Του Δημήτρη Σταθακόπουλου
Η είδηση για την παράδοση όπλων από το PKK – ανεξάρτητα από την έκταση, τη μορφή ή τις προθέσεις που τη συνοδεύουν – συνιστά μια ιδιαίτερα σημαντική πολιτική και στρατηγική κίνηση. Αν και σε τέτοια ζητήματα οι λεπτομέρειες (ποιοι παραδίδουν, πόσα όπλα, πού και υπό ποιους όρους) κάνουν τη διαφορά, μπορούμε να καταγράψουμε ορισμένα κρίσιμα σημεία:
Αξιολόγηση:
- Πρόκειται αφενός για μια έμπρακτη χειρονομία που (σε επίπεδο επικοινωνίας) δείχνει διάθεση εκτόνωσης της σύγκρουσης με την Τουρκία και πιθανή στροφή προς πολιτικό διάλογο.
- Παράλληλα, αποτελεί μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα και κυρίως τους δυτικούς παράγοντες (ΗΠΑ, ΕΕ) ότι το PKK μπορεί να συμβάλει σε σταθερότητα, αν αναγνωριστεί πολιτικά ή τουλάχιστον αν σταματήσει να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ως «τρομοκρατική οργάνωση».
- Δεν αποκλείεται η κίνηση αυτή να είναι αποτέλεσμα πιέσεων από κουρδικά κόμματα που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία και τη Συρία, τα οποία επιδιώκουν πολιτική νομιμοποίηση ή και συμμετοχή σε μελλοντική πολιτική διαδικασία.
Πιθανολογήσεις για το μέλλον:
- Αν η παράδοση όπλων έχει ευρύτερο χαρακτήρα και συνοδευτεί από πραγματικές διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα, μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για επανέναρξη μιας ειρηνευτικής διαδικασίας τύπου «λύσης Κουρδικού».
- Ωστόσο, είναι εξαιρετικά αβέβαιο αν η τουρκική κυβέρνηση – ιδίως υπό την τρέχουσα πολιτική ηγεσία – θα δείξει διάθεση για ουσιαστική συνομιλία. Πιο πιθανό είναι να αξιοποιήσει την κίνηση προπαγανδιστικά ως «παράδοση» του PKK χωρίς ανταλλάγματα.
- Σε γεωπολιτικό επίπεδο, αν συνδεθεί με εξελίξεις στη βόρεια Συρία (π.χ. μειωμένη στήριξη των ΗΠΑ σε κουρδικές δυνάμεις ή νέες τουρκικές επιχειρήσεις), μπορεί να σηματοδοτήσει προσπάθεια του PKK να «μαλακώσει» τη στάση της Άγκυρας, περιορίζοντας τις τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις.
- Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν αποτελεί τακτικό ελιγμό, δείχνει ότι εντός του κουρδικού κινήματος υπάρχουν τάσεις υπέρ μιας πολιτικής προσέγγισης, έστω κι αν δεν είναι ομόφωνες.
Συμπερασματικά:
Η παράδοση όπλων από το PKK δεν προδικάζει ειρήνη, αλλά είναι μια κίνηση που δυνητικά μπορεί να μεταφραστεί σε διάλογο – εφόσον υπάρξουν εγγυήσεις και βούληση και από τις δύο πλευρές.
Αν δεν υπάρξει πολιτική συνέχεια, υπάρχει κίνδυνος να μείνει μια κίνηση εντυπώσεων, χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα.
