Στο Goodstory
Τον συνάντησα έξω από τον Κοινωνικό Ξενώνα Αστέγων, του Ερυθρού Σταυρού, στην οδό Επικούρου, πίσω από την πλατεία Κουμουνδούρου. Είχε μόλις βραδιάσει, με τους ναρκομανείς να βγαίνουν από τα εγκαταλελειμμένα κτίρια της περιοχής, υποβασταζόμενοι ο ένας από τον άλλον, να ξεκινούν μιια νέα περιπετειώδη – αλλά συνηθισμένη πια – αναζήτηση της επόμενης δόσης. Εμφανισιακά, δεν θύμιζε άστεγο. Καθαρός, ευπρόσδεκτος, ευγενικός, λιγομίλητος. Όσο περισσότερο τον παρατηρούσες όμως, τόσο διέκρινες στα μάτια του, στις κινήσεις του, στον τόνο της φωνής του, πως έχει χάσει πολλά περισσότερα από το σπίτι του…
«Με λένε Παναγιώτη», μου λέει, «και το μόνο που δεν θέλω, είναι να μιλήσω για την οικογένειά μου, ρώτα με ό,τι άλλο θες» προκαλώντας αμέσως την περιέργειά μου για να μάθω αν γνωρίζει η γυναίκα του ή και τα παιδιά του, πως σήμερα θεωρείται ένας από τους χιλιάδες νεοαστέγους που πλημμυρίζουν την Αθήνα. Ωστόσο δεν υπέκυψα στον πειρασμό, και τον άφησα να μου πει την δική του ιστορία, όπως εκείνος ήθελε.
«Μπορείς να καταλάβεις, τί σημαίνει να βρεθεί άνθρωπος στο δρόμο; Και δεν μ’ ενδιαφέρει η ηλικία, δεν μιλάω για την τρίτη ηλικία στην οποία ανήκω εγώ, ακόμα και ο 20χρονος και ο 40χρονος.. Ξέρεις τί είναι να κοιμάσαι κυριολεκτικά με τα μάτια ανοικτά… Αν μπορέσεις να κοινηθείς.. Να προσπαθείς με χίλιους δυό τρόπους, να μηχανορραφείς κυριολεκτικά, να βρεις ένα κομμάτι ψωμί να φας. Αν είναι καλοκαίρι με την έλλειψη νερού, μπορείς να φανταστείς τί περνάει ο άνθρωπος – αν είναι χειμώνας, με το φοβερό κρύο, με την υγρασία, με τους κινδύνους που εμπεριέχει η νύχτα.. κυριολεκτικά κάθε νύχτα, πεθαίνεις.. δεν αντέχεται..»
Εξήντα τριών ετών, πέρασε τις πρώτες δεκαετίες της ζωής του εργαζόμενος σε μία από τις μεγαλύτερες βιοτεχνίες της χώρας. «Σε διευθυντική θέση μάλιστα» τονίζει, με ένα ύφος υπερήφανο, σαν να θέλει να μου πει πως υπήρξαν χρόνια που έβγαζε πολλά λεφτά, περισσότερα ίσως απ’ όσα βγάζω – ή και θα βγάλω εγώ..
«Και πώς έφυγες από εκεί;» τον ρωτάω, περιμένοντας ν’ ακούσω κάποιο λάθος που έκανε, το οποίο του στοίχισε τη δουλειά του. «Οι απεργίες» μου απαντάει, πρωτοστατούσα στις κινητοποιήσεις για να έχουμε εγώ και οι συνάδελφοί μου καλύτερες συνθήκες υγιεινής.. μη φανταστείς κάτι σπουδαίο, απλά ζητούσαμε να εφαρμοστούν οι κανόνες που εφαρμόζονταν και στο εξωτερικό. Αλλά τότε κανείς δεν μας άκουγε, με απέλυσαν γιατί δεν μπορούσαν να έχουν σε επιτελική θέση έναν συνδικαλιστή…». Και μετά;
«Ήμουν σε μία δουλειά τα τελευταία 4,5 χρόνια, εισαγωγή ρούχων από το εξωτερικό. Η ζήτηση έπεσε, τα έσοδα δεν κάλυπταν ούτε το νοίκι του καταστήματος, και οι 2 εταίροι αποφάσισαν να κλείσουν την επιχείρηση. Και τότε έμεινα μετέωρος. Το κακό ήταν ότι δούλευα χωρίς ένσημα.. μαύρα.. Αλλά να σου πω την αλήθεια, εγώ φταίω.. φταίω εγώ που δούλευα μαύρα.. που το δέχτηκα.. δεν κατηγορώ αυτούς.. αυτοί τη δουλειά τους κάνανε.. Το θέμα είναι ότι επειδή δεν οργανωνόμαστε σωστά, γι΄ αυτό έχουν αυτή την ευκαιρία και τη δύναμη να επιβάλλουν αυτές τις μορφές εργασίας, οι οποίες είναι μια φοβερή εκμετάλλευση και τίποτα παραπάνω.. Και ξαφνικά βρέθηκα στο δρόμο, γιατί και ο μισθός που έπαιρνα, ήταν μικρός.. δηλαδή δεν μπορούσα να κάνω αποταμίευση για την «άσχημη ώρα» που λέμε σαν λαός.. δεν είχα αυτή τη δυνατότητα.. και βρέθηκα στο δρόμο.. κυριολεκτικά.»
Προσπαθώ να βάλω την θέση μου στη δική του. Πόσο εύκολο είναι τελικά σήμερα να βρεθείς στο δρόμο; Αρκεί μία λάθος επιλογή; Μία κακή επένδυση; Ή μήπως κτίζεις επί χρόνια σε μία σαθρή βάση, η οποία απλά, δεν άντεξε άλλο βάρος;
«Έφτιαξαν ένα κράτος που στηρίζεται στο δούναι και λαβείν.. έχουν εκμαυλίσει τον ελληνικό λαό.. διέλυσαν τον οικονομικό ιστό της χώρας, σε όλες τις εκφάνσεις του, τί να πρωτοπάρουμε; Πρωτογενή προϊόντα παραγωγής στην Ελλάδα όπως ήταν τα ζαχαρότευτκλα; Και δεν υπάρχουν τώρα και κάνουμε εισαγωγή ζάχαρης; Έβαζαν τους αγρότες να ξεριζώνουν τις ελιές.. τα ξεχάσαμε όλα αυτά τα πράγματα; Τα αμπέλια; Από την Πελοπόννησο που είναι η δική μου καταγωγή, στην ευρύτερη περιοχή της Αμαλιάδας, ο κάμπος ήταν γεμάτος αμπέλια.. και τώρα δεν υπάρχει ούτε για δείγμα.. Έδιναν από τα περίφημα κονδύλια της τότε ΕΟΚ χρήματα στους αγρότες, τους ξεγελούσαν τους ανθρώπους για νέες καλλιέργειες… γιατί αυτή ήταν η κατεύθυνση από την ΕΕ, και ξαφνικά οι άνθρωποι τώρα, δεν έχουν με τί ν’ ασχοληθούν..
Τί να πούμε; Για την υγεία; Τις συντάξεις; Την Παιδεία; Τα σχολεία που έμειναν χωρίς βιβλία από την κυρία Διαμαντοπούλου, και δεν είχε την ευθιξία – όχι μόνο αυτή αλλά και πολλοί άλλοι από το υπουργείο – να παραιτηθούν;Τί να πρωτοεξετάσει κανείς ; Μια χώρα που την έχουνε κυριολεκτικά βυθίσει; Εμείς μένουμε στο κέντρο της Αθήνας, στον Κοινωνικό Ξενώνα, ας έρθουν οι κύριοι από τα υπουργεία να δουν τον περιβάλλοντα χώρο – τις επιθέσεις που δεχόμαστε καθημερινά από τους μικρεμπόρους ναρκωτικών. Αυτά δεν τα λαμβάνουν υπ’όψιν τους; Τί ποιότητα ζωής είναι αυτή, πού θέλουν να μας πάνε;
Όλα αυτά με οδηγούν στην εξής σκέψη : δεν γίνονται τυχαία. Αυτά γίνονται σε συνδυασμό με όλη την επίθεση την οποία δέχεται το βιοτικό επίπεδο του ελληνικού λαού, μας έχουν περάσει τις νέες αλυσίδες, τις οικονομικές. Δεν μ’ ενδιαφέρει αν λέγεται Μέρκελ, εμένα μ’ ενδιαφέρει τί έκαναν μέχρι τώρα για να προστατεψουν την ελληνική χώρα και το λαό της. Δυστυχώς δεν έκαναν τίποτα. Η Μέρκελ προστατεύει τα συμφέροντα των Γερμανών, αλλά εδώ οι δικοί μας τί έκαναν τόσα χρόνια;
Όσο κυλούσε η συζήτηση με τον Παναγιώτη, άρχισα ν’ αντιλαμβάνομαι πως ο «νεοάστεγος», διαφέρει αισθητά με τον άστεγο που είχα στο μυαλό μου τα τελευταία χρόνια. Είναι μορφωμένος, με λογική σκέψη και αριστερές καταβολές, που επιζητά το δίκαιο. Είναι ένας από τους χιλιάδες «αγανακτισμένους» που κατέκλυζαν το Σύνταγμα το περασμένο καλοκαίρι. Δεν δείχνει τεμπέλης, δεν έχασε τα λεφτά του στα καζίνο, ούτε έμπλεξε με τα ναρκωτικά. Πολύ απλά, δεν κατάφερε ποτέ ως εργαζόμενος να βγάλει τόσα χρήματα ώστε ν’ αγοράσει το δικό του σπίτι. Και δυστυχώς τώρα που βγήκε εκτός εργασίας, έμεινε στο δρόμο, χωρίς καν ασφάλιση..
Νιώθει «φιλοξενούμενος» όπως λέει, στον Κοινωνικό Ξενώνα του Ερυθρού Σταυρού. Στην αρχή του φάνηκε δύσκολο, αλλά σιγά σιγά έμαθε να ζει με δεκάδες άλλους συγκάτοικους, υπακούοντας σε κανόνες, και κάνοντας υποχωρήσεις. Ο μοναδικός του σκοπός πια, είναι ν’ αυτονομηθεί, και να ξαναπάρει τη ζωή του στα χέρια του!
-Πόσο χρονών είστε;
– 63…
και μου κλείνουν το τηλέφωνο, δεν μου λένε καν ένα γεια. Ανθρώπινα, μια καλημέρα.. Και δεν είναι μόνο η δική μου ηλικία, έχουμε νέους 25 ετών, 40 ετών, το ίδιο απαγορευτικό είναι και γι αυτούς, δεν μπορούν να βρουν εργασία..»
Του ευχήθηκα καλή τύχη στην εύρεση εργασίας, αν και μέσα μου πίστευα πως το πιο πιθανό είναι να παραμείνει άνεργος… Σαν να προσπάθησα να τον ξεγελάσω κι εγώ, προσπαθώντας να βγάλω τον εαυτό μου από την σκέψη πως ο κύριος Παναγιώτης, θα μπορούσε πολύ άνετα να είναι ο πατέρας μου, ή ακόμα κι εγώ, σε λίγα χρόνια.. Πριν φύγω, τον ρώτησα με ποιό τρόπο πιστεύει πως μπορεί ν’ αλλάξει η κατάσταση στην Ελλάδα. Η απάντησή του δεν με ξάφνιασε.. όμως ούτε εγώ, ούτε και ο ίδιος, θεωρούμε πως είμαστε κοντά σε αυτό :
«Για να ανατρέψει κανείς μια κατάσταση, και να φέρει κάτι καινούργιο, υπάρχει μόνο ένας τρόπος, απ’ ότι έχει δείξει η ιστορία τουλάχιστον.. μέσω μιας επαναστατικής διαδικασίας. Δεν μιλάω για όπλα, μην παρεξηγηθώ, αλλά αν χρειαστεί, θα χρησιμοποιηθούν κι’ αυτά, για ν΄ ανατρέψουν το πολιτικό σύστημα. Αυτό το πολιτικό σύστημα που μας έχει φέρει εδώ, δεν μπορεί να δώσει τίποτα άλλο. Δεν μπορώ να τους ακούω όλους αυτούς που με έφεραν εδώ, να μου λένε ότι τώρα θα με σώσουν. Ε, δεν γίνεται. Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται. Πώς θα με σώσεις; Αφού απέδειξες ότι είσαι ανίκανος, ότι κοιτάς μόνο την κάστα σου, δεν ενδιαφέρεσαι για μένα. Και για τον ελληνικό λαό εννοώ. Πώς; Πας πάλι να με τουμπάρεις και να με κλέψεις.. αυτό το ΘΑ το έχουμε βαρεθεί. Πρέπει σαν λαός οργανωθούμε διαφορετικά. Ξεκίνησε αυτό το κίνημα των Αγανακτισμένων… πήγαινα καθημερινά, αποδείχτηκε όμως ότι δεν είχε τη δυναμική να μορφοποιηθεί, να εξελιχθεί και να διεκδικήσει.
Τώρα βλέπω πως θα μας δανείσουν, για να τους χρωστάμε για τα επόμενα 100 χρόνια, και μέχρι τότε να ξεπληρώνουμε τοκοχρεολύσια.. Θέλουν να μας βάλουν γκαουλάιτερ, να γυρίσουμε στην εποχή των ναζί. Αυτός είναι ο προορισμός της Ελλάδας; Αυτή είναι η μοίρα του ελληικού λαού; Εκεί πρέπει να καταλήξουμε; Όχι, χρειάζεται αλλαγή του πολιτικού συστήματος. Υπάρχουν τρόποι, που μπορούμε να τα αλλάξουμε, απλά πρέπει να συννεονηθούμε…»
