Του Γιώργου Χαρβαλιά
Δυσκολεύομαι ειλικρινά να καταλάβω την απάθεια, σε όριο αναισθησίας, με την οποία η σημερινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις συνεχιζόμενες αλβανικές προκλήσεις, εντός και εκτός ελληνικού εδάφους. Πρόκειται για ένα είδος «εθνικού μαζοχισμού»; Για διπλωματικό «σύνδρομο Στοκχόλμης»; Για ένα είδος διαχρονικής εξάρτησης από ξένα συμφέροντα, που επιβάλλουν να συγχωρούμε όλων των ειδών τις απρέπειες ενός αλιτήριου που υποδύεται τον Αλβανό πρωθυπουργό;
Δεν έχω έτοιμη απάντηση. Σίγουρα, πάντως, πρόκειται για την ίδια απάθεια με την οποία αντιμετωπίζονται οι προκλήσεις της Τουρκίας, η αναίδεια των Σκοπίων και οι εκάστοτε προσβολές από «φίλους και συμμάχους», όπως πολύ πρόσφατα η γελοιοποίηση της μνήμης των εκτελεσθέντων της Κατοχής με το υποκριτικό σόου Σταϊνμάιερ που περιείχε, εκτός όλων των άλλων, και αποικιακού τύπου «προβλέψεις ασφαλείας» (πλαστικά βραχιολάκια αναγνώρισης… all inclusive στους εκπροσώπους του ελληνικού κράτους!).
Στην περίπτωση της Αλβανίας, όμως, υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά: η Ελλάδα διατηρεί δικαιώματα – απαράγραπτα! Που πηγάζουν από τα βάθη της Ιστορίας, αλλά και από τη σημερινή πραγματικότητα.
Τα δικαιώματα αυτά αφορούν την ασφαλή και απρόσκοπτη διαβίωση της ελληνικής γηγενούς κοινότητας που ζει στα ιερά χώματα της Ηπείρου, η οποία από ένα καπρίτσιο της Ιστορίας εγκλωβίστηκε στην άλλη πλευρά των συνόρων. Γι’ αυτό και το γεωγραφικό τμήμα της αλβανικής επικράτειας στο οποίο εντοπίζεται πολυπληθής ελληνική παρουσία -και αποτελεί κατ’ ουσίαν το «αλύτρωτο» τμήμα της ενιαίας και αδιαίρετης Ηπείρου- καθιερώθηκε να ονομάζεται «Βόρειος Ηπειρος».
Ο Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου κατοχύρωσε διεθνώς με αιματηρούς αγώνες την αυτονομία του εντός του αυθαίρετα καθορισμένου «αλβανικού κράτους», και το γεγονός αυτό σφραγίστηκε με το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, αλλά και με σχετικό ψήφισμα του αμερικανικού Κογκρέσου.
Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Αλβανοί συντάχθηκαν με τις δυνάμεις του Αξονα και επιτέθηκαν από κοινού με τις ιταλικές δυνάμεις στην Ελλάδα, αλλά τα ελληνικά στρατεύματα κατάφεραν μέσα σε λίγους μήνες να ανακαταλάβουν ένα πολύ μεγάλο τμήμα της Βορείου Ηπείρου, το οποίο λογικά έπρεπε να είχε αποδοθεί στην Ελλάδα, που πολέμησε με το στρατόπεδο των νικητών. Αυτό δεν συνέβη για μια σειρά λόγων που δεν μπορούμε να αναλύσουμε εδώ, πλην όμως το ζήτημα δεν έληξε, αλλά έμεινε σε εκκρεμότητα.
Το 1946, μάλιστα, η τότε ελληνική κυβέρνηση απέσπασε τη διαβεβαίωση από τους Συμμάχους ότι το τελικό status της περιοχής θα κριθεί μετά τη Συνθήκη Ανεξαρτησίας της Αυστρίας και την ενοποίηση της Γερμανίας.
Ξεκάθαροι όροι
Παρότι και τα δύο αυτά ορόσημα παρήλθαν (το 1955 και το 1990, αντίστοιχα), οι ελληνικές κυβερνήσεις απέφυγαν να θέσουν το ζήτημα, όπως ακριβώς σήμερα αποφεύγουν να απαιτήσουν τις πολεμικές επανορθώσεις από τη Γερμανία. Και, σαν να μην έφτανε αυτό, με το που γκρεμίστηκε το κομμουνιστικό καθεστώς στη γειτονική χώρα, αντί να αξιώσουν ξεκάθαρους όρους διασφάλισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της μειονότητας, εγγυήσεις για επιστροφή περιουσιών, ελεύθερη πρόσβαση στη δημόσια Παιδεία και -το κυριότερο- δικαίωμα εθνικού αυτοπροσδιορισμού, έκλειναν το μάτι στον Μπερίσα, που αποδείχτηκε χειρότερος διώκτης του Ελληνισμού από τον κομμουνιστή Ραμίζ Αλία!
Η επίσημη Ελλάδα ουσιαστικά συναίνεσε στην εκκένωση της Βορείου Ηπείρου από το ελληνικό στοιχείο με τη μέθοδο της τρομοκρατίας, ενώ την ίδια ώρα υπαναχωρούσε διαρκώς στις ακραίες προκλήσεις των Αλβανών, στηρίζοντας τη συμμετοχή της γειτονικής χώρας σε όλους τους ευρωπαϊκούς συλλογικούς θεσμούς.
Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη επέτρεψε κατά τρόπο ανεξήγητο την είσοδο της μετακομμουνιστικής Αλβανίας στη ΔΑΣΕ (ΟΑΣΕ) και η σημερινή κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ευλογεί την ευρωπαϊκή προοπτική του γειτονικού κράτους, που δεν πληροί ούτε στοιχειώδη εχέγγυα δημοκρατικής λειτουργίας, χωρίς να αξιώνει την προστασία της μειονότητας.
Η ίδια κυβέρνηση επέτρεψε στον Αλβανό σαλταδόρο πρωθυπουργό να πραγματοποιήσει εθνικιστική συγκέντρωση στο Γαλάτσι και, μετά τα «πρωτοφανή» γυμνάσια με την υπόθεση Μπελέρη, τον άφησε να… παρελάσει και στη Θεσσαλονίκη για να δηλώσει ότι η υπόθεση της Βορείου Ηπείρου είναι «νεκρή»!
Δεν θα σταθώ στο γεγονός ότι η συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης έπρεπε να έχει απαγορευθεί μόνο και μόνο επειδή η αφίσα αναγγελίας της απεικόνιζε το εθνικιστικό έμβλημα της Μεγάλης Αλβανίας, που υποκρύπτει αλυτρωτικές επιδιώξεις εις βάρος της χώρας μας. Η αναλογία των χεριών που σχηματίζουν τα «φτερά του αετού» παραπέμπει ευθέως στον εθνικιστικό χαιρετισμό των Γκρίζων Λύκων με τον αντίχειρα και τα μεσαία δάχτυλα, που τιμωρείται ακόμη και στα ευρωπαϊκά γήπεδα, αλλά σε λίγο θα βλέπουμε σε προεκλογικές συγκεντρώσεις των αυτοαποκαλούμενων «Τούρκων της Θράκης», χωρίς προφανώς να ενοχλείται η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν ενοχλήθηκε και με τον ενταφιασμό της Βορείου Ηπείρου διά στόματος Ράμα. Περιορίστηκε σε χλιαρές… «διαρροές διπλωματικών κύκλων», λες και κοτζάμ υπουργός Εξωτερικών οφείλει να κρύβεται κάτω από το τραπέζι απέναντι σε προκλήσεις τέτοιου μεγέθους.
Δεν ενοχλήθηκε επίσης η κυβέρνηση από τους ανιστόρητους ισχυρισμούς του Ράμα περί «ισχυρής διαχρονικής παρουσίας των Αλβανών στην πολυεθνική Θεσσαλονίκη, στην οποία οι Ελληνες ήταν μειονότητα». Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, που περιήλθε σε αφωνία, αναγκάστηκε να υποκαταστήσει ο παλαίμαχος Βορειοηπειρώτης δημοσιογράφος Παναγιώτης Μπάρκας με «διορθωτικές» δηλώσεις στα αλβανικά μέσα ενημέρωσης!
Είναι πραγματικά αδιανόητα αυτά που συμβαίνουν. Με ξεπερνούν. Και, με τέτοια δείγματα γραφής, σύντομα η Αλβανία θα επανέλθει δριμύτερη και θα φτάσει να οργανώνει πάρτι ράπερ… Τσάμηδων μέσα στην Πρέβεζα.
Αν η Ελλάδα λοιπόν αδυνατεί να επαναφέρει στην τάξη έναν ανάγωγο και αναιδή «εξυπνάκια», που την προσβάλλει μέσα στο σπίτι της, φανταστείτε τι κάνει απέναντι στον Ερντογάν, που διαθέτει και μια διεθνή οντότητα. Η σταδιακή διολίσθηση από εθνικά κεκτημένα μέσω… αφωνίας θα οδηγήσει σε περαιτέρω σμίκρυνση της πατρίδας μας – αυτό είναι βέβαιο.
Στην περίπτωση της Αλβανίας, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εξαφάνιση της μειονότητας, της μόνης συμπαγούς ελληνικής κοινότητας που διαβιοί σε όμορο κράτος.
Διακινδυνεύω τη ζοφερή πρόβλεψη ότι σύντομα θα πάψουμε να αναφερόμαστε σε Βόρειο Ηπειρο και θα μιλάμε για τα δικαιώματα των… καημένων των Τσάμηδων, των εγκληματιών πολέμου που συνεργάστηκαν με τους φασίστες και τους ναζί και κατέκαψαν τη Θεσπρωτία.
Κι αν αυτό σας φαίνεται υπερβολή, σκεφτείτε πού βρισκόμασταν το 1990 και πού είμαστε σήμερα. Τότε λέγαμε πως δεν θέλουμε τίποτα περισσότερο για τους Βορειοηπειρώτες απ’ όσα διεκδικούν οι Αλβανοί στο Κοσσυφοπέδιο. Σήμερα, το Κοσσυφοπέδιο είναι ανεξάρτητο κράτος υπό ευρεία διεθνή αναγνώριση, και η Βόρειος Ηπειρος αλβανική επαρχία που τείνει να χάσει τον ελληνικό χαρακτήρα της. Ομολογουμένως, μεγάλη επιτυχία της περήφανης ελληνικής εξωτερικής πολιτικής…
