Η Eurostat αναθεώρησε το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας για το 2009

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Η Eurostat αναθεώρησε το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας για το 2009 στο 15,4% του ΑΕΠ (έναντι 13,6% τον περασμένο Απρίλιο) και το δημόσιο χρέος στο 126,8% του ΑΕΠ (έναντι 115,1% τον περασμένο Απρίλιο), σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση. Επίσης, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας, το 2008 εκτιμάται στο 9,4% του ΑΕΠ, έναντι 6,4% το 2007 και 5,7% το 2006. Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας το 2008 εκτιμάται στο 110,3%, έναντι 105% το 2007 και 106,1% το 2006. (Υπενθυμίζεται ότι τα αρχικά στοιχεία μιλούσαν για έλλειμμα στο 13,6% του ΑΕΠ.)

Από τα νέα στοιχεία προκύπτει ότι η Ελλάδα είχε πέρυσι το υψηλότερο έλλειμμα ανάμεσα στις χώρες-μέλη της ευρωζώνης. Η Ιρλανδία είχε 14,4%. Τα στοιχεία για το δημόσιο χρέος αναθεωρήθηκαν στο 126,8% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας την Ιταλία, που εμφάνισε πέρυσι χρέος στο 116%.

Έπειτα από την αναθεώρηση των στοιχείων, το Υπουργείο Οικονομικών δηλώνει ότι για το 2010 το έλλειμμα θα διαμορφωθεί στο 9,4% και το χρέος στο 144% του ΑΕΠ, προσθέτοντας ωστόσο ότι εάν δεν είχε υπάρξει η αναθεώρηση των στοιχείων του ελλείμματος, η Ελλάδα θα επιτύγχανε το στόχο του 8,1%. Ο προϋπολογισμός του 2011 θα κατατεθεί στη Βουλή την Πέμπτη 18 Νοεμβρίου, με το Υπουργείο να δηλώνει ότι η μείωση του ελλείμματος δεν θα γίνει με περαιτέρω περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, ούτε με αυξήσεις φόρων πέρα από αυτές στις οποίες έχει ήδη δεσμευτεί. Θα γίνει κυρίως από τον εξορθολογισμό στις δαπάνες του κράτους.

Το έλλειμμα του 2009 αναθεωρήθηκε από το 13,6% του ΑΕΠ στο 15,4% του ΑΕΠ ή 36.150 εκατ. ευρώ. Μια αύξηση κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Η αναθεώρηση οφείλεται κυρίως στα εξής:

• Ένταξη στη Γενική Κυβέρνηση δημοσίων οργανισμών (αύξηση του ελλείμματος κατά 0,7% ΑΕΠ).

• Προσαρμογή των λογαριασμών των ασφαλιστικών ταμείων και των ΟΤΑ (αύξηση ελλείμματος κατά 0,9% ΑΕΠ.

• Μείωση του ΑΕΠ του 2009 (αύξηση του ελλείμματος κατά 0,2%).

Η αναθεώρηση επηρεάζει προφανώς και τα στοιχεία του δημοσίου χρέους, στο οποίο ενσωματώθηκαν τα συσσωρευμένα χρέη των δημοσίων επιχειρήσεων που εντάχθηκαν στη Γενική Κυβέρνηση. Το χρέος Γενικής Κυβέρνησης του 2009 αναθεωρήθηκε στα 298.032 εκατ. ευρώ ή 126,8% του ΑΕΠ από το 115,4% του ΑΕΠ, μια αύξηση 11,4 μονάδων του ΑΕΠ. Η αναθεώρηση οφείλεται κυρίως στα εξής:

• Ένταξη ΔΕΚΟ στα στοιχεία Γενικής Κυβέρνησης (αύξηση χρέους κατά 7,75% ΑΕΠ ή 18.204 εκ. ευρώ).

• Προσαρμογή των off-market swaps (αύξηση χρέους κατά 2,3% του ΑΕΠ ή 5.530 εκ. ευρώ).

Σε απόλυτους αριθμούς το δημοσιονομικό έλλειμμα από άνω των 36 δις ευρώ το 2009 κατέληξε σε περίπου 22 δις ευρώ το 2010. Μία μείωση που ξεπερνά τα 14 δισεκατομμύρια ευρώ.

Με δεδομένη την αναθεώρηση επί τα χείρω του ελλείμματος (στο 15,4% του ΑΕΠ για το 2009 και στο 9,4% του ΑΕΠ για το 2010) και την υστέρηση στα έσοδα (2 δις ευρώ), οι ελεγκτές της Τρόικας φέρονται να ζητούν πρόσθετα επώδυνα μέτρα. Μεταξύ αυτών είναι: η άμεση μείωση του ευρύτερου δημοσίου τομέα κατά 30%, το κλείσιμο προβληματικών και ζημιογόνων φορέων και επιχειρήσεων του δημοσίου και των δήμων –με απολύσεις των υπαλλήλων για τους οποίους παύουν να υφίστανται οι υφιστάμενες θέσεις εργασίας–, το άνοιγμα έως το τέλος του έτους όλων ανεξαιρέτως των κλειστών επαγγελμάτων, οι νέες παρεμβάσεις στα εργασιακά –όπως με την αντικατάσταση των κλαδικών με ατομικές συμβάσεις–, οι δραστικές περικοπές στις δαπάνες για άμυνα, υγεία, παιδεία και οι νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα.

Στο «τραπέζι των διαπραγματεύσεων» τίθεται παράλληλα από το Υπουργείο η μεγαλύτερη μείωση των δαπανών σε νοσοκομεία, υγεία, ΔΕΚΟ και δήμους, με την εποπτεία της Τρόικας. Μάλιστα, τα στοιχεία του Υπουργείου προϊδεάζουν για το ύψος αυτής της περικοπής των δαπανών. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά:

• Από τα 3,8 δις της αύξησης του ελλείμματος για το 2009, τα 3,7 δις ευρώ προέρχονται από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα (1,9 δις ευρώ από την ένταξη των ελλειμμάτων και των χρεών 10 ΔΕΚΟ και τριών οργανισμών στα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης και 1,8 δις ευρώ από την επανεκτίμηση προς τα κάτω των πλεονασμάτων ΟΤΑ, ασφαλιστικών ταμείων και ΝΠΔΔ).

• Από τα 3,5 δις ευρώ της αύξησης του ελλείμματος για το 2010, τα 3,4 δις ευρώ προέρχονται από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα (0,7 δις ευρώ από την ένταξη των ελλειμμάτων και των χρεών 10 ΔΕΚΟ και τριών οργανισμών στα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης και 2,7 δις ευρώ από την επανεκτίμηση προς τα κάτω των πλεονασμάτων ΟΤΑ, ασφαλιστικών ταμείων και ΝΠΔΔ).

Η βίαιη αυτή δημοσιονομική προσαρμογή η οποία θα συνεχισθεί απρόσκοπτα και το 2011 (αλλά και το 2012, αν η ελληνική οικονομία αντέξει μέχρι τότε σε αυτό τον φοβερό κλονισμό) δεν εμπεριέχει από μόνη της καμία διέξοδο στο οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας. Η υπέρμετρη αύξηση του δημοσίου χρέους, πιθανόν και πάνω από το 150% με τη λήξη του Μνημονίου συν το γεγονός της υψηλότερης πληρωμής τόκων ήδη από το 2010, δεν μπορεί να υποστηρίζεται δίχως τη μεγέθυνση του ΑΕΠ η οποία πρέπει να υπερβαίνει το 4,5–5,0% το έτος. Η Credit Suisse προειδοποιεί ότι η σημερινή κατάσταση σε όλη την περιφέρεια της ευρωζώνης είναι μη διατηρήσιμη. Εάν το ελληνικό χρέος έπρεπε να χρηματοδοτηθεί με τα σημερινά επίπεδα των επιτοκίων, τότε, το κόστος των τόκων ως ποσοστό του ΑΕΠ θα ήταν κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο της ονομαστικής αύξησης του ΑΕΠ στην Ελλάδα, εξηγεί ο οίκος.

Παράλληλα, δεν υπάρχει καμία συζήτηση για το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας παρά μόνο η μονότονη απαίτηση για περαιτέρω μείωση του μισθολογικού κόστους (βλέπε πρόσφατη έκθεση της Credit Suisse που ζητιέται περαιτέρω μείωση κατά 8,0% του μισθολογικού κόστους) και τα περί… πράσινης ανάπτυξης της κυβέρνησης. Υπάρχει μια ακατάπαυστη κυβερνητική ρητορεία ως προς τα θετικά προτάγματα που αφορούν τη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας και ένας απόλυτος πραγματισμός σε ότι αφορά το down-sizing (γκρέμισμα–περιορισμό). Τα αδιέξοδα πληθαίνουν παρά τα αντιθέτως λεγόμενα.