Του Παναγιώτη Ν. Κρητικού*
Συμπληρώθηκαν δώδεκα χρόνια χωρίς τον Ανδρέα Παπανδρέου. Τον τιμάμε σε κάθε επέτειο. Φέτος όμως, ιδιαίτερα φέτος, το καλύτερο μνημόσυνο θα ήταν να επαναφέρουμε στο ΠΑΣΟΚ την πολιτική του και να την μετουσιώσουμε σε πράξη υπέρ του χειμαζόμενου λαού. Όπως έκανε εκείνος, κόντρα και σε πείσμα ενός σκληρού οικονομικού κατεστημένου, αλλά και κόντρα σε εσωκομματικούς υπονομευτές. Στην έμπνευση, τη θέληση, την αποφασιστικότητα και την πίστη αυτού του μεγάλου Ηγέτη, η Δημοκρατική Παράταξη, ως εξουσία, επιτέλεσε γόνιμο, δημιουργικό και πατριωτικό έργο για το Λαό και τον τόπο.
Το ΠΑΣΟΚ κυριάρχησε στο δημόσιο βίο της χώρας και κυβέρνησε είκοσι σχεδόν χρόνια. Και τούτο γιατί είχε ιδεολογική ηγεμονία. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, ασύλληπτη και ανεπανάληπτη χαρισματική φυσιογνωμία έπιασε τα μηνύματα της εποχής του, συνειδητοποίησε την καταπίεση του λαού, δηλαδή την κοινωνική, πολιτική περιθωριοποίηση των ευρύτερων κοινωνικών ομάδων, των μη προνομιούχων, διέγνωσε την ανάγκη αναπτέρωσης του βαρύτατα τραυματισμένου από τη μακρά εξάρτηση της χώρας πατριωτικού φρονήματος και δημιούργησε στην κατάλληλη στιγμή τον κατάλληλο πολιτικό φορέα ο οποίος με οριοθετημένο ιδεολογικό, πολιτικό και οργανωτικό πλαίσιο (Διακήρυξη 3ης Σεπτέμβρη) συνέκφρασε τις αγωνίες, τους πόθους, τις ελπίδες και τα οράματα τριών ιστορικών γενεών, της γενιάς της Εθνικής Αντίστασης, του 114, της αντιδικτατορικής πάλης και του Πολυτεχνείου. Εξέφρασε το ΠΑΣΟΚ τις λαϊκές δυνάμεις που είχαν τεθεί στο κοινωνικό και πολιτικό περιθώριο. Οι λαϊκές δυνάμεις με το ΠΑΣΟΚ απέκτησαν πολιτική έκφραση και αγωνιστική έπαλξη με χαρακτηριστικά λαϊκού κινήματος. Πρωτοπορία αυτού του κινήματος η νεολαία, η οποία απόκτησε όραμα, ελπίδες και προοπτική. Αυτό το κίνημα με τον Ανδρέα Παπανδρέου έφερε μια κοινωνική και πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα. Και αυτή η λαϊκή και προοδευτική δυναμική διατήρησε μεγάλα αποθεματικά και κατά την εποχή του εκσυγχρονισμού, τα οποία, βέβαια, κεφαλαιοποιήθηκαν σε σημαντικά έργα υποδομής, παρά τα πολλά λάθη και παρά την αδυναμία επιστροφής στα δομικά χαρακτηριστικά.
Έκανα αυτή τη μακρά αναδρομή για να τονίσω την ανάγκη του ιδεολογικού επαναπροσδιορισμού του κινήματος αλλά και τη προσαρμογή του στα νέα δεδομένα. Οφείλει, λοιπόν, το ΠΑΣΟΚ με βαθειά αίσθηση ευθύνης να εκφράσει τη παραταξιακή συνείδηση – το τονίζω ιδιαίτερα – στην ιστορική, πατριωτική, κοινωνική, πολιτική και αγωνιστική της διάσταση. Μια συνείδηση με εθνοκεντρικό και ανθρωποκεντρικό περιεχόμενο, με σημαία την πολιτική Αρετή. Μια παραταξιακή συνείδηση, η οποία διαμορφώθηκε μέσα από τους αντίστοιχους αγώνες του Λαού μας, με εμπνευσμένους ηγέτες με πρώτο τον εθνάρχη Ελευθέριο Βενιζέλο, το Γεώργιο Παπανδρέου, τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου, τον Νικόλαο Πλαστήρα, τον Ανδρέα Μιχαλακόπουλο και επίσης τον μεγάλο Ανδρέα Παπανδρέου, οι οποίοι κατέστησαν την παράταξη ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία. Συνεπώς, η υπόθεση του ΠΑΣΟΚ, δεν είναι έργο ολίγων νέων, αλλά είναι το έργο πολλών, παλαιοτέρων και νεότερων οι οποίοι, από κοινού, με εμπειρία και δύναμη θα χαράξουν μια αναγεννητική πορεία. Χρειάζεται, επίσης, η παράταξη να συλλάβει τα σύγχρονα μηνύματα των καιρών που έρχονται αφενός μεν ως απειλές της εθνικής μας ακεραιότητας και αφετέρου ως κίνδυνοι της κοινωνικής συνοχής. Έργο του πρέπει να είναι η προάσπιση των εθνικών μας δικαίων και η καταπολέμηση της βουλιμίας, του αχαλίνωτου κέρδους με σκοπό την εξισορρόπηση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, που μεγαλύτερες δεν γνώρισε ο τόπος και οι οποίες απειλούν τον κοινωνικό ιστό. Όμως, για μια τέτοια πολιτική πρέπει να πείσουμε το λαό. Και για να τον πείσουμε πρέπει να τον καλέσουμε να μπει μπροστά.
Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ περνάει δύσκολες στιγμές. Την ώρα κατά την οποία πρέπει να επανακτήσει την ιδεολογική του φυσιογνωμία και να σμιλέψει πειστικό κοινωνικό και πατριωτικό λόγο, αλλά και να επιβεβαιώσει την απόλυτη προσήλωσή του στη δημοκρατία μέσα και από τις άμεσες διαδικασίες όπως είναι το δημοψήφισμα, έρχεται με «επιστολικό» τρόπο ο ανασχετικός λόγος. Και αντί αυτό το όχι τυχαίο γεγονός να προσπεραστεί με ευελιξία όπως επιβάλλει η ηγετική υπεροχή αλλά και αυτοπεποίθηση, αντιμετωπίστηκε αμήχανα. Έτσι, έγινε πρόβλημα το οποίο διχάζει την παραταξιακή βάση.
Σε μια εποχή που ο λαός δοκιμάζεται από την σκληρή πραγματικότητα (ακρίβεια, ανεργία κλπ), σε μια στιγμή που η νεολαία μας έχει χάσει την ελπίδα της και την αισιοδοξία της και δεν έχει από πού να πιαστεί, η αντιπαράθεση στους κορυφαίους κύκλους του Κινήματος αποτελεί δεινή πρόκληση για τον δημοκρατικό κόσμο. Και είναι λυπηρό ότι δεν συνειδητοποιούν τις οδυνηρές ανάγκες του λαού όσοι καλοπερνάνε. Και εξίσου λυπηρό όταν δεν συνειδητοποιούν την ευθύνη για την ενότητα της παράταξης τόσο οι προηγετικοί κύκλοι όσο και οι ηγετικοί.
Σήμερα, ενώπιον της μνήμης του ιδρυτή ας αναλογιστούν όλοι τις ευθύνες τους. Να λογαριάσουν επιτέλους το Λαό που δοκιμάζεται.
Ο Παναγιώτης Ν. Κρητικός είναι πρ. Αντ/ος της Βουλής και Πρόεδρος του Πολιτικού και Κοινωνικού Συνδέσμου «Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΟΡΜΠΑΣ»
