Ο Υπουργός Οικονομικών και Χρηματονομικών, Mehmet Simsek, δήλωσε ότι η σύγκρουση με την ένοπλη ομάδα Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν, ή PKK, από το 1984 κόστισε στην Τουρκία περίπου 1,8 τρισ. δολάρια.
«Έχουμε σπαταλήσει σχεδόν 1,8 τρισ. δολάρια τα τελευταία πέντε δεκαετίες πολεμώντας την τρομοκρατία», δήλωσε ο Simsek κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης στο Οικονομικό Φόρουμ του Κατάρ στη Ντόχα, επικαλούμενος μια μελέτη την οποία δεν προσδιόρισε.
Αυτή η εκτίμηση λαμβάνει υπόψη τις χαμένες ευκαιρίες, ή τα κέρδη που δεν υλοποιήθηκαν επειδή η χώρα έπρεπε να δαπανήσει τους πόρους της σε στρατιωτικές δαπάνες, σύμφωνα με τον υπουργό.
Εξοπλιστικά
Αυτό το ποσό ξεπερνά κατά πολύ ό,τι έχει δηλώσει η Τουρκία ότι έχει δαπανήσει για εξοπλιστικά προγράμματα άμυνας από τη στιγμή που η εξέγερση του PKK έγινε βίαιη, πριν από περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες.
Η ομάδα, η οποία έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι καταθέτει τα όπλα και σταματά τη λειτουργία της.
Τώρα, η διάλυση του PKK είναι μια καμπή και «μια πηγή επιρροής» που θα βοηθήσει τη χώρα να ανέβει, δήλωσε ο Simsek.
Το PKK είναι μία από τις πολλές ένοπλες κουρδικές ένοπλες ομάδες που δραστηριοποιούνται σε γειτονικά κράτη.
Ο ρόλος της Συρίας
Στη Συρία, ομάδες που θεωρούνται από την Τουρκία συνδεδεμένες με το PKK υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ για σχεδόν μια δεκαετία με σκοπό την ήττα του Ισλαμικού Κράτους.
Η Τουρκία διαπραγματεύεται με την Ουάσιγκτον για τον περιορισμό των δραστηριοτήτων των Κούρδων μαχητών στη Συρία, τώρα που η Συρία διοικείται από μια νέα κυβέρνηση μετά την απομάκρυνση του επί δεκαετίες ισχυρού ηγέτη της, Bashar al-Assad.
Η κυβέρνηση στην Άγκυρα βλέπει σημαντικά οικονομικά οφέλη στην ανοικοδόμηση της Συρίας, όπου αναμένονται τουρκικές εταιρείες να αναλάβουν έργα.
Μεγάλη Προδοσία ή στρατηγικό σχέδιο
Η απόφαση του ΡΚΚ να ανακοινώσει τη διάλυση και τον αφοπλισμό του ύστερα από 4 και πλέον δεκαετίες ένοπλου αγώνα που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 40.000 ανθρώπους και που σχετίστηκε άμεσα με τον κουρδικό αγώνα για ένα ανεξάρτητο κράτος, ήταν αναμενόμενο να προκαλέσει τεράστια έκπληξη αλλά και έντονες αντιδράσεις στον πληθυσμό των Κούρδων.
Πράγματι κατά το 12ο συνέδριο του ΡΚΚ και υπό τις παραινέσεις του ιστορικού ηγέτη του Abdullah Ocalan, ο οποίος παραμένει φυλακισμένος από το 1999 στο Imrali, αποφασίστηκε να καταθέσουν τα όπλα και να προχωρήσουν σε μια πιο δημοκρατική προσέγγιση όσον αφορά τα αιτήματα και τον αγώνα τους.
Και το ερώτημα που εύλογα προέκυψε στους περισσότερους συνοψίζεται στο εξής δίλημμα: πρόκειται για την πράξη μιας Μεγάλης Προδοσίας του ονείρου των Κούρδων ή για μια έξυπνη κίνηση, για ένα στρατηγικό σχέδιο για το μέλλον.
Το παρασκήνιο του αφοπλισμού
Στις 27 Φεβρουαρίου 2025, ο Ocalan απηύθυνε έκκληση για ειρήνη και δημοκρατική κοινωνία.
Σε αυτήν, καλούσε το ΡΚΚ να συνεδριάσει προκειμένου να αποφασίσει την κατάθεση των όπλων και τη μετάβαση σε δημοκρατικές μορφές αγώνα.
Υπενθυμίζεται πως ο Ocalan και ο Masoud Barzani – ο επικεφαλής των Κούρδων του Ιράκ – είχαν υποσχεθεί τη δημιουργία του Μεγάλου Κουρδιστάν το 1991.
Το βασικό σενάριο που κυριαρχεί για την απόφαση που ελήφθη τώρα είναι ότι οι φιλόδοξοι στόχοι των Κούρδων αναβάλλονται προς το παρόν, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αναγνώριση της αυτονομίας του κουρδικού κράτους της Rojava (στα εδάφη της Συρίας) από την Τουρκία, με την ελπίδα ότι η Άγκυρα θα συμφωνήσει σε κάτι παρόμοιο με την περίπτωση του Ιράκ, όπου η κουρδική αυτονομία δημιουργήθηκε μετά την αμερικανική επέμβαση.
Αν η Τουρκία συμφωνήσει, ο διαδικαστικός μηχανισμός θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί, δεδομένου ότι στην Δαμασκό βρίσκεται ένα φιλοτουρκικό καθεστώς.
Ωστόσο, οι Κούρδοι της Συρίας είναι απίθανο να λάβουν κάτι παραπάνω από μια πολιτιστική αυτονομία…
Αντιδρούν οι Τούρκοι Εθνικιστές
Η αντίδραση σε αυτή τη διαδικασία θα προέλθει από το εσωτερικό της ίδιας της Τουρκίας.
Το κύριο ερώτημα που θέτουν τώρα οι Τούρκοι εθνικιστές είναι: εάν το ΡΚΚ ανακοίνωσε τη διάλυσή του, με ποια αφορμή θα συνεχίσουμε τον αγώνα κατά των ένοπλων δυνάμεών του στη Συρία;
Επιπλέον, πώς θα ζητηθεί από την Ευρώπη την έκδοση των «Κούρδων τρομοκρατών» που έχουν διαφύγει σε αυτήν;
Στην Τουρκία, έχει διαμορφωθεί επί σειρά ετών, μια θεώρηση που απεχθάνεται τους «αποσχιστές» Κούρδους, και κατά συνέπεια δεν θα είναι εύκολο για τον τουρκικό πληθυσμό να αποδεχθεί ότι πλέον οι «τρομοκράτες» θα έχουν πολιτικά δικαιώματα και έδρες στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Κάποτε ο πολιτικός ηγέτης κουρδικής καταγωγής, Selahattin Demirtas είχε πει ότι οι «αποσχιστές» δεν είναι οι Κούρδοι, αλλά οι Τούρκοι εθνικιστές, οι οποίοι διαχωρίζουν τη χώρα, αρνούμενοι τα δικαιώματα των Κούρδων και ακόμη και την ύπαρξή τους.
Ως εκ τούτου, η τουρκική πολιτική σκηνή θα απαιτήσει τη διάλυση όλων των κουρδικών οργανώσεων, και αυτές είναι περίπου πέντε έως έξι.
Τι θα συμβεί με τις δυνάμεις του Qantil;
Η πιο στρατιωτικοποιημένη από τις κουρδικές οργανώσεις είναι οι αντάρτες των Λαϊκών Δυνάμεων Άμυνας (PDF, το ένοπλο σκέλος του PKK), οι οποίοι αριθμούν περίπου 6.000 άτομα.
Θα επιτρέψει η Τουρκία την επιστροφή τους στα σπίτια τους μέσω αμνηστίας ή θα παραδοθούν και θα γεμίσουν τις φυλακές, όπου κρατούνται 23.000 μέλη του ΡΚΚ;
Η πλειοψηφία αυτών των μαχητών κρύβεται στις βάσεις του Qantil, μια ορεινή περιοχή στη βορειοδυτική περιοχή του ιρακινού Κουρδιστάν.
Ποια θα είναι η θέση του Qantil στην εξάλειψη των PDF;
Οι αντάρτες χρηματοδοτούνται όχι μόνο από τους Κούρδους, και κυρίως από την διασπορά, αλλά και από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις;
Είναι πιθανό ότι οι ΗΠΑ αποσύρονται από το κουρδικό εγχείρημα, εξηγώντας γιατί η Άγκυρα πανηγυρίζει.
Αλλά ποιος θα αναλάβει το κουρδικό ζήτημα; Το Ιράν;
Αν και ήταν χρηματοδότης στο παρελθόν, σήμερα η κατάσταση έχει αλλάξει.
Πιθανότατα, η ειρηνική διαδικασία θα προχωρήσει, αλλά μόνο αν αυτή είναι όχι μόνο για τη βιωσιμότητα της Rojava, αλλά και για την αυτονομία των Κούρδων στην Τουρκία (περίπου 20 εκατομμύρια άτομα).
Ωστόσο, οι συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί σε αυτό το ζήτημα, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, παραμένουν ασαφείς.
Σενάρια
Ένα άλλο πιθανό σενάριο είναι η δημιουργία νέων ένοπλων δυνάμεων των Κούρδων υπό νέο ηγετικό σχήμα: αναδιοργάνωση σε μια πιο επιθετική και πραγματικά πιο αποσχιστική οργάνωση.
Το 2004 είχε δημιουργηθεί η οργάνωση «Οι Αετοί της Ελευθερίας του Κουρδιστάν» για δράση σε έκτακτες καταστάσεις.
Η απογοήτευση των Κούρδων προέρχεται από την αποσύνθεση.
Δεν υπάρχει κουρδική οργάνωση που να μην έχει πολεμήσει με κάποια άλλη στο παρελθόν.
Η αντάρτικη δράση από τη μια πλευρά είναι σχεδόν αδύνατο να εκμηδενιστεί, ενώ από την άλλη πλευρά μπορεί να κατασταλεί μέσω προδοτών και χρημάτων…
