, αλλιώς κινδυνεύεις να βρεθείς αντιμέτωπος με τον νόμο. Είναι μια πολιτική που λέει ξεκάθαρα: δεν έχεις το δικαίωμα να είσαι ελεύθερος αν δεν πληρώνεις.

ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΡΛΟΥ ΣΤΟ NEWS 24/7: “Ο ΝΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΚΟΣ, ΑΥΘΑΙΡΕΤΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΠΛΗΓΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ”

Με εμφανή αγωνία για το μέλλον του εναλλακτικού τουρισμού, παρεμβαίνει μέσω του NEWS 24/7 η Έφορος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΛΑΤ (Ελληνικής Λέσχης Αυτοκινούμενων Τροχόσπιτων) και διαχειρίστρια του forum MyCamper.gr, κυρία Γεωργία Κάρλου, με αφορμή τις επιπτώσεις του πρόσφατα ψηφισμένου Νόμου 5170/2025.

«Η ελεύθερη διακίνηση και στάθμευση των αυτοκινούμενων τροχόσπιτων δεν είναι απλώς μια πρακτική», τονίζει η κυρία Κάρλου. «Είναι τρόπος ζωής. Είναι κουλτούρα που συνδέεται με την ελευθερία, την επαφή με τη φύση και μια μορφή τουρισμού που αναπτύσσεται με σεβασμό στο περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες».

Εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκειά της για τον τρόπο θέσπισης του νόμου, υπογραμμίζει: «Ο νόμος 5170/2025 ψηφίστηκε κυριολεκτικά “νύχτα”, χωρίς δημόσια διαβούλευση και χωρίς καμία ουσιαστική ενημέρωση των άμεσα ενδιαφερομένων».

Όπως εξηγεί, «ο νόμος αποκλείει τη στάθμευση αυτοκινούμενων οχημάτων όχι μόνο σε κοινόχρηστους χώρους, αλλά ακόμη και σε ιδιωτικά πάρκινγκ ή αυλές εξοχικών κατοικιών». Και προσθέτει χαρακτηριστικά: «Είναι σαν να έχεις ένα σπίτι με ρόδες και το κράτος να σου λέει ότι δεν μπορείς να μένεις σε αυτό».

Η ίδια επισημαίνει την ασάφεια της νομοθεσίας: «Αφήνει τεράστια περιθώρια αυθαιρεσίας στις αρχές. Μας καθιστά έρμαια κάθε αυθαίρετης ερμηνείας. Ουσιαστικά, απαγορεύει την ίδια την ύπαρξη των αυτοκινούμενων ως μέσων ταξιδιού και διαμονής».

Για τις επιπτώσεις στον τουρισμό, η κυρία Κάρλου προειδοποιεί: «Η ζημιά θα είναι ανυπολόγιστη. Χιλιάδες επισκέπτες από τη Γερμανία, την Αυστρία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες έρχονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου με αυτοκινούμενα τροχόσπιτα. Τώρα θα αποθαρρυνθούν. Ήδη, στη γενική συνέλευση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Λεσχών Αυτοκινούμενων Τροχόσπιτων (FICM) στα τέλη Μαΐου, θα τεθεί προς συζήτηση το ενδεχόμενο να χαρακτηριστεί η Ελλάδα ως μη φιλόξενη χώρα».

Αναφερόμενη στο ευρύτερο οικονομικό αποτύπωμα, υπογραμμίζει: «Ο τουρισμός δεν είναι μόνο τα ξενοδοχεία. Είναι τα καφέ, τα σούπερ μάρκετ, η εστίαση, τα πρατήρια καυσίμων, τα συνεργεία. Είναι μια ολόκληρη αλυσίδα επαγγελμάτων και επιχειρήσεων που θα πληγεί».

Κλείνοντας, σχολιάζει: «Όλα αυτά, για να εξυπηρετηθούν –φανερά ή σιωπηλά– συμφέροντα. Χωρίς αντίλογο. Χωρίς μελέτη. Χωρίς σχέδιο. Το αποτέλεσμα; Υπέρογκα τέλη κυκλοφορίας, άκυρες άδειες, απαγόρευση στάθμευσης, απολύσεις. Ήδη, έμποροι αναφέρονται στο θέμα, κάνοντας λόγο για “κηδεία” στον τομέα της αγοράς αυτοκινούμενων και τροχόσπιτων, θεωρώντας δεδομένο που θα ακολουθήσουν μαζικές απολύσεις εργαζομένων».

Το μήνυμα της παρέμβασής της είναι σαφές: «Η Ελλάδα οφείλει να παραμείνει φιλόξενη, δίκαιη και ανοιχτή. Δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια».

ΜΑΖΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Η ΕΛΑΤ (Ελληνική Λέσχη Αυτοκινούμενων Τροχόσπιτων) αλλά και ανεξάρτητες συλλογικότητες ήδη οργανώνουν νομικές προσφυγές, ψηφίσματα και κινητοποιήσεις. Η Ελληνική Λέσχη Αυτοκινούμενων Τροχόσπιτων τονίζει ότι: Ο νόμος 5170/2025 είναι αψυχολόγητος και καταστροφικός. Ζητά άμεσες διευκρινίσεις και επανεξέταση της εφαρμογής του.

Με αφορμή μάλιστα πρόσφατο περιστατικό στην Κάτω Ακράτα, όπου τρία μέλη της Λέσχης δέχθηκαν πρόστιμα από την Αστυνομία βάσει του άρθρου 27 του Νόμου 5170/2025, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΛΑΤ προχωρά άμεσα σε ενέργειες, δηλώνοντας την έντονη δυσαρέσκειά του.

Όπως επισημαίνει η ΕΛΑΤ, ο εν λόγω νόμος ψηφίστηκε χωρίς επαρκή ενημέρωση των πολιτών και –το σημαντικότερο– χωρίς κανείς από τους άμεσα ενδιαφερόμενους να έχει λάβει γνώση. Δεν υπήρξε ούτε δημόσια διαβούλευση, ούτε σχετική σήμανση στους δήμους, όπως στον Δήμο Αιγιαλείας, στον οποίο ανήκει η Κάτω Ακράτα.

Μετά το περιστατικό, το Δ.Σ. της ΕΛΑΤ συνεδρίασε εκτάκτως και αποφάσισε τα εξής:

• Αποστολή επιστολής προς τους αρμόδιους Υπουργούς Τουρισμού και Μεταφορών, με τη συνδρομή του Νομικού Συμβούλου της Λέσχης, ζητώντας άμεσες και επίσημες διευκρινίσεις για το άρθρο 27 του νόμου.
• Προώθηση της διαμαρτυρίας προς το Εθνικό Κοινοβούλιο, με κάθε διαθέσιμο μέσο, ώστε να αναδειχθεί η άδικη και ζημιογόνα φύση του νέου νομικού πλαισίου.
• Σύγκληση Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης, με μοναδικό θέμα την πλήρη ενημέρωση των μελών για τις επιπτώσεις του νόμου και τη λήψη αποφάσεων για μελλοντικές κινητοποιήσεις ή νομικές ενέργειες, εφόσον κριθεί αναγκαίο.

Η ΕΛΑΤ κάνει λόγο για έναν νόμο «αψυχολόγητο και καταστροφικό», που θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο την κοινότητα των αυτοκινούμενων τροχόσπιτων αλλά και έναν εναλλακτικό, ποιοτικό και διάσπαρτο τουρισμό, που ενισχύει τοπικές κοινωνίες και δεκάδες επαγγελματικούς κλάδους. Η Λέσχη δεσμεύεται να συνεχίσει τον αγώνα υπεράσπισης των δικαιωμάτων των μελών της, διατηρώντας ανοικτή επικοινωνία και διαφάνεια με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Για μια ακόμη φορά, μια μορφή ελεύθερης ζωής και βιώσιμου τουρισμού καταστέλλεται με τρόπο άστοχο και υπερβολικό, χωρίς δημόσια διαβούλευση, χωρίς τεκμηρίωση, χωρίς πρόβλεψη για ειδικές περιπτώσεις.

Το τροχόσπιτο δεν είναι πρόβλημα. Είναι λύση για πολλούς ανθρώπους.

Λύση για τον φτηνό τουρισμό, για την αυτόνομη μετακίνηση, για ανθρώπους που επιλέγουν έναν πιο ανεξάρτητο τρόπο ζωής. Η απαγόρευση της στάθμευσης –και μάλιστα εντός ιδιωτικού χώρου– δεν λύνει προβλήματα. Δημιουργεί πολλά περισσότερα.

Η κοινωνία καλείται να υπερασπιστεί ξανά το αυτονόητο: το δικαίωμα να σταθμεύεις ελεύθερα το Ι.Χ. σου, να φιλοξενείς όποιον θέλεις στο σπίτι σου και να ζεις χωρίς τον φόβο του προστίμου ή της καταστολής επειδή δεν ταιριάζεις στο “μοντέλο τουρισμού” που κάποιοι θέλουν να επιβάλουν.

Η Βαρβάρα Γιαννούλη που πρόσφατα πήρε την απόφαση να αφήσει την πόλη για να ζήσει σε βαν, ακολουθώντας έναν απλό, νομαδικό τρόπο ζωής, λέει στο NEWS 24/7:

«Η επιλογή του κάμπερ και της ελεύθερης κατασκήνωσης δεν είναι απλώς ένας εναλλακτικός τρόπος διακοπών. Είναι η ανάγκη του ανθρώπου να έρθει πιο κοντά στη φύση, να επιστρέψει στην ουσία της ύπαρξής του. Με τον πρόσφατο νόμο που περιορίζει ή και απαγορεύει την ελεύθερη διαμονή σε οχήματα αναψυχής, μας αφαιρείται το δικαίωμα να κοιμόμαστε κάτω από τα αστέρια, να βιώνουμε τη γαλήνη και την ελευθερία του φυσικού περιβάλλοντος.

Πολλοί ίσως έχουν συνηθίσει την αστική ζωή και θεωρούν την κατασκήνωση κάτι ξένο. Όμως ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος, βιολογικά και υπαρξιακά, ανήκει στη φύση. Γι’ αυτό, ένας νόμος που τον απομακρύνει από αυτήν, μου φαίνεται παράλογος.

Δεν είμαστε καταπατητές. Πληρώνουμε φόρους, τέλη κυκλοφορίας και ακολουθούμε κανόνες. Αν σε ένα μέρος μπορεί να φτάσει ένα συμβατικό όχημα για αναψυχή, γιατί να μη μπορεί να φτάσει και ένα κάμπερ;

Είναι κατανοητό να υπάρχουν περιορισμοί για τη στάθμευση ή την παραμονή σε συγκεκριμένα σημεία – για λόγους προστασίας ή ισορροπίας. Όμως η οριζόντια απαγόρευση σε ολόκληρη τη χώρα είναι υπερβολική. Οι δημόσιοι χώροι είναι δημόσιοι επειδή ανήκουν σε όλους. Οι ιδιωτικοί χώροι ανήκουν στους ιδιώτες»