ΑΞΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
Της Δέσποινας Συριοπούλου
Νέα Υόρκη
Η Τρίτη 20 Ιανουραρίου αναμφισβήτητα δεν ήταν μια μέρα σαν όλες τις άλλες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες γιόρταζαν. Ο αμερικανικός λαός πίστεψε ότι αλλάζει σελίδα, κλείνοντας διαπαντός το κεφάλαιο της πολιτικής Μπους. Μια διαφορετική περίοδος ερχόταν στο πρόσωπο του πρώτου αφροαμερικανού προέδρου. Στις 12 το μεσημέρι της περασμένης Τρίτης, ο Μπαράκ Χουσεϊν Ομπάμα ορκίστηκε 44οςη τελετή Ορκωμοσίας. Να υποδεχτούν τον άνθρωπο στον οποίο έχουν εναποθέσει την ελπίδα τους για ένα διαφορετικό, καλύτερο αύριο. Σε αυτόν που -όπως ισχυρίζεται- θέλει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματα της χώρας του και να δώσει λύσεις. Σε ζωντανή μετάδοση, όχι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και ολόκληρος ο πλανήτης υποδεχόταν μέσα από τους τηλεοπτικούς δέκτες και το διαδίκτύο τον άνθρωπο που υπόσχεται να αλλάξει την εικόνα της μέχρι πρότινος αλλαζονικής υπερδύναμης. ΣΕΛ 24 ΣΕΛ25
Τον ηγέτη που υποσχέθηκε να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις στο εξωτερικό και τα πολλά προβλήματα της αμερικανικής καθημερινότητας. Με ποσοστό-ρεκόρ στην ιστορία αποδοχής 83% (επισήμως και κατ' αλλούς 87%) των αμερικανών, η ορκωμοσία του νέου προέδρου δεν ήταν απλά μια μεγάλη γιορτή. Ήταν μια μεγάλη φιέστα! Μια χολλιγουντιανή παράσταση που στήθηκε για να τονώσει το ηθικό αλλά και να ενισχύσει. Να αλλάξει την υπάρχουσα κακή αύρα και να διαφοροποιήσει την ψυχολογία των αμερικανών. Ο ενθουσιασμός, η χαρά και η συγκίνηση συνοδοιπορούσαν με το αίσθημα μιας αισιόδοξης διάθεσης και ενός ελπιδοφόρου μηνύματος που έφερνε το νέο πρόσωπο στον Λευκό Οίκο. (ακόμα και το χρώμα του φορέματος της Μισέλ Ομπάμα κίτρινο με αποχρώσεις πράσινου είχε επιλεγεί να δίνει ένα αίσθημα χαράς και αισιοδοξίας). Ο μεγάλος πρωταγωνιστής, ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ο άνθρωπος, ο οποίος πλέον από το ύπατο αξίωμα των ΗΠΑ καλείται να αλλάξει τα κακώς κείμενα και προηγούμενα της μέχρι πρότινος πολιτικής, χαράζοντας μια άλλη διαφορετική ρότα για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την ίδια στιγμή, μετά την ιστορική του εκλογή στις 4ης Νοεμβρίου, η ορκωμοσία του Ομπάμα, του πρώτου αφροαμερικανού στην θέση τουπλέον ισχυρού κυβερνήτη -επί της ουσίας ή όχι θα φανεί- φαίνεται να κλείνει δια παντός (;) ένα αιματηρό κεφάλαιο της ιστορίας των ΗΠΑ αυτό των φυλετικών διακρίσεων. Διαγράφοντας τις διαχωριστικές γραμμές που κληροδοτούσε από γενιά σε γενιά ο εμφύλιος πόλεμος του παρελθόντος. Πριν αρκετούς μήνες, όταν ο τότε γερουσιαστής από το Ιλλινόις αρκετά δυναμικά διεκδικούσε το χρίσμα των Δημοκρατικών για τις εκλογές, απέναντι στην πρώην πρώτη κυρία και νυν υπουργό των εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον, τίθετο το ερώτημα, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν έτοιμες να έχουν έναν έγχρωμο πρόεδρο. Οι περισσότεροι εμφανίζονταν διστακτικοί. Άλλοι εξέφραζαν την άποψη ότι είναι προτιμότερο μια γυναίκα στον Λευκό Οίκο, παρά ένας έγχρωμος, επισημαίνοντας ότι η Αμερική μπορεί να αντέξει μια γυναίκα πρόεδρο, αλλά είναι πολύ νωρίς για έναν έγχρωμο. Και ελάχιστοι ήταν αυτοί που πίστευαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την δύναμη να αφήσουν πίσω στο παρελθόν τα φυλετικά κατάλοιπα, να καλύψουν την απόσταση και να υποστηρίξουν τον γερουσιαστή από το Ιλλινόις. Η συζήτηση για το «χρώμα της πολιτικής» διήρκησε αρκετά. Δεν κατάφερε όμως να κερδίσει περισσότερο χώρο από αυτό που μπορούσε να πάρει ως θεωρητική προσέγγιση και πρακτική εφαρμοφή. Τα φυλετικά κατάλοιπα αποδεικνύονταν πολύ λίγα μπροστά στα προβλήματα που πίεζαν και αφαιρούσαν από τον πολύτιμο χώρο της καθημερινότητας του μέσου αμερικανού πολίτη. Η κατάσταση των Ηνωμένων Πολιτειών, όσο η εξωτερική εικόνα της χώρας πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και η εσωτερική οικονομική κρίση βάθαινε ολοένα και περισσότερο, ενοχοποιούσε την ρεπουμπλικανική κυβέρνηση, τον πρόεδρο Μπους αλλά και το ρεπουμπλικάνο υποψήφιο Τζον ΜακΚέιν, και ταυτόχρονα εξέμπεμπε SOS.
Ο αφροαμερικανός γερουσιαστής, κατάφερε να πείσει, να εμπνεύσει και να υπερκεράσει τελικά κάθε σκόπελο, φτάνοτας στον τελικό στόχο. Όπως αποδείχτηκε τελικά, μετά από μια πολύ ενδιαφέρουσα, την χρονικά μεγαλύτερη και την πιο πολυέξοδη προεκλογική εκστρατεία, οι αμερικανοί κατάφεραν να κάνουν το μεγάλο βήμα. Να περάσουν στην απέναντι όχθη και να οδηγήσουν τον Μπαράκ Ομπάμα στο Οβάλ γραφείο του Λευκού Οίκου. Ίσως και να μην το έκαναν. Ίσως να εξακολουθούσουν να διατηρούν τις φυλετικές προκαταλείψεις, αν οι συνθήκες στο εσωτερικό της χώρας δεν τους ανάγκαζαν να αναζητήουν την ελπίδα στο πρόσωπο κάποιου που λίγα χρόνια πριν, ανεξάρτητα από τις ικανότητές του, θα προκαλούσε αμφίβολα συναισθήματα. Για κάποιους πάντως, όπως τον Andy Zelleke της σχολής διακυβέρνησης του πανεπιστημίου Χάρβαρντ η εκλογή ενός αφροαμερικανού στον Λευκό Οίκο σηματοδοτεί έναν νέο δυναμισμό της αμερικανικής δημοκρατίας.
Αυτά βέβαια ισχύουν για τον απλό καθημερινό πολίτη. Γιατί αυτοί που σχεδιάζουν πριν από εμάς για εμάς ίσως και να έχουν άλλες επιδιώξεις…Άλλα σχέδια τα οποία θα κληθεί, αργά ή γρήγορα, να «υπηρετήσει» ή και να υλοποιήσει ο νέος Αμερικανός πρόεδρος. Ίσως γιαυτό και να μην είναι τυχαία η πρώτη του αναφορά στην σταδιακή αποδυνάμωση των ομάδων επιρροής -think Tank – των λεγομένων Opinion Leaders. Οι άνθρωποι που χρηματοδοτούν κάθε κίνηση και με συμφέροντα πολλές φορές απροσδιόριστα και που κυριολεκτικά φαίνεται να ήταν η σκιά του Barack Obama, από την ημέρα που ο Τζόρτζ Σόρρς το 2004, όταν πρωτοεξελέγη Γερουσιαστής στο Ιλινόις, τον προσφωνούσε ως τον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ…
Ο «μεσσιανικός» λόγος όπως από την αρχή -εδώ και δυο χρόνια η «Α» επισημένει- ήταν το κύριο χαρακτηριστικό και αυτής της πρώτης ιστορικής ομιλίας του ως πρόεδρου της υπερδύναμης. Η πρώτη του φράση «στέκω εδώ ενώπιον σας ταπεινός» είναι κάτι ξένο και πρωτόγνωρο για την πολιτική -συνήθως ξύλινη και ακατανόητη πολιτική διάλεκτο- αλλά πολύ γνώριμη για τους λαούς που πόνεσαν επί 200 χρόνια πλασμένοι και γαλουχημένοι μέσα από τα gospel και τα spiritual, αγγίζοντας τα μύχια βάθη της ανθρώπινης καρδιάς σε κάθε σημείο του πλανήτη που τον άκουγε. Σχεδόν ολόκληρη η ομιλία του χαρακτηρίστηκε από τον έντονο συναισθηματικά φορτισμένο θρησκευτικό λόγο του, πέρα από τις ελάχιστες αναγκαίες πολιτικές αναφορές στα υπαρκτά προβλήματα της καθημερινότητας. Αυτό είναι το στοιχείο που τον διαφοροποιεί από όλους τους προηγούμενους. Ακόμα και η επιλογή του ως πρότυπό του τον Αβραάμ Λίνκολν, ένα βαθύτατα θρησκευόμενο ηγέτη των ΗΠΑ που σηματοδότησε την μετέπειτα από εκείνο ιστορία του Αμερικανικού λαού, δεν είναι τυχαία. Ο Λίνκολν ξύπναγε και κοιμόταν με την βίβλο στο χέρι. Αυτή η επιλογή του Ομπάμα δεν είναι τυχαία… Κάτι θέλει να δείξει, κάτι επιδιώκει…
Με οδηγό τον Αβραάμ Λίνκολν, την πορεία και το έργο του, ο νέος πρόεδρος στάθηκε μπροστά στο πλήθος το μεσημέρι της Τρίτης και έδωσε τον όρκο με πίστη να τηρεί το Σύνταγμα και τους νόμους. Έναν όρκο που επανέλαβε και την επόμενη μέρα, αργά το απόγευμα, αφού παρά την ψυχραιμία που τον διακρίνει, κατά την διάρκεια της τελετής της Τρίτης έχασε τα λόγια του, ενώ παράλληλα έγινε και ένα μικρό λάθος από τον πρόεδρο του ανώτατου δικαστηρίου. Χωρίς να υφίσταται ανάγκη, ο Μπαράκ Ομπάμα επέλεξε να επαναλάβει την διαδικασία, εξαντλώντας την όποια περίπτωση να υπάρξει θέμα νομικής φύσεως στο μέλλον. Ωστόσο, αναλυτές επεσήμαναν ότι δεν προκύπτει κανένα απολύτως νομικό θέμα και ότι ο νέος πρόεδρος θα μπορούσε και να μην είχε επαναλάβει την διαδικασία μπροστά στον πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου αυτή την φορά.
Για την εφημερίδα Wall Street Journal, οι πανηγυρικοί λόγοι περιέχουν τις πρώτες γενικές αρχές της νέας κυβέρνησης. Όπως σημειώνεται, τα όσα είπε ο Μπαράκ Ομπάμα οδηγούν σ' εναν καθαρά αμερικανικό πραγματισμό.Η ομιλία του μετά την ορκωμοσία χαρακτηρίστηκε από την πλειοψηφία αναλυτών ως πολύ καλή και συγκροτημένη. Αρκετά σφιχτή, με έντονο το στοιχείο της θρησκευτικότητας, ενωτική αλλά και δίνοντας το πολιτικό στίγμα, ο νέος πρόεδρος έθεσε τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει στο εσωτερικό, οριοθετώντας όμως την ίδια στιγμή τις προσδοκίες των αμερικανών ότι δεν είναι υπεράνθρωπος, αλλά αυτός που θα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα σοβαρά και μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ. Έθεσε τις προτεραιότητες, έβαλε τα νέα δεδομένα,κοίταξε προς το εξωτερικό τείνοντας χέρι φιλίας και βοηθείας σε όσους θέλουν την ειρήνη και όσα έθνη έχουν ανάγκη αντίστοιχα, διαφοροποιήθηκε ως προς την χρήση στρατιωτικής βίας, έδειξε πού δεν συμφωνεί με τον προκάτοχό του, αλλά και δεν ξέχασε να τον ευχαριστήσει.
Όσο για τον 43ο πρόεδρο, μάλλον η έξοδός από τον Λευκό Οίκο προκάλεσε περισσότερη χαρά, αλλά και ανυπομονησία των αμερικανών για την αναχώρησή του, καθώς τα ποσοστά αποδοχής του τους τελευταίους μήνες βρίσκονταν πολύ χαμηλά. Πάντως το βλέμμα του πλέον πρώην προέδρου κατά την διάρκεια της ορκωμοσίας, όσο και αν προσπαθούσε να χαμογελάσει, έδειχνε ότι ένιωθε άβολα. Άλλωστε είχε περάσει από την ίδια διαδικασία που πέρνουσε ο 44ος και δεν ήταν ούτε στο ελάχιστο έτσι. Οπότε …ένα τσίμπημα, μπορεί και να το ένιωσε. Γιατί, καλώς ή κακώς, αυτό που έζησε η Ουάσιγκτον από το προηγούμενο Σαββατοκύριακο μέχρι και την Τετάρτη ήταν πρωτόγνωρο και θα συζητιέται για πολλά χρόνια ακόμη. Σχολιαστές από μεγάλα δίκτυα έλεγαν ότι παρά την μεγάλη οικονομική κρίση που έχει χτυπήσει την μεσσαία τάξη, αμερικανοί από κάθε πλευρά της χώρας θέλησαν να πάνε στην πρωτεύουσα να συμμετάσχουν στην μεγάλη γιορτή, να «ξορκίσουν το κακό», και να κάνουν μια νέα αρχή. Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο, πέρα από τα ποσοστά αποδοχής που αγγίζουν αριθμούς ρεκόρ, το 63% των αμερικανών σε δημοσκόπηση που έγινε για λογαριασμό του ειδησεογραφικού δικτύου CBS και των New York Times, θεωρεί ότι ο Μπαράκ Ομπάμα θα είναι καλός ή πάρα πολύ καλός πρόεδρος.
Ωστόσο αυτό που όλοι περιμένουν είναι τα πρώτα «δείγματα γραφής» του νέου προέδρου. Οι 100 πρώτες μέρες. Τα πρώτα διατάγματα αναμένεται να δείξουν την συνέπειά του σε όλα όσα έχει πει, αλλά και την πορεία που πρόκειται να ακολουθήσει στο μέλλον. Δίχως άλλο, η οικονομία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ατζέντας, χωρίς όμως να του δίνεται η πολυτέλεια να αφήσει κατά μέρος τα θέματα της πολιτικής των ΗΠΑ εκτός συνόρων, κάνοντας ξεκάθαρη την διαφοροποίησή του από την πολιτική που ακολούθησε ο προκάτοχός του. Το αίτημα για διαφάνεια στο μέγιστο δυνατό είναι σαφές,ο περιορισμός της δράσης των Lobbies, η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων εντός 16μηνου από το Ιράκ, αλλά και η εμπλοκή του στην επίλυση της κρίσης στην Μέση Ανατολή αποτελούν τις βασικές πτυχές του σχεδίου του.
Ήδη την Πέμπτη με προεδρικό διάταγμα, σύμφωνος με τα όσα είχε πει, προχώρησε στο κλείσιμο της στρατιωτικής φυλακής του Γκουαντάναμο μέσα σε ένα χρόνο και τη διακοπή της σκληρής ανάκρισης ύποπτων για τρομοκρατία, καθώς επίσης το κλείσιμο το συντομότερο δυνατό των κέντρων κράτησης που διατηρεί η CIA στο εξωτερικό. Όσο για την πολιτική του προκατόχου του, ανέστειλε τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις που είχε κάνει ο Τζορτζ Μπους.
Ομπάμα & Ελληνοαμερικανοί
Όπως φαίνεται κανείς από το ελληνοαμερικανικό επιτελείο του Ομπάμα στο Σικάγο, δεν θα χρησιμοποιηθεί προς το παρόν από τον νέο πρόεδρο σε θέσεις-κλειδιά. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Α» υπάρχει μια σχετική πρώτη -όχι ωστόσο δημοσίως εκπεφρασμένη- αναμονή και προσμονή να χρησιμοποιηθούν Ελληνικής καταγωγής που στάθηκαν δίπλα του όπως ο Αλέξης Γιανούλιας το όνομα του οποίου πολλοί στην Ελλάδα τον πρόβαλαν ώς του επόμενου υπουργού οικονομίας αλλά προς το παρόν αναμένει στο ακουστικό του ίσως για κάποια άλλη θέση λιγότερο προβεβλημένη… Το ίδιο ισχύει και για άλλα ονόματα πολιτικών ή παραγόντων Ελληνικής καταγωγής που είδαμε σε αρκετές αναφορές σε δημοσιεύματα να εμφανίζονται ως υποψήφια κυβερνητικά στελέχη. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι πολύ διαφορετική για αυτούς που τα διέδιδαν προς τα Ελληνικά ΜΜΕ, πολλά από τα οποία έγραφαν κταυγαλαίες ανακρίβειες, όπως λόγου χάρη ότι ο Ελληνοαμερικανός Μ. Τζαχάρης(Αντιπρόεδρος του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου) στήριξε τον νέο πρόεδρο, αναφορά κάτι προκαλούσε γέλια για όσους ξέρουν ότι ο Μ. Τζαχάρης είναι o πλέον σκληροπυρηνικός ρεμπουμπλικάνος. Κοινό μυστικό ωστόσο στην Ουάσιγκτον και στην Νέα Υόρκη ήταν το γεγονός ότι άνθρωποι της Αρχιεπισκοπής Αμερικής δούλευαν στενά και φανερά για τον Τ. Μακέϊν, προκαλώντας πολλές φορές την οργή στο ελληνικό «επιτελείο» του B. Obama αλλά και γνωστών Ελληνοαμερικανών που στηρίζουν πάγια την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής και τα εθνικά ζητήματα Ελλάδος και Κύπρου.
Η μόνη που φέρεται να χρησιμοποιήσει κάποια άτομα Ελληνικής καταγωγής, και αυτά με φειδώ είναι η Χίλαρυ Κλίντον αναγκαστικά σε κάποια θέματα Βαλκανίων αφού η ίδια κατά τη προεκλογική περίοδο εκτέθηκε αρκετά με την άγνοια που επέδειξε. Για τον Ελληνισμό το μεγάλο χαρτί που στήριξε και φαίνεται πως θα συνεχίζει να στηρίζει τις ελληνικές θέσεις είναι ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Joe Biden. Είναι ο άνθρωπος με τον οποίο μιλάνε τετ α τετ ο Κύπριος Πανίκος Παπανικολάου, η Οικογένεια Κουναλάκη (που εξασφάλισε και το πολυπόθητο μαγικό χαρτάκι στον Κυριάκο Μητσοτάκη), ο Φίλιπ Κρίστοφερ.
ΤΑΞΙΔΙ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΑΣΙΚΤΟΝ
Εν τω μεταξύ αρκετοί παράγοντες της Ελληνοαμερικανικής σκηνής ήδη εργάζονται για το πρώτο ταξίδι του Έλληνα Πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή το οποίο κατά πάσα πιθανότητα τοποθετείται τον προσεχή Μάρτιο, κατά τις εορταστικές εκδηλώσεις για την ημέρα της Εθνικής Ανεξαρτησίας της Ελλάδος της 25ης Μαρτίου όπου η ηγεσία της Ελληνικής Κοινότητας επισκέπτεται τον Λευκό Οίκο για την καθιερώμένη εορταστική τελετή. Πληροφορίες από την Ουάσιγκτον ανέφεραν ότι σε κάθε περίπτωση ο κ. Καραμανλής θα έχει συνάντηση με τον νεοεκλεγέντα Αμερικανό Πρόεδρο εντός του 2009 κάτι που είχε γίνει και με τον προκάτοχο του G. Bush τον οποίο συνάντησε ο κ. Καραμανλής λίγους μήνες μετά την επανεκλογή του στην δεύτερη θητεία του τον Μάρτιο 2005.
