ηλεκτρική διασύνδεση με Αίγυπτο – Θα γίνει τουριστικό θέρετρο! – Η Μονή Σινά κινδυνεύει να μετατραπεί σε τουριστικό θέρετρο. Σιωπηρή ελληνική συναίνεση για χάρη της ενεργειακής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου.
Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, ένα από τα αρχαιότερα και ιερότερα χριστιανικά μοναστήρια του κόσμου, κινδυνεύει να μετατραπεί σε τουριστικό θέρετρο.
Σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα της Corriere della Sera, η απόφαση των αιγυπτιακών αρχών να διεκδικήσουν την κυριότητα των εδαφών της Μονής και να τα αξιοποιήσουν τουριστικά συμπίπτει χρονικά με την υπογραφή της ενεργειακής συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών μέσω υποβρύχιου καλωδίου.
Οι ενδείξεις για σιωπηρή ελληνική συναίνεση έχουν προκαλέσει οργή, τόσο στους κόλπους της Εκκλησίας όσο και στη διεθνή κοινότητα, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για το αν η προστασία της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς μπορεί να παραμερίζεται μπροστά σε γεωπολιτικά ή οικονομικά ανταλλάγματα. Το δημοσίευμα Ειδικότερα, σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα, «Ο Αιγύπτιος πρόεδρος επιδιώκει να μετατρέψει έναν ιερό και ιστορικό χώρο σε τουριστικό θέρετρο – Η οργισμένη αντίδραση της Ελλάδας
Στην ουσία, όσο βαθιά κι αν κοιτάξει κανείς, πρόκειται απλώς για ένα χριστιανικό μοναστήρι. Κι αν είναι το αρχαιότερο στον κόσμο;
Αν ιδρύθηκε από τη μητέρα του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου; Αν βρίσκεται στο σημείο όπου ο Μωυσής παρέλαβε τις Δέκα Εντολές και η φλεγόμενη βάτος ανεφλέγη;
Αν διατηρεί μια σπουδαία βυζαντινή βιβλιοθήκη, δεύτερη μόνο εκείνης του Βατικανού, και μία από τις πιο πλούσιες συλλογές εικόνων παγκοσμίως;
Αν ακόμη κι ο ίδιος ο Μωάμεθ το προστάτεψε και αργότερα οι Σταυροφόροι έσπευσαν να το υπερασπιστούν και το ανέδειξαν σε ιερό τόπο και για τον Ιουδαϊσμό;
Αν ακόμη και ο Ναπολέων το σεβάστηκε και κατόρθωσε να επιβιώσει από τις επιθέσεις του ISIS;
Και τι σημασία έχει που η UNESCO το έχει εντάξει στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς;
Στη σημερινή Αίγυπτο του Abdel Fattah el-Sisi, δεν υπάρχει άλλος Θεός εκτός από τον τουρισμό – και μόνο οι επιθυμίες του στρατηγού είναι πλέον «πλάκες του νόμου».
Την περασμένη Τετάρτη, τρεις δικαστές στο Σινά επανέφεραν στο προσκήνιο την υπόθεση «ο κυβερνήτης κατά των μοναχών της Αγίας Αικατερίνης», εξέτασαν τα έγγραφα, μελέτησαν τις γνωμοδοτήσεις των εμπειρογνωμόνων και κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: έπειτα από δεκαπέντε αιώνες ιστορίας και χρόνια πίεσης από την ισλαμική κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, έφτασε η στιγμή να αλλάξει ο χαρακτήρας του τόπου.
«Το κράτος κατέχει τη συγκεκριμένη έκταση», αναφέρεται στην απόφαση, και ως εκ τούτου έχει το δικαίωμα να τη χρησιμοποιεί όπως επιθυμεί.
Από ιερός τόπος της Χριστιανοσύνης, σε κοσμικό θέρετρο διακοπών.
Αυτό ήταν ανέκαθεν το όνειρο των εξουσιών: να μετατρέψουν τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης σε ένα τουριστικό αξιοθέατο, πιο στενά συνδεδεμένο με τις καταδύσεις των τουριστών του Σαρμ ελ Σέιχ παρά με την πνευματικότητα.
«Ο στόχος – αποκαλύπτει πηγή στο ιεραποστολικό πρακτορείο AsiaNews – είναι να καταστεί ένα τουριστικό αξιοθέατο στο ύψος των Πυραμίδων ή των κρουαζιέρων στον Νείλο».
Η μονή πάντοτε φιλοξενούσε επισκέπτες, 4.000 έως 5.000 την εβδομάδα, όμως στο Κάιρο θεωρούν τον αριθμό αυτό ανεπαρκή.
Σχεδιάζονται τεράστια ξενοδοχεία στην καρδιά του φυσικού καταφυγίου, ώστε να προσελκύσουν μαζικά τουρίστες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Το μόνο εμπόδιο: οι Έλληνες Ορθόδοξοι μοναχοί, οι οποίοι απασχολούν εκατοντάδες Βεδουίνους στους γύρω ελαιώνες – μια κοινότητα που δεν χαίρει της εύνοιας του καθεστώτος.
Η πολιορκία διαρκεί χρόνια. Το νομικό επιχείρημα κατά των μοναχών βασίστηκε στο γεγονός ότι, όταν τους ζητήθηκε από τον τοπικό κυβερνήτη να παρουσιάσουν τα αρχαία έγγραφα ιδιοκτησίας του 6ου αιώνα, δεν μπόρεσαν να τα εντοπίσουν.
Οι διορισμένοι από την κυβέρνηση δικαστές δεν είχαν καμία αμφιβολία: η ιδιοκτησία της μονής πρέπει να περάσει στο κράτος και οι μοναχοί οφείλουν να εγκαταλείψουν τα κελιά τους.
«Θα μπορούν να παραμείνουν εκεί μόνο για την τέλεση των θρησκευτικών τους καθηκόντων, εφόσον ο νέος ιδιοκτήτης, δηλαδή ο El Sisi, το επιτρέψει».
Στην Ελλάδα, η αντίδραση υπήρξε άμεση και έντονη.
“Σκάνδαλο”, δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος. «Βιώνουμε άλλη μία ταπείνωση για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία.
Πρόκειται για ωμή παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας.
Το αρχαιότερο ορθόδοξο μοναστήρι του κόσμου εισέρχεται σε μία περίοδο μεγάλης δοκιμασίας, που θυμίζει πολύ σκοτεινές εποχές της ιστορίας μας».
Η ισχυρή ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ εξέφρασε έντονη αγανάκτηση.
“Η Αγία Αικατερίνη είναι ένας τόπος αγιασμένος από τον ίδιο τον Θεό”, δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος.
“Αποτελεί κληρονομιά ολόκληρης της ανθρωπότητας. Μέσα σε αυτά τα τείχη, Χριστιανοί, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι έβρισκαν ανέκαθεν ειρήνη. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση οφείλει να εγγυηθεί τη διατήρησή της ακέραιης”.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σήκωσε και ο ίδιος τη σημαία της αντίστασης.
Εκφράζει φόβους για θρησκευτική πρόκληση και δεσμεύεται να διατηρήσει τον χαρακτήρα του μοναστηριού ως τόπου προσκυνήματος, δηλώνοντας αποφασισμένος να επιλύσει το ζήτημα.
Έχει ήδη επικοινωνήσει με τον ανήσυχο El Sisi.
Υπό την πίεση των αντιδράσεων, ο Αιγύπτιος πρόεδρος έκανε ένα βήμα πίσω, θυμίζοντας τους πανάρχαιους δεσμούς μεταξύ Ελλήνων και Αιγυπτίων και διαβεβαιώνοντας δημοσίως ότι θα διατηρηθεί το “μοναδικό και ιερό θρησκευτικό καθεστώς” της Μονής.
Πριν από μόλις είκοσι ημέρες, στη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στην Αθήνα, ο El Sisi είχε συζητήσει το θέμα της μονής, ενώ ο Υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου έσπευσε να καθησυχάσει λέγοντας ότι κανείς δεν πρόκειται να αγγίξει την Αγία Αικατερίνη:
“Η θρησκευτική και αρχαιολογική της αξία θα παραμείνει απολύτως άθικτη”, προσθέτοντας πως η δικαστική απόφαση αφορά “μόνο κάποια από τα περιουσιακά στοιχεία των μοναχών, σε απόσταση από το μοναστήρι”.
Τελείωσε λοιπόν η μάχη; Μπορούμε να πούμε “πορεύεσθε εν ειρήνη”; Μάλλον όχι. Το Παπικό Ινστιτούτο Ξένων Αποστολών (PIME) αναφέρει ότι η οριστική απόφαση για το ενδεχόμενο κλεισίματος της μονής ακόμη εκκρεμεί.
Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η Αγία Αικατερίνη ίσως αποτελέσει «διαπραγματευτικό χαρτί».
Ελλάδα και Αίγυπτος έχουν μόλις υπογράψει συμφωνία ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την τοποθέτηση χιλίων χιλιομέτρων υποθαλάσσιων καλωδίων, που θα μεταφέρουν φθηνή ενέργεια από τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη, ως εναλλακτική λύση στο ρωσικό φυσικό αέριο.
Κατά τις συζητήσεις του με τον Μητσοτάκη, ο El Sisi φέρεται να είπε ότι δεν πρόκειται να αναθεωρήσει τα σχέδια τουριστικής αξιοποίησης του Σινά.
“Η ενέργεια που σας δίνουμε προέρχεται από εκεί. Το μέλλον μας είναι εκεί”, φέρεται να δήλωσε. Και το τίμημα; Να ξεπουληθεί ένα κομμάτι από το παρελθόν».
Σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα της Corriere della Sera, η απόφαση των αιγυπτιακών αρχών να διεκδικήσουν την κυριότητα των εδαφών της Μονής και να τα αξιοποιήσουν τουριστικά συμπίπτει χρονικά με την υπογραφή της ενεργειακής συμφωνίας Ελλάδας-Αιγύπτου για την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών μέσω υποβρύχιου καλωδίου.
Οι ενδείξεις για σιωπηρή ελληνική συναίνεση έχουν προκαλέσει οργή, τόσο στους κόλπους της Εκκλησίας όσο και στη διεθνή κοινότητα, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για το αν η προστασία της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς μπορεί να παραμερίζεται μπροστά σε γεωπολιτικά ή οικονομικά ανταλλάγματα. Το δημοσίευμα Ειδικότερα, σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα, «Ο Αιγύπτιος πρόεδρος επιδιώκει να μετατρέψει έναν ιερό και ιστορικό χώρο σε τουριστικό θέρετρο – Η οργισμένη αντίδραση της Ελλάδας
Στην ουσία, όσο βαθιά κι αν κοιτάξει κανείς, πρόκειται απλώς για ένα χριστιανικό μοναστήρι. Κι αν είναι το αρχαιότερο στον κόσμο;
Αν ιδρύθηκε από τη μητέρα του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου; Αν βρίσκεται στο σημείο όπου ο Μωυσής παρέλαβε τις Δέκα Εντολές και η φλεγόμενη βάτος ανεφλέγη;
Αν διατηρεί μια σπουδαία βυζαντινή βιβλιοθήκη, δεύτερη μόνο εκείνης του Βατικανού, και μία από τις πιο πλούσιες συλλογές εικόνων παγκοσμίως;
Αν ακόμη κι ο ίδιος ο Μωάμεθ το προστάτεψε και αργότερα οι Σταυροφόροι έσπευσαν να το υπερασπιστούν και το ανέδειξαν σε ιερό τόπο και για τον Ιουδαϊσμό;
Αν ακόμη και ο Ναπολέων το σεβάστηκε και κατόρθωσε να επιβιώσει από τις επιθέσεις του ISIS;
Και τι σημασία έχει που η UNESCO το έχει εντάξει στα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς;
Στη σημερινή Αίγυπτο του Abdel Fattah el-Sisi, δεν υπάρχει άλλος Θεός εκτός από τον τουρισμό – και μόνο οι επιθυμίες του στρατηγού είναι πλέον «πλάκες του νόμου».
Την περασμένη Τετάρτη, τρεις δικαστές στο Σινά επανέφεραν στο προσκήνιο την υπόθεση «ο κυβερνήτης κατά των μοναχών της Αγίας Αικατερίνης», εξέτασαν τα έγγραφα, μελέτησαν τις γνωμοδοτήσεις των εμπειρογνωμόνων και κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: έπειτα από δεκαπέντε αιώνες ιστορίας και χρόνια πίεσης από την ισλαμική κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, έφτασε η στιγμή να αλλάξει ο χαρακτήρας του τόπου.
«Το κράτος κατέχει τη συγκεκριμένη έκταση», αναφέρεται στην απόφαση, και ως εκ τούτου έχει το δικαίωμα να τη χρησιμοποιεί όπως επιθυμεί.
Από ιερός τόπος της Χριστιανοσύνης, σε κοσμικό θέρετρο διακοπών.
Αυτό ήταν ανέκαθεν το όνειρο των εξουσιών: να μετατρέψουν τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης σε ένα τουριστικό αξιοθέατο, πιο στενά συνδεδεμένο με τις καταδύσεις των τουριστών του Σαρμ ελ Σέιχ παρά με την πνευματικότητα.
«Ο στόχος – αποκαλύπτει πηγή στο ιεραποστολικό πρακτορείο AsiaNews – είναι να καταστεί ένα τουριστικό αξιοθέατο στο ύψος των Πυραμίδων ή των κρουαζιέρων στον Νείλο».
Η μονή πάντοτε φιλοξενούσε επισκέπτες, 4.000 έως 5.000 την εβδομάδα, όμως στο Κάιρο θεωρούν τον αριθμό αυτό ανεπαρκή.
Σχεδιάζονται τεράστια ξενοδοχεία στην καρδιά του φυσικού καταφυγίου, ώστε να προσελκύσουν μαζικά τουρίστες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Το μόνο εμπόδιο: οι Έλληνες Ορθόδοξοι μοναχοί, οι οποίοι απασχολούν εκατοντάδες Βεδουίνους στους γύρω ελαιώνες – μια κοινότητα που δεν χαίρει της εύνοιας του καθεστώτος.
Η πολιορκία διαρκεί χρόνια. Το νομικό επιχείρημα κατά των μοναχών βασίστηκε στο γεγονός ότι, όταν τους ζητήθηκε από τον τοπικό κυβερνήτη να παρουσιάσουν τα αρχαία έγγραφα ιδιοκτησίας του 6ου αιώνα, δεν μπόρεσαν να τα εντοπίσουν.
Οι διορισμένοι από την κυβέρνηση δικαστές δεν είχαν καμία αμφιβολία: η ιδιοκτησία της μονής πρέπει να περάσει στο κράτος και οι μοναχοί οφείλουν να εγκαταλείψουν τα κελιά τους.
«Θα μπορούν να παραμείνουν εκεί μόνο για την τέλεση των θρησκευτικών τους καθηκόντων, εφόσον ο νέος ιδιοκτήτης, δηλαδή ο El Sisi, το επιτρέψει».
H ελληνική αντίδραση
Στην Ελλάδα, η αντίδραση υπήρξε άμεση και έντονη.
“Σκάνδαλο”, δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος. «Βιώνουμε άλλη μία ταπείνωση για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία.
Πρόκειται για ωμή παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας.
Το αρχαιότερο ορθόδοξο μοναστήρι του κόσμου εισέρχεται σε μία περίοδο μεγάλης δοκιμασίας, που θυμίζει πολύ σκοτεινές εποχές της ιστορίας μας».
Η ισχυρή ελληνική ομογένεια των ΗΠΑ εξέφρασε έντονη αγανάκτηση.
“Η Αγία Αικατερίνη είναι ένας τόπος αγιασμένος από τον ίδιο τον Θεό”, δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος.
“Αποτελεί κληρονομιά ολόκληρης της ανθρωπότητας. Μέσα σε αυτά τα τείχη, Χριστιανοί, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι έβρισκαν ανέκαθεν ειρήνη. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση οφείλει να εγγυηθεί τη διατήρησή της ακέραιης”.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σήκωσε και ο ίδιος τη σημαία της αντίστασης.
Εκφράζει φόβους για θρησκευτική πρόκληση και δεσμεύεται να διατηρήσει τον χαρακτήρα του μοναστηριού ως τόπου προσκυνήματος, δηλώνοντας αποφασισμένος να επιλύσει το ζήτημα.
Έχει ήδη επικοινωνήσει με τον ανήσυχο El Sisi.
Υπό την πίεση των αντιδράσεων, ο Αιγύπτιος πρόεδρος έκανε ένα βήμα πίσω, θυμίζοντας τους πανάρχαιους δεσμούς μεταξύ Ελλήνων και Αιγυπτίων και διαβεβαιώνοντας δημοσίως ότι θα διατηρηθεί το “μοναδικό και ιερό θρησκευτικό καθεστώς” της Μονής.
Πριν από μόλις είκοσι ημέρες, στη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στην Αθήνα, ο El Sisi είχε συζητήσει το θέμα της μονής, ενώ ο Υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου έσπευσε να καθησυχάσει λέγοντας ότι κανείς δεν πρόκειται να αγγίξει την Αγία Αικατερίνη:
“Η θρησκευτική και αρχαιολογική της αξία θα παραμείνει απολύτως άθικτη”, προσθέτοντας πως η δικαστική απόφαση αφορά “μόνο κάποια από τα περιουσιακά στοιχεία των μοναχών, σε απόσταση από το μοναστήρι”.
Τελείωσε λοιπόν η μάχη; Μπορούμε να πούμε “πορεύεσθε εν ειρήνη”; Μάλλον όχι. Το Παπικό Ινστιτούτο Ξένων Αποστολών (PIME) αναφέρει ότι η οριστική απόφαση για το ενδεχόμενο κλεισίματος της μονής ακόμη εκκρεμεί.
Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η Αγία Αικατερίνη ίσως αποτελέσει «διαπραγματευτικό χαρτί».
Ελλάδα και Αίγυπτος έχουν μόλις υπογράψει συμφωνία ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την τοποθέτηση χιλίων χιλιομέτρων υποθαλάσσιων καλωδίων, που θα μεταφέρουν φθηνή ενέργεια από τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη, ως εναλλακτική λύση στο ρωσικό φυσικό αέριο.
Κατά τις συζητήσεις του με τον Μητσοτάκη, ο El Sisi φέρεται να είπε ότι δεν πρόκειται να αναθεωρήσει τα σχέδια τουριστικής αξιοποίησης του Σινά.
“Η ενέργεια που σας δίνουμε προέρχεται από εκεί. Το μέλλον μας είναι εκεί”, φέρεται να δήλωσε. Και το τίμημα; Να ξεπουληθεί ένα κομμάτι από το παρελθόν».
