Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΝ ΤΙΜΑ ΩΣ ΤΟ ΓΛΥΚΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΤΗ ΔΟΞΑ ΨΑΛΛΕΙ ΩΣ « ΤΙΜΙΩΤΕΡΑΝ ΤΩΝ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ ΚΑΙ ΕΝΔΟΞΟΤΕΡΑΝ ΑΣΥΓΚΡΙΤΩΣ ΤΩΝ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ».
άρθρο της Αντωνίας Πατσίδου
"Αγνή Παρθένε Δέσποινα, άχραντε Θεοτόκε
Παρθένε Μήτερ Άνασσα, πανένδροσέ τε πόκε
Υψηλοτέρα ουρανών, ακτίνων λαμπροτέρα
Χαρά παρθενικών χορών, αγγέλων υπερτέρα
Εκλαμπροτέρα ουρανών, φωτός καθαροτέρα
Των ουρανίων στρατιών πασών αγιοτέρα
Μαρία αειπάρθενε, κόσμου παντός Κυρία
Άχραντε Νύμφη Πάναγνε, Δέσποινα Παναγία
Μαρία Νύμφη Άνασσα, χαράς ημών αιτία
Κόρη σεμνή, Βασίλισσα, Μήτηρ Υπεραγία
Τιμιοτέρα Χερουβείμ, υπερενδοξοτέρα
Των Ασωμάτων Σεραφείμ, των θρόνων υπερτέρα
Χαίρε το άσμα Χερουβείμ, χαίρε ύμνος αγγέλων
Χαίρε ωδή των Σεραφείμ, χαρά των Αρχαγγέλων
Χαίρε ειρήνη και χαρά, λιμήν της σωτηρίας
Παστάς του Λόγου ιερά, άνθος της αφθαρσίας
Χαίρε παράδεισε τρυφής, ζωής τε αιωνίας
Χαίρε το ξύλον της ζωής, πηγή αθανασίας.
Σέ ικετεύω Δέσποινα, Σέ νυν επικαλούμαι
Σέ δυσωπώ Παντάνασσα, σήν χάριν εξαιτούμαι
Κόρη σεμνή και άσπιλε, Δέσποινα Παναγία
Θερμώς επικαλούμαι Σε, Ναέ ηγιασμένε
Αντιλαβού μου, ρύσαι με, από του πολεμίου
Και κληρονόμον δείξον με ζωής της αιωνίου".
ποιητική μαρτυρία του νεοφανούς Πατρός της Εκκλησίας μας Αγίου Νεκταρίου.
Η Θεοτόκος στην Ορθόδοξη Εκκλησία
Η Παναγία είναι, κατά την ορθόδοξη δογματική διδασκαλία, σύμφωνα με όσα απεφάσισε περί αυτής η Γ΄ εν Εφέσω Οικουμενική Σύνοδος (431 μ.Χ.) : Υπεραγία, Θεοτόκος, Αειπάρθενος και Μεσίτρια. Είναι η Μητέρα του Θεού και των ανθρώπων, βασίλισσα γης και ουρανού. Πολύ όμως πριν από την οικουμενική αυτή απόφαση, οι πιστοί είχαν διαμορφώσει την συνείδηση, ότι η Μαρία, το δοχείον του Πνεύματος, υπηρέτις της προαιωνίου βουλής του Θεού "δι' ημάς τούς ανθρώπους καί διά τήν ημετέραν σωτηρίαν", ακαταίσχυντος προστάτις των χριστιανών. Δια τούτο και τιμάται ήδη από τους πιστούς των πρώτων χριστιανικών αιώνων, ενίοτε με δόσιν υπερβολής, την οποία εγκαίρως (και πριν ακόμη από το 431 μ.Χ.) οι Πατέρες επεχείρησαν να περιορίσουν στα ορθά πλαίσια, όπως τούτο αποδεικνύεται και από τον Αγιον Επιφάνιον, Επίσκοπον Σαλαμίνος Κύπρου (εκοιμήθη το 403 μ.Χ.), ο οποίος συνιστούσε ότι εις μεν τον Κύριο πρέπει λατρεία, εις δε την Θεοτόκο τιμή και προσκύνησις .Ο Άγιος Πατήρ ψέγει μετά παρρησίας την παρατηρούμενη στις ημέρες του υπερβολή έναντι του τιμίου προσώπου της Παναγίας, και τούτο τον αναδεικνύει αληθή Ποιμένα της Εκκλησίας, πού αγρυπνεί, κατά τον Απόστολο Παύλο, υπέρ των ψυχών του ποιμνίου του. Μάλιστα στον "Αγκυρωτόν" λεγόμενον λόγο του αποκαλεί την Παρθένον, πολύ πριν από την Οικουμενική Σύνοδο της Εφέσου, Θεοτόκον.
Η Ορθόδοξος Εκκλησία μας ούτε υπερτιμά το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου, αναβιβάζουσα τούτο εις την θέσιν της θεότητος, ούτε την υποτιμά, θεωρώντας την ως κοινήν θνητήν γυναίκα, διότι είναι η Κεχαριτωμένη, όπως ακριβώς την προσεφώνησεν ο απεσταλμένος του Θεού Αρχάγγελος (Λουκ. α,28,30,35). Μάλιστα η Παρθένος μετά την επί της γης Κοίμηση της και την εις ουρανούς Μετάσταση της, ευρίσκεται σε κατάσταση δόξης και τιμής, όπως τούτο γίνεται φανερό και από το όραμα πού περιγράφεται στην Αποκάλυψη(κεφ. ιβ,1-6).
Οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν φείδονται λόγων και εγκωμίων προκειμένου να περιγράψουν την συμμετοχή της Θεοτόκου στο Μυστήριο της Οικονομίας του Θεού για τον άνθρωπο. Και είναι χαρακτηριστικοί οι λόγοι, με τους οποίους την χαρακτηρίζουν ως "υπό πασών των γενεών προεκλεχθεισαν", ως ευλογημένη μεταξύ όλων των γυναικών, πανάμωμο και πανακήρατο. Κατά τον Άγιο Πρόκλο, Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, η Παναγία είναι "το αμόλυντον της Παρθενίας κειμήλιον, ο λογικός του δευτέρου Αδάμ παράδεισος, το εργαστήριον της ενώσεως των φύσεων, η πανήγυρις του σωτηρίου συναλλάγματος , η παστάς, ην ο Λόγος ενυμφεύσατο την σάρκα, η έμψυχος της φύσεως βάτος, η όντως κούφη νεφέλη, η τόν επί των χερουβίμ μετά σώματος βαστάσασα, ο του εξ ουρανού υετού καθαρότατος πόκος, δούλη καί μήτηρ, Παρθένος καί ουρανός, η μόνη Θεού προς ανθρώπους γέφυρα, ο φρικτός της Οικονομίας ιστός, εξ ης αρρήτως υφάνθη της ενώσεως χιτών".
Κατά δε τον Άγιο Ανδρέα Κρήτης η Παναγία είναι : "μήτηρ αγνεύουσα καί Παρθένος θηλάζουσα", "κάλλους διάδημα καί του γένους βασίλισσα", "ιερόθεον τέμενος Χριστου", "ράβδος Ααρών, ρίζα του Ιεσσαί, τό σκήπτρον Δαυίδ", "τό βασιλικόν ένδυμα", "των χαρίτων στέφανος", "το πάσης προφητείας εκφανέστατον πλήρωμα" κλπ.
Ο πρύτανις των θεολόγων Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός τήν ονομάζει "τό κάλλος της ανθρωπίνης φύσεως" καί ο Θεοφάνης Νικαίας "τό διαυγέστατον της παρθενίας θεότευκτον κάτοπτρον, ην τηλαυγέστατα διαδείκνυται η εικών του Θεού του αοράτου, αυτό τό αμήχανον καί εράσμιον κάλλος του ούτως εραστού τε καί έρωτος".
Ο πατερικός λειμών των εγκωμίων της Θεοτόκου είναι ανεξάντλητος. Και πάντοτε δροσερός και γοητευτικός. Στην δ΄ ομιλίαν του προς την Αγίαν Μαρίαν ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας τονίζει : "Χαίροις παρ' ημών Μαρία Θεοτόκε, το σεμνόν κειμήλιον απάσης της οικουμένης, η λαμπάς η άσβεστος, ο στέφανος της παρθενίας, τό σκήπτρον της ορθοδοξίας, ο ναός ο ακατάλυτος και χωρίον του αχωρήτου, η μήτηρ και παρθένος… Χαίροις η τον αχώρητον χωρήσασα εν μήτρα αγία παρθενικήν, δι' ης Τριάς αγιάζεται … δι' ης ο ουρανός αγάλλεται, δι' ης άγγελοι και αρχάγγελοι ευφραίνονται, δι' ης δαίμονες φυγαδεύονται, δι' ης διάβολος πειράζων έπεσεν εξ ουρανού, δι' ης το εκπεσόν πλάσμα εις ουρανούς αναλαμβάνεται, δι' ης πάσα η κτίσις ειδωλομανία κατεχομένη εις επίγνωσιν αληθείας ελήλυθεν…" .
Τά εν τη Γραφή δε ονόματα της Παναγίας αναγράφει στον δ΄ λόγο του ο Ανδρέας Κρήτης, αναφέρων αυτήν ως : "νεάνιδα, προφήτιδα, παστάδα, οίκον Θεοί, ναόν άγιον, δευτέραν σκηνήν, τράπεζαν αγίαν, θυσιαστήριον, ιλαστήριον, χρυσουν θυμιατήριον, άγια αγίων, Χερουβίμ δόξης, στάμνον χρυσήν, πλάκας της Διαθήκης, ιερατικήν ράβδον, σκήπτρον βασιλείας, διάδημα κάλλους, αλάβαστρον, λυχνίαν, ατμίδα, λαμπάδα, θρυαλλίδα, όχημα, θάμνον, πέτραν, γην, παράδεισον, χώραν, άρουραν, πηγήν, αμνάδα, σταγόνα … ".
Η Θεοτόκος ως ιστορικό πρόσωπο
Είναι αλήθεια ότι τα ίδια τα κείμενα της Καινής Διαθήκης "δεν μας αναφέρουν τίποτε σχετικό με τους γονείς της Παρθένου Μαριάμ, την παιδική της ηλικία και άλλα συναφή γεγονότα με την προσωπική της ζωή". Όπως φαίνεται από τις επιλογές των συγγραφέων της Καινής Διαθήκης, προφανώς θεωρούσαν σημαντικό ν' ανταποκριθούν πρώτα στα πιο επείγοντα ζητήματα της αποστολής τους, και ήταν έτσι φυσικό, ακόμη και οι αφηγήσεις για την παιδική ηλικία του Ιησού να εμφανιστούν αργότερα. Καταρχάς, ο ευαγγελιστής Μάρκος αγνοεί τις διηγήσεις αυτές, ο Ματθαίος τις εξιστορεί με επίκεντρο τον Ιωσήφ, ενώ με τις διηγήσεις του Λουκά έρχεται στο προσκήνιο η Μητέρα του Χριστού όχι μόνο ως ιστορικό πρόσωπο, αλλά και ως ιστορική πηγή των σημαντικών γεγονότων της Θείας Γέννησης, γεγονότα τα οποία "κρατούσε όλα στην καρδιά της και τα σκεπτόταν". Από το εδάφιο Λουκ. 1,27, φαίνεται ότι η Μαρία "καταγόταν από το γένος του Δαυίδ" (Λουκ. 1,27). Ακόμη όμως κι αν η φράση εξ οίκου Δαυίδ θεωρηθεί ότι αναφέρεται στον Ιωσήφ, υπάρχουν εδάφια τα οποία έμμεσα αναφέρονται στην καταγωγή της, όπως τα Λουκ. 1,32. 2,4-5. Ρωμ. 1,3 αλλά επίσης, υπάρχει και η βεβαιότητα της Παράδοσης, από τα μέσα του 2ου αιώνα. Όπως θα μπορούσαμε ιστορικά να συμπεράνουμε, ζούσε όπως και οι άλλες κοπέλες της ηλικίας της, ασχολούμενη ή βοηθώντας στις γυναικείες καθημερινές εργασίες, τις οποίες επέβαλλαν οι συνθήκες ζωής μιας οικογένειας στη μικρή Ναζαρέτ: την οικογενειακή χειροτεχνία (όπως υφάσματα που τα έγνεθαν και τα ύφαιναν στο σπίτι), την προπαρασκευή του ψωμιού (άλεσμα σε μικρό οικιακό μύλο που είχε κάθε σπίτι), το ζύμωμα και το ψήσιμο του ή την παρασκευή άλλων φαγητών, την προμήθεια νερού από τη βρύση και άλλες παρόμοιες εργασίες του σπιτιού. Επίσης όμως, είχε και τις πνευματικές ενασχολήσεις, οι οποίες απέρρεαν από το τυπικό της θρησκείας της φυλής τους: την προσευχή σε διάφορες ώρες της ημέρας, τη συμμετοχή στις λατρευτικές εκδηλώσεις της Συναγωγής, τη μελέτη των Γραφών, γεγονός που επιβεβαιώνει και ο ύμνος της Μαρίας (Λουκ. 1,46-56) ο οποίος δείχνει "τόσες πολλές βιβλικές θύμησες".
Ο Ευαγγελισμός
Γνωρίζουμε ότι το σπίτι της Μαρίας ήταν στην Ναζαρέτ και εκεί βρισκόταν, όντας αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ, πριν ακόμη μεταφερθεί στο δικό του σπίτι. Εκεί, στην άσημη και περιφρονημένη (Ιω. 1,46) Ναζαρέτ, την επισκέφτηκε ο αρχάγγελος Γαβριήλ και εκεί δέχθηκε τον Ευαγγελισμό, δηλαδή τη χαρμόσυνη είδηση της γέννησης του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, του Μεσσία και Σωτήρα. Αυτή η ευαγγελική διήγηση, συνδέεται άρρηκτα με το μέγα μυστήριο της σαρκώσεως, την ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού, ο οποίος σκήνωσε στην κοιλία της κοσμημένης με βαθύτατη ευσέβεια, ταπεινοφροσύνη και αθωότητα Παρθένου, και έτσι προσέλαβε και θέωσε την ανθρώπινη φύση.
Η Θεοτόκος στις περιοδείες με τον Ιησού
Μετά από αρκετά μεγάλο διάστημα, οι ευαγγελιστές αναφέρονται και πάλι στην μητέρα του Ιησού η οποία είναι πιθανόν, να τον συνόδευε σε μερικές, τουλάχιστον, περιοδείες, όπως και άλλες ευσεβείς μαθήτριές Του (Λουκ. 8, 2-3). Η σκηνή την οποία περιγράφουν και οι τρεις Συνοπτικοί, αναφέρεται σε ένα γεγονός, όπου μαζεύτηκαν πολλοί να ακούσουν τον Ιησού, και εκεί τον ζήτησαν η Μαρία και οι "αδελφοί" του αλλά λόγω του πλήθους δεν μπορούσαν να πλησιάσουν, οπότε κάποιος είπε ότι έξω είναι οι συγγενείς Του και θέλουν να του μιλήσουν. Τότε ο Ιησούς απάντησε ότι μητέρα και αδελφοί του είναι όσοι ακούνε το λόγο του και κάνουν πράξη το θέλημα του ουράνιου Πατέρα (Ματθ. 12,46-50. Μαρκ. 3,31-35. Λουκ. 8,19-21). Πρόκειται για ένα διδακτικό συμβάν, όπου προκρίνεται η πνευματική συγγένεια έναντι της εξ αίματος.
Η Παναγία στη Σταύρωση του Χριστού
Μία από τις τελευταίες παρουσίες της Θεοτόκου στις ευαγγελικές διηγήσεις, είναι την οδυνηρή εκείνη ημέρα, όπου ευρισκόμενη κοντά στο Σταυρό, παρακολουθεί το μαρτύριο του Υιού της στον Γολγοθά. Εκεί έστεκαν ακόμα η αδελφή της Παναγίας, η Μαρία Μαγδαληνή, και η Μαρία του Κλωπά (Ιω. 19,25) και ο ευαγγελιστής Ιωάννης, ο μαθητής "ον ηγάπα" ο Ιησούς (Ιω. 19,26). Κάποια στιγμή, ο Χριστός, όταν είδε κοντά του την Μαρία και τον Ιωάννη, λέει στη μητέρα του "αυτός από τώρα θα είναι ο γυιός σου" και έπειτα λέει στον μαθητή του "να η μητέρα σου" αναθέτοντας στοργικά, τη φροντίδα της Θεοτόκου σε 'κείνον. Αποφεύγει μάλιστα να την ονομάσει μητέρα, είτε επειδή από καιρό είχε διαχωρίσει το μεσσιανικό του ρόλο από τις εξ αίματος σχέσεις, είτε, κατ' άλλους, επειδή δεν ήθελε να αυξήσει την συγκίνησή της. Σύμφωνα με τον καθηγητή Σάββα Αγουρίδη: "Ο Ιησούς, αναχωρών σωματικώς εκ του κόσμου τούτου, εμπιστεύθηκε τη μητέρα του στο μαθητή εκείνο, ο οποίος είχε εισχωρήσει βαθύτερα στο νόημα του έργου του και της διδασκαλίας του. Ο αγαπημένος μαθητής διαδέχεται τον Ιησού στη φροντίδα της μητέρας του. Μεγάλη τιμή αλλά και κύρος προσδίδεται κατά τον τρόπο αυτό στον αγαπημένο μαθητή! Αν ο Ιησούς τον αναγνώρισε ως τον κατάλληλο προστάτη της μητέρας του, ασφαλώς τον αναγνώρισε και ως τον πιο πιστό φύλακα της πίστης του".
Δογματική αξία του όρου Θεοτόκος
Ο όρος Θεοτόκος, για την Ορθόδοξη Εκκλησία, "είναι κάτι παραπάνω από ένα όνομα ή ένα τιμητικό τίτλο. Είναι μάλλον ένας δογματικός ορισμός σε μια μονάχα λέξι" και "διακριτικό σημάδι της Ορθοδοξίας ακόμη και πριν από τη σύνοδο της Εφέσου" (431). Ήδη από τον 4ο αιώνα, ο άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός προειδοποιεί: "Εάν ένας δεν αναγνωρίζει τη Μαρία σαν Θεοτόκο είναι αποξενωμένος απ' το Θεό".
Περί της, κατά τον τόκο, Παρθενίας της Θεοτόκου
Η Ιερά Παράδοση διδάσκει ότι ο Χριστός "δεν συνελήφθη με τη φυσική σύμπραξη του ανδρός, αλλά με την συνεργεία του παναγίου Πνεύματος. Με τη σύλληψη επομένως η Μαρία δεν έχασε την παρθενία της, όπως δεν την έχασε και με τη γέννηση του τόκου της".
Άγιο Όρος
Όλα στο ευλογημένο αυτό βουνό, η κιβωτός της Ορθοδοξίας, το Άγιον Όρος, ολόκληρη η χερσόνησος του Άθωνα, αλλά και άπαντες οι Αγιορείτες Πατέρες, έχουν μιαν ιδιαίτερη σχέση με την Κυρία Θεοτόκο. Είναι δικό της αυτό το Περιβόλι. Το μοναδικό Άγιον Όρος, που το φροντίζει με περίσσια χάρη κι επιμέλεια. Είναι η Έφορος και η Προστάτης του. Η «Καθηγουμένη». Είναι η μόνη γυναικεία ύπαρξη που υπάρχει σ' αυτό. Οι Αγιορείτες Μοναχοί, νύχτα και μέρα, υμνούν τη Θεοτόκο. Δεν υπάρχει αγιορείτικη εκδήλωση που να μη συνδέεται με το πανάγιο όνομά Της και το γλυκύτατο πρόσωπό της.
Η Παναγία είναι η Μητέρα τους. Είναι η μοναδική γυναίκα που έχουν σχέση μαζί της. Αυτήν που αγαπούν, σ' Αυτήν προσεύχονται, σ' Αυτήν εμπιστεύονται τα πάντα! Όταν μιλούν γι' Αυτήν κι όταν ψάλλουν ύμνους της, δακρύζουν… Είναι η προστάτις και η βοηθός τους, είναι η Αειπάρθενος την οποία αποκαλούν «Μάνα μου», «Μανούλα μου», όπως θα μιλούσαν στη σαρκική τους μητέρα!
Παντού, όπου κι αν περπατήσεις, θα βρεις μιαν θαυματουργή εικόνα. Παντού θ' ακούσεις για θαύματα κι εμφανίσεις της Παναγίας… Θ' ακούσεις θρύλους και διηγήσεις ευλαβικές, που μαρτυρούν την αγάπη και τη λατρεία των Μοναχών στην Έφορο του τόπου τους, την Κυρία Θεοτόκο.
Θαυματουργές εικόνες
Παναγία Παραμυθία
Για την εικόνα αυτή διηγείται η παράδοσις ότι η αρχική έκφραση των προσώπων και η στάση του σώματος του Κυρίου και της Θεομήτορος άλλαξαν, όταν συνέβη το εξής φρικτό θαύμα: Όταν κάποτε αποβιβάστηκαν κρυφά πειρατές στην παραλία της Μονής και περίμεναν κρυμμένοι το πρωινό άνοιγμα της πύλης, για να επιτεθούν, ο ηγούμενος, που μετά το τέλος του όρθρου έμεινε μόνος, για να συνεχίσει την προσευχή του, άκουσε τα εξής λόγια από την εικόνα της Παναγίας : «Μην ανοίξετε σήμερα τις πύλες της Μονής, αλλά ανεβείτε στα τείχη και διώξτε τους πειρατές». Στρέφοντας το βλέμμα του εκεί είδε το θείο βρέφος να απλώνει το χέρι του και να σκεπάζει τα χείλη της μητέρας του λέγοντας: «Μη , Μητέρα μου, άφησέ τους να τιμωρηθούν όπως τους αξίζει». Αλλά η Παναγία πιάνοντας με το χέρι της το χέρι του Υιού της και στρέφοντας λίγο το κεφάλι, για να ελευθερώσει τα χείλη της επανέλαβε τα ίδια λόγια.
Μόλις ο ηγούμενος συνήλθε από το θαυμαστό θέαμα, βλέπει την εικόνα να έχει αλλάξει στο σχέδιο και στην όψη. Το χεράκι του Χριστού παρέμεινε κοντά στο στόμα της Παναγίας, ενώ το βλέμμα Του πήρε αυστηρή έκφραση. Αυτός ο τελευταίος σχηματισμός των προσώπων παρέμεινε μόνιμα στην εικόνα μετά από την τρίτη επανάληψη των λόγων της Παναγίας. Οι μοναχοί, αφού σώθηκαν θαυματουργικά απ΄ τους πειρατές, ευχαρίστησαν την Παναγία και ονόμασαν την εικόνα της αυτή «Παραμυθία», που σημαίνει παρηγοριά. Από τότε και μέχρι σήμερα καταφεύγουν κατά την περίοδο μεγάλων κινδύνων μέσω της εικόνας αυτής στην προστασία της Παναγίας. Για να προστατεύσουν την θαυματουργική εικόνα, την αποτοίχισαν από τον εξωτερικό τοίχο του Καθολικού και την εντοίχισαν στο εσωτερικό του παρεκκλησίου της Παναγίας της Παραμυθίας.
Παναγία η Τριχερούσα.
Στην εικόνα αυτή η Παναγία φαίνεται να έχει 3 χέρια. Το τρίτο χέρι είναι αφιέρωμα του Ιωάννη Δαμασκηνού, προς την Παναγία για το εξής θαυμαστό γεγονός:
Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, πρωτοσύμβουλος υπουργός του Άραβα χαλίφη της Δαμασκού, υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής των ιερών εικόνων, αλλά και θαρραλέος ελεγχτής του αυτοκράτορα Λέοντος σε θέματα πίστεως. Γι' αυτό ο αυτοκράτορας τον μισούσε θανάσιμα και για να απαλλαγεί απ' αυτόν, τον διέβαλε με σατανικό τρόπο στο χαλίφη, ως προδότη του Αραβικού κράτους και τον καταδίκασαν έτσι άδικα σε αποκοπή του δεξιού του χεριού από τον καρπό. Ο Ιωάννης, που είχε πολύ αγωνισθεί για τις ιερές εικόνες, μετά από την δημοσίως επίδειξη του κομμένου του χεριού, το ζήτησε και το πήρε από τον Χαλίφη. Λυπημένος πολύ καταφεύγει για να παρηγορηθεί στην εικόνα της Παναγίας, στην οποία προσεύχεται θερμά και πολλή ώρα και έχοντας δίπλα του το κομμένο του χέρι, αποκοιμήθηκε. Όταν ξύπνησε, βλέπει το κομμένο του χέρι στη θέση του και μόνο ένα κόκκινο σημάδι στο σημείο που είχε κοπεί, είχε μείνει. Ο Ιωάννης χαρούμενος, ομολογεί ότι ο Χριστός, δια της Θεοτόκου, τον θεράπευσε και συγκλονίζεται από το γεγονός ο Χαλίφης και όλη η Δαμασκός. Μετά το θαύμα παρήγγειλε σ' έναν χρυσοχόο και του έφτιαξε μιαν ασημένια παλάμη, την οποία και κόλλησε πάνω στην εικόνα, για να του θυμίζει την ευεργεσία της Παναγίας. Έτσι η Παναγία απόκτησε τρία χέρια και πήρε το όνομα Παναγία η Τριχερούσα.
Κοίμηση της Θεοτόκου
Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι μια θεομητορική εορτή των Χριστιανικών Εκκλησιών, η οποία εορτάζεται στις 15 Αυγούστου. Στην Ελλάδα γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε πολλά μέρη της χώρας, ονομάζεται δε και « Πάσχα του καλοκαιριού ». Κατά την παράδοση, όταν η Παναγία πληροφορήθηκε άνωθεν τον επικείμενο θάνατό της, προσευχήθηκε στο όρος των Ελαιών, ετοιμάστηκε και ανέφερε το γεγονός στους Αποστόλους. Επειδή κατά την ημέρα της κοίμησης δεν ήταν όλοι οι Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μια νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά της. Την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανής. Μετά από τρεις μέρες ο τάφος ήταν άδειος.
Η Παναγία ανελήφθη στους ουρανούς. Όπως σημειώνει ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός: "Τι μπορεί να 'ναι πιο γλυκό από τη Μητέρα του Θεού;".
Προσφώνησις προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον.
« Χαίρε Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε κεχαριτωμένη Μαρία ο Κύριος μετά σου, χαίρε η τον ασπασμόν του Αγγέλου δεξαμένη, χαίρε η αξιωθείσα γενέσθαι Μήτηρ Θεού. Συ ει, η λαβίς η μυστική η συλλαβούσα τον άνθρακα Χριστόν. Συ ει, θεόνυμφε κόρη, η ανύμφευτος νύμφη η αξιωθείσα γενέσθαι μήτηρ Χριστού του Θεού ».
Στοιχεία*** Η Θεοτόκος στην Ορθόδοξη Εκκλησία: Του αείμνηστου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Χριστοδούλου, Βιβλιογραφία: Θαυματουργές εικόνες της Παναγίας στο Άθω, φυλλάδιο Ι.Μ. Παν. Παραμ. Ρόδου, Προσφώνησις προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον: απόσπασμα από το βιβλίο του Αγίου Νεκταρίου "Μελέτη περί της Μητρός του Κυρίου της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας".
