Στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων τριών μηνών εκτοξεύθηκαν οι τιμές πετρελαίου, με τον «μαύρο χρυσό» να καταγράφει ράλι που νωρίτερα έφθασε ακόμη και το 13%.
Tο Brent παραδόσεως Αυγούστου (το πιο ενεργό συμβόλαιο) έκλεισε την ημέρα με άνοδο 7% στα 74,2 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ το αργό τύπου West Texas Intermediate (WTI) παραδόσεως Ιουλίου (το πιο ενεργό συμβόλαιο) ενισχύθηκε 7,26% στα 72,98 δολάρια το βαρέλι.
Μετα-συνεδριακά το ράλι συνεχίζεται, με τα κέρδη να ξεπερνούν το 8% και το Brent να φθάνει τα 75 δολάρια!
Για το σύνολο της εβδομάδας, τα κέρδη στον «μαύρο χρυσό» φθάνουν περίπου το 12%.
Το Ιράν προχώρησε το βράδυ της Παρασκευής (13/6/2025) σε αντίποινα με κατά κύματα εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων απαντώντας στις επιθέσεις του Ισραήλ με 200 αεροσκάφη τα ξημερώματα και το απόγευμα στο πλαίσιο της επιχείρησης Rising Lion.
Το πρώτο κύμα της ιρανικής επίθεσης απαρτίζονταν από 100 πυραύλους και λίγα λεπτά αργότερα ακολούθησε ένα δεύτερο. Στα δύο πρώτα κύματα των ιρανικών αντιποίνων εκτοξεύθηκαν περίπου 200 πύραυλοι.
Σε εξέλιξη βρίσκεται το τρίτο κύμα της ιρανικής πυραυλικής επίθεσης. Ιρανικές πηγές αναφέρουν ότι 5.000 βαλλιστικοί πύραυλοι θα εκτοξευθούν σε απάντηση στο Ισραήλ σε πρώτη φάση.
Εκρήξεις συγκλόνισαν Ιερουσαλήμ και Τελ Αβίβ.
Σύμφωνα με το ισραηλινό Channel 13 πυρκαγιά ξέσπασε κοντά στην έδρα του ισραηλινού υπουργείου Άμυνας στο Τελ Αβίβ, ενώ το Israel Hayom αναφέρει ότι πύραυλοι χτύπησαν επτά περιοχές στο κεντρικό Ισραήλ.
Υπάρχει παράλληλα η ανησυχία πως το Ιράν θα αντιδράσει επιτιθέμενο είτε σε ισραηλινούς είτε σε αμερικανικούς στόχους, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη στρατιωτική κλιμάκωση και πιθανή διαταραχή στην παροχή πετρελαίου, δήλωσε ο Andy Lipow, πρόεδρος της Lipow Oil Associates.
«Το Ιράν γνωρίζει πολύ καλά ότι ο Πρόεδρος Donald Trump εστιάζει στη μείωση των τιμών ενέργειας», δήλωσε ο Lipow στο CNBC, προσθέτοντας ότι οι ενέργειες του Ιράν που επηρεάζουν τις προμήθειες πετρελαίου στη Μέση Ανατολή και κατ’ επέκταση αυξάνουν τις τιμές βενζίνης και ντίζελ για τους Αμερικανούς, είναι πολιτικά επιζήμιες για τον Αμερικανό πρόεδρο.
Οι αγορές πετρελαίου σε γενικές γραμμές αγνοούσαν τους γεωπολιτικούς κινδύνους κατά το τελευταίο έτος, οπότε αυτές οι πρόσφατες εξελίξεις αποτελούν ένα «ξύπνημα» ότι αυτοί οι κίνδυνοι είναι πιο «υπαρκτοί και άμεσοι» από ό,τι πολλοί περίμεναν, δήλωσε ο Saul Kavonic, επικεφαλής έρευνας ενέργειας στην MST Marquee.
«Αλλά οι επιθέσεις θα προκαλέσουν κάποια αντίποινα, κάτι που εύκολα – ακόμα και αν δεν είναι σκόπιμο – μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο», δήλωσε ο Kavonic, προειδοποιώντας ότι οι αεροπορικές επιθέσεις μπορεί επίσης να ενθαρρύνουν σκληρές τάσεις στο Ιράν, οι οποίες βλέπουν την περαιτέρω κλιμάκωση να γίνεται πιο πιθανή.
Την ίδια στιγμή, επανεμφανίζονται φόβοι ότι η Τεχεράνη μπορεί να ανταποδώσει στοχεύοντας μία από τις πιο κρίσιμες αρτηρίες πετρελαίου στον κόσμο — τα Στενά του Ορμούζ.
Τα Στενά του Ορμούζ, τα οποία συνδέουν τον Περσικό Κόλπο με τη Θάλασσα της Αραβίας, βλέπουν να διέρχονται καθημερινά περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων — σχεδόν το ένα πέμπτο των παγκόσμιων αποστολών πετρελαίου. Οποιαδήποτε κίνηση για τον αποκλεισμό τους θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στις αγορές ενέργειας.
Ωστόσο, αναλυτές της αγοράς θεωρούν απίθανη (ή και φυσικά αδύνατη) μια πλήρους κλίμακας διακοπή των παγκόσμιων ροών πετρελαίου μέσω του περάσματος.
Η Ellen Wald, πρόεδρος της Transversal Consulting, σημειώνει ότι δεν υπάρχει «καθαρό όφελος» από την παρεμπόδιση της διέλευσης πετρελαίου μέσω των Στενών του Ορμούζ, ειδικά δεδομένου ότι η ιρανική πετρελαϊκή υποδομή δεν έχει στοχοποιηθεί άμεσα. Πρόσθεσε ότι μια τέτοια ενέργεια πιθανότατα θα προκαλούσε περαιτέρω αντίποινα.
Η Wald προειδοποίησε επίσης ότι μια σημαντική άνοδος των τιμών πετρελαίου λόγω ενός πιθανού αποκλεισμού θα μπορούσε να προκαλέσει αντίδραση από τον μεγαλύτερο πελάτη του ιρανικού πετρελαίου: την Κίνα.
«Η Κίνα δεν θέλει να διακοπεί η ροή πετρελαίου από τον Περσικό Κόλπο με κανέναν τρόπο, ούτε θέλει αύξηση στην τιμή του πετρελαίου. Άρα θα ασκήσει όλη τη δύναμη της οικονομικής της επιρροής στο Ιράν», εξήγησε η Wald.
Το πετρέλαιο θα μπορούσε να φτάσει τα 130 δολάρια
Οι επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν έχουν φέρει παγκόσμια κινητοποίηση, με τις ΗΠΑ να έχει εκκενώσει τις πρεσβείες από το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ, ενώ το Βασιλικό Ναυτικό της Βρετανίας εξέδωσε μια σπάνια προειδοποίηση προς τα πλοία στην περιοχή, αναφέροντας ότι «έχει ενημερωθεί για την αύξηση των εντάσεων στην περιοχή που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κλιμάκωση στρατιωτικών δραστηριοτήτων με άμεσο αντίκτυπο στους ναυτικούς».
Η προειδοποίηση επέστησε προσοχή στον Περσικό Κόλπο, τον Κόλπο του Ομάν και το Στενό του Ορμούζ.
Όπως έχει αναφερθεί και προηγουμένως, οι εντάσεις στην περιοχή έχουν αυξηθεί καθώς οι συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα φαίνεται να έχουν φτάσει σε αδιέξοδο.
Αυτό συμπίπτει με την λήξη της δίμηνης προθεσμίας που είχε θέσει ο Trump για την επίτευξη συμφωνίας, με τον έκτο γύρο των πυρηνικών συνομιλιών να αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο Ομάν την Κυριακή.
Με λίγα λόγια, όλα τα στοιχεία υπάρχουν για μια ξαφνική και πολύ «κινητική» κλιμάκωση, σε ένα χειρότερο σενάριο, σύμφωνα με την JP Morgan.
Αλλά πόσο πιθανό είναι αυτό;
Σύμφωνα με ανάλυση από την επικεφαλής στρατηγική εμπορευμάτων της JPMorgan, Natasha Kaneva, το γεωπολιτικό ασφάλιστρο κινδύνου είναι ήδη εν μέρει αντικατοπτρισμένο στις τρέχουσες τιμές του πετρελαίου.
Για την JPMorgan, αυτό «υποδηλώνει μια αυξημένη πιθανότητα 7% για το χειρότερο σενάριο, όπου η αντίδραση της τιμής είναι εκθετική αντί για γραμμική, με τον αντίκτυπο στην προσφορά να επεκτείνεται πιθανώς πέρα από μείωση 2,1 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως στις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν».
Παράλληλα, η προσοχή εστιάζει στον κίνδυνο ότι μια διεύρυνση της σύγκρουσης θα μπορούσε να κλείσει το Στενό του Ορμούζ ή ότι μια γενικότερη σύρραξη στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να προκαλέσει αντίποινα από τις μεγάλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες της περιοχής, οι οποίες ευθύνονται για το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.
Σε αυτό το σοβαρό σενάριο, η JPMorgan εκτιμά ότι οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να εκτοξευθούν στα 120-130 δολάρια το βαρέλι.
Αυτά είναι τα κακά νέα. Τα καλά νέα, σύμφωνα με την παραδοσιακή σοφία ότι όλα τα κακά είναι προσωρινά εκτός από τον πληθωρισμό από τους δασμούς του Trump (που ακόμα δεν έχει εκδηλωθεί, αλλά θα είναι μόνιμος), είναι ότι σύμφωνα με την JPMorgan, πέρα από την βραχυπρόθεσμη αύξηση που προκαλεί η γεωπολιτική, η βασική εκτίμηση της τράπεζας για το πετρέλαιο παραμένει στο χαμηλό έως μέσο 60 δολαρίων για το υπόλοιπο του 2025 και στα 60 δολάρια το 2026.
Και αυτό είναι υπέροχο, εκτός αν η Μέση Ανατολή ανάψει μια μικρή παγκόσμια σύρραξη, η οποία θα μετατρέψει την εν λόγω «βασική εκτίμηση» σε στάχτες, παρόμοια με ό,τι θα συμβεί στη Μέση Ανατολή αν το Ισραήλ αρχίσει να στοχοποιεί τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Ορισμένα ακόμα στοιχεία από το σημείωμα της JPMorgan:
– Ο αποκλεισμός του Στενού του Ορμούζ—του πιο πολυσύχναστου πετρελαϊκού θαλάσσιου διαύλου στον κόσμο—θα οδηγούσε στο κλείσιμο του εμπορίου πετρελαίου στην περιοχή, «ενεργοποιώντας» τις τιμές του πετρελαίου.
– Το στενό νερό—στο στενότερο σημείο του είναι μόλις 21 μίλια (33 χλμ.) πλάτος—που χωρίζει τα ΗΑΕ, το Ομάν και το Ιράν, συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Ινδικό Ωκεανό, και διευκολύνει την κίνηση περίπου του 30% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου και του 20% της παγκόσμιας προμήθειας LNG.
– Σήμερα, όλη η ναυτιλιακή κίνηση από τις ενεργειακά πλούσιες χώρες του Κόλπου περνάει από το Στενό, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών αργού πετρελαίου, πετρελαϊκών προϊόντων και υγροποιημένου φυσικού αερίου από το Ιράν, το Ιράκ, το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ. Σημαντικά, για όλη την καταγεγραμμένη ιστορία, παρά τις πολλές απειλές, το Στενό του Ορμούζ δεν έχει κλείσει ποτέ. Το αργό πετρέλαιο συνέχισε να ρέει.
– Τα τελευταία 40 χρόνια, η ηγεσία του Ιράν έχει κάνει πολλές απειλές να κλείσει το στενό όποτε η Τεχεράνη ένιωθε ότι η οικονομική της κυριαρχία αμφισβητούνταν. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Πετρελαιοφόρων στη διάρκεια του Πολέμου Ιράν-Ιράκ τη δεκαετία του 1980, το Ιράν απείλησε με κλείσιμο του Στενού μετά από επιθέσεις του Ιράκ σε πετρελαϊκές υποδομές στο νησί Kharg του Ιράν.
Στη δεκαετία του 1990, οι διαφωνίες μεταξύ Ιράν και ΗΑΕ για τον έλεγχο μικρών νησιών στο Στενό οδήγησαν σε νέες απειλές για μπλοκάρισμα του διαύλου. Το 2007 και το 2008 υπήρξαν μια σειρά ναυτικών αντιπαραθέσεων μεταξύ ιρανικών ταχυπλοίων και αμερικανικών πολεμικών πλοίων στο Στενό του Χορμούζ.
Τον Ιούνιο του 2008, το Ιράν δήλωσε ότι αν δεχόταν επίθεση από τις ΗΠΑ, θα έκλεινε το Στενό, προκαλώντας την αντίδραση των ΗΠΑ ότι οποιοσδήποτε κλείσιμο θα θεωρούνταν πράξη πολέμου. Το 2012, το 2018 και το 2019, το Ιράν απείλησε ξανά να κλείσει το Στενό ως αντίποινα στις κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Κρίσιμα, ακόμα και όταν επιβλήθηκαν κυρώσεις, το Ιράν αποφεύγει να κλείσει το πέρασμα, πιθανόν δείχνοντας προτίμηση να αποφύγει την κλιμάκωση της σύγκρουσης από υβριδικό πόλεμο σε πλήρη σύρραξη. Πρώτα και κύρια, το Ιράν θα αντιμετώπιζε σημαντικό κόστος μετά από οποιαδήποτε προσπάθεια κλεισίματος του Στενού.
Εκτός αν κατάφερνε να πείσει το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου ότι μια τέτοια ενέργεια ήταν αναγκαία για την αυτοάμυνά του, το κλείσιμο θα γινόταν αντιληπτό όχι μόνο ως σοβαρή παραβίαση των διεθνών κανόνων αλλά, πιο κρίσιμα, ως άμεση απειλή για τα οικονομικά συμφέροντα των περισσότερων κρατών του Κόλπου.
– Η Σαουδική Αραβία εξάγει το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου της μέσω του Στενού, αν και μπορεί να εκτρέψει κάποια ροή μέσω αγωγού.
– Το 85% του ιρακινού πετρελαίου περνάει από το Στενό, καθιστώντας το εξαιρετικά εξαρτημένο από την ελεύθερη διέλευση.
– Το Κουβέιτ, το Κατάρ και το Μπαχρέιν δεν έχουν άλλη επιλογή από το να στέλνουν το πετρέλαιό τους μέσω του διαύλου.
