(‘Ενα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί απ’ όλους τους Έλληνες)
(Αποσπάσματα από τις αφηγήσεις τής τυφλής – ρεμπέτισας Αγγέλας Παπάζογλου στον γιο της Γιώργο).
«Βρε Γιώργο τέτοιοι ρουφιάνοι, τέτοιοι κερατάδες δεν έχει στον ντουνιά» (…)
Τα χαϊρια μας ΕΔΩ
(…) Από το πρωϊ γυρίζαμε με τη Δέσποινα τη φτωχιά… Δεν είναι εύκολο πράμα να σέρνεις μια αόμματη μαζί σου… (…)
Κι’ όμως τσι παλεύαμε τσ’ ευκοίλιες στην κατοχή. Εκείνοι που δεν παλευούντανε ήτανε οι ρουφιάνοι. (…) Γι’ αυτό πήγε η Ελλάδα κατά διαόλου (…) Δεν το βλέπεις πως οι χωριάτες μας κυβερνάνε; (…) Η δύναμη τους (τών λεφτάδων) είναι που δεν πολεμιούνται μεταξύ τους, ειδάλλως δεν είναι πολλοί… (…) Χωρίς τους αμόρφωτους και τους χωριάτες, πόλεμος δεν γίνεται… Είδες εσύ κανέναν λεφτά να πολεμά; Τα κορόϊδα σκοτώνουνται κι’ οι εργάτες που πάνε στην επίθεση με το ζόρι… Εμάς βάζουνε και τον κάνουμε τον πόλεμο… Οι διχασμένοι… οι ολυμπιακοί κι’ οι παναθηναϊκοί… οι βενιζελικοί κι’ οι βασιλικοί… οι διχασμένοι… οι δυστυχισμένοι… που ο ένας κυττάει να φάει τον άλλον… Οι τεμπέληδες τόνε κάνουνε τον πόλεμο… οι τρακαδόροι… οι σελέμηδες… οι καλοπερασάκηδες… οι αναθεματισμένοι που κατεβαίνουμε με κακία στις πόλεις και γίνουνται σπιούνοι… (…) Μη γελιέ- σαι… Όλοι τσι πληρώνουμε εμείς και στον πόλεμο και στην ειρήνη με τσι ζωές μας… με τον κόπο μας… με το φιλότιμό μας… και με τη λευτεριά μας που σκλαβωνούμαστε (…)
Όπου φτωχός κι’ η μοίρα σου. Άμα είσαι φτωχός και παλεύεις, όλοι πέφτουνε επάνω σου… Μόνο άμα σε καταστρέψουνε καλά-καλά και σε κάνουνε σαν τα μούτρα τους ησυχάζουνε… μόνο άμα σε δούνε να ζητιανεύεις… Αυτή ‘ναι η κοινωνία… άπονη. (…)
Οι Γερμανοί σκοτώνανε… Οι Ιταλοί σκοτώνανε… οι τσολιάδες οι Ράλληδες σκοτώνανε… για να μας λευτερώσουν ηλέγανε… Οι κουκουέδες για να μας ελευτερώσουνε ήρθανε κι’ εκείνοι… Οι Χίτες θέλανε να μας ελευτερώσουνε κι’ αυτοί λέγανε. Οι Εγγλέζοι κι’ αυτοί για το καλό μας λέει μας σκοτώνανε… οι αραπάδες, κι’ αυτοί στεναχωριούντουστε λέει πως ήμασταν σκλαβωμένοι και μας σκοτώνανε λέει για να μας ελευτερώσουνε κι’ αυτοί. Κι’ άμα κατασκοτώσανε όλοι τον κόσμο, φέρανε ύστερα τσι βασιλιάδες σε μας που είχαμε γλυτώσει και στήσανε πια τα στρατοδικεία και το αίσχος και το κακό… και εκτελούσανε κι’ αυτοί όσοι είχαμε απομείνει… Να μας λευτερώσουνε λέγανε (…) Βλέπεις δε μας σκότωνε ένας να χορτάσει και να σταματήσει… Κάθε φορά άλλος μας σκότωνε (για να μας λευτερώσει). (…)
Για όλη τη μικρασιατική καταστροφή βρε Γιώργο, που καταστρέψανε άλλη μια, ολάκερη Ελλάδα και την κάψανε και μας δώσανε στους Τούρκους να μας σφάξουν, για όλ’ αυτά τα εγκλήματα, για όλη αυτή τη φοβερή προδοσία, για όλη τη μικρασιατική καταστροφή, ο Πλαστήρας δίκασε και σκότωσε μόν’ έξι… κι’ ύστερα τόνε φωνάζανε φονιά… (…) Κι’ αυτοί προδίνανε κάθε μέρα, και σκοτώνανε χιλιάδες, όχι αστεία… Αλλά βγαίνουνε κι’ από πάνω πατριώτες που μας σκοτώνουνε, γιατί λέει για καλό μας μάς σκοτώνουνε… για τη λευτεριά μας. (…)
Όλοι το καλό μας θένε. Κι’ όλοι μας λευτερώνουνε και λευτεριά δεν έχουμε. (…) Όποιος βαστάει όπλο και τυραννάει τον κόσμο, ούτε οι Ιταλοί τον πειράζουνε, ούτε οι Γερμανοί τον ενοχλούνε, ούτε κι’ εσείς που κάνετε τσ’ απελευθερωτές τόνε πιάνετε… να σου πω τού λέω, γιατί; Γιατί ο μπάρμπα Χρήστος ταϊζει, φαίνεται, τώρα και εσάς και τού τη χαρίζετε… Ο πατριωτισμός σας είναι το συμφέρον. (…)
Ή μαυροί είσαστε ή άσπροι είσαστε, ή κόκκινοι είσαστε ή Γερμανοί ή Ιταλοί ή Εγγλέζοι εμείς οι εργάτες που δουλεύομε που βάλαμε το κεφάλι μας σ’ ένα σπιτάκι που το κάναμε με αίμα και ιδρώτα, εμείς θα την πληρώνουμε πάντα; (…)
… Δεν ήτανε κακό παλικάρι ο Θωμάς… Μανιάτης ήτανε… Τίποτα δε μου κάνανε… Τσι πήρε κι’ έφυγε… Άμα λες την αλήθεια μη φοβάσαι. Άμα την πονάς την Ελλάδα, άμα πονάς τη φύτρα σου και το μέρος που γεννήθηκες, δε χρειάζεται να κάνεις τίποτ’ άλλο. Μόν’ να λες την αλήθεια… Αυτό φτάνει…
Αγγέλα Παπάζογλου
Σημ. Κάθε όμοιότητα είναι συμπτωματική
Εδώ δεν εσβήσαν ποτέ οι πυρκαγιές
δεν στέγνωσαν τα δάκρυα, οι πλημμύρες
Νοτιάς δε φύσηξε ποτέ…
Εδώ στην Κοκκινιά
δε σκύβει το κεφάλι ο πόνος
δε μεταναστεύει η πίκρα
δε ξενιτεύεται ο καϋμός
Ο πόλεμος… δεν τελειώνει
Αν αφήσεις το χαράκωμα θα χαθείς
Εδώ… δεν διαλέγεις
δεν πεθαίνεις
ζεις…
