Μετά από προσεκτική παραμονή στη σκιά για σχεδόν οκτώ μήνες, χρόνο που χρειάστηκε για να κατανοήσει τη σημασία και τους κινδύνους της Αραβικής Άνοιξης, το Ισραήλ ξύπνησε ξαφνικά την περασμένη Τρίτη. Σε έναν άνευ προηγουμένου ελιγμό, ο Ισραηλινός Πρόεδρος Σιμόν Πέρες κάλεσε τα αραβικά ΜΜΕ σε συνέντευξη τύπου για να δηλώσει ότι το Ισραήλ στηρίζει την αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό.
Μέχρι τότε, το Ισραήλ είχε προσέξει επιμελώς να μην ανακατευτεί με την αραβική άνοιξη, προτιμώντας να επικεντρωθεί στις συνέπειες της αλλαγής των καθεστώτων παρά να ενθαρρύνει τους επαναστάτες στα οδοφράγματα. Στην περίπτωση της Συρίας, υπήρχε η υποψία ότι το Ισραήλ υποστήριζε κρυφά το καθεστώς του Προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, βλέποντας στο πρόσωπο του έναν τοίχο μεταξύ του Ισραήλ και της πλημμύρας που θα ακολουθήσει την ανάληψη της εξουσίας από την Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Την Τρίτη, ο Πέρες διέλυσε με τη μία αυτή τη στρατηγική αμφισημία. «Ο Άσαντ πρέπει να φύγει, όσο πιο γρήγορα θα φύγει, τόσο το καλύτερο για το λαό του», δήλωσε ο Πέρες. Ο Ισραηλινός Πρόεδρος χαιρέτησε τους Σύριους διαδηλωτές λέγοντας: «Είναι εύκολο [για τους Συρίους] να κατέβουν στους δρόμους και να διαδηλώσουν, αλλά όταν ο συριακός στρατός σας πυροβολεί; Είναι εκπληκτικό. Το θάρρος και η επιμονή τους είναι δηλώνουν εντιμότητα».
Ο Πέρες επέμεινε ότι η αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό θα ήταν προς το συμφέρον της αραβο-ισραηλινής ειρήνης. Εξέφρασε την εμπιστοσύνη του ότι το καθεστώς που θα διαδεχθεί το υπάρχον θα συνάψει συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ τονίζοντας ότι «θα επικρατήσουν αυτοί που αναζητούν την ειρήνη».
Πρόκειται για μια καινοτόμα επίδειξη. Γιατί το Ισραήλ επέλεξε να απαλλαγεί από τη στρατηγική αμφισημία του προς τη Συρία; Ασφαλώς, το Ισραήλ γνωρίζει πολύ καλά ότι μια αλλαγή καθεστώτος οπουδήποτε στον αραβικό κόσμο υπό τις παρούσες συνθήκες μπορεί να δράσει κατά των συμφερόντων του. Η Αίγυπτος είναι μια τυπική περίπτωση, όπου όταν οι προσωρινοί ηγέτες θα παραδώσουν την εξουσία σε εκλεγμένη κυβέρνηση -αν το κάνουν ποτέ- θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους την ισχυρή λαϊκή επιθυμία μιας εξωτερικής πολιτικής που θα πάρει απόστασή από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ.
Η μεγάλη πλειοψηφία των Αιγυπτίων θα απαιτήσει την απομάκρυνση της κυβέρνησης από οποιαδήποτε μορφή στενής συνεργασίας με το Ισραήλ για ζητήματα οικονομικής πολιτικής και ασφάλειας. Το Ισραήλ παρακολουθεί με ανησυχία την προοπτική βελτιωμένων σχέσεων μεταξύ Αιγύπτου και Ιράν. Ο επικεφαλής των ισραηλινών στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών, στρατηγός Aviv Kochavi, έκανε πρόσφατα μια εκπληκτική δήλωση, λέγοντας ότι το Ιράν χρηματοδοτεί κρυφά τη Μουσουλμανική Αδελφότητα της Αιγύπτου. Με λίγα λόγια, το Ισραήλ δεν έχει κανένα λόγο να είναι αισιόδοξο για την προοπτική αλλαγής καθεστώτος στη Συρία.
Προφανώς, ο υπολογισμός του Πέρες είναι διαφορετικός. Αυτό που προκύπτει είναι ότι το Ισραήλ έχει αξιολογήσει εν ψυχρώ ότι μια αλλαγή καθεστώτος στη Δαμασκό δεν είναι του παρόντος. Ο Patrick Seal, ο διάσημος Αραβολόγος συγγραφέας, το συνόψισε την περασμένη εβδομάδα: «Η κατάσταση δεν έχει φτάσει την κρίσιμη μάζα. Η Δαμασκός δεν έχει εξεγερθεί, οι υπηρεσίες ασφαλείας δεν είναι ακόμα διαιρεμένες, η οικονομία δεν έχει καταρρεύσει. Το σύστημα φαίνεται αδύναμο, αλλά η αντιπολίτευση φαίνεται ακόμα πιο αδύναμη. Όσο περισσότερο αίμα ρέει, τόσο πιο δύσκολο είναι να βρεθεί μια λύση. Η μια ή άλλη λύση θα πρέπει να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Αν δεν βρεθεί καμία λύση, θα υπάρξει εμφύλιος πόλεμος».
Επίσης, το Ισραήλ θα αποθαρρυνόταν επειδή δεν βλέπει κανένα σημάδι για μια συντονισμένη διεθνή δράση, όπως συνέβη στη Λιβύη. Αντίθετα, τους ξυλοδαρμούς και τις ταπεινώσεις που δέχονται από τον Μουαμάρ Καντάφι στο Λιβυκό πόλεμο, δεν μπορούν παρά να κάνουν ακόμα πιο προσεκτικές τις δυτικές χώρες σχετικά με τα αποτελέσματα ενός ανοίγματος στη Συρία στο εγγύς μέλλον. Οι χώρες του BRICS, δηλαδή Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική , καθώς και ο Λίβανος, κατάπνιγαν τους δυτικούς ελιγμούς στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αποφεύγοντας έτσι ακόμη και να συζητήσουν για τη Συρία. Η πρόσφατη επίσκεψη στη Δαμασκό του Γενικού Γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου Nabil Elaraby έδειξε ότι σε αυτή την περιοχή, ανατρέπεται το κλίμα υπέρ του Άσαντ.
Η Τουρκία σνομπάρει πάλι το Ισραήλ
Τον τελευταίο καιρό, το Ισραήλ εναπόθεσε για μια στιγμή όλες τις ελπίδες του για την αποκατάσταση των ετοιμοθάνατων δεσμών του με την Τουρκία σχετικά με την ασφάλεια και τη δυνατότητα να εξαπολύσουν μαζί ένα κλοιό κατά της Συρίας από τα βόρεια και το Νότο. Τα πράγματα φαίνονταν καλά τις τελευταίες εβδομάδες οδηγώντας σε εξομάλυνση των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων, ενώ οι διπλωμάτες από τις δύο χώρες εργάζονταν ενεργά για την αντιμετώπιση της κληρονομιάς της ισραηλινής επίθεσης εναντίον του στολίσκου ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα, που απέπλευσε πέρυσι από την Κωνσταντινούπολη, όταν σκοτώθηκαν εννέα Τούρκοι πολίτες.
Όμως, τώρα φαίνεται ότι η Άγκυρα εμμένει πεισματικά στην επίσημη απολογία του Ισραήλ, η οποία δεν πρόκειται να συμβεί διότι θα ήταν σαν να κατηγορείται ο ισραηλινός στρατός. Οι Τούρκοι απειλούν τώρα να τιμωρήσουν το Ισραήλ.
«Η μπάλα βρίσκεται στην ισραηλινή πλευρά. Αν αποφασίσουν να ζητήσουν συγνώμη, τότε όλα θα πάνε καλά. Διαφορετικά, θα πρέπει να περάσουμε στο σχέδιο Β», είπε ένας τούρκος παράγοντας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP). Πρόσθεσε ότι η Τουρκία προτίθεται να λάβει μέτρα για να κινήσει νομική διαδικασία κατά των ισραηλινών κομάντος που ενορχήστρωσαν την επίθεση εναντίον του στολίσκου. Επίσης δήλωσε ότι θα μπορούσε να προβεί «σε περαιτέρω μείωση της διπλωματικής εκπροσώπησης της, και να αναβάλει την απόφαση αν το Ισραήλ ζητούσε να διορίσει νέο απεσταλμένο στην Άγκυρα».
Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών κυκλοφόρησε μια δήλωση που επέκρινε την τελευταία ισραηλινή κίνηση για τη δημιουργία νέων οικισμών σε παλαιστινιακό έδαφος.
Λίγο νωρίτερα το Σάββατο, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε ομιλία του στην Κωνσταντινούπολη, κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου Παλαιστινίων απεσταλμένων, είπε παρουσία του επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς: «Μέχρι να λάβουμε μια επίσημη απολογία για τους εννέα Τούρκους πολίτες που σκοτώθηκαν, και όσο καιρό δεν αποζημιώνονται οι οικογένειες των θυμάτων αυτών και όσο ο αποκλεισμός της Γάζας δεν αίρεται, οι σχέσεις μεταξύ των χωρών μας [Τουρκία και Ισραήλ] δεν θα ομαλοποιηθούν». Ο ίδιος απείλησε να επισκεφτεί τη Γάζα.
Η Άγκυρα είχε επίγνωση ότι οι απαιτήσεις αυτές ήταν ταπεινωτικές και ότι ακόμη και αν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ήθελε να τις λάβει υπόψη του σε πνεύμα πραγματισμού και Realpolitik, η ισραηλινή κοινή γνώμη δεν θα το επέτρεπε. Μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι οι Τούρκοι, θέλουν απλώς να δυσκολέψουν σκοπίμως το Ισραήλ προς την αποκατάσταση των σπασμένων δεσμών. Αυτή τη στιγμή οι Τούρκοι δείχνουν να έχουν χάσει ξαφνικά το ζήλο τους για την «ομαλοποίηση» των σχέσεων με το Ισραήλ, που τόσο ενθαρρύνουν οι Αμερικανοί.
Η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον επισκέφθηκε την Τουρκία, πριν από 10 ημέρες, και έκανε κολακευτικά σχόλια για την ευρύτερη μοίρα αυτής της χώρας σε επίπεδο ηγέτη της Μέσης Ανατολής. Ο νέος αρχηγός της CIA, Ντέιβιντ Πετρέους, έκανε στην Κωνσταντινούπολη την πρώτη στάση του, μετά την αποχώρηση του από το Αφγανιστάν. Τα πάντα έδειχναν ότι η Τουρκία θα δάγκωνε την ελκυστική πρόταση να τεθεί ως προγεφύρωμα για μια συντονισμένη παρέμβαση στη Συρία.
Ωστόσο, η Άγκυρα έχει ζυγίσει προσεκτικά τα οφέλη της, για να γίνει ο ηθικός αυτουργός μιας αλλαγής καθεστώτος στη Δαμασκό και η Τουρκία φαίνεται να κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι κίνδυνοι για τη δική της εδαφική ακεραιότητα υπερβαίνουν κατά πολύ τα πολιτικά οφέλη που της υποσχέθηκε η Ουάσιγκτον, όποια και να ήταν αυτά. Με απλά λόγια, δεν θα ήταν σκόπιμο για την Τουρκία, αυτή τη στιγμή, να εμφανιστεί να περπατάει χέρι-χέρι με το Ισραήλ. Συνεπώς, οι ελπίδες του Ισραήλ να σπάσει την περιφερειακή απομόνωσή του με την ανάδυση ενός νέου άξονα με την Τουρκία εναντίον της Συρίας εξανεμίζονται.
Το αποφασιστικό στοιχείο για την Άγκυρα είναι ότι αν οι συριακές εξελίξεις πάρουν μια επικίνδυνη στροφή προς ένα ολοκληρωτικό θρησκευτικό πόλεμο, όπου επιτρέπονται όλα τα χτυπήματα, όπως στον Λίβανο τη δεκαετία του ’80, θα είναι τρομερό αν αυτό συμβεί κοντά στα σύνορά της.
Η αλληλουχία των γεγονότων που προκαλούνται από την ανατριχιαστική δολοφονία τριών οικογενειών της φυλής των Αλαουιτών από Σαλαφιστές εξτρεμιστές στην πόλη Χομς, κοντά στα τουρκικά σύνορα, αντανακλά τις σοβαρές συνέπειες από τον κίνδυνο εκτροχιασμού του δημοκρατικού κινήματος στη Συρία, που η Άγκυρα υποστήριξε κατά τους τελευταίους μήνες.
Ένα κύμα αντι-σαλαφιστικής δυσαρέσκειας εξαπλώνεται στην περιοχή μεταξύ των Σιιτών και Αλαουιτών. [1].
Αυτή η σοβαρή αντίδραση ξυπνά τα θρησκευτικά και σεκταριστικά πάθη που κοιμόντουσαν. Η Άγκυρα οσμίζεται ότι εξτρεμιστές σαλαφιστές, πολλοί από τους οποίους είναι συνδεδεμένοι με την Αλ Κάιντα και είναι σκληροί βετεράνοι του πολέμου του Ιράκ, έχουν διεισδύσει στις διαδηλώσεις.
Εάν ξεσπάσει στη Συρία ένας εμφύλιος πόλεμος αλά λιβανέζικα, θα είναι θέμα χρόνου να πάρει φωτιά με τη σειρά της και η Τουρκία. Οι Σιίτες και Αλεβίτες (που αποτελούν περίπου το 20% του πληθυσμού) ενστικτωδώς θα εμπλακούν στη δίνη της Συρίας. Στην τουρκική κοινωνία, οι εντάσεις μεταξύ των Αλεβιτών και Σαλαφιστών επωάζονται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια.
Οι ομάδες Αλεβιτών στην Τουρκία έχουν δημιουργήσει μια οργάνωση ομπρέλα γνωστή ως Ίδρυμα Αλεβί-Μπεκτασί, η οποία δημοσιεύει τακτικά εκθέσεις για την ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας σχετικά με τις εικαζόμενες «παραβιάσεις των δικαιωμάτων των Αλεβιτών στη βάση της ανισότητας και των διακρίσεων» και «των εγκλημάτων μίσους» από σαλαφιστικά στοιχεία που σχετίζονται με την κοινότητα του Φετουλάχ Γκιουλέν (Fethullah Gulen). [2]
Η τελευταία έκθεση των Αλεβιτών, με τίτλο «Οι Αλεβίτες στόχος της Κοινότητας», εκθέτει με λεπτομέρειες ότι η κοινότητα Γκιουλέν των Σαλαφιστών διεξάγει μια «μακάβρια προπαγάνδα κατά των Αλεβίτων», λέγοντας ότι οι τελευταίοι έχουν «πάρει την εξουσία στη δικαιοσύνη και στο στρατό, ότι στην Τουρκία υπάρχει μια σεκταριστική εκκοσμίκευση, ότι μια ελίτ Αλεβιτών αφήνεται να κυριαρχήσει επί των σουνιτικών μαζών» και ούτω καθεξής.
Η αντίδραση των Κούρδων
Αλλά αυτό που προέχει πραγματικά για τη Τουρκία είναι να προστατεύσει τον εαυτό της από την σχεδόν βέβαιη αντίδραση των Κούρδων, της οποίας ήδη εμφανίζονται τα σημάδια. Η ανάμιξη της Τουρκίας στην συριακή αντιπολίτευση έχει ήδη οδηγήσει σε κάποια προσέγγιση μεταξύ των Κούρδων και της Δαμασκού.
Με τη πλάτη στον τοίχο η Δαμασκός μπορεί να προβεί σε αντίποινα εναντίον της τουρκικής παρέμβασης, χορηγώντας ιθαγένεια στους Κούρδους εποίκους στη βόρειο-ανατολική Συρία, ιδιαίτερα στους Καμισλί, γεγονός που θα προκαλέσει αναπόφευκτα ισχυρούς πονοκεφάλους στην Άγκυρα σε μακροπρόθεσμη βάση.
Είναι σαφές ότι οι κουρδικές ομάδες αποσυνδέονται από τους Σαλαφιστές στη βόρεια Συρία, και δείχνουν την προθυμία τους να συνεργαστούν με το συριακό καθεστώς. Υπολογίζουν ότι εάν η κατάσταση επιδεινωθεί, η Δαμασκός δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να οπλίσει τις κουρδικές ομάδες για την αντιμετώπιση των Σαλαφιστών.
Με λίγα λόγια, η Άγκυρα πρέπει να γνωρίζει ότι περπατά πάνω σε αυγά πιέζοντας το συριακό καθεστώς σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή. Η πραγματική αλήθεια είναι ότι οι Κούρδοι θα υιοθετήσουν πάντα την αντίθετη στάση για την όποια προσέγγιση της Άγκυρας. Ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (ΡΚΚ) στην Τουρκία, έζησε για πολλά χρόνια εξόριστος στη Συρία.
Η παρέμβαση της Τουρκίας στη Συρία οδήγησε τους Κούρδους ηγέτες πρώτου πλάνου Τζαλάλ Ταλαμπανί (Πρόεδρος του Ιράκ) και Μασούντ Μπαρζανί (Πρόεδρος της περιφέρειας του Κουρδιστάν), να εκφράσουν την υποστήριξή τους στη Δαμασκό. Ο Πρωθυπουργός του Ιράκ Νούρι αλ Μαλίκι εξέφρασε επίσης την αλληλεγγύη προς το συριακό καθεστώς, με την υπογραφή μιας συμφωνίας για την προμήθεια 150.000 βαρέλια πετρελαίου στη Συρία.
Και πάλι, ήταν μια ιστορική νίκη της «καταναγκαστικής διπλωματίας» της Τουρκίας, όταν το 1998, η Άγκυρα συγκέντρωσε τα στρατεύματα της στα σύνορα με τη Συρία, απειλώντας να εισβάλει [στη Συρία] και κατάφερε να εκφοβίσει κυριολεκτικά τη Δαμασκό για να συμφωνήσει στην «αποστρατικοποίηση» της περιοχής των συνόρων με τη Τουρκία και να απελάσει τον Οτσαλάν.
Σήμερα, λόγω της τουρκικής παρέμβαση στην τρέχουσα κατάσταση, η Δαμασκός έστειλε ειδικές δυνάμεις στην περιοχή των συνόρων με την Τουρκία, μετά από απουσία 13 ετών.
Εκτός αυτού, η Δαμασκός επέλεξε να στείλει στα σύνορα το Δέκατο Πέμπτο Σώμα Στρατού το οποίο αποτελείται κατά κύριο λόγο από Σουνίτες και τελεί υπό τις διαταγές Σύριων Σουνιτών αξιωματικών, διαψεύδοντας κατηγορηματικά και έμπρακτα την αβάσιμή δήλωση της Άγκυρας ότι οι σουνίτες αξιωματικοί του Συριακού στρατού είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν το καθεστώς.
Συνοπτικά, το Ισραήλ ορθά εκτίμησε ότι οι Τούρκοι πήραν το συριακό μήνυμα και ετοιμάζονται να κατεβάσουν τους τόνους.
Η Άγκυρα βρίσκεται στη διαδικασία να θέσει τέρμα στην αντι-συριακή ρητορική της και σταδιακά να αναβιώσει τη παλιά πλατφόρμα των «μηδενικών προβλημάτων» με τους σκληρούς γείτονές της.
Η ειρωνεία είναι ότι η Άγκυρα είναι υποχρεωμένη να αναβιώσει την καλοσύνη της για το Ιράν και να αναλάβει μια συντονισμένη στρατιωτική επίθεση εναντίον των Κούρδων ανταρτών στο βόρειο Ιράκ μετά τη δολοφονία 13 Τούρκων στρατιωτών, στις 14 Ιουλίου, στην επαρχία Ντιγιαρμπακίρ στην ανατολική Τουρκία.
Με μεγάλη μαεστρία και σε άψογη χρονική στιγμή, ο ιρανικός στρατός άρχισε στις 16 Ιουλίου επιχειρήσεις κατά των Κούρδων ανταρτών στα βουνά Καντίλ στο βόρειο Ιράκ. Με παράλληλο ελιγμό, ο τουρκικός στρατός άρχισε επίσης μια επιχείρηση στο έδαφος του Ιράκ, στα σύνορα με την επαρχία Χακάρι, στην ανατολική Τουρκία.
Η Άγκυρα παίζει καλά το παιγνίδι και υποστηρίζει ότι οι ιρανικές και τουρκικές επιχειρήσεις δεν είναι συντονισμένες. Μπορεί να είναι αλήθεια επίσημα.
Εξάλλου, η Τεχεράνη δεν αμφισβητεί αυτό τον τουρκικό ισχυρισμό. Αλλά οι Ισραηλινοί είναι πολύ πονηροί και αισθάνονται πολύ καλά τι συμβαίνει. Κάποιος προσπαθεί να φρεσκάρει την μνήμη της Τουρκίας, η οποία έχει πάντα ένα άλυτο κουρδικό πρόβλημα, όλο δικό της, και ότι είναι προτεραιότητά της, και στο οποίο έχει κοινά συμφέροντα με τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν.
Φυσικά, το Ισραήλ έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο συριακό-ιρανικός άξονας παραμένει απολύτως άθικτος, παρά την τεράστια πίεση που ασκείται από την Σαουδική Αραβία προς τον Άσσαντ για να χωρίσει από την Τεχεράνη, ότι το συριακό καθεστώς δεν είναι έτοιμο να καταρρεύσει, παρά τις συντονισμένες πιέσεις από την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και ότι το Κατάρ, η ταχύτερη σε κατανόηση από όλες τις χώρες του Κόλπου, προβλέπει ότι η Αραβική άνοιξη στη Συρία θα είναι μια διαφορετική ιστορία από την Λιβύη και ότι η Ντόχα, η οποία δεν διαθέτει το επαρκές βάρος και δεν θέλει να γελοιοποιηθεί, κατά πάσα πιθανότητα δεν φιλοδοξεί να εισέλθει στην μάχη.
Με την ευκαιρία, το Κατάρ έκλεισε την πρεσβεία του στη Δαμασκό και αποσύρθηκε στον απόηχο των επιθέσεων εναντίον των αμερικανικών και γαλλικών πρεσβειών και κατά του γραφείου της Αλ-Τζαζίρα στη συριακή πρωτεύουσα. Επιπλέον, το Ισραήλ πιστεύει ότι η Τουρκία έχει αρχίσει σταδιακά να υποχωρεί σχετικά με τη παρέμβαση της στη Συρία.
Τελικά, το φάντασμα που στοιχειώνει το Ισραήλ είναι ότι εάν μειωθούν οι αναταραχές στη Συρία, η προσοχή της διεθνούς κοινότητας θα στραφεί αναπόφευκτα στο Παλαιστινιακό ζήτημα. Ο Αμπάς επανέλαβε την πρόθεσή του να επιδιώξει την αναγνώριση της Παλαιστίνης στα Ηνωμένα Έθνη, στην επόμενη γενική συνέλευση που θα πραγματοποιηθεί το Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη.
Το ενθουσιώδες κάλεσμα του Πέρες είναι μια κακοήθης προσπάθεια να ρίξει λάδι στη φωτιά στη Συρία. Τίποτα δεν θα ήταν καλύτερο από έναν εμφύλιο πόλεμο αλά λιβανέζικα που να εκραγεί στην Εύφορο Ημισέληνο και να σφαγιαστούν μεταξύ τους Άραβες, Κούρδοι και Τούρκοι.
Ουδέποτε μετά την έλευση της Αραβικής Άνοιξης στο Μαγκρέμπ, το Δεκέμβριο, που πήρε τη ζωή ενός περιπλανωμένου έμπορου στην Τυνησία, δεν θα μπορούσε κανείς να προβλέψει ότι θα ερχόταν η μέρα που το ίδιο Ισραήλ θα γινόταν ο σημαιοφόρος της Αραβικής Άνοιξης στην Ανατολή.
Η Μέση Ανατολή δεν έπαψε ποτέ να προκαλεί εκπλήξεις!
*Ο MK Bhadrakumar υπηρέτησε ως διπλωμάτης καριέρας στις Ινδικές Εξωτερικές Υπηρεσίες για πάνω από 29 χρόνια. Οι αποστολές του συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων, τη Σοβιετική Ένωση, Νότια Κορέα, Σρι Λάνκα, Γερμανία, Αφγανιστάν, Πακιστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Κουβέιτ και την Τουρκία.
Σημειώσεις:
[1] Οι Αλεβίτες, ή Αλαουίτες: Αρχικά οι Αλαουίτες ήταν μαροκινή δυναστεία από το Tafilalet στις πύλες της Σαχάρας. Ιδρύθηκε το δέκατο έβδομο αιώνα. Οι σερίφηδες τους ισχυρίζονται ότι κατάγονται από τον Αλί, γαμπρό του Προφήτη. Πήραν την εξουσία μετά τους Σαάδιους. Κυβερνούν το Μαρόκο από το 1666.
Οι Αλαουίτες γνωστοί ως Νουσαϊροι, βρίσκονται στη Συρία. Πρόκειται για μια αίρεση του σιιτικού Ισλάμ, που ιδρύθηκε τον ένατο αιώνα. Οι Αλαουίτες, αν και πολύ μικρή μειοψηφία, είναι στην εξουσία στη Συρία.
Οι μειονοτικές αιρέσεις του σιιτισμού είναι: οι Δρούζοι (Λίβανος, Συρία και Ισραήλ), οι Αλαουίτες (Συρία), οι Αζέροι (Αζερμπαϊτζάν, Ιράν και Ρωσία), οι Ισμαηλίτες (στη Συρία και την Υεμένη), οι Zaydis (Υεμένη) και οι Αλεβίτες (Τουρκία).
Οι τελευταίοι αποτελούν μια σημαντική θρησκευτική μειονότητα στην Τουρκία. Οι Αλεβίτες εκπροσωπούν μέσα στο Ισλάμ ένα αρχικό ρεύμα του σιιτισμού, γνωστικό και θεϊστικό, αλλά αξιοσημείωτο για τον ανθρωπισμό του και την αποδοχή της εκκοσμίκευσης (προπύργιο ενάντια στην σουνιτική πλειοψηφία). Σήμερα διεκδικούν ανοιχτά τη θέση τους στην τουρκική πολιτική ζωή. Μετρούν σήμερα στη Τουρκία, περίπου 25 εκατομμύρια πιστούς, μεταξύ των οποίων πέντε εκατομμύρια Κούρδοι.
Οι Αλεβίτες αποτελούν την ειδική τουρκική παραλλαγή των Αλαουιτών, είναι πιο κοντά στο παραδοσιακό Σιιτικό Ισλάμ από τους Άραβες της Συρίας (ή της νότιας τουρκικής επαρχίας της Αλεξανδρέττας).
Ωστόσο, η λατρεία που αφιερώνουν στον Αλί τους καθιστά αιρετικούς στα μάτια των Σουνιτών, από τους οποίους έχουν υποστεί διώξεις κατά τη διάρκεια των αιώνων. Για αυτό το λόγο, για να προστατεύουν τον εαυτό τους, κρύβουν συχνά τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.
Αυτή η συγκάλυψη (που συμπληρώνεται από μια συστηματική πρακτική της taqiyya – απόκρυψης- για όλα τα θέματα που σχετίζονται με το δόγμα τους) κάνει δύσκολη την απογραφή τους.
– Οι Αλεβίτες δεν πηγαίνουν στο τζαμί.
– Οι Αλεβίτες είναι μουσουλμάνοι, αλλά απομακρύνονται από το κορανικό δόγμα με την πάροδο του χρόνου. Θεωρούν τον Χαριζέτ Άλι (Haziret Ali) διάδοχο του Μωάμεθ
– Δίνουν μεγάλη σημασία στους 12 ιμάμηδες, με τον Αλή στην κορυφή της ιεραρχίας.
– Αποδίδουν μεγάλη σημασία στον άνθρωπο.
– Δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών.
– Δεν υπάρχει υποχρέωση για προσκύνημα και για τα ταμπού των τροφίμων.
– λένε όχι στο πλύσιμο.
– Δεν υπάρχει νηστεία κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού, αλλά κατά τη διάρκεια του μήνα του Muharram (Μάρτυρας Hüseyin Martyr στη Καρμπάλα). Διαρκεί δώδεκα ημέρες, μια για κάθε Ιμάμη.
– Όχι στο προσκύνημα στη Μέκκα, αλλά και τον τάφο του Haci Bektash.
– χωρίς κλήρο, αλλά με πνευματικούς ηγέτες, απόγονοι των δώδεκα ιμάμηδων ή του Bektashi sar Selluk, οι οποίοι, εκτός από τα πνευματικά καθήκοντα τους, ασκούν νομικές λειτουργίες
– δεν υπάρχει αποκαλυπτική αλήθεια, η γνώση είναι μια κατάκτηση.
– ειδικά διατροφικά ταμπού: δεν τρώνε κουνέλι και άλογο. Τρώνε χοιρινό.
– Μικτή τελετή με τελετουργική χρήση αλκοόλ.
– εχθρικό προς μια λατρεία με επιδεικτικές πρακτικές.
– για κάθε νέο μέλος υποχρεωτική επιλογή ενός συντρόφου (Musahib), ο οποίος είναι ορκισμένος αδελφός
Ο ισλαμικός μυστικισμός στον οποίον ανήκει ο Αλεβισμός έχει τις ρίζες του στην διαλεκτική σχέση μεταξύ του «προφανούς» και του «κρυφού». Τα πάντα υπόκεινται σε ερμηνεία, ακόμη και το κείμενο του κορανίου.
Φορούν κόκκινα τουρμπάνια σε 12 φέτες σαν σημάδι στη μνήμη των δώδεκα ιμάμηδων. Η ζωή του Αλή μεταφέρεται στη δική τους ιστορία, Καρμπάλα, Shah Ismail (που εμφανίστηκε σαν εκδήλωση του Αλή) είναι πανταχού παρούσα στα τραγούδια, ποιήματα, παροιμίες και γνωμικά. (πηγή: Labidi Karim Mohamed)
[2] Η θρησκευτική κοινότητα του Φετουλάχ Γκιουλέν (Fethullah Gulen) έχει διεισδύσει στην αστυνομία, τη δικαιοσύνη, το ΑΚΡ και στο κυβερνόν κόμμα στην Τουρκία. Πιστός στις μεθόδους του, ο Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει μονοπωλήσει την προεκλογική εκστρατεία, στις οθόνες της τηλεόρασης και διέσχισε τη Τουρκίας πάνω κάτω με στρατιωτικό βήμα, με δυο-τρείς συγκεντρώσεις ημερησίως. Μετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές στις 12 Ιουνίου, ο Τούρκος ηγέτης κέρδισε την εξουσία για τέσσερα ακόμα χρόνια. Όμως, στη σκιά, ένα ισχυρό κοινωνικό – θρησκευτικό λόμπι, η κοινότητα του Φετουλάχ Γκιούλέν (Fethullah Gulen) επηρεάζει με όλο το βάρος της την τουρκική κοινωνία.
(Πηγή: Le Monde)
