Ξεχάστε τα «ήρεμα νερά» – Την προσεχή Κυριακή (6/7/2025), ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, μεταβαίνει στη Βεγγάζη της Λιβύης, όπου θα θα συναντηθεί με τον επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, στρατάρχη Khalifa Haftar
Τα «ήρεμα νερά» που κατά καιρούς ευαγγελιζόταν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, γίνονται… φουρτούνες.
Λίγες ώρες μετά τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου, Recep Tayyip Erdogan, με τον Αμερικανό πρόεδρο, Donald Trump, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, στη Χάγη, την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μάταια προσπαθούσε να εξασφαλίσει έτσι μια χειραψία με τον Trump, η Τουρκία Τουρκία υπέγραψε με τη Λιβύη ένα Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) μεταξύ της κρατικής τουρκικής TPAO και της λιβυκής κρατικής εταιρείας πετρελαίου (NOC). Στόχος της συμφωνίας είναι η γεωλογική και γεωφυσική διερεύνηση τεσσάρων θαλάσσιων περιοχών στο κεντρικό-ανατολικό τμήμα της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης διμέτρικής σεισμικής έρευνας (2D) συνολικής έκτασης ~10.000 χιλ., με επεξεργασία των δεδομένων εντός 9 μηνών. Κι όλα αυτά επί τη βάσει του τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019…
Τουρκία: Δεν αποδεχόμαστε τις θέσεις της Ελλάδας
«Δεν είναι αποδεκτός» για την Τουρκία ο χαρακτηρισμός «παράνομο» για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ανέφεραν σήμερα (3/7/2025) πηγές του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, αναφερόμενες στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής.
«Το Μνημόνιο Κατανόησης έχει καθοριστεί σύμφωνα με τη μέση γραμμή μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας, την αρχή του μη αποκλεισμού και την αρχή της ισότητας» υποστήριξαν οι ίδιες πηγές προσθέτοντας πως όσα αναφέρονται στο κείμενο μετά τη σύνοδο της ΕΕ είναι «αποτέλεσμα της μονομερούς πολιτικής καθοδήγησης της Ελλάδας και της “Ελληνοκυπριακής Διοίκησης της Νότιας Κύπρου”».
Επιμένοντας στην ανάγνωση που κάνει η Άγκυρα για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, οι πηγές του τουρκικού υπουργείου υποστηρίζουν ότι «το Μνημόνιο Συνεννόησης για τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης, το οποίο υπεγράφη το 2019, σχεδιαστηκε με τρόπο που προστατεύει τα δικαιώματα και των δύο χωρών στο πλαίσιο της ισότητας με σεβασμό των κανόνων του διεθνούς Ναυτικού Δικαίου».
«Το Μνημόνιο Κατανόησης έχει κοινοποιηθεί στον ΟΗΕ τόσο από την χώρα μας, την Τουρκία όσο και από τη Λιβύη. Η θαλάσσια συνεργασία μας με τη Λιβύη θα εξακολουθεί να αναπτύσσεται και να συνεχίζεται στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεννόησης» καταλήγουν από το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας.
Τι προβλέπει το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Η Τουρκία τον Νοέμβριο του 2019 εκμεταλλεύτηκε μια εξαιρετικά αδύναμη στιγμή της λιβυκής κυβέρνησης στην Τρίπολη, την οποία πολιορκούσε από την κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης ο στρατάρχης Χαφτάρ, ο οποίος ήθελε να πάρει την εξουσία. Η Τρίπολη ζήτησε βοήθεια από την Τουρκία και η Τουρκία τούς ζήτησε για αντάλλαγμα να υπογράψουν μια συμφωνία οριοθετήσεως των θαλασσίων ζωνών τους.
Στο πλαίσιο της «συμφωνίας», η Τουρκία ισχυρίζεται ότι έχει θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη, αγνοώντας πλήρως Κρήτη, Καστελόριζο, Ρόδο, Κάρπαθο και Κάσο.
Η συνάντηση Γεραπετρίτη με Haftar
Την προσεχή Κυριακή (6/7/2025), ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, μεταβαίνει στη Βεγγάζη της Λιβύης, όπου θα θα συναντηθεί με τον επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, στρατάρχη Khalifa Haftar. Στη συνέχεια, την Τρίτη 15 Ιουλίου, ο υπουργός Εξωτερικών θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Τρίπολη, όπου θα έχει συναντήσεις με αξιωματούχους.
Αναφερόμενος στις εξελίξεις στη Λιβύη, ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι η Ελλάδα ουδέποτε εγκατέλειψε την κρίσιμη αυτή περιοχή: «Η Τουρκία είναι πολύ δραστήρια στη Λιβύη και γενικότερα στην Αφρική, με μια πολιτική ξεκάθαρα επεκτατική. Εμείς, όμως, ουδέποτε εγκαταλείψαμε τη Λιβύη. Αντίθετα, αποκαταστήσαμε με επιτυχία τη σχέση, ενεργοποιώντας όλους τους διαύλους και προς τις δύο πλευρές. Πολύ σύντομα θα επισκεφτώ τόσο την Ανατολική όσο και τη Δυτική Λιβύη».
Παρέμβαση από Αίγυπτο
Παράλληλα, φρένο στο τουρκολιβυκό μνημόνιο επιδιώκει να βάλει και η Αίγυπτος. Αιγύπτιος αξιωματούχος στην ιστοσελίδα Middle East Eye, ότι το Κάιρο εκφράζει την έντονη ανησυχία του, καθώς, σε περίπτωση που το Κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης επικυρώσει τη συμφωνία που είχε αρχικά υπογραφεί το 2019 από τη δυτική, αντίπαλη κυβέρνηση της χώρας, ενδέχεται να προκληθούν εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ίδια πηγή ανέφερε ότι ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών, Μπαντρ Αμπντελάτι, έθεσε το ζήτημα της αμερικανικής παρέμβασης σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Μασάντ Μπούλος, ανώτερο σύμβουλο του Λευκού Οίκου για θέματα της Αφρικής, τον περασμένο μήνα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Μπούλος ανέφερε ότι θα επικοινωνήσει με τον Χαλίφα Χαφτάρ, προκειμένου να συζητήσει το ζήτημα.
