Του Μάριου Ευρυβιάδη
Η Κυπριακή Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα διαρκέσει έξι μήνες. Τόσους θα διαρκέσουν και οι προεδρικές εκλογές, με τους κομματικούς και μη υποψηφίους για τη διεκδίκηση του προεδρικού θώκου να διαγκωνίζονται το ίδιο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, ούτε Προεδρία της ΕΕ θα είχαμε ούτε και προεδρικές εκλογές, αν στην Κύπρο δεν υπήρχε, κυπριακό κράτος – ή Κυπριακή Δημοκρατία.
Αρκετοί από αυτούς που σήμερα «κορδώνουν» προεδρεύοντας, ως πολιτικοί ταγοί, ως υψηλόβαθμοι γραφειοκράτες ή ως (καλοπληρωμένοι) «επαΐοντες», των διαφόρων θεσμικών εκδηλώσεων για την ανάληψη της Προεδρίας και που θα πηγαινοέρχονται στις Βρυξέλλες για τα θεσμικά τους καθήκοντα, υπήρξαν πρωταγωνιστές, νεροκουβαλητές και θιασώτες των διαδικασιών που κορυφώθηκαν με το Σχέδιο Αννάν το 2004. Υπήρξαν δηλαδή όλοι αυτοί υπέρμαχοι της κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία για τους επόμενους έξι μήνες, θα προεδρεύει του, μέχρι σήμερα, σημαντικότερου διακρατικού θεσμού στον κόσμο.
Τα παραπάνω δεν γράφονται για τον οποιοδήποτε άλλο λόγο παρά τούτου: Με αφορμή το γεγονός της Προεδρίας της ΕΕ και με την εμπειρία των οκτώ ετών που έχουν περάσει, ελπίζεται ότι οι άνθρωποι αυτοί να έχουν κατανοήσει δυο τουλάχιστον πράγματα. Πρώτον, ότι το κράτος, μαζί με όλα εκείνα τα αυθεντικά του χαρακτηριστικά, εκ των οποίων η κυριαρχία είναι εκ των ουκ άνευ, παραμένει ο μόνος αυτεξούσιος παίκτης στη διεθνή σκηνή. Ως τέτοιος αυτεξούσιος παίκτης, το κράτος είναι σε θέση να παράσχει ασφάλεια στους πολίτες του οι οποίοι, υπό την προστασία του, μπορούν να ασχολούνται με τα του οίκου τους σε μια ευνομούμενη πολιτεία διατηρώντας έτσι την αξιοπρέπεια και τα νόμιμα δικαιώματά τους.
Το δεύτερο που πρέπει να κατανοηθεί από τους προαναφερθέντες είναι ότι η τουρκική θεώρηση για την Κύπρο δεν ξεπερνά τα όρια της σατραπείας. Η Τουρκία δεν ανέχεται και δεν πρόκειται ποτέ να ανεχθεί αυτόνομο κυπριακό κράτος, πολλώ δε μάλλον να ανεχθεί την Κυπριακή Δημοκρατία. Εξ’ού και η συμπεριφορά της. Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει καν την ύπαρξη Ελλήνων στην Κύπρο! Ρωμιούς (Rum) αποκαλεί τους μη Τούρκους κατοίκους της Κύπρου, δηλαδή χριστιανούς υπήκοους της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Όταν ιστορικοί της εμβέλειας του μακαρίτη Κώστα Κύρρη έγραφαν για τις τουρκικές αυτές θεωρήσεις, με ειδική αναφορά στην Κύπρο, οι μετέπειτα θιασώτες του Σχεδίου Αννάν τον λοιδορούσαν δημόσια και τον θεωρούσαν γραφικό, παρά τις από τουρκικές πηγές τεκμηριωμένες θέσεις του. Έπρεπε να τα πούν αυτά επίσημα Τούρκοι αξιωματούχοι όπως ο σημερινός Πρωθυπουργός Ερντογάν, ο Πρόεδρος Γκιούλ και ο Υπουργός Εξωτερικών Νταβούτογλου, για ν’ αρχίζουν να προβληματίζονται. Ειδικά ο κυπριακός ελληνισμός οφείλει, παραδόξως, μεγάλη ευγνωμοσύνη στον Νταβούτογλου, ιδιαίτερα. Με τα δυο του βιβλία, Στρατηγικό Βάθος και Εναλλακτικές Κοσμοθεωρίες (διαθέσιμα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ποιότητα – Αθήνα) ο τελευταίος δεν αφήνει σε κανένα (μέχρι τώρα) καλόπιστο και σίγουρα σε κανένα πολιτικό κατεργάρη, χώρους για να κρυφθεί ή για να προσποιείται ότι άλλα λένε δημόσια και άλλα εννοούν οι Τούρκοι της Άγκυρας. Με το Στρατηγικό Βάθος ο Νταβούτογλου γνωστοποιεί ότι η Κύπρος δεν μπορεί να υφίσταται παρά μόνο ως ελεγχόμενος από την Άγκυρα γεωπολιτικός χώρος – που είναι ο ορισμός της σατραπείας. Πιο σημαντικά κατά την εκτίμησή μου είναι αυτά που λέει στο άλλο του βιβλίο, Εναλλακτικές Κοσμοθεωρίες , που αρχικά εκδόθηκε το 1994 στην αγγλική και αποτελεί τη διδακτορική του διατριβή. Εκεί, λίγο πολύ μας παριστάνει όχι τον γεωπολιτικό αναλυτή αλλά τον πολιτικό φιλόσοφο. Και μας λέει αυτό που γράφει το Κοράνι. Ότι μια είναι η αυθεντική κοσμοθεωρία – η ισλαμική, και όλοι νομοτελειακά θα εξισλαμισθούμε. Όλοι. Ολόκληρος ο κόσμος, όπως ακριβώς μας λέει ο τελευταίος κομιστής της αλήθειας – ο Μωάμεθ.
Για να γίνει αντιληπτό πόσο η έκδοση, κυρίως στα ελληνικά, των πονημάτων του Νταβούτογλου ενόχλησε την Άγκυρα, σας γνωρίζω ότι η τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα προσπάθησε να αποτρέψει την κυκλοφορία του Στρατηγικού Βάθους με ανεπιτυχή παρέμβαση προς τον εκδοτικό οίκο. Και καλά έπραξε η τουρκική πρεσβεία. Η κυκλοφορία του βιβλίου στα ελληνικά χαλούσε την εικόνα της Τουρκίας που καλλιεργούσε τότε ευλαβικά το τρίδυμο Νταβούτογλου – Παπανδρέου – Δρούτσα (και μαζί τους τα ελληνικά τουρκοκάναλα με τα ξενέρωτα αστικο-καπιταλιστικά τουρκικά σήριαλ).
Επανέρχομαι στην Κυπριακή Προεδρία και την πολιτική της σημασία. Όπως έχω υποστηρίξει και στο παρελθόν, η Κυπριακή Προεδρία σηματοδοτεί ουσιαστικά και συμβολικά την αποτυχία της τουρκικής στρατηγικής για την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στην προσπάθειά της αυτή η Άγκυρα είχε, και συνεχίζει να έχει, την άμεση υποστήριξη των πιο σημαντικών της πατρώνων στη μεταπολεμική εποχή, των Αμερικανών και των Εγγλέζων. Οι τελευταίοι, με τη Γραμματεία του ΟΗΕ να λειτουργεί ως ανδράποδό τους, προσπάθησαν το 2004 να υλοποιήσουν μέσω του δημοψηφίσματος, δηλαδή «ειρηνικά», αυτό που η Νατοϊκή πολεμική μηχανή της Άγκυρας απέτυχε να υλοποιήσει με την χρήση στρατιωτικής βίας το 1974.
Με αφορμή την Προεδρία της ΕΕ αλλά και τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές, διαμορφώνονται συνθήκες απεγκλωβισμού της Κύπρου από τη θανάσιμη μέγγενη των, από τους Αγγλο-αμερικανικούς καθοδηγούμενων, διακοινοτικών συνομιλιών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας ευρηματικής διπλωματίας και συγκεκριμένων κινήσεων με στόχο την ανατροπή των παγιωμένων εδώ και δεκαετίες διαδικασίων. Ένα πεδίο δράσης που προσφέρεται, είναι η με τη συνεργασία της Ελλάδας υλοποίηση μιας στρατηγικής που να απονομιμοποιεί, κατ’ αρχήν, τον όποιο μελλοντικό ρόλο εγγυήτριων δυνάμεων στην Κύπρο. Στην Κύπρο δεν χωρούν ξένα στρατεύματα. Τελεία. Ελλάδα και Κύπρος μπορεί να αναπτύξουν πρωτοβουλία στο πεδίο αυτό. Αλλά προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι η συνειδητοποίηση από Αθήνα και Λευκωσία ότι ηγούνται αυτόνομων και αυτεξούσιων κρατών. Η Κύπρος θα έχει ένα εξάμηνο πρακτικής, ως προεδρεύων κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να το καταλάβει ώστε να μην αφήνει την τύχη του λαού της στα χέρια των όποιων καλοθελητών της Δύσης.
