Έχω την αίσθηση πως όσα έλαβαν χώρα στην πατρίδα μας τον καιρό των μνημονίων δεν έχουν ακόμη δει το φως της δημοσιότητας. ‘Ίσως κάποιος ιστορικός του μέλλοντος αναδείξει άγνωστες, ακόμη και κρυφές πτυχές της ελληνικής οικονομικής κρίσης. Προς το παρόν τείνω ευήκοα ώτα σε όσα λένε κορυφαίοι τραπεζίτες για τα γεγονότα της περιόδου.Για την παρουσίαση του βιβλίου του κ. Παναγιώτη Ρουμελιώτη “Ο κατακερματισμός του κόσμου” σάς είχα ενημερώσει επισημαίνοντας ότι ομιλητές θα ήταν οι κ.κ. Προκόπης Παυλόπουλος, Βαγγέλης Βενιζέλος και Μιχάλης Σάλλας (σε μία από τις σπάνιες ομιλίες του). Στην παρέμβασή του λοιπόν ο πρώην πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς και Πρόεδρος της Lyktos παρουσίασε μεταξύ άλλων τον…κατακερματισμό της θεωρίας της τότε κυβέρνησης Παπανδρέου πως το ΔΝΤ ήταν μονόδρομος για τη διάσωση της χώρας μας. Και όχι μόνο περιέγραψε την κατάσταση αλλά πέταξε και μία “βόμβα”. Μπορεί και δύο.
Σύμφωνα με όσα αποκάλυψε ο κ. Σάλλας τον Δεκέμβριο του 2009 έστειλε ανεπίσημη επιστολή με τη μορφή non paper στους κ.κ. Γ. Παπανδρέου και Γ. Παπακωνσταντίνου προτείνοντας ανταλλαγή ομολόγων του δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων ύψους 50 δισ. ευρώ με μετοχές εταιρειών του δημοσίου, όπως η ΔΕΗ και οι Οργανισμοί Λιμένος Πειραιώς και Θεσσαλονίκης. Μία τέτοια εξέλιξη, εξηγούσε, θα μείωνε το χρέος της χώρας από το 124% του ΑΕΠ στο 95% κάτι που θα απέτρεπε την ένταξη της χώρας σε προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, δηλαδή σε Μνημόνια. Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός των Οικονομικών απέρριψαν την πρόταση και την πιθανότητα η χώρα να αποφύγει το ΔΝΤ.
Λίγο αργότερα, τον Ιανουάριο του 2010 οι αγορές εμφανίζονταν διατεθειμένες να δώσουν στην Ελλάδα αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ με τη μορφή δανεισμού. Εφόσον επιτυγχανόταν συμφωνία με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το έλλειμμα της χώρας θα μειωνόταν και δεν θα υπήρχε ανάγκη να ενταχθεί στο ΔΝΤ με ό,τι αυτό θα σήμαινε. Θα είχαμε αποφύγει δηλαδή τις “ιστορικές” στιγμές στο Καστελόριζο με τον τότε πρωθυπουργό να ανακοινώνει το Μάιο του 2010 την ένταξή μας σε πρόγραμμα, δηλαδή στο πρώτο Μνημόνιο.
Τι συνέβη λοιπόν σύμφωνα με την αφήγηση Σάλλα τον Ιανουάριο του 2010; Ο πρώτος υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Παπανδρέου (γιατί ο δεύτερος ήταν ο κ. Βαγγέλης Βενιζέλος) κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου αντιστεκόταν στην προοπτική της δανειοδότησης της χώρας από τις αγορές. Δεν ξέρω αν εκείνη την περίοδο είχε ξεκινήσει να ασχολείται με στικάκια ή όχι, πάντως στήλωσε τα πόδια του. Ήταν τότε που ο υπουργός Επικρατείας κ. Χάρης Παμπούκης είχε κάνει κάποιες προσυνεννοήσεις με την Goldman Sachs, αλλά ο Παπακωνσταντίνου έπαιζε καθυστερήσεις, διατεινόταν ότι έψαχνε κι άλλες λύσεις και εν τέλει ματαίωσε τον σχεδιασμό. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι με την επιμονή του να μην δανειστεί η χώρα από τις αγορές την οδήγησε στις επώδυνες δαγκάνες του ΔΝΤ. Αλλά αυτά όπως είπαμε είναι για τον ιστορικό του μέλλοντος…
Είπε και κάτι άλλο ο κ. Μιχάλης Σάλλας στην παρέμβασή του που μού έκανε εντύπωση: “Ακόμα και το 2018, όταν ολοκληρώθηκαν τα μνημόνια, υπήρξε πρόταση από την Τράπεζα της Ελλάδος, που οδηγούσε σε 4ο μνημόνιο και ευτυχώς δεν υιοθετήθηκε”. Επί της ουσίας είπε ότι καλώς η κυβέρνηση Τσίπρα αρνήθηκε να μπει η χώρα σε πιστοληπτική γραμμή στήριξης όπως επέμενε ο κεντρικός τραπεζίτης. Αν αυτό δεν είναι πρόκα για τον κ. Γιάννη Στουρνάρα, που βρίσκεται και στην περιφερόμενη από στόμα σε στόμα λίστα των υποψηφίων για την Προεδρία της Δημοκρατίας- τί άλλο μπορεί να είναι;