Η νέα δομή του ΝΑΤΟ και το Αιγαίο

Του Κυριάκου Ζηλάκου, Ριζοσπάστης

Ο επιχειρησιακός έλεγχος στο Αιγαίο, που αποτελεί πρόκριμα για τις διευθετήσεις των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο θαλάσσιο χώρο, έχει ΝΑΤΟϊκό καπέλο (φωτο από ΝΑΤΟϊκή άσκηση με τη συμμετοχή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμων)

Βαθύτερος εγκλωβισμός στα ιμπεριαλιστκά γρανάζια
Βαθύτερο εγκλωβισμό των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο στα ιμπεριαλιστικά γρανάζια προοιωνίζονται οι διευθετήσεις, που προωθούνται στο πλαίσιο της νέας δομής διοίκησης του ΝΑΤΟ.
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα ανέφερε την περασμένη Τρίτη στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Ευ. Βενιζέλος,αναφερόμενος στις εξελίξεις γύρω από το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ και τις αλλαγές που έχουν δρομολογηθεί στη δομή διοίκησής του. «Θέλουμε – είπε – να διαμορφωθούν έτσι τα πράγματα, ώστε να μειωθούν οι εστίες έντασης οι οποίες οφείλονται σε λόγους διοικητικούς και λειτουργικούς».

Με άλλα λόγια, η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει εντατικά να παγιδεύει τα κυριαρχικά δικαιώματα και την υπόθεση της ειρήνης στις ΝΑΤΟικές δομές, συντηρώντας τους παράγοντες που όλα αυτά χρόνια τροφοδοτούν εντάσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία και υποδαυλίζουν τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις.

Υλοποιώντας τη νέα διοικητική δομή, τα ΝΑΤΟικά επιτελεία κινούνται στην κατεύθυνση της δραστικής μείωσης των στρατηγείων, αλλά και των επιπέδων διοίκησης του ΝΑΤΟ, με στόχο, σε ό,τι αφορά όλη τη νότια περιοχή της λυκοσυμμαχίας, αυτή να υπάγεται στο στρατηγείο της Νάπολης στην Ιταλία.

Αυτό, όπως εκτιμάται, θα εξυπηρετήσει τη δολοφονική και επεμβατική αποτελεσματικότητα του ΝΑΤΟ, αφού πρόκειται για μια πιο ευέλικτη και περισσότερο συγκεντρωτική δομή, που ανταποκρίνεται στο προωθούμενο «νέο δόγμα».

Κινούμενη σε αυτή την κατεύθυνση, η ελληνική πλευρά στηρίζει τη συρρίκνωση των ΝΑΤΟικών στρατηγείων, ανάμεσά τους και αυτό στη Σμύρνη, καλλιεργώντας αυταπάτες πως έτσι θα μπει εμπόδιο στις τουρκικές διεκδικήσεις που έχουν ως όχημα τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου.

Πρόκειται για μια άκρως επικίνδυνη προσέγγιση, όπου το μόνο που εξασφαλίζει είναι η ακόμα μεγαλύτερη εμπλοκή της Ελλάδας στα ΝΑΤΟικά γρανάζια και τα αδιέξοδα που αυτά οδηγούν.

Σκόπιμα συγκαλύπτουν ότι το πολιτικοστρατιωτικό πρόβλημα στο Αιγαίο, άμεσα συνδεδεμένο με το ΝΑΤΟ, δεν έχει να κάνει με τα στρατηγεία, αλλά με τον επιχειρησιακό έλεγχο του θαλάσσιου χώρου πέρα από τα ελληνικά χωρικά ύδατα των 6 ν. μιλίων, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως «διεθνή ύδατα». Αυτός ο χώρος είναι ζωτικής σημασίας για την άμυνα της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Τυχόν στρατιωτικός έλεγχος από άλλη χώρα θα προκαλούσε ανεξέλεγκτες συνέπειες για την άμυνα και την επικοινωνία των ελληνικών νησιών, μεταξύ τους και με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Αυτονόητα, οι συνέπειες αυτές θα οξύνονται σε περιόδους πολιτικοστρατιωτικής έντασης, που είναι δεδομένη σε μια περιοχή όπου συγκρούονται ισχυρά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα.

Η μετάθεση λοιπόν της επιχειρησιακής ευθύνης σε άλλα ΝΑΤΟικά στρατηγεία σε τίποτα δεν αλλάζει την ουσία του προβλήματος του επιχειρησιακού ελέγχου στο Αιγαίο, αφού σε μια τέτοια περίπτωση το πρόβλημα από την Τουρκία θα μεταφερθεί στα επιτελεία του ΝΑΤΟικού στρατηγείου της Νάπολης, όπου θα διεκδικήσει αναβαθμισμένο ρόλο.

Η γενεσιουργός αιτία του προβλήματος βρίσκεται στο γεγονός ότι για το ΝΑΤΟ, με βάση τις αναθεωρήσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, τόσο στο δόγμα του όσο και στη δομή διοίκησής του, έχουν καταργηθεί τα εθνικά όρια ευθύνης και όλες οι χώρες μέλη αποτελούν έναν «ενιαίο χώρο».

Συνδιαχείριση βήμα το βήμα
Ο επιχειρησιακός έλεγχος του Αιγαίου αποτελεί το όχημα εθνικού αποχρωματισμού του Αιγαίου, με στόχο τη διχοτόμησή του υπό την αμερικανονατοϊκή επικυριαρχία.

Τα πρώτα βήματα έγιναν με τη συμφωνία «Ρότζερς» του 1980 περί επανένταξης της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα ξαναμπήκε στο ΝΑΤΟ, στην ουσία χωρίς σύνορα, επειδή η Τουρκία, απειλώντας με «βέτο», δε δεχόταν την επάνοδο στην προ της αποχώρησης του 1974 κατάσταση, που η Ελλάδα είχε την επιχειρησιακή ευθύνηγια όλο το Αιγαίο, συμπεριλαμβανομένων και των διεθνών υδάτων με όριο τα όρια του FIR Αθηνών, δηλαδή μέχρι τις τουρκικές ακτές του Αιγαίου.

Η Τουρκία πρόβαλε παράλληλα τον ισχυρισμό ότι τα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου είναι αποστρατιωτικοποιημένα, προωθώντας την πάγια θέση της για διχοτόμηση του Αιγαίου. Η «εκκρεμότητα» έπαψε να υπάρχει το Δεκέμβρη του 1992, με την κατάργηση, πάντα στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, των ορίων περιοχών ευθύνης, παραμένοντας βέβαια το Αιγαίο για το ΝΑΤΟ «γκρίζα» θάλασσα.

Η συνέχεια δόθηκε με τη νέα δομή του ΝΑΤΟ, που επικυρώθηκε στο Σύνοδο της Ουάσιγκτον τον Απρίλη του 1999. Σ’ αυτήν προβλέπεται η πλήρης κατάργηση των εθνικών ορίων επιχειρησιακής ευθύνης των κρατών μελών, η καθιέρωση ενιαίου αμυντικού χώρου.

Ακολούθησε μια διαδικασία εφαρμογής της νέας δομής, που ολοκληρώθηκε το 2003, όπου έγινε πλήρως αποδεκτό από ελληνικής πλευράς να μην υπάρχουν όρια ευθύνης στο Αιγαίο. Η κατάργηση των ορίων επιχειρησιακής ευθύνης που καθιερώθηκε με την εφαρμογή της νέας δομής του ΝΑΤΟ, αποτέλεσε αποφασιστικό βήμα «νομιμοποίησης» του νέου καθεστώτος περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο.

Μετά το 2003 καταργήθηκαν τα ΝΑΤΟικά στρατηγεία της Λάρισας (διακλαδικό και αεροπορικό) και την κεντρική ευθύνη την έχουν άλλα ΝΑΤΟικά στρατηγεία. Δηλαδή, η ευθύνη για την αεράμυνα του Αιγαίου βρίσκεται στα χέρια του Αμερικανού πτέραρχου και του Τούρκου επιτελάρχη του αεροπορικού στρατηγείου της Σμύρνης.

Το δε 7ο CAOC (ΝΑΤΟικό Κέντρο Συνδυασμένων Αεροπορικών Επιχειρήσεων), που βρίσκεται στη Λάρισα με διοικητή τον Ελληνα διοικητή του ΑΤΑ (Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας), βρίσκεται υπό τις διαταγές του στρατηγείου της Σμύρνης. Μάλιστα, το ΝΑΤΟ, δηλαδή η Τουρκία, έχει λόγο ακόμα και για τις ελληνικές ασκήσεις στο Αιγαίο, ο προγραμματισμός των οποίων υποβάλλεται κάθε χρόνο το φθινόπωρο στην αρμόδια στρατιωτική επιτροπή.

«Γκρίζα ζώνη» το Αιγαίο!
Μετά το 2005 τέθηκε εκ νέου ζήτημα περιορισμού του ΝΑΤΟικών στρατηγείων και σε αυτό το πλαίσιο άρχισε η συζήτηση περί συγχώνευσης των δύο ΝΑΤΟικών Κέντρων Αεροπορικών Επιχειρήσεων, του CAOC-7 της Λάρισας και του CAOC-6 του Εσκί Σεχίρ της Τουρκίας, σε ένα. Συμφωνήθηκε αυτό να είναι το επονομαζόμενο CAOC-4 στη Λάρισα και στη θέση του διοικητή του να εναλλάσσονται Ελληνας και Τούρκος αξιωματικός.

Ως χώρος ευθύνης του εν λόγω επιχειρησιακού κέντρου του ΝΑΤΟ ορίστηκε ο εναέριος χώρος των ΝΑΤΟικών χωρών της περιοχής (Ελλάδας, Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Αλβανίας). Μάλιστα ξεκίνησαν και διαβουλεύσεις στη Σμύρνη υπό τον Αμερικανό διοικητή ανάμεσα σε Ελληνες και Τούρκους επιτελείς της Πολεμικής Αεροπορίας με αντικείμενο τη διασύνδεση των ραντάρ επιτήρησης των δύο χωρών, ώστε να γίνει πράξη ο ενιαίος επιχειρησιακός χώρος του ΝΑΤΟ και στο Αιγαίο.

Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν προχώρησε, ούτε όμως έκλεισε εδώ αφού άρχισε να δρομολογείται η παραπέρα μείωση των ΝΑΤΟικών στρατηγείων, στη βάση της νέας δομής διοίκησης.

Στις αρχές Απρίλη του 2010 ο Αμερικανός διοικητής του αεροπορικού υποστρατηγείου του ΝΑΤΟ, που εδρεύει στη Σμύρνη, επιχείρησε να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα στο Αιγαίο κηρύσσοντας ολόκληρο το Αιγαίο σε «γκρίζα ζώνη»,έως ότου γίνουν αποδεκτές οι τουρκικές θέσεις, που υποστηρίζονται από την αμερικανική πλευρά, για τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου.

Με επιστολή του προς το διοικητή του ελληνικού ΑΤΑ (Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας) στη Λάρισα, ανακοίνωσε ότι η περιοχή που εκτείνεται μέχρι τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο, αποτελεί ένα είδος «μαύρης τρύπας» για τα ΝΑΤΟικά ραντάρ μέχρι νεοτέρας.

Μέχρι δηλαδή να αποσαφηνιστεί (!) ποια χώρα έχει τα κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίοκαι ποιο κράτος θα χαρακτηρίζει τα ίχνη που εμφανίζονται στα ραντάρ που το ελέγχουν. Παρά το γεγονός ότι η επιστολή ανακλήθηκε ύστερα από το σάλο που δημιούργησε η δημοσιοποίησή της, η εκκρεμότητα παραμένει και το Αιγαίο για το ΝΑΤΟ είναι μια «γκρίζα» περιοχή.

Να σπάσει ο φαύλος κύκλος
Οσο κι αν οι εξελίξεις αυτές αποτελούν ενδονατοϊκές ρυθμίσεις, τα αποτελέσματα που παράγουν εδραιώνουν «ντε φάκτο» ένα καθεστώς για την κυριαρχία στο Αιγαίο σε βάρος των ελληνικών θέσεων.

Ταυτόχρονα, προετοιμάζουν το έδαφος για γενικότερες διευθετήσεις, όπως αυτές που τελευταία έχουν δει το φως της δημοσιότητας περί δημιουργίας «ζώνης αποφυγής της έντασης» στο μισό Αιγαίο, την περιοχή που εκτείνεται ανατολικά του 25ου Μεσημβρινού.

Η ΝΑΤΟποίηση του Αιγαίου προωθείται συστηματικά από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔκαι οδηγεί σταδιακά στον εθνικό αποχρωματισμό και την αδρανοποίηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, τη θέση των οποίων καταλαμβάνει ένα είδος ελληνοτουρκικής συνδιαχείρισης με ΝΑΤΟική σημαία.

Οι κατά καιρούς εντάσεις στα Ελληνοτουρκικά εξυπηρετούν «ρολόι» τα στρατηγικά σχέδια των ιμπεριαλιστικών επιτελείων, που αφορούν στην εγκατάσταση της «αντιπυραυλικής ασπίδας» στο Αιγαίο, αλλά και την «ενεργειακή ασφάλεια».

Κάπως έτσι, Ελλάδα και Τουρκία κρατούν τους λαούς τους όμηρους σε ένα διαρκές κυνήγι εξοπλισμών και σε έναν μεταξύ τους ανταγωνισμό, που τον καλλιεργεί η αστική τάξη κάθε χώρας, στα πλαίσια της διεκδίκησης μιας καλύτερης θέσης στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.

Αυτός ο φαύλος κύκλος είναι που πρέπει να σπάσει από τη μαζική αντιιμπεριαλιστική πάλη των λαών στις δυο όχθες του Αιγαίου, ώστε, μαζί με την αποδέσμευση από το ΝΑΤΟ και τους άλλους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, να μπουν οι βάσεις για την ειρηνική συνύπαρξη και αμοιβαία επωφελή συνεργασία των λαών της περιοχής.