Τα γεγονότα του 1922 σήμαναν την αιφνίδια μετακίνηση του ορθόδοξου πληθυσμού, την ερήμωση των χριστιανικών ναών και τη μετατροπή του σημαντικότερου από αυτούς, της Μονής Σουμελά, σε μουσείο. Η κατά το παρελθόν πολυπολιτισμική Τραπεζούντα μετατράπηκε σε μια πόλη διαβόητη για τον εθνικισμό της. Η Τουρκία την εποχή εκείνη διήγαγε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο λόγω της μετάβασής της από τον πλουραλισμό της οθωμανικής αυτοκρατορίας σε έναν εθνικιστικό μονισμό. Αναμφίβολα, η ελληνορθόδοξη κοινότητα της Τραπεζούντας αλλά και ολόκληρης της Ανατολίας βρήκε τραγικό τέλος, η εξέλιξη αυτή, όμως, ήταν συνέπεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, υποστηρίζει το άρθρο γνώμης. Εκείνο, όμως, που δεν δικαιολογείται είναι η φοβία των Τούρκων για τους χριστιανούς μέχρι και σήμερα. Η κατάσταση θα έπρεπε να είχε βελτιωθεί τον περασμένο αιώνα. Αντ’ αυτού, το 1971 έκλεισε η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, ενώ τη δεκαετία του ’90 εθνικιστές άρχισαν να υποστηρίζουν ότι ο «οικουμενικός» χαρακτήρας του Πατριάρχη αποσκοπούσε στη δημιουργία μιας Αρχής, υπέρτερης του τουρκικού κράτους.
Στην Τουρκία σήμερα από τη μια πλευρά οι μεν εθνικιστές και υποστηρικτές του κοσμικού κράτους στρέφονται κατά τρόπο παρανοϊκό κατά των χριστιανών, οι δε «ισλαμιστές» εμφανίζονται πιο μετριοπαθείς. Πράγματι, αν εξετάσει κανείς το ζήτημα από ιστορική σκοπιά, παρατηρεί ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο πέρασε τις χειρότερες στιγμές της ιστορίας του επί κεμαλικών κυβερνήσεων, ενώ η κατάσταση ήταν σαφώς καλύτερη τόσο πριν όσο και μετά αυτών. Αυτή ακριβώς η διαπίστωση προκύπτει και από τον ίδιο το λόγο του Πατριάρχη Βαρθολομαίου την περασμένη Κυριακή, όταν ευλόγησε τις «ψυχές των Οθωμανών Σουλτάνων» που «βοήθησαν για αιώνες τη Μονή» και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στην τουρκική κυβέρνηση Ερντογάν.
ΚΑΙ ΤΩΡΑ Η ΧΑΛΚΗ