ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ – ΒΗΜΑ
ΣΤΟΥΣ διαδρόμους του υπουργείου Εξωτερικών είναι το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου δολαρίων (ή ευρώ αν προτιμάτε): «Θα αναλάβει υπουργός ο Δρούτσας και, αν ναι, πότε;».
Ορισμένες πηγές επιμένουν ότι η αλλαγή θα γίνει σύντομα, καθώς ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Δ. Δρούτσας έχει ψηθεί πλέον ώστε να γίνει, σε ηλικία 41 ετών, ο νεότερος υπουργός Εξωτερικών μετά τον κ. Α. Σαμαρά (ο τελευταίος ήταν 38 ετών επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη). Αλλοι εμφανίζονται επιφυλακτικοί. Λένε ότι ο Πρωθυπουργός εξετάζει περισσότερες λύσεις. Και φυσικά το παζλ έχει περισσότερα κομμάτια, όπως π.χ. ποιος ή ποια θα επιλεγεί για να συμπληρωθεί η σημερινή τριάδα του υπουργείου. Ολα αυτά ενώ οι φάκελοι της εξωτερικής πολιτικής είναι ανοιχτοί και η λήψη αποφάσεων επείγει.
Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες που κυκλοφόρησαν πριν από λίγες ημέρες, ο κ. Παπανδρέου αναμένεται να «παραιτηθεί» σύντομα από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών και να αναβαθμίσει σε υπουργό τον σημερινό αναπληρωτή κ. Δρούτσα. Αλλωστε, με το οικονομικό μέτωπο να έχει πάρει φωτιά, ο κ. Παπανδρέου πρέπει να εστιάσει τις προσπάθειές του στην τιθάσευση του «δημοσιονομικού θηρίου». Και επιπλέον, με άλλος κύρος θα μπορεί να κινηθεί ο κ. Δρούτσας διεθνώς, ιδιαίτερα δε στις Βρυξέλλες, φέρων τον τίτλο του υπουργού. Ακόμη και το κλείσιμο ενός ταξιδιού στην Ουάσιγκτον θα είναι ευκολότερο, αν υποθέσει κανείς ότι θα πραγματοποιηθεί.
Ο Πρωθυπουργός είχε ερωτηθεί σχετικά με το πότε σκέπτεται και σκοπεύει να εγκαταλείψει το αξίωμα του υπουργού Εξωτερικών κατά την πρόσφατη συνάντηση που είχε με τους κυβερνητικούς συντάκτες λίγο πριν από την Πρωτοχρονιά. Τότε είχε απαντήσει, χωρίς να διαψεύδει το ενδεχόμενο τούτο, ότι «θα το δούμε κι αυτό όταν έρθει η ώρα». Απέφυγε όμως να προσδιορίσει «ποια θα είναι αυτή η ώρα» ώστε να πραγματοποιηθεί η αλλαγή σκυτάλης στη Βασιλίσσης Σοφίας, καθώς και οποιαδήποτε κουβέντα για πρόσωπα.
Σε διπλωματικούς κύκλους κυκλοφορεί ως ένα από τα βασικά σενάρια ότι η επίσημη ανάληψη της θέσης του υπουργού Εξωτερικών από τον κ. Δρούτσα θα ολοκληρωθεί το αργότερο ως τα τέλη Ιανουαρίου. Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο σημερινός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών αποτελεί το «alter ego» του Πρωθυπουργού και από το 1999, όταν πρωτογνωρίστηκαν, βρίσκεται πάντοτε στο πλευρό του. Κατά την προηγούμενη θητεία του στο υπουργείο Εξωτερικών ο κ. Παπανδρέου τού είχε μάλιστα αναθέσει μία από τις ευαίσθητες αποστολές: τη συνεννόηση με τους Βρετανούς και συγκεκριμένα τον λόρδο Χάνεϊ κατά τη διαμόρφωση του Σχεδίου Αναν. Ηταν επίσης μόνιμος συνοδός του στις επισκέψεις που έκανε ο κ. Παπανδρέου ως πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.
Μάλιστα, πηγές προσκείμενες στο Μέγαρο Μαξίμου σημείωναν ότι και μόνο το γεγονός ότι ο κ. Δρούτσας, αν και αναπληρωτής, είχε εγκατασταθεί από την πρώτη στιγμή στο- εντυπωσιακό- γραφείο υπουργού του νεοκλασικού μεγάρου επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας ήταν από συμβολικής άποψης ξεκάθαρη απόδειξη ότι η προαγωγή του σε «νούμερο 1» ήταν απλώς ζήτημα χρόνου. Απλώς ο κ. Παπανδρέου κράτησε για τον εαυτό του το υπουργείο ώστε στην αρχική δύσκολη συγκυρία να κάνει ο ίδιος κρίσιμες επαφές, όπως π.χ. αυτή με τον τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη- το πρώτο ταξίδι του μετά την εκλογική νίκη της 4ης Οκτωβρίου – ή τα ανοίγματα στον σκοπιανό πρωθυπουργό Νίκολα Γκρούεφσκι.
Σε αυτό το σημείο αρχίζουν τα σενάρια. Από τους κόλπους του διπλωματικού σώματος προέρχεται το πρώτο. Θα μπορέσει ο κ. Δρούτσας να σταθεί στα πόδια του και να ελέγξει ένα τόσο ευαίσθητο υπουργείο; «Αυτή την περίοδοοι υπηρεσίες του υπουργείου κρατούν μια ιδιότυπη στάση αναμονής, κατά ορισμένους, και αδράνειας ώσπου να ξεκαθαρίσει το τοπίο» επισημαίνουν διπλωματικοί κύκλοι. «Η συνεργασία υπουργού Εξωτερικών και Πρωθυπουργού σε μια κυβέρνηση θεωρείται διαχρονικά δεδομένη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως ελάχιστοι αμφισβητούν ότι ο κ. Παπανδρέου θα κινεί ο ίδιος τα νήματα. Εχει άλλωστε διαμορφωμένη άποψη για τα θέματα αυτά. Πώς θα αντιδρούν όμως οι υπουργοί άλλων χωρών σε όσα θα τους λέει ο κ. Δρούτσας;». Ο αντίλογος είναι ότι, ακριβώς επειδή ο σημερινός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών βρίσκεται σε απόλυτη σύμπνοια με τον επικεφαλής της κυβέρνησης, τότε θα μιλούν με μια φωνή και θα αποφεύγονται αρρυθμίες.
Δεδομένης μιας αναβάθμισης Δρούτσα, ανοίγει από κάτω μια θέση. Ποιος ή ποια θα την καταλάβει; Ποιες αρμοδιότητες θα έχει; Η ονοματολογία κεντρίζει πάντοτε το ενδιαφέρον. Προς το παρόν δύο ονόματα έχουν ακουστεί επί μακρόν, ενώ ένα τρίτο εμφανίστηκε πρόσφατα. Πρόκειται για τον καθηγητή και αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Χ. Ροζάκη, την ευρωβουλευτή του ΠαΣοΚ κυρία Μαριλένα Κοππά και τον επίσης ευρωβουλευτή και αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Σ. Λαμπρινίδη. Αν και κανείς δεν ξέρει τι τελικά θα συμβεί, ένα είναι σίγουρο: και οι τρεις απολαμβάνουν την εκτίμηση του Πρωθυπουργού.
Στην περίπτωση του κ. Ροζάκη ο κ. Παπανδρέου του είχε ζητήσει να ηγηθεί αρχικά του ευρωψηφοδελτίου και κατόπιν του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Φέρεται μάλιστα να έχει συζητήσει μαζί του και το ενδεχόμενο επιστροφής του στο υπουργείο Εξωτερικών, από το οποίο πέρασε ο διακεκριμένος καθηγητής επί κυβερνήσεωςΣημίτη- αν και η αποχώρησή του δεν έγινε με τον καλύτερο τρόπο. Ο κ. Ροζάκης έχει επισταμένως και επί πολλά έτη ασχοληθεί με τις ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο και η επιστροφή αυτή θα σήμαινε- για ορισμένους – ότι η Αθήνα είναι αποφασισμένη «να τρέξει το ζήτημα» αναζωογονώντας τη διαδικασία των διερευνητικών επαφών.
Οσο για την κυρία Κοππά, η ευρωβουλευτής έχει διατελέσει επί μακρόν σύμβουλος του κ. Παπανδρέου για βαλκανικά θέματα. Εχει στο παρελθόν χειριστεί το Σκοπιανό, ενώ γνωρίζει καλά τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποθέσεις χάρη και στη συμμετοχή της στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το όνομά της είχε ακουστεί και κατά τον σχηματισμό της κυβέρνησης μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου. Τώρα το όνομά της κυκλοφορεί ξανά στους διαδρόμους του υπουργείου Εξωτερικών, χωρίς όμως οι φήμες να επιβεβαιώνονται. Το ίδιο συμβαίνει και με το όνομα του κ. Λαμπρινίδη, θεωρούμενου ως γνώστη των ευρωπαϊκών θεμάτων.
Η εμπειρία συνηγορεί στην ανάγκη να ασχολείται κάποιος αποκλειστικά με τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν. Θα γίνει αυτό; Ουδείς γνωρίζει, πέραν ίσως των κκ. Παπανδρέου και Δρούτσα. Επιπλέον, θα είναι βουλευτής ή εξωκοινοβουλευτικός; Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, πρέπει να είναι βουλευτής ο οποίος να γνωρίζει και τα θέματα του υπουργείου. Η αναζήτηση συνεχίζεται…
Η κουβέντα για τον τίτλο
ΠΟΙΟΣ θα είναι ο τίτλος του νέου προσώπου που θα έρθει στο υπουργείο Εξωτερικών; Θα είναι υφυπουργός; ή μήπως αναπληρωτής υπουργός; Οι πιθανότητες κλίνουν προς τον υφυπουργό. Αναμφίβολα όμως ένας αναπληρωτής υπουργός θα είχε αναβαθμισμένο στάτους, εκτός και εντός Ελλάδος, ενώ θα μπορεί να συνομιλεί ακόμη και με τον Πρωθυπουργό σε άλλη βάση. Τέλος, εκτιμάται ότι με την αλλαγή ηγεσίας στο υπουργείο Εξωτερικών θα διευθετηθεί οριστικά και το πακέτο αρμοδιοτήτων του υφυπουργού κ. Σπ. Κουβέλη. Η οριστικοποίηση της «ομάδας του ΥΠΕΞ» θα επιτρέψει να ολοκληρωθεί και η επιλογή των γενικών γραμματέων του υπουργείου, ιδιαίτερα αυτού των Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, ο οποίος έχει και μια γενικότερη εποπτεία των Εμπορικών Γραφείων στις πρεσβείες του εξωτερικού που προωθούν την οικονομική διπλωματία.
