Τι έγραφαν οι εφημερίδες σαν σήμερα 28η Οκτωβρίου, πριν από 84 ολόκληρα χρόνια.
Στις 9 Απριλίου 1939, δύο ημέρες μετά την κατάληψη της Αλβανίας από τα ιταλικά στρατεύματα, ο Ιωάννης Μεταξάς έγραφε στο ημερολόγιό του: «Ανακοινώ Ουάτερλοου απόφασιν να αντισταθώ μέχρις εσχάτων, ότι ο πόλεμος θα επεκταθεί εις όλην την Ελλάδα. 28 Οκτωβρίου, Δευτέρα. Νύκτα στις τρείς με ξυπνούν, ο Τραυλός. Έρχεται ο Grazzi. – Πόλεμος! – Ζητώ αμέσως Νικολούδη, Μαυρουδή. -Αναφέρω Bασιλέα. – Καλώ Πάλαιρετ και ζητώ βοήθειαν Αγγλίας. -Κατεβαίνω 5 Υπουργικόν Συμβούλιον. Όλοι πιστοί και Μαυρουδής. – Όλοι πλην Κύρου. – Βασιλεύς. Περιφορά μαζί του. Φανατισμός του λαού αφάνταστος. – Μάχαι εις σύνορα Ηπείρου. – Βομβαρδισμοί. Σειρήνες. – Αρχίζουμε να τακτοποιούμεθα. Ο Θεός βοηθός !!!».
Η εκτίμησή του είναι προφανής: ο πόλεμος ήταν προ των πυλών. Από αυτήν απορρέει το πρόγραμμα προετοιμασίας της χώρας που έθεσε σε εφαρμογή, προσπαθώντας να διατηρεί φαινομενικά την ουδετερότητα της Ελλάδας. Ομως τα σύννεφα του πολέμου πύκνωναν και πλέον από τις πρώτες ημέρες του 1939 δεν ήταν μόνο σύννεφα. Στο πρώτο εξάμηνο της επόμενης χρονιάς, η προέλαση των ναζιστικών στρατευμάτων, η κήρυξη του πολέμου στη Γαλλία και στη Βρετανία από τον Μουσολίνι, η Μάχη της Αγγλίας διαμόρφωναν ένα νέο σκηνικό.
Η κατάληψη της Ρουμανίας από τον Αδόλφο Χίτλερ (7 Οκτωβρίου) ενόχλησε τον Μπενίτο Μουσολίνι και επιτάχυνε τις εξελίξεις. Ετσι, στις 15 Οκτωβρίου 1940, ο «Ντούτσε» θα παρουσιάσει στους επιτελείς του το σχέδιο επίθεσης εναντίον της Ελλάδας. Οταν, λοιπόν, ο Ιταλός πρεσβευτής Γκράτσι έφτασε στην πρωθυπουργική κατοικία στις 3 παρά 10 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου για να παραδώσει το ιταλικό τελεσίγραφο, ο Μεταξάς απάντησε χωρίς δισταγμό: «Alors, c’est la guerre» («Λοιπόν, έχουμε πόλεμο»).
Με την άρνησή του να υποκύψει στους ιταλικούς εκβιασμούς συντάχθηκε ομόθυμα ο ελληνικός λαός. Σύντομα αυτό το κλίμα θα φέρει αποτελέσματα, στα μετόπισθεν αλλά και στο μέτωπο. «Εκεί εις την γωνίαν όπου ηλπίζαμεν ότι δεν θα μας φθάσουν αι σφαίραι και τα θραύσματα των οβίδων, παρουσιάσθη εξαφνικά το στιλέτο. Θα το υποδεχθώμεν με το μέτωπον υψηλά, με το στήθος προτεταμένον, με τας χείρας ενόπλους […]» έγραφε ο Μεταξάς στο ημερολόγιό του.
Η επίδοση του τελεσιγράφου ήταν ουσιαστικά μια τυπική υπόθεση, δεδομένου ότι οι απαιτήσεις της ιταλικής πλευράς ήταν εξωφρενικές, αόριστα διατυπωμένες, ενώ έδιναν περιθώριο μόλις 3 ωρών για την αποδοχή ή την απόρριψή τους. Η επίθεση ήταν προαποφασισμένη. Αυτό εξηγεί και την αντίδραση του Μεταξά, ο οποίος δεν έκανε τίποτε άλλο από το να αναγνωρίσει την κατάσταση.
Βέβαια, ο Μεταξάς εκείνη τη στιγμή είχε εκφράσει το ελληνικό λαϊκό συναίσθημα, την άρνηση της υποταγής, και αυτή η άρνηση πέρασε στον τότε ελληνικό δημοσιογραφικό τύπο με την λέξη «ΟΧΙ». Σημειώνεται πως αυτούσια η λέξη «ΟΧΙ» παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά ως τίτλος στο κύριο άρθρο της εφημερίδας «Ελληνικό Μέλλον» του Ν. Π. Ευστρατίου στις 30 Οκτωβρίου του 1940. Δεν ελέχθη ποτέ Όχι από τον Μεταξά. Το μόνο ναι ή όχι ήταν το ναι προς το τηλεγράφημα του Ουίνστον Τσόρτσιλ, αποδεχόμενος την συμμετοχή της Ελλάδας στις συμμαχικές δυνάμεις. Δύο ώρες μετά την παραπάνω επίδοση, ξεκίνησε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος με εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στην Ήπειρο, οπότε η Ελλάδα αμυνόμενη ενεπλάκη στον πόλεμο.
Πώς… υποδέχθηκαν οι εφημερίδες της εποχής τον πόλεμο;
-Η Ελλάς ευρίσκεται από χθες εις πόλεμον με την Ιταλία, έγραψε η Καθημερινή.
-Ιτε παίδες Ελλήνων, ανέφερε η Βραδυνή.
-Η εφημερίδα Εθνος είχε πάνω πάνω άρθρο με τίτλο «Υπέρ βωμών και εστιών».
-Ο Ασύρματος ανέφερε την έναρξη των εχθροπραξιών, το πρώτο ανακοινωθέν του Ελληνικού Επιτελείου και τους πρωινούς συναγερμούς στην Αθήνα. Φυσικά δεν έλειψαν τα διαγγέλματα του Βασιλιά και του Πρωθυπουργού προς τον ελληνικό λαό. Ο Ασύρματος έβγαλε και δεύτερη έκδοση την ίδια ημέρα.
-Η εφημερίδα Ελληνικόν Μέλλον είχε βασικό θέμα έχει τις προβλεπόμενες λύσεις μετά τη συμφωνία Χίτλερ – Πεταίν (σ.σ. Πετέν τον γράφουμε σήμερα) και εντέλει έβγαλε άλλες τρεις εκδόσεις μέσα στη μέρα.
