Του Θανάση Κουκάκη
Το ενδεχόμενο επαναφοράς του 13ου και 14ου μισθού έχει τεθεί στο τραπέζι, κυρίως ως αντιστάθμισμα..
Η προαναγγελία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για πρόταση αναθεώρησης του άρθρου 103 του Συντάγματος και την κατάργηση της μονιμότητας στο Δημόσιο ανοίγει εκ νέου τη συζήτηση για τις δομικές μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα. Η κυβερνητική επιχειρηματολογία εστιάζει στη σύνδεση της μονιμότητας με αξιολόγηση, παραγωγικότητα και αποδοτικότητα. Ωστόσο, η παράκαμψη του μισθολογικού σκέλους εγείρει σημαντικά ερωτήματα για τη βιωσιμότητα της παρέμβασης.
Ειδικοί της αγοράς εργασίας εκτιμούν πως οποιαδήποτε αλλαγή στο καθεστώς εργασιακής σταθερότητας πρέπει να συνοδευτεί από πλήρη αναθεώρηση του μισθολογίου, καθώς χωρίς την προστασία της μονιμότητας, το Δημόσιο καθίσταται λιγότερο ελκυστικό εργοδότης σε σύγκριση με τον ιδιωτικό τομέα.
Το ενδεχόμενο επαναφοράς του 13ου και 14ου μισθού έχει επίσης τεθεί στο τραπέζι, κυρίως ως αντιστάθμισμα. Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί στον δημόσιο διάλογο, το κόστος για την επαναφορά των επιδομάτων (δώρο Πάσχα, δώρο Χριστουγέννων και επίδομα άδειας) αγγίζει τα 3 δισ. ευρώ ετησίως, συνυπολογίζοντας τις εργοδοτικές εισφορές. Παράλληλα, οποιαδήποτε μισθολογική αναπροσαρμογή – αναγκαία για την προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού υψηλών προσόντων – θα επιβαρύνει περαιτέρω τις καθαρές δαπάνες του Δημοσίου.
Η Ελλάδα, βάσει του νέου Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ, υποχρεούται να συγκρατεί τις καθαρές πρωτογενείς δαπάνες εντός προκαθορισμένων ορίων. Η αύξηση της μισθολογικής δαπάνης κατά 3 δισ. ευρώ θα απαιτήσει ισοδύναμα μέτρα, αλλιώς η χώρα κινδυνεύει να εισέλθει σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.
Την ίδια στιγμή, η συζήτηση μεταφέρεται και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου τον Ιούνιο θα εκδικαστεί πρότυπη δίκη με αντικείμενο τις μισθολογικές διεκδικήσεις στον δημόσιο τομέα. Η ετυμηγορία ενδέχεται να δημιουργήσει νομολογιακό προηγούμενο με σημαντικές δημοσιονομικές επιπτώσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, τίθεται το κρίσιμο ερώτημα: μπορεί να προχωρήσει η άρση της μονιμότητας χωρίς πλήρη επαναξιολόγηση του μισθολογικού κόστους και χωρίς πρόβλεψη για ενίσχυση των αμοιβών με ανταγωνιστικά κριτήρια;
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση δεν έχει παρουσιάσει συγκεκριμένο σχέδιο για το δημοσιονομικό σκέλος της μεταρρύθμισης. Η ισορροπία μεταξύ αξιολόγησης, αποδοτικότητας και επαγγελματικής ασφάλειας – οικονομικής και θεσμικής – παραμένει ανοιχτή.
