Εδώλιο για τον υπουργό της κυβέρνησης Παπαδήμου και υποψήφιο «γαλάζιο» ευρωβουλευτή ο οποίος το 2016 ορίστηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, Συντονιστής του Προγράμματος της ΝΔ για τον αγροδιατροφικό τομέα.
- Δικάζεται μαζί με πρώην διευθυντικό στέλεχος του Οργανισμού για υπεξαγωγή εγγράφου και παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση.
- O φάκελος με τους ελέγχους 2019-2020 που είχε διενεργήσει η τότε προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ Παρασκευή Τυχεροπούλου δεν έφτασε ποτέ στη Δικαιοσύνη.
- Όταν η ευρωπαϊκή εισαγγελία αναζήτησε τον φάκελο, ο Δ. Μελάς ισχυρίστηκε ότι δεν τον έχει και ότι τον έχει καταστρέψει.
- Κάλυψη σε αυτούς που εμφανίζονταν ως αγρότες και έπαιρναν επιδοτήσεις αλλά κανείς από αυτούς δεν διέθετε ζώα.
- Οι εκτάσεις που δηλώθηκαν ως ιδιωτικές για να πάρουν τις επιδοτήσεις ήταν δημόσιες.
του Βαγγέλη Τριάντη
Σε δίκη ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών έχει παραπεμφθεί ένας εκ των πρώην προέδρων του ΟΠΕΚΕΠΕ, μαζί με πρώην διευθυντικό στέλεχος του Οργανισμού. Πρόκειται για τον πρώην πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, την περίοδο Μάρτιος 2021- Ιούλιος 2022 και πολιτευτή της ΝΔ, Δημήτρη Μελά και την επί σειρά ετών επικεφαλής της Διεύθυνσης Άμεσων Ενισχύσεων και Αγοράς και της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, Αθανασία Ρέππα, οι οποίοι κατηγορούνται για υπεξαγωγή εγγράφου από κοινού, υπόθαλψη εγκληματία από κοινού κατά συρροή και παράβαση καθήκοντος από κοινού κατ’ εξακολούθηση σε βαθμό πλημμελήματος.
Η δίκη αφορά σε φάκελο με ελέγχους αιτήσεων για βοσκοτόπια από το εθνικό απόθεμα της περιόδου 2019 – 2020 που είχε διενεργήσει η τότε προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Παρασκευή Τυχεροπούλου. Τα ευρήματα του ελέγχου, δεν διαβιβάστηκαν ποτέ στη Δικαιοσύνη από τον κ. Μελά παρά το γεγονός ότι η κα Τυχεροπούλου το ζητούσε ρητά στην έκθεση που είχε συντάξει. Κάτι τέτοιο ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τη στάση που είχε τηρήσει η προηγούμενη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, υπό τον καθηγητή Γρηγόρη Βάρρα, ο οποίος είχε διαβιβάσει στη Δικαιοσύνη τουλάχιστον τρεις διαφορετικές εκθέσεις ελεγκτών του ΟΠΕΚΕΠΕ. Σημειώνεται ότι για κάποιες από τις περιπτώσεις που αναφέρονταν στον έλεγχο της κας Τυχεροπούλου και είχαν τεθεί υπ’ όψιν του κ. Μελά, έχουν ήδη ασκηθεί ποινικές διώξεις από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Η έκθεση
Το Νοέμβριο του 2020, η Παρασκευή Τυχεροπούλου διαβίβασε στον τότε αντιπρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Δημήτρη Μελά μια ιδιαίτερα σημαντική έκθεση. Επρόκειτο για τα ευρήματα σειράς ελέγχων που είχε διενεργήσει «στα βοσκοτόπια και την κατανομή του Εθνικού Αποθέματος 2019-2020 καθώς και την είσπραξη αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών». Η έκθεση είχε διαβιβαστεί στη Διεύθυνση Τεχνικών Ελέγχων του ΟΠΕΚΕΠΕ και είχε κοινοποιηθεί στον τότε πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, Φάνη Παπά και σε διευθυντικά στελέχη του Οργανισμού.
Ποιος είναι ο Δ. Μελάς
Την περίοδο εκείνη ο κ. Μελάς κατείχε τη θέση του αντιπροέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Απόφοιτος της Κτηνιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), ο κ. Μελάς είναι ένα πρόσωπο με στενούς δεσμούς με τη ΝΔ. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο βιογραφικό του, επί κυβέρνησης Λουκά Παπαδήμου είχε διατελέσει υπηρεσιακός Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων στο ίδιο Υπουργείο επί Κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά.
Το 2007 τοποθετήθηκε Γενικός Διευθυντής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στον Οργανισμό «ΔΗΜΗΤΡΑ» και το 2008 πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ. Από το 2009 ως το 2012 ήταν Προϊστάμενος της Οργανικής Μονάδας του Αγροτικού Τομέα στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ε.Ε. και Εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Ειδική Επιτροπή Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το 2016 ορίστηκε από τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκο Μητσοτάκη ως Συντονιστής του Προγράμματος της ΝΔ για τον αγροδιατροφικό τομέα, ενώ το 2019 ήταν υποψήφιος Ευρωβουλευτής της ΝΔ. Το Μάρτιο του 2021 ο κ. Μελάς τοποθετήθηκε στη θέση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ από όπου παραιτήθηκε τον Ιούλιο του 2022.
«Παρατυπίες» και απάτες
Οι έλεγχοι εντόπισαν ιδιαίτερα «σημαντικά ευρήματα» και «ενδείξεις» για συμμετοχή σε «παράτυπες πράξεις» από την πλευρά ορισμένων εκ των αιτούντων για ενίσχυση μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ. Για παράδειγμα σε κάποιες περιπτώσεις, εντοπίστηκαν παραγωγοί να έχουν στην κατοχή τους αγροτεμάχια για το 2020, με «μη νόμιμο τρόπο». Επίσης κάποιοι από αυτούς, εμφανίζονταν να έχουν νοικιάσει βοσκοτόπια σε έκταση, πολύ πάνω από το μέσο όρο των στρεμμάτων που νοικιάζουν συνήθως κτηνοτρόφοι και παραγωγοί, ενώ αν και εμφανίζονταν ως ενεργοί αγρότες φέρονταν να μην έχουν δηλώσει ζώα για την αξιοποίηση αυτών των εκτάσεων.
Οι έλεγχοι διαπίστωσαν επίσης ότι τα ενοίκια που είχαν δηλωθεί για τα βοσκοτόπια δεν είχαν καμία σχέση με το ύψος των πραγματικών ενοικίων της αγοράς που καταβάλλουν οι κτηνοτρόφοι. Επιπλέον εντοπίστηκαν «επαναλαμβανόμενες εκτάσεις ιδιωτικών βοσκοτόπων σε διαφορετικά ενοικιαστήρια με διαφορετικούς παραγωγούς αλλά με σχεδόν ίδια επώνυμα». Μάλιστα, κάποιες από αυτές τις εκτάσεις που το 2020 εμφανίζονταν ως ιδιωτικές, την περίοδο 2017 – 2018 ανήκαν στο ελληνικό δημόσιο.
Για τους λόγους αυτούς η κα Τυχεροπούλου ζήτησε από τον κ. Μελά να κατατεθεί αναφορά στη Δικαιοσύνη για «έλεγχο τέλεσης ενδεχόμενα αξιόποινων πράξεων τόσο για τους ελεγχόμενους παραγωγούς όσο και για τους φερόμενους ιδιοκτήτες».
Στο «συρτάρι» οι εκθέσεις με τα «καυτά» ευρήματα
Ωστόσο, οι εκθέσεις ελέγχου της κας Τυχεροπούλου ουδέποτε διαβιβάστηκαν στη Δικαιοσύνη από τον κ. Μελά. Σύμφωνα με πληροφορίες των Data Journalists, όταν η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ζήτησε στοιχεία για τις περιπτώσεις πιθανής απάτης που είχαν εντοπιστεί ή καταγγελθεί στην Οικονομική Αστυνομία και τις ερευνούσε, ο κ. Μελάς ισχυρίστηκε ότι δεν είχε πλέον τον φάκελο και ότι τον είχε καταστρέψει.
Τελικά σε κάποιες από τις περιπτώσεις που αναφέρονταν στον έλεγχο της κας Τυχεροπούλου και είχαν τεθεί υπ’ όψιν του κ. Μελά, έχουν ήδη ασκηθεί ποινικές διώξεις από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και οι υποθέσεις έχουν παραπεμφθεί στο ακροατήριο.
Σε ό,τι αφορά στη δίκη με κατηγορούμενους τον κ. Μελά και την κα Ρέππα, επρόκειτο να εκδικαστεί στις 22 Μαΐου του 2025 ενώπιον του Δ΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου της Αθήνας. Ωστόσο η εκδίκαση αναβλήθηκε για τον Οκτώβριο του 2025, λόγω κωλύματος ενός εκ των συνηγόρων υπεράσπισης του κ. Μελά.
Η συγκεκριμένη δίκη παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά τις ενισχύσεις που δόθηκαν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για τη χρήση βοσκοτόπων από το 2017 έως και το 2024. Είναι ερώτημα γιατί η πλευρά του κ. Μελά δεν διαβίβασε τις εκθέσεις στη Δικαιοσύνη όπως είχε πράξει ο προκάτοχός του Γρηγόρης Βάρρας.
«Κυνηγούν» την υπάλληλο που ανακάλυψε τις παρατυπίες
Υπενθυμίζεται ότι η πρώην προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Παρασκευή Τυχεροπούλου βιώνει το δικό της «Γολγοθά» τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχει καθαιρεθεί από τη θέση της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου, ενώ έχουν ήδη κινηθεί τρεις πειθαρχικές διαδικασίες σε βάρος της από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και παράλληλα της έχουν κατατεθεί και δύο μηνύσεις σε βάρος της για υπεξαίρεση εγγράφων. Σύμφωνα με πληροφορίες των Data Journalists, επρόκειτο για υπηρεσιακά έγγραφα τα οποία βρέθηκαν στο προσωπικό της γραφείο στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Κάτι που εγείρει ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο πρόκειται για υπεξαίρεση εγγράφων. Μέχρι και σήμερα τα δύο από τα τρία πειθαρχικά έχουν «παγώσει», ενώ το τρίτο βρίσκεται σε εξέλιξη προς αναζήτηση τυχόν πειθαρχικών ευθυνών. Είναι πράγματι εντυπωσιακή η στάση των διοικήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ απέναντι σε μια υπάλληλο που εντόπισε παρατυπίες για τις οποίες εμπλεκόμενοι έχουν παραπεμφθεί σε δίκες ενώπιον της Δικαιοσύνης, ενώ σε μία περίπτωση έχουν υπάρξει πρωτόδικες καταδίκες.
Οι αναφορές Βάρρα στις εισαγγελικές αρχές
Να σημειωθεί ότι το 2020, ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γρηγόρης Βάρρας ενημέρωσε τις εισαγγελικές αρχές για διάφορες υποθέσεις παράνομων επιδοτήσεων, που φέρονταν να είχαν δοθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε παραγωγούς την περίοδο 2017- 2020. Ο κ. Βάρρας είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής επρόκειτο για προσωπική επιλογή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για το τιμόνι του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Μία από τις υποθέσεις για τις οποίες ενημέρωσε εγγράφως τις εισαγγελικές αρχές αφορούσε σε παραγωγούς με καταγωγή από την Κρήτη. Οι συγκεκριμένοι παραγωγοί είχαν καταθέσει αιτήσεις για την κατανομή εθνικού αποθέματος το 2020 με ενοικιαζόμενα ιδιωτικά βοσκοτόπια σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ωστόσο, σύμφωνα με όσα είχε διαπιστώσει ο κ. Βάρρας, κανείς από αυτούς δεν διέθετε ζώα παρά το γεγονός ότι εμφανίζονταν ως αγρότες. Από εσωτερική έρευνα στον ΟΠΕΚΕΠΕ είχε διαπιστωθεί επίσης ότι οι εκτάσεις που εμφανίστηκαν ως ιδιωτικές τα προηγούμενα χρόνια ήταν δημόσιες. Δηλαδή μέσα σε έναν χρόνο οι συγκεκριμένοι παραγωγοί εμφανίζονταν να έχουν νοικιάσει χιλιάδες στρέμματα βοσκοτόπων. Μάλιστα οι ενοικιάσεις των βοσκοτόπων φέρονταν να έχουν γίνει σε τιμές πολύ χαμηλότερες από αυτές που συνήθως νοικιάζονταν οι βοσκότοποι, κάτι που κινούσε υποψίες για την πιθανότητα οι ενοικιάσεις αυτές να είναι εικονικές με σκοπό την είσπραξη κοινοτικών ενισχύσεων από το εθνικό απόθεμα, οι οποίες ανήλθαν σε ποσό περίπου 250.000 ευρώ. Οι εισαγγελικές αρχές ξεκίνησαν προκαταρκτική έρευνα. Στη συνέχεια ασκήθηκαν διώξεις σε συνολικά 16 άτομα, τα οποία παραπέμφθηκαν σε δίκη ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων.
Οι αναφορές του καθηγητή Βάρρα στις εισαγγελικές αρχές, βασίστηκαν στους ελέγχους που είχε κάνει η τότε προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Παρασκευή Τυχεροπούλου.
Ωστόσο στη συνέχεια τα πράγματα πήραν μια απρόσμενη τροπή. Έπειτα από ένα χρόνο, από την τοποθέτησή του, ο κ. Βάρρας απομακρύνθηκε από τη θέση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, μετά από απαίτηση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη. Μιλώντας δημόσια ο κ. Βάρρας συνέδεσε την απομάκρυνσή του από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με «οργανωμένα συμφέροντα» και τις «ευρωπαϊκές επιδοτήσεις». Αμέσως μετά την απομάκρυνσή του, ο κ. Βάρρας διορίστηκε σε θέση μετακλητού συνεργάτη στο γραφείο Διοίκησης και Οργάνωσης της Γενικής Γραμματείας του πρωθυπουργού.
