Της Μαρίας Δεναξά
Η συμφωνία για τα πολύτιμα ορυκτά της Ουκρανίας, που υπεγράφη την Τετάρτη μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει αξία κυρίως γι’ αυτό που δεν περιέχει: Η Ουκρανία δεν θα κληθεί ν’ αποπληρώσει κάποιο χρέος προς τις ΗΠΑ. Ένας διακριτικός τρόπος για να τα βρει ο Ουκρανός πρόεδρος με τον Ντόναλντ Τραμπ, αναδεικνύοντας τη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης ως στρατηγικό πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ κι όχι ως βάρος.
Σήμερα, κανείς αρχηγός κράτους δεν θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση του Ζελένσκι, ο οποίος από τη μία θα έπρεπε να καλοπιάσει τον Ντόναλντ Τραμπ κι από την άλλη να εξακολουθεί να πολεμά τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Την Τετάρτη, όμως, κατάφερε κάτι που για ορισμένους διεθνείς αναλυτές μέχρι και πριν από λίγο καιρό φάνταζε ακατόρθωτο.
Ύστερα από τον… παγκόσμιο καβγά στο Οβάλ Γραφείο και τη συμφιλίωση στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, ακολούθησε η υπογραφή της συμφωνίας για τα ορυκτά, η οποία, όμως, σύμφωνα με μια πρώτη ματιά, δεν περιέχει τίποτα το ανατρεπτικό. Τα περισσότερα από τα 20 βασικά ορυκτά της Ουκρανίας είναι δύσκολο να εξορυχθούν, αναφέρονται σε χάρτες που χρονολογούνται από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης και βρίσκονται σε κοιτάσματα που δεν έχουν όλα εξερευνηθεί σε βάθος.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ελπίζει σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια, την ώρα που το Κίεβο λαμβάνει μόλις 1 δισεκατομμύριο ετησίως από δικαιώματα εκμετάλλευσης, χωρίς να έχει εξασφαλίσει καμία γραπτή εγγύηση για μελλοντική αμερικανική βοήθεια στον τομέα της ασφάλειας.
Η «επιτυχία της ουκρανικής κυβέρνησης», όπως τη χαρακτηρίζουν οι Ευρωπαίοι, πρέπει να ερμηνευτεί με προσοχή: από τη μια ο Ζελένσκι κατάφερε να αποφύγει τη δημιουργία χρέους προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για τη στρατιωτική τους βοήθεια, που θα επιβάρυνε σοβαρά τις μελλοντικές γενιές, και από την άλλη το κείμενο, το οποίο προκαλεί έντονη δυσαρέσκεια στη Μόσχα, προβάλλει τη μόνη αξία που ίσως σέβεται ο Ντόναλντ Τραμπ: Την εμπορική. Πρόκειται για μια προσπάθεια να αλλάξει η αντίληψή του για την Ουκρανία, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι απλώς ένα οικονομικό βάρος για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Δεν ήθελα να φανώ ανόητος» δήλωσε την Πέμπτη στο NewsNation ο Αμερικανός πρόεδρος, σχολιάζοντας τη συμφωνία, που υποτίθεται θα αντισταθμίσει τις αμερικανικές δαπάνες. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα αποφέρει, όπως είπε αναφέροντας έναν φανταστικό αριθμό, «πολύ περισσότερα, θεωρητικά, από τα 350 δισεκατομμύρια δολάρια που έδωσε ο Τζο Μπάιντεν σε μετρητά και στρατιωτικό εξοπλισμό».
Οι Ουκρανοί επίσης δεν θέλουν να φανούν ανόητοι. Εκείνοι που μετρούν καθημερινά νεκρούς αντί για κέρδη, ελπίζουν μόνο σε ένα πράγμα: ότι η δημιουργία του επενδυτικού ταμείου με την Ουάσινγκτον αποτελεί το πρώτο βήμα για «μεγαλύτερη ασφάλεια και ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας», όπως τόνισε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
