Του Μανώλη Κοττάκη
OTAN ὁ Πρόεδρος Ἐρντογάν στάθηκε μπροστά ἀπό ἕνα σκάφος τοῦ τουρκικοῦ πολεμικοῦ ναυτικοῦ καί ἐξεφώνησε γιά πρώτη φορά τό δόγμα τῆς «γαλάζιας πατρίδας», ἀξιωματοῦχοι τῆς κυβερνήσεως τοῦ διαβεβαίωσαν Ἕλληνες διαμαρτυρόμενους διπλωμάτες ὅτι δέν «κατάλαβε» τί ἀκριβῶς εἶπε καί ὅτι δέν συντρέχει κανένας λόγος ἀνησυχίας.
Πρέπει νά ἦσαν πάρα πολύ πειστικοί γιατί ἡ ἑλληνική πολιτική ἡγεσία καί ἡ γραφειοκρατία περιέπεσaν σέ κατάσταση μακρᾶς νιρβάνας ἐφησυχασμοῦ. Λίγους μῆνες ἀργότερα τό δόγμα τῆς «γαλάζιας πατρίδας» ἦταν καί ἐπισήμως τό νέο ἀφήγημα τοῦ τουρκικοῦ ἀναθεωρητισμοῦ. Ἐμπράκτως. Μέ τό τουρκολιβυκό μνημόνιο. Σέ σημεῖο πού ἐνετάχθη στήν διδακτέα ὕλη τῶν σχολικῶν βιβλίων τῆς γείτονος.
Ὅταν τό περασμένο καλοκαίρι τέσσερα τουρκικά πολεμικά φρεγάτες, κανονιοφόροι καί πλοῖα τῆς ἀκτοφυλακῆς ἔθεσαν φραγμό στήν πορεία τοῦ ἰταλικοῦ ἐρευνητικοῦ σέ διεθνῆ ὕδατα ἐντός ὁριοθετημένης ἑλληνικῆς ΑΟΖ, οἱ διπλωμάτες μας θέλησαν νά διαμαρτυρηθοῦν στούς ὁμολόγους τους. Ἀλλά ἡ δικαιολογία πού τούς ἐδόθη ἦταν πανομοιότυπος μέ τήν περίπτωση τῆς «γαλάζιας πατρίδας». Τό παλάτι δέν «γνώριζε» γιά τήν κλιμάκωση, καί γι’ αὐτό δέν πρέπει νά κλιμακώσουμε καί ἐμεῖς. Κοινῶς: τό «δούλεμα» πήγαινε σύννεφο. Οἱ γείτονες βεβαίως τήν δουλειά τους ἔκαναν. Κανείς δέν μπορεῖ νά τούς κατηγορήσει γι’ αὐτό. Τό ζήτημα εἶναι γιατί εἴμαστε τόσο εὐήθεις ἐμεῖς.
Ἕξι σχεδόν μῆνες μετά τό πρῶτο ἐπεισόδιο τῆς Κάσου, τήν ὑπογραφή τῆς ἀναθεωρημένης συμφωνίας ἠλεκτρικῆς διασυνδέσεως Ἑλλάδος καί Κύπρου, τόν διάλογο πού εἶχαν γιά τό θέμα αὐτό στήν Ἀθήνα ὁ Ἕλλην καί ὁ Τοῦρκος Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν, φαίνεται ὅτι ἡ κατάσταση μονιμοποιεῖται. Τό σχέδιο γιά τήν διασύνδεση παραπέμπεται στίς ἑλληνικές καλένδες, τά τουρκικά πολεμικά ἐπέστρεψαν στήν περιοχή καί ἔκαναν ἀνενόχλητα ἐπίδειξη σημαίας σέ περιοχή «δικαιοδοσίας» τους, ἐνῷ τό ἰταλικό ἐρευνητικό δέν «ξανανοίχτηκε» ποτέ ξανά στά διεθνῆ ὕδατα ἐντός τῆς νόμιμης ἑλληνικῆς ΑΟΖ. Εἶναι θέμα χρόνου νά ἐγκαταλείψει τό ἔργο ἡ γαλλική ἑταιρεία πού πιέζει τίς δύο κυβερνήσεις γιά τήν προμήθεια τοῦ καλωδίου. Εἶναι θέμα χρόνου νά πληρώσουν Ἑλλάς καί Κύπρος τίς τσουχτερές ἐγγυήσεις στούς Γάλλους ὅταν θά καταπέσουν οἱ σχετικές ρῆτρες. Τό γεωπολιτικό ρίσκο ὅπως ὀνομάστηκαν οἱ ἀπειλές πολέμου τῆς Τουρκίας γιά τήν Κάσο εἶναι ἐδῶ.
Ἄλλη μία γκρίζα ζώνη προστίθεται στήν μακρά ἁλυσίδα τῶν διολισθήσεων. Ἡ πρώτη εἶναι ἡ θέση «Μπάμπουρας» στά ὕδατα ἀνατολικά τῆς Θάσου. Τό 1987, ἐπί ΠΑΣΟΚ. Ποτέ δέν κάναμε ἔρευνα ἐκεῖ μετά τήν ἐθνικοποίηση τοῦ Πρίνου καί τήν ἐκδίωξη τῆς Καναδικῆς Κοινοπραξίας Denison. Ἡ δεύτερη εἶναι στά Ἴμια. Τό 1996. Πάλι ἐπί ΠΑΣΟΚ. Ποτέ δέν καταφέραμε νά ἀνακτήσουμε τήν κυριαρχία τους μετά τήν ἀπόβαση ἀνδρῶν τῶν τουρκικῶν ἐνόπλων δυνάμεων στό ἀνατολικό τους τμῆμα. Ἡ τρίτη ἦταν ἡ κρίση τοῦ «Ὀρούς Ρέιτς» τό 2020. Ἐπί ΝΔ.
Τότε πού ἐγκαταλείψαμε ἐπισήμως τά 12 μίλια μέ δηλώσεις τοῦ νῦν Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν καί ἐπιτρέψαμε σέ τουρκικά πολεμικά νά φτάσουν ἔξω ἀπό τό Καστελλόριζο, ἐντός τῶν χωρικῶν ὑδάτων, τῶν 6 μιλίων. Ἡ πέμπτη ἦταν τήν περασμένη Ἄνοιξη στήν Σύνοδο τῶν Ὠκεανῶν στήν Ἀθήνα. Τό ἀρχικό σχέδιο γιά τήν χωροθέτηση ἑλληνικῶν θαλάσσιων περιβαλλοντικῶν πάρκων σέ διεθνῆ ὕδατα ἀνακλήθηκε ἀμέσως μετά τίς τουρκικές διαμαρτυρίες. Ὁ ἀναθεωρηθείς χάρτης χωροθετεῖ τά πάρκα ἐντός τῶν 6 μιλίων. Ἐπί ΝΔ. Ἡ ἕκτη στόν κρίκο τῆς ἁλυσίδας μέχρι τήν ἑπομένη περίπτωση εἶναι ἡ Κάσος. Μετά τό ἐπεισόδιο τοῦ Ἰουλίου, δέν καταφέραμε νά πᾶμε ποτέ ξανά γιά ἔρευνα μέσα σέ καταδική μας περιοχή…
Τά ὅσα ἀποκαλύπτονται ἀπό προχθές ὅτι τό ἔργο ἀναβάλλεται γιατί θεωρεῖται «μονομερής» ἐνέργεια, ἀποτελοῦν τήν ταφόπλακα τῶν ἑλληνικῶν σχεδιασμῶν.
Ἀποτελοῦν τήν ἐπικύρωση μέ ἑλληνοκυπριακή βούλα τοῦ δόγματος Γκιουλέρ «τίποτε χωρίς τήν ἄδεια τῆς Τουρκίας στό Αἰγαῖο καί τήν Μεσόγειο».
Τό νά γράψουμε ὅτι τά ἀποκαλύψαμε ὅλα αὐτά τόν Ἰούλιο καί τόν Αὔγουστο, ὅτι προβλέψαμε πώς ἡ Κάσος θά εἶναι τά νέα Ἴμια καί πώς δικαιωνόμαστε παρά τούς λιβέλλους πού ἐξαπέλυσε ἐναντίον μας τό ΥΠΕΞ, τό θεωροῦμε ἐντελῶς περιττό! Καί τί ἔγινε; Δέν θέλουμε νά δικαιωνόμαστε. Σέ τέτοια θέματα εὐχόμαστε νά διαψευδόμαστε. Βαθιά μέσα μας προσευχόμασταν νά κάνουμε λάθος στίς ἐκτιμήσεις μας καί νά κάνει τό ἰταλικό τίς ἔρευνες μέσα στήν περιοχή μας.
Δυστυχῶς, δέν ἔγινε ἔτσι. Δυστυχῶς παγώνουν ὅλα. Λόγοι ἐθνικῆς συνείδησης καί δημοσιογραφικοῦ ἀπορρήτου δέν μᾶς ἐπιτρέπουν νά ἀποκαλύψουμε πώς 30 ἑλληνικές βραχονησῖδες πού θά μποροῦσαν νά ἔχουν ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπῖδα στό πλαίσιο ἄλλου ἔργου ἠλεκτρικῆς διασυνδέσεως ἐγκαταλείφθηκαν στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί ἡ εὐκαιρία χάθηκε. Ἀρνούμαστε νά δώσουμε χαρά στούς ἀπέναντι.
Ἡ κατάσταση εἶναι πλέον ξεκάθαρη ἄλλως τε. Ἡ παράδοση συντελεῖται καί εἶναι σιωπηρά! Ἡ Κάσος κεῖται πολύ μακράν τῶν Ἀθηνῶν γιά νά συνειδητοποιηθεῖ ἀπό ἕναν ἐξαθλιωμένο πληθυσμό –πού ἔχει ἄλλες προτεραιότητες– τό συντελεσθέν ἔγκλημα, ἀλλά ἡ μαύρη ἀλήθεια εἶναι αὐτή. Εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τό Ἀρχιπέλαγος, μεταβαλλόμαστε σέ χώρα περιορισμένης κυριαρχίας. Καί τό χειρότερο ἀπό ὅλα; Σκύβουμε καί συμβιβαζόμαστε. Δέν μᾶς ξενίζει ἡ νέα κατάσταση. Κάποιοι τήν ἀπολαμβάνουν κιόλας…
