Της Αγγελικής Σπανού, Μακεδονία

Ηταν ο ξαφνικός θάνατος της ατμόσφαιρας ευφορίας που προσεκτικά δημιουργήθηκε από την ώρα που έφτασε στην Αθήνα ο τούρκος πρωθυπουργός, συνοδεία 320 ατόμων, μεταξύ των οποίων 100 επιχειρηματιών και 10 υπουργών.

Έχοντας δίπλα του τον Γιώργο Παπανδρέου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν οι δύο ηγέτες, ο τούρκος πρωθυπουργός διατύπωσε τις σκληρότερες θέσεις που έχουν ακουστεί, σε πολιτικό επίπεδο, τα τελευταία χρόνια. Ο Ρ.Τ. Ερντογάν πρότεινε μια νέα Λουκέρνη για το Κυπριακό (πενταμερή διάσκεψη, με συμμετοχή εγγυητριών δυνάμεων) και αφοπλισμό των μαχητικών αεροσκαφών που πετούν στο Αιγαίο, εξίσωσε τον οικουμενικό πατριάρχη Βαρθολομαίο με τον μη αναγνωρισμένο από την ελληνική πολιτεία εκλεγμένο μουφτή στη Θράκη, δικαιολόγησε το casus belli καλώντας την ελληνική πλευρά να σκεφτεί γιατί πάρθηκε αυτή η απόφαση από την τουρκική εθνοσυνέλευση και τάχθηκε υπέρ της διευθέτησης, σε διμερές επίπεδο, των προβλημάτων του Αιγαίου. Άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, αλλά σε ένα εντελώς γενικό και αόριστο επίπεδο, ζητώντας από τους υποψήφιους πατριάρχες να καταθέτουν το ενδιαφέρον τους στο αρμόδιο τουρκικό υπουργείο για να αποκτούν τουρκική ιθαγένεια, ώστε να έχουν τα τυπικά προσόντα όταν έρθει η ώρα για τη διαδοχή του οικουμενικού πατριάρχη.

Ο Ρ.Τ. Ερντογάν ζήτησε την αποκατάσταση των ζημιών στο Φετχέ τζαμί, επιχειρώντας να εμφανιστεί ως ο προστάτης όλων των μουσουλμάνων που ζουν στην Ελλάδα. Μάλιστα, προς ανταπόδοση, δεσμεύτηκε ότι θα αποδώσει το ορφανοτροφείο της Πριγκίπου στο Φανάρι μόλις εκδοθεί γραπτώς η σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Αίσθηση προκάλεσε η έκκλησή του προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης να υποστηρίξουν την προσπάθεια της κυβέρνησης Παπανδρέου να διαχειριστεί την οικονομική κρίση, εκφράζοντας την απόλυτη αλληλεγγύη του. Μάλιστα, εμφάνισε ως αποκάλυψη τον ισχυρισμό ότι στη Λουκέρνη η κυβέρνηση Καραμανλή είχε ζητήσει από τον τότε γ.γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν να μην προχωρήσει καν σε δημοψήφισμα για το Κυπριακό.

Της διατύπωσης των σκληρών αυτών προτάσεων είχε προηγηθεί επίδειξη εντυπωσιακής ρητορείας από την πλευρά του τούρκου πρωθυπουργού, ο οποίος κάλεσε τον ιστορικό του μέλλοντος να σημειώσει τη δήλωσή του, ότι “Τα πράγματα αλλάζουν”, ότι “Οι ευτυχισμένες μέρες θα ξαναέρθουν”. Ο Γιώργος Παπανδρέου, από την πλευρά του, προσπάθησε να συντηρήσει την ευχάριστη ατμόσφαιρα αλλά και να προσπεράσει τις προκλητικές θέσεις που διατύπωσε ο τούρκος πρωθυπουργός.

Υπογράφτηκαν 21 διμερείς συμφωνίες, μεταξύ των οποίων η σύσταση Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, που προβλέπει πύκνωση των επαφών υψηλού πολιτικού επιπέδου. Κοινά τουριστικά πακέτα, ενεργοποίηση εκ νέου της επιτροπής αναθεώρησης των σχολικών βιβλίων, συνεργασία των ενώσεων τραπεζών, μνημόνιο συνεργασίας σε θέματα επενδύσεων, συνέργιες στον πολιτισμό, στις κατασκευές, στις μεταφορές, στην επιστήμη, διακήρυξη οικονομικής συνεργασίας και κατάργηση θεωρήσεων για τους κατόχους ειδικών διαβατηρίων (600.000 τούρκων πολιτών) περιλαμβάνονται στα κείμενα που υπογράφτηκαν από τους υπουργούς της ελληνικής και της τουρκικής κυβέρνησης.

Ο κ. Ερντογάν συναντήθηκε χθες με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρόεδρο της Βουλής και τον πρόεδρο της ΝΔ. Χαιρέτισε μαζί με τον Γιώργο Παπανδρέου το ελληνοτουρκικό επιχειρηματικό συνέδριο και το βράδυ παρακάθισε σε δείπνο στον “Διόνυσο”. Σήμερα το μεσημέρι θα έχει ιδιωτικό γεύμα, μαζί με τη σύζυγό του Εμινέ, με τον Γιώργο και την Άντα Παπανδρέου. Νωρίτερα, ο έλληνας πρωθυπουργός θα μιλήσει στους τούρκους δημοσιογράφους που θα επισκεφθούν το μουσείο Μπενάκη.