Ένα επίκαιρο αναλυτικό ρεπορτάζ της έμπειρης συναδέφλου στην Ελευθεροτυπία Μαρίνας Μάνη για τις συζητήσεις, το προσκήνιο αλλά και το παρασκήνιο μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή για το δικαιώμα ψήφου στους Έλληνες του εξωτερικού. Ακολουθεί το πλήρες ρεπορτάζ.
**Πρώτον, αλλάζει το εκλογικό σώμα της χώρας. Στους υπάρχοντες ψηφοφόρους θα προστεθούν εκατοντάδες χιλιάδες νέοι, οι οποίοι είτε είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους καταλόγους αλλά δεν ήρθαν ποτέ να ψηφίσουν είτε δεν είναι εγγεγραμμένοι αλλά θα τους δοθεί δυνατότητα εγγραφής. Σύνολο περίπου 1.500.000 ομογενείς.
Δρομολόγια – κατάλογοι
Οταν στην προηγούμενη Συνταγματική Αναθεώρηση εγκρίθηκε η ψήφος των ομογενών, η τότε κυβέρνηση του ανέθεσε στο υπουργείο Εσωτερικών να καταγράψει τους Ελληνες της διασποράς με δικαίωμα ψήφου.
* Η προσπάθεια ξεκίνησε από αυτούς που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και ο αριθμός τους άγγιξε τις 500.000. Θα ακολουθούσε η καταγραφή των παιδιών τους, αλλά προέκυψαν οι εκλογές του 2004 και η «πράσινη» προσπάθεια ανακόπηκε. Οι σημερινοί κυβερνώντες λοιπόν, χρησιμοποιώντας τα έτοιμα στοιχεία, τριπλασιάζουν «χονδρικά» το νούμερο υπολογίζοντας και τους απογόνους. Στον τελικό αριθμό προσμετρούν και όσους συγκυριακά ζουν στο εξωτερικό, όπως διπλωμάτες, στρατιωτικούς, φοιτητές κ.λπ.
**Δεύτερον, αυτές οι «ταξιδιάρικες» ψήφοι θα επιδράσουν στο κοινοβουλευτικό μωσαϊκό, καθώς τα νεότερα κόμματα και κινήσεις (ΣΥΝ, ΛΑΟΣ κ.ά.) δεν είναι πολύ γνωστά εκτός συνόρων. «Πλην των ελληνικών κοινοτήτων στην Ευρώπη, που έχουν καλύτερη επαφή με τα εγχώρια, οι υπόλοιπες είναι "κολλημένες" σε Ν.Δ. (κυρίως), σε ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ», ομολογούν όσοι έχουν σχέση με τους απόδημους.
* Η εξέλιξη αυτή, λοιπόν, αυξάνει την πιθανότητα η μεθεπόμενη Βουλή να είναι τρικομματική. Αυτό σημαίνει ότι ενισχύονται οι δύο «μεγάλοι», των οποίων η δυνατότητα να σχηματίσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση (με βάση τον ισχύοντα εκλογικό νόμο) εξαρτάται και από τον αριθμό των κομμάτων που θα πάρουν εισιτήριο για τη Βουλή…
**Τρίτον, θα αλλάξει η κατανομή των εδρών και θα «τρελαθούν» οι υποψήφιοι βουλευτές όλων των κομμάτων.
* Ο πρωθυπουργός βιάστηκε να πει ότι οι ψήφοι των ομογενών θα προσμετρώνται στις εκλογικές περιφέρειες όπου είναι εγγεγραμμένοι. Ομως οι μαζικές εγγραφές νέων ψηφοφόρων θα οδηγήσουν, μοιραία, και σε αύξηση των εδρών, εις βάρος άλλων περιφερειών οι οποίες σε συγκεκριμένες περιοχές στερούνται αποδήμων.
Επιπλέον, οι υποψήφιοι βουλευτές πρέπει να δίνουν τη μάχη του «σταυρού» σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, ενώ τα προξενεία και οι αρχιεπισκοπές θα αναδειχθούν σε κομματάρχες.
Οι ελληνοποιήσεις
* Ο Γ. Παπανδρέου εντόπισε το πρόβλημα και πρότεινε στο πρόσφατο συνέδριο των αποδήμων να προσμετράται η ομογενειακή ψήφος μόνο στο σύνολο της επικράτειας και όχι στις περιφέρειες. Δηλαδή οι απόδημοι να συμμετέχουν στην εκλογή της κυβέρνησης, αλλά όχι και των βουλευτών.
**Προσοχή: Και μη ξεχνάμε την πρόσφατη αναγγελία για χορήγηση υπηκοότητας (και, άρα, δικαιώματος ψήφου) στους ομογενείς της Βορείου Ηπείρου. Οι υπολογισμοί μιλούν για άνω των 100.000 ελληνοποιήσεων μέχρι τις μεθεπόμενες εκλογές, οι περισσότερες εκ των οποίων στρέφουν το βλέμμα τους προς τα δεξιά…
* «Στις ευρωεκλογές η ημερομηνία διεξαγωγής τους είναι γνωστή και έτσι υπάρχει χρόνος προετοιμασίας (6 μήνες). Αυτό δεν συμβαίνει στις βουλευτικές εκλογές.
Επίσης στις ευρωεκλογές ολόκληρη η επικράτεια αποτελεί μία περιφέρεια (ενώ στις βουλευτικές έχουμε 56) και δεν απαιτείται σταυρός προτίμησης όπως στις εθνικές».
* Ο κ. Κίσσονας επικαλείται και πολλές πρακτικές δυσκολίες: «Στα κράτη της Ε.Ε. η απόσταση των προξενείων μας σπάνια είναι μεγαλύτερη των 200 χιλιομέτρων από τον τόπο κατοικίας του ψηφοφόρου, κάτι που δεν ισχύει στην Αμερική και στην Αυστραλία.
»Οι δε ναυτικοί αν το πλοίο τους είναι την ημέρα των εκλογών σε ευρωπαϊκό λιμάνι, μπορούν να ψηφίσουν στο πλησιέστερο εκλογικό τμήμα, με λίστα και με την επίδειξη του ναυτικού τους βιβλιαρίου ή ταυτότητας και του εκλογικού τους βιβλιαρίου. Τώρα όμως έχει καταργηθεί το εκλογικό βιβλιάριο».
* Οι ενστάσεις του ολοκληρώνονται με μία ακόμη παράμετρο που εμποδίζει την καθιέρωση της κάλπης για τους ομογενείς στα προξενεία όλου του κόσμου: «Για να είναι έγκυρες οι εκλογές είναι αναγκαία η παρουσία δικαστικού αντιπροσώπου σε κάθε εκλογικό τμήμα και σε κάθε προξενείο "δικαστικού συντονιστή" (που συνήθως είναι εφέτης), ο οποίος είναι υπεύθυνος για τυχόν διαδικαστικές ενστάσεις και την παραλαβή από τους δικαστικούς αντιπροσώπους των εκλογικών τμημάτων των σάκκων με τα ψηφοδέλτια και την μεταφορά τους στο ΥΠΕΞ. Κάτι που δύσκολα μπορεί να το εξασφαλίσει σήμερα ο κρατικός μηχανισμός της Ελλάδας». Το συμπέρασμα;
«Μόνο η επιστολική ψήφος είναι εφικτή».
* Ο συνομιλητής μας πιστεύει ότι η όλη διαδικασία οδηγεί πιθανόν σε αλλαγή του εκλογικού συστήματος, αφού η αύξηση των εδρών του Κοινοβουλίου (όπως έγινε στην Ιταλία) για να αντιπροσωπευθούν οι ψήφοι των μεταναστών αποκλείεται.
«Το Σύνταγμά μας στο άρθρο 51 λέει: "Ο αριθμός των βουλευτών δεν μπορεί να είναι μικρότερος από διακόσιους ούτε μεγαλύτερος από τριακόσιους. Δηλαδή μόνο αν ελαττωθούν οι έδρες μπορεί να υπάρξει θέση και για τους ομογενείς. Ποιος θα το τολμήσει;"
»Εκείνο, όμως, που θα μπορούσε να γίνει είναι ο θεσμός των βουλευτών επικρατείας να μετατραπεί σε βουλευτές ομογένειας».
* Και ο κ. Κίσσονας καταλήγει: «Αν οι εκλογές με τη συμμετοχή των ομογενών κ.λπ. γίνουν πριν από τη νέα κατανομή των εδρών στις εκλογικές περιφέρειες πρέπει να διεξαχθούν με το εκλογικό σύστημα "Σκανδαλίδη", γιατί η κατανομή των εδρών στα κόμματα γίνεται με βάση τα ποσοστά των κομμάτων στην επικράτεια και όχι με βάση το εκλογικό μέτρο σε κάθε εκλογική περιφέρεια.
* Μήπως, λοιπόν, τα αδιέξοδα δώσουν τη δικαιολογία για νέο εκλογικό σύστημα;».
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 17/12/2006
