Των Matthew Philips και Peter Coy
Η χθεσινή ανακοίνωση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς της Fed (FOMC) σηματοδοτεί μια σημαντική κλιμάκωση (ίσως τη σημαντικότερη μέχρι σήμερα) των προσπαθειών της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ να τονώσει την οικονομία. Αντί να συνδέσει τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής με μακρινά σημεία του χρονικού ορίζοντα ή να σκιαγραφήσει τις προθέσεις της μέσω ασαφών δηλώσεων για το αν η οικονομία εμφανίζει ήπια ή μέτρια ανάπτυξη, η Fed συνέδεσε άμεσα την πολιτική της με απόλυτους, αριθμητικούς στόχους.
Συγκεκριμένα, η Fed θα διατηρήσει τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια κοντά στο μηδέν για όσο διάστημα η ανεργία παραμένει πάνω από 6,5% και ο εκτιμώμενος πληθωρισμός των επόμενων ενός ή δύο ετών δεν υπερβαίνει το 2,5%. Αντικαθιστά έτσι τα προηγούμενα σχέδιά της να κρατήσει τα επιτόκια κοντά στο μηδέν έως τα μέσα του 2015. Δεδομένου του αργού ρυθμού ανάπτυξης της απασχόλησης, το τρέχον σχέδιο θα μπορούσε κάλλιστα να σημαίνει ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και μετά τα μέσα του 2015.
Αυτή ήταν ουσιαστικά η πολιτική που πρότεινε εδώ και πάνω από ένα χρόνο ο Charles Evans, πρόεδρος της Federal Reserve Bank του Σικάγο. Φέροντας την ονομασία ο Κανόνας Evans, η πρόταση υποστηρίζει ότι η νομισματική πολιτική δεν θα πρέπει να περιοριστεί μέχρις ότου η οικονομία θεραπευτεί πέραν κάποιου προκαθορισμένου ορίου. Σε ομιλία που πραγματοποίησε το Σεπτέμβριο του 2011, ο Evans υποστήριξε πως η Fed θα πρέπει να είναι εξίσου επιθετική στο μέτωπο καταπολέμησης της υψηλής ανεργίας όσο στο μέτωπο του υψηλού πληθωρισμού. Τα λόγια του Evans ήταν τα εξής:
«Φανταστείτε ότι ο πληθωρισμός ‘τρέχει’ με ταχύτητα 5% έναντι του στόχου μας για πληθωρισμό 2%. Υπάρχει καμία αμφιβολία πως κάθε τραπεζίτης που σέβεται τον εαυτό του θα αντιδρούσε άμεσα για την καταπολέμηση του τόσο υψηλού πληθωρισμού; Όχι, δεν υπάρχει. Θα αντιδρούσαν όλοι σαν να είχαν πάρει φωτιά τα μπατζάκια τους. Θα πρέπει να είμαστε σε ίδια εγρήγορση όσον αφορά τη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας».
Ο Michael Feroli, επικεφαλής οικονομολόγος για τις ΗΠΑ της JPMorgan Chase (JPM) έγραψε μετά την ανακοίνωση της Fed: «Ο Κανόνας Evans κέρδιζε ολοένα αυξανόμενη στήριξη εντός της επιτροπής τους τελευταίους μήνες και ήταν αναμενόμενο ότι τελικά θα υιοθετούνταν, ωστόσο οι περισσότεροι -συμπεριλαμβανομένου εμού- υποθέταμε ότι δεν θα υιοθετηθεί νωρίτερα από τις αρχές του επόμενου έτους. Ακόμη κι έτσι, ο Bernanke συνεχίζει σταθερά να προωθεί καινοτόμες πολιτικές ταχύτερα από ό, τι γενικά αναμένεται. Είπε «Στηρίζουμε τη σημερινή κίνηση».
Η απόφαση της Fed δεν είναι ένας ατόφιος Κανόνας Evans, καθώς αυτός χρησιμοποιεί μόνο τον πληθωρισμό και το ποσοστό ανεργίας ως οδηγούς για την πολιτική. Η Fed ανακοίνωσε ότι θα αξιολογήσει και άλλες πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων μέτρων για την υγεία της αγοράς εργασίας.
Η Fed επέλεξε επίσης να συνεχίσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα αξίας 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε μήνα το 2013, αντικαθιστώντας το πρόγραμμα Operation Twist που λήγει, με μία ισάξια διευκολυντική επέκταση της ποσοτικής χαλάρωσης. Η διαφορά ωστόσο είναι πως η τράπεζα δεν θα πουλά πλέον βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα προκειμένου να εξισορροπεί τις αγορές μακροπρόθεσμων χρεογράφων. Αυτό σημαίνει πως ο ισολογισμός της θα αρχίσει να διογκώνεται ξανά το επόμενο έτος.
Επίσης η FOMC υποβάθμισε ελαφρώς τις εκτιμήσεις της για την οικονομία το επόμενο έτος. Προβλέπει τώρα πως το αμερικανικό ΑΕΠ θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,3% έως 3% το 2013, από 2,5- 3% που ανέμενε προηγουμένως. Για το 2014, τοποθέτησε το ρυθμό ανάπτυξης στο 3- 3,8% από το εύρος του 3 -3,5%.
Το ουσιαστικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η Fed θα πρέπει να χρησιμοποιήσει μη συμβατικά εργαλεία για να κρατήσει το παρεμβατικό της επιτόκιο όσο χαμηλότερα μπορεί. Η αγορά μακροπρόθεσμων ομολόγων είναι ένα από τα εργαλεία της -και στοιχίζει 85 δισ. δολάρια κάθε μήνα. Άλλο εργαλείο είναι το ότι αφήνει να εννοηθεί πως δεν σχεδιάζει «να βγάλει το πόδι της από το γκάζι». Οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές -αλλά κυρίως οι επιχειρήσεις- θα είναι πιο πρόθυμοι να προχωρήσουν σε προσλήψεις και επενδύσεις εάν έχουν τη σιγουριά πως η Fed δεν θα τους αφήσει «στα κρύα του λουτρού» αποσύροντας γρήγορα τα μέτρα στήριξης όταν η οικονομία ανακτήσει λίγο τις δυνάμεις της.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά το γεγονός πως η Fed γίνεται όλο και πιο "dovish", ο πρόεδρος Ben Bernanke δεν έχει χάσει την υποστήριξη των "hawks" της επιτροπής νομισματικής πολιτικής. Ο γνωστός αντιφρονούντας, ο πρόεδρος της Fed του Ρίτσμοντ Jeffrey Lacker, θα πάψει να κατέχει δικαίωμα ψήφου το επόμενο έτος, αν και θα αντικατασταθεί από έναν επίσης αμφισβητία, τον Charles Plosser της Fed της Φιλαδέλφειας.
«Τα doves κυριαρχούν στην FOMC», συνοψίζει ο Marc Chandler, επικεφαλής παγκόσμιας στρατηγικής συναλλάγματος της Brown Brothers Harriman. «Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ υιοθέτησε πιο επιθετική dovish πολιτική από όσο θα ανέμενε κανείς».
