Σε συνέντευξή του στο Βήμα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ahmet Davutoglou υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι θα πρέπει να μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όλες οι ελληνοτουρκικές διαφορές και όχι μόνο η υφαλοκρηπίδα καθώς και ότι οι διελεύσεις των σκαφών του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού “είναι απολύτως σύμφωνοι με το διεθνές δίκαιο και την εθιμική πρακτική” προσθέτοντας μάλιστα ότι “υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη στην άλλη πλευρά του Αιγαίου”. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ανάλυσή του για τη τουρκική εξωτερική πολιτική:
“Σήμερα έξι είναι οι αρχές που διαμορφώνουν την τουρκική εξωτερική πολιτική.Η πρώτη είναι η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ ελευθερίας και ασφαλείας. Δεν επιδιώκουμε ασφάλεια εις βάρος της ελευθερίας- και το αντίστροφο. Επομένως χρειάζεται να βρούμε την κατάλληλη ισορροπία.
Δεύτερον, επιδιώκουμε τη στενότερη ολοκλήρωση ανάμεσα στην Τουρκία και στις γύρω από αυτήν χώρες. Ο σκοπός των “μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες” ενισχύει τις προσπάθειές μας για αντιμετώπιση και επίλυση όλων των εξεχόντων περιφερειακών ζητημάτων.
Η τρίτη αρχή είναι φυσική συνέχεια της δεύτερης. Διεξάγουμε αποτελεσματική διπλωματία έναντι των γειτονικών περιοχών με σκοπό να επιτύχουμε τη μέγιστη ενδοπεριφερειακή και διαπεριφερειακή συνεργασία. Για να το επιτύχουμε αυτό, βασίζουμε τις περιφερειακές πολιτικές μας στις αρχές της “ασφάλειας για όλους”, του “πολιτικού διαλόγου”, της “οικονομικής αλληλεξάρτησης” και της “πολιτισμικής αρμονίας και του αμοιβαίου σεβασμού”.
Η τέταρτη αρχή είναι η συμπληρωματικότητα με τους παγκόσμιους δρώντες.
Η πέμπτη αρχή είναι η αποτελεσματική χρήση των διεθνών fora και νέες πρωτοβουλίες ώστε να καλλιεργήσουμε δράσεις για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων. Οι αυξανόμενες συνεισφορές μας σε κορυφαίους διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ και ο Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης, και οι πρόσφατα καθιερωθείσες σχέσεις μας με την Αφρικανική Ενωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο, την Ενωση Κρατών Καραϊβικής και τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών πρέπει να ιδωθούν υπό αυτό το φως.
Βάσει των παραπάνω αρχών, η έκτη και τελευταία είναι η δημιουργία μιας “νέας αντίληψης για την Τουρκία” βασισμένης στη δημόσια διπλωματία. Κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη μέσω μιας διαδικασίας τριμερών συνόδων κορυφής και κοινών οικονομικών σχεδίων. Παρέχουμε ισχυρή υποστήριξη στη σταθερότητα και ανοικοδόμηση του Αφγανιστάν. Κατά τον ίδιο τρόπο, αναλάβαμε την πρωτοβουλία για την Πλατφόρμα Σταθερότητας και Συνεργασίας του Καυκάσου με σκοπό να προσφέρει τις υπηρεσίες της ως το μοναδικό φόρουμ των χωρών της περιοχής που θα μπορούσε να βοηθήσει στη διευθέτηση περιφερειακών προβλημάτων μέσω διαλόγου.
Η ατζέντα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής δεν περιορίζεται πάντως μόνο σε θέματα σκληρής ασφαλείας. Πασχίζουμε να εγκαινιάσουμε μια καλύτερη παγκόσμια οικονομική δομή μέσω της συμμετοχής μας στο G-20, ενώ ασχολούμαστε στενά με θέματα όπως η μείωση της παγκόσμιας υπερθέρμανσης, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η διασφάλιση βιώσιμων ενεργειακών πόρων, η προώθηση της αρμονίας μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και η επέκταση της βοήθειας σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Η αυξημένη εμπλοκή στις προσπάθειες επίλυσης περιφερειακών και παγκοσμίων ζητημάτων διευρύνει, όπως είναι φυσικό, το “στρατηγικό βάθος” της Τουρκίας. Ωστόσο δεν χρησιμοποιώ αυτόν τον όρο υπό μια στενή γεωπολιτική έννοια, αλλά υπό μια ευρύτερη που συμπεριλαμβάνει γεωοικονομικές και γεωπολιτισμικές πραγματικότητες. Αυτές, απορρέουσες από μια κοινή ιστορία και τις πολιτισμικές συγγένειες που μοιράζεται ένας αριθμός περιοχών στην καρδιά του αφρο-ευρασιατικού εδαφικού όγκου, καθιστούν τόσο επιτακτικό όσο και ευκολότερο για την Τουρκία να απευθυνθεί σε αυτές τις γειτονικές περιοχές αλλά και πέρα από αυτές. Με άλλα λόγια, η απόκτηση στρατηγικού βάθους μάς επιτρέπει να συνδεόμαστε ευκολότερα με σημαντικές χώρες και περιοχές στην περιφέρειά μας όπου δεν είχαμε τόσο εύκολη πρόσβαση στο παρελθόν και να αποκαταστήσουμε μια αίσθηση “φυσικότητας” στις σχέσεις μας”.
