Το 2007 θα συνεχίσουν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους στο πεδίο του πραγματισμού «υποκλέπτοντας» το ένα «τα ρούχα» του άλλου
Του Γιαννη Λουλη*
Το 2007 θα συνεχισθούν πιο έντονα οι κυρίαρχες πολιτικές τάσεις των τελευταίων ετών: Τα κόμματα θα προσεγγίσουν ακόμη περισσότερο το ένα το άλλο, θα εγκαταλείψουν τους λίγους δισταγμούς τους στο να «κλέβουν τα πολιτικά ρούχα» των ανταγωνιστών τους, θα γίνουν ακόμη πιο πραγματιστικά και λιγότερο ιδεολογικοποιημένα και θα επενδύσουν στην απήχηση ηγετικών προσώπων. Τούτη θα είναι η κεντρική πολιτική τάση που θα εμφανισθεί στον λεγόμενο δυτικό κόσμο, ενισχύοντας μια προϋπάρχουσα δυναμική.
Μια σειρά από παραδείγματα φωτίζουν την πραγματικότητα αυτή ως συνολική τάση, παρά τις επιμέρους εξαιρέσεις (κάτω από ιδιάζουσες συνθήκες) που όμως θα επιβεβαιώνουν τον κανόνα:
-Στη Γαλλία, ως γνωστόν, υπάρχει ένα τοπίο που παγίως ευνοεί τη σύγκρουση Αριστεράς – Δεξιάς. Τα τελευταία χρόνια η σύγκρουση αυτή έχει γίνει λιγότερο μετωπική, καθώς οι διαχωριστικές γραμμές υποχωρούν. Τούτο φάνηκε στον ανταγωνισμό Σιράκ – Ζοσπέν. Τώρα, ίσως για πρώτη φορά, οι δύο αντίπαλοι για την Προεδρία της Δημοκρατίας, Σαρκοζί και Ρουαγιάλ, συγκλίνουν τόσο πολύ στις θέσεις τους. Και οι δύο φλερτάρουν με μια ισχυρή δοσολογία αγγλοσαξονικού μοντέλου, μακριά από τον κλασικό γαλλικό κρατισμό. Η Ρουαγιάλ είναι διακριτική θαυμάστρια του Τόνι Μπλερ (κάτι αιρετικό για την πολιτική κουλτούρα του γαλλικού κατεστημένου) και ο Σαρκοζί είναι επίσης διακριτικός θαυμαστής του αμερικανικού μοντέλου (και εξίσου αιρετικός). Οι δύο αυτοί πολιτικοί διαφέρουν μεταξύ τους πρωτίστως στο στυλ. Και η προσωπική τους εικόνα θα κρίνει τις εκλογές.
-Στη Βρετανία για πρώτη φορά τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια το Εργατικό και το Συντηρητικό κόμμα βρίσκονται τόσο κοντά. Ο Κάμερον έχει «κλέψει τα ρούχα» του Μπλερισμού, ενώ ο Μπλερ είχε πιο πριν «κλέψει τα ρούχα» του Θατσερισμού. Ο Μπλερ για να πάει στον μεσαίο χώρο, αποστασιοποιήθηκε από τις ρίζες του κόμματός του. Το ίδιο κάνει ο Κάμερον, απομακρυνόμενος από σύμβολα των Συντηρητικών όπως η Θάτσερ και ο Τσόρτσιλ. Ο Μπλερ έκανε σημαία του την ελεύθερη οικονομία για να κινηθεί «δεξιά», ενώ ο Κάμερον αγκάλιασε την κοινωνική δικαιοσύνη για να κινηθεί «αριστερά». Και στο στυλ, Μπλερ και Κάμερον μοιάζουν. Είναι πάντως κυρίως στο στυλ που θα διαφέρουν εντέλει ο διάδοχος του Μπλερ, Γκόρντον Μπράουν και ο Κάμερον όταν θα δώσουν τη μάχη τους. Και εδώ τα πρόσωπα θα κρίνουν την έκβαση της αναμέτρησης.
-Στη Γερμανία ως γνωστόν ο «μεγάλος συνασπισμός» Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών έχει εξαφανίσει τις διαφορές του. Ακόμη και αν διαλυθεί κάποια στιγμή ο συνασπισμός αυτός, δύσκολα τα δύο αυτά μεγάλα κόμματα θα πείσουν πως όσα τους χωρίζουν είναι σημαντικά.
Ηττα του Μπους
-Στις ΗΠΑ έχει ηττηθεί κατά κράτος ένας ιδεολογικοποιημένος και ακραίος Αμερικανός πρόεδρος και μαζί όσα εκπροσωπούσε στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική. (Απλώς να θυμίσουμε πως το 2000 εξελέγη προσποιούμενος τον μετριοπαθή και το 2004 επένδυσε στο πανίσχυρο συναίσθημα του φόβου). Οι δύο πιο πιθανοί υποψήφιοι για την προεδρία (για την ώρα τουλάχιστον), ο γερουσιαστής Μακέιν για τους Ρεπουμπλικανούς και η γερουσιαστής Χίλαρι Κλίντον για τους Δημοκρατικούς, ουσιαστικά συγκλίνουν σε όλες τις θέσεις τους και στα εσωτερικά και τα εξωτερικά.
-Στην Ελλάδα ο Κώστας Καραμανλής, με την προσωπική του εικόνα ως καταλυτικό προσδιοριστικό παράγοντα, μετακίνησε τη Ν.Δ. στον μεσαίο χώρο. (Την προσδιόρισε ως «Κεντρώα», διευκρινίζοντας πως δεν είναι «Δεξιά»). Φυσιολογικά το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου θα έπρεπε και αυτό να δίνει πειστικά τη μάχη για τον μεσαίο χώρο με μια νέα εικόνα. Ομως το στίγμα του σημερινού ΠΑΣΟΚ κινείται μεταξύ σύγχυσης και αναπαλαίωσης. Με δυο λόγια βρίσκεται έξω από τις παγκόσμιες τάσεις.
Στον υπόλοιπο κόσμο
Βεβαίως, σε άλλες περιοχές του πλανήτη, οι τάσεις της κοινής γνώμης, που διαμορφώνονται από παράγοντες εκτός των συνόρων τους, είναι διαφορετικές. Στον ισλαμικό κόσμο κυρίαρχα είναι τα ρεύματα που αναμειγνύουν έναν μετριοπαθή ισλαμισμό με έναν έντονο εθνικισμό. Ενώ στη Λατινική Αμερική υπάρχει σαφής στροφή προς τα Αριστερά. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, ο αντιαμερικανισμός τροφοδοτεί τα ρεύματα αυτά με άξονα την αρνητική εικόνα της σημερινής Αμερικής.
Συμπεραίνοντας: Στη «Δύση» οι παρατάξεις εξουσίας θα ανταγωνίζονται η μία την άλλη στο πεδίο του πραγματισμού, με μείγματα πολιτικής, μέσα από μια τροχιά σύγκλισης ιδεών και θέσεων. «Υποκλέπτοντας» η μία παράταξη «τα ρούχα» της άλλης!
* Ο κ. Γιάννης Λούλης είναι πολιτικός επιστήμων. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο του, «Πολιτική Κυριαρχία: Πώς κερδίζεται. Πώς χάνεται», από τις εκδόσεις Λιβάνης
