Toυ Μάριου Ευρυβιάδη,
«Για πρώτη φορά» υπογραμμίζει μεταξύ άλλων, η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ αναφορικά με τη πρόσφατη υπογραφείσα συμφωνία μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ «τα δυτικά σύνορα του Ισραήλ οριστικοποιούνται»
Ας κρατήσουμε αυτό το για «πρώτη φορά» διότι είναι υψίστης πολιτικής σημασίας. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν ότι από το 1948, όταν ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ, τα σύνορά του με κανένα κράτος δεν είναι οριοθετημένα! Παντού του «σύνορα» του Ισραήλ είναι αδιευκρίνιστα. Και αυτό αποτελεί το κύριο εμπόδιο για την ειρήνη στην περιοχή. Υπάρχουν βέβαια ντε φάκτο σύνορα.
Αλλά λειτουργούν υπό καθεστώτα κατάπαυσης του πυρός (κυρίως αυτό του 1949 και του 1967) μετά από κάθε σύγκρουση και έχουν συνήθως διμερή υπόσταση. Υπάρχει και η Τριμερής Συμφωνία του 1950 μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων (ΗΠΑ, Γαλλίας, Βρετανίας) για την «εγγύηση» των συνόρων της κατάπαυσης του πυρός στην περιοχή μετά από τον πόλεμο του 1948 που είναι, ωστόσο, γενικής φύσεως και δεν υπεισέρχεται και σε λεπτομέρειες. Ακόμη και στην περίπτωση της διμερούς συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου του 1979, που διαπραγματεύθηκε η Ουάσιγκτον, υπάρχουν πολλές εκκρεμότητες στο Σινά και στη Μεσόγειο Θάλασσα. Η συμφωνία λοιπόν Κύπρου – Ισραήλ αποτελεί το πρώτο σταθερό σημείο (Αρχιμήδειο!) αναφορικά με τα δυτικά σύνορα του Ισραήλ.
Βέβαια, θα πρέπει διευκρινιστικά να λεχθεί ότι με τη συμφωνία αυτή καθορίστηκαν τα σύνορα μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ αναφορικά στη μεταξύ τους θαλάσσια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). «Αποκλειστική» δεν σημαίνει «κυρίαρχη». Σημαίνει ότι το κράτος έχει «αποκλειστικότητα» στην οικονομική εκμετάλλευση της θαλάσσιας περιοχής και «κυριαρχία» σε οποιαδήποτε «πλατφόρμα» τοποθετήσει για την εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων. Κατά τα άλλα, ο χώρος είναι ελεύθερος για την ναυσιπλοΐα.
Ωστόσο, δημιουργούνται «νοητά» σύνορα μεταξύ κρατών και έτσι έχουμε σταθερά σημεία αναφοράς. Επαναλαμβάνω λοιπόν ότι για πρώτη φορά το Ισραήλ συμφωνά και αποδέχεται σταθερό σημείο αναφοράς ως προς τα σύνορά του. Και αυτό αποτελεί ένα πραγματικό σημαντικό «θεμέλιο λίθο» για την οικοδόμηση της ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή. Το γεγονός αυτό είναι μια πολύ σημαντική συμβολή και κατάκτηση της Κύπρου αναφορικά με την εμπέδωση της ειρήνης στην περιοχή.
Έρχομαι τώρα στην λυσσασμένη αντίδραση της Άγκυρας (που παραπέμπει σε ένα κακομαθημένο μπέμπη που θέλει όλα τα παιχνίδια στο νηπιαγωγείο δικά του και αρχίζει να «χτυπιέται» όταν κάποιο άλλο παιδί πάρει κάποιο παιχνίδι ή ακόμη αποπειραθεί να το αγγίξει) και τη ψύχραιμη και μεγάλης πολιτικής σημασίας και σημειολογίας, αντίδρασης του Ισραήλ.
Πέραν της επίσημης δήλωσης, ότι δηλαδή η συμφωνία Κύπρου – Ισραήλ δεν επηρεάζει συμφέροντα τρίτων κρατών, εκπρόσωπος του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε, υπό τον όρο της ανωνυμίας, ότι συνιστά «τερατώδη αναίδεια (monstrous chutzpah) το χωρίς προηγούμενο στα χρονικά της διεθνούς πολιτικής επιχείρημα ότι η Τουρκική κατοχή στην Κύπρο» επιτρέπει στην Άγκυρα να αμφισβητεί την εγκυρότητα μιας συμφωνίας ανάμεσα σε δυο γειτονικά κράτη.
Επιπλέον το γεγονός ότι η συμφωνία υπεγράφη στη Λευκωσία και όχι στο Τελ Αβίβ, υποσκάπτει και αυτό με το δικό του συμβολικό και σημειολογικό τρόπο την όλη στρατηγική της Άγκυρας ότι η Κύπρος δεν υφίσταται ως κράτος.
Υπάρχουν και άλλες πάμπολλες πολιτικές διαστάσεις γύρω από τη συμφωνία η οποίες χρήζουν σχολιασμού. Αλλά προς το παρόν θα περιοριστώ σε μία ακόμη. Ανάμεσα στα οράματα του ηγεμονισμού και του νεο-οθωμανισμού που διαποτίζουν τους ισλαμοπασάδες της Άγκυρας είναι και οι επενδύσεις τους σε υποδομές που μελλοντικά θα καταστήσουν την Τουρκία «ενεργειακό ομφαλό» στην περιοχή και τροφοδότη της Ευρώπης και του Ισραήλ σε ενέργεια.
Το όραμα αυτό αναιρείται λόγω του εντοπισμού τεράστιων ποσοτήτων αποδεδειγμένων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις θαλάσσιες περιοχές του Ισραήλ. Σε μία μόνο περιοχή που ονομάζεται Λεβιάθαν (από το βιβλικό Μεγάλο Κύτος) οι Ισραηλινοί έχουν εντοπίσει 450 δισεκατομμύρια κυβικών μέτρων υγραερίου. Σε λίγα χρόνια το Ισραήλ θα καταστεί μεγάλος εξαγωγέας σε Ευρώπη και Ασία, σε συνεργασία με την Κύπρο και την Ελλάδα, να ελπίζουμε.
Με τη συγκεκριμένη συμφωνία η Κύπρος λειτούργησε ως αυτόνομο και ανεξάρτητο κράτος που έχει δικά του τα συμφέροντα να εξυπηρετήσει. Δεν μας έχει συνηθίσει σε κάτι τέτοια η Λευκωσία. Ας ευχηθούμε με την καινούργια χρονιά ότι το γεγονός αυτό θα δημιουργήσει ένα καλό προηγούμενο για μια νέα αρχή.
