Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου
Εδώ δεν μπορεί η αριστερά να κρίνει δίχως παρωπίδες την άνοδο του ακροδεξιού λαϊκισμού στην Ελλάδα, θα το κάνει η δεξιά, που ούτως ή άλλως είναι φτωχή από εργαλεία κοινωνικοπολιτικής ανάλυσης και κοινωνική θεωρία! Πνιγμένη στον νεοφιλελεύθερο οικονομισμό της η ελληνική κεντροδεξιά, με την μορφή κυρίως της ΝΔ και ταυτισμένη πλέον με το διαλυμένο ΠΑΣΟΚ (: κύριο εκφραστή της κεντροαριστεράς), από την μια διολισθαίνει διαρκώς σε ακροδεξιές συμπεριφορές για να σφραγίσει το δεξιό μέτωπο των υποστηριχτών/πελατών της, ενώ από την άλλη δοξάζει την πολιτική «συναίνεση στο κέντρο», που αποτελεί την αιτία ταύτισης της ελληνικής οικονομικής φούσκας με την φούσκα του πολιτικού συστήματος της χώρας μας.
Είπαμε, η δεξιά είναι και θα παραμείνει κοινωνικοπολιτικά «ηλίθια», αν και πολιτικο-επικοινωνιακά επιτήδεια! Εάν δεν μελετήσεις την σχέση εργασίας-τεχνολογίας-κεφαλαίου στον σύγχρονο κόσμο και δεν αγωνιστείς να δώσει απροκατάληπτη πολιτική απάντηση στην κρίση (: κοινωνική θεωρία με ψυχαναλυτικές παραμέτρους) με βιοοικονομικούς όμως όρους είσαι και θα παραμείνεις ηλίθιος άνθρωπος, ηλίθια κοινωνία και καθυστερημένο ή επικίνδυνα οικονομικά αναπτυγμένο κράτος (κράτος φούσκα, σχηματικώς). Το σημερινό ελληνικό κράτος εμπίπτει στην κατηγορία: ειδική περίπτωση «υπό διάλυση κράτους της ΕΕ», για να μετασχηματιστεί στο πρώτο Ευρωπροτεκτοράτο στην μεταμοντέρνα μας Ευρώπη. Δηλαδή, το σημερινό ελληνικό κράτος σχηματίζει ειδική κατηγορία από μόνο του στις μεταμοντέρνες πολιτικές.
Αυτά τα έχω εξηγήσει μάλλον ικανοποιητικά μέχρι σήμερα, όπως «έχω την τιμή» να ανήκω σε εκείνους που εγκαίρως και αρκετά χρόνια πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, προέβλεψαν την ραγδαία άνοδο του ακροδεξιού λαϊκισμού στην χώρα μας, ενώ αργότερα εκτίμησα ορθά την μεγέθυνση της κοινοβουλευτικής – πέραν της κοινωνικής δυναμικής – δύναμης των ρατσιστών-εθνικιστών. Εξήγησα τα οικονομικά αίτια που οδηγούσαν σε αυτή την εξέλιξη, καταλήγοντας πως αυτά από μόνα τους δεν λένε τίποτε. Μετέφερα τότε το πρόβλημα στο επίπεδο της ηγεμονίας (ευρωπαϊκής, χρηματοπιστωτικής, ελληνικής διαπλοκής) και υποστήριξα πως αυτό που ορίζει η κατεστημένη αριστερά κάθε μορφής στην Ελλάδα ως πραγματικό δεν είναι τίποτε άλλο πάρα μια ιδεολογική αναπαράσταση των καπιταλιστικών σχέσεων στη γενικότητά τους που εμφανίζονται πλαστά ως η αιτία της ελληνικής κρίσης. Έσκυψα τότε στο πρόβλημα, εστιάζοντας στην δυναμική της νέας κοινωνικής διαίρεσης στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας πως αυτή έχει καταστατική μορφή, που αν ήθελα να την περιγράψω με όρους μαρξισμού θα έλεγα ότι αφορά στην προλεταριοποίηση της μεσαίας τάξης. Από εκεί πηγάζει η τάση αποσύνθεσης του «κέντρου» ως πολιτικής οντότητας και των οικονομιστικών ιδεολογημάτων του (απολιτικών απλοϊκοτήτων και νουμερολαγνείας), όπως και η πολιτική υποκατάσταση αυτών με την εθνικιστική, ρατσιστική μεταφυσική.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η τάση προς τα δεξιά – τα απολιτικά, τα χυδαία, τα διαστρεβλωτικά και τα γκεμπελικά τερτίπια – πρότεινα μια νέα πολιτική στάση και συμπεριφορά υπό την μορφή του Δημοκρατικού Μετώπου, που ουσιαστικά βασιζόταν σε παραλλαγή της ψυχαναλυτικής «ηθικής του πραγματικού» του Slavoj Žižek, προσαρμοσμένης στο ελληνικό περιβάλλον. [ Αν ο ανήσυχος αναγνώστης ανατρέξει στο «Καλωσορίσατε στην έρημο του πραγματικού» του Slavoj Žižek, ίσως καταλάβει καλύτερα την ρίζα της δικής μου προσέγγισης επί της ελληνικής κρίσης].
Εντίμως ομολογώ κάτι που ίσως σοκάρει τους φίλους και συντρόφους μου μαρξιστές. Αναζητώντας το πώς δομείται το υποκειμενικό και το «κομματικό» στις ελληνικές πολιτικές της συγκυρίας, κατέληξα να σχολιάζω την σύγχρονη πραγματικότητα που δομεί η κρίση ως μια νέα κοινωνική υπόσταση διχασμένων υποκειμένων, τα οποία διαμορφώνουν μια τραγική αντικειμενικότητα πολιτικού αδιεξόδου για την χώρα μας. Λύση στο ζήτημα θα μπορούσε να προσφέρει η αριστερά μέσω της συγκρότησης ενός Δημοκρατικού Μετώπου (μιας εντελώς νέας αντικειμενικότητας), που θα διεκδικούσε μια μεταβατική κυβέρνηση για να καταλήξει σε μια συντακτική εθνοσυνέλευση, ή η δεξιά μέσω της ακροδεξιάς/ρατσιστικής πολεμικής, μεταφυσικού χαρακτήρα, εναντίον του πολιτικού, των πολιτικών, των δημοκρατικών θεσμών, του κοινοβουλευτισμού και της Νέας Παγκόσμιας Τάξης.
Η κεντροδεξιά κλίση προς τα ακροδεξιά μέσω της ρητορείας είναι σαφής μέσα στην απλοϊκότητά της. Ποιος καταστρέφει την χώρα και την κοινωνία; Αυτός που την κατασκεύασε και υπηρέτησε ως υποκριτική δημοκρατική δομή, που δεν είναι άλλος από εκείνον που «καλλιέργησε» παράλληλα το πρόβλημα της μετανάστευσης και της πολυπολιτισμικότητας. Συγκεκριμένα, φταίνε όλα τα κόμματα, οι συνδικαλιστές και ο συνδικαλισμός, η αριστερή αυτοαντίληψη περί ανθρωπισμού, δικαίου και ισότητας, όπως ασφαλώς και η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι δημοσιογράφοι και κάτι ψευτοδιανοούμενοι με τις ασάφειες και την θολούρα της σκέψης και της γραφής τους! Αν απαλλαγούμε από αυτά και αυτούς με την βοήθεια ασφαλώς των υγειών ελληνοχριστιανικών δυνάμεων, των οργάνων ασφαλείας και του στρατού, ο σκληρά εργαζόμενος Έλλην, με τις εθνικές αξίες για μπούσουλα, θα βρει τον δρόμο του, αφού φυσικά δώσει πόδι στους μουσουλμάνους «εισβολείς» – υποστηρίζουν οι ακροδεξιοί, ενώ δεν αρκούνται πλέον στην προσευχή, αλλά προχωρούν και σε εθνικοσοσιαλιστική δράση.
Σε αυτούς κλείνει το μάτι ο κ. Σαμαράς, συνήθως δια του εκπροσώπου του (ενός προσώπου που ολοένα και περισσότερο ομοιάζει με κακέκτυπο του Joseph Goebbels, προς το απολύτως ηλίθιο φυσικά και ενδεικτικά για την ποιότητα Σαμαρά), αλλά και μέσω άλλων στελεχών αυτού του πελατειακού κομματικού μορφώματος του πολιτικαντισμού που αποκαλείται «Νέα Δημοκρατία». Πώς κλείνουμε το μάτι στους «νοικοκυραίους», που νοικοκυρεύουμε καθημερινά, φτωχοποιώντας τους για να τους σώσουμε; Λέγοντας για παράδειγμα: «Η πέμπτη φάλαγγα του ΣΥΡΙΖΑ, με εμπροσθοφυλακή τη νεολαία του, ξεσκεπάζεται. Βγάζουν τις μάσκες, φορούν τις κουκούλες και εξοπλίζονται με μολότοφ, με σκοπό να κάψουν για μία ακόμη φορά την Αθήνα και να λεηλατήσουν τις περιουσίες των πολιτών […] Άλλωστε, οι βουλευτές της κοινής πια συνισταμένης, έχουν φροντίσει ήδη, ως άλλοι δοσίλογοι κουκουλοφόροι της κατοχής, να στοχοποιήσουν αστυνομικούς και τις οικογένειές τους, δίνοντάς τους βορά στις ορέξεις εγκληματικών στοιχείων, αναρτώντας φωτογραφίες τους στο διαδίκτυο […] Να είναι σίγουροι, οι κουκουλοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, ότι η κυβέρνηση και οι Έλληνες πολίτες δεν πρόκειται να επιτρέψουν στα “άκρα” να πετύχουν το σκοπό τους. Δε θα αφήσουν να υπάρξει καμία νέα MARFIN. Καμία κουκούλα δεν πρόκειται πλέον να τους κρύψει».
Το άφησα «μπόλικο» για να δείτε πώς η σημερινή κεντροδεξιά στην Ελλάδα αναπτύσσει ρητορεία έξαλλης ακροδεξιάς, κατασκευάζοντας διαχωριστικές γραμμές στο πνεύμα του εθνικοσοσιαλισμού για να διασκεδάσει το θεατρικό, υπερβατικό, κεντρώο προφίλ του κ. Σαμαρά, το οποίο τσαλακώνεται καθημερινά από την αντικοινωνική πολιτική του, η οποία διακονεί ένα χρεοστάσιο σε μια υποτελή πολιτεία υπό υπερεθνική αυστηρή εποπτεία και «εκκαθάριση». Κι όμως ο πρωθυπουργός της υπέρβασης της πολιτικής λογικής, της συνέπειας και γενικότερα του λογικού αναπτύσσει μια οικονομιστική ρητορεία ως αντίπαλο δήθεν στοιχείο στον δεξιό εξτρεμισμό λέγοντας: «Εάν δείτε τις μεταρρυθμίσεις και τις αλλαγές, θα καταλάβετε ότι εργαζόμαστε για ένα success story, σύντομα αυτό θα γίνει σε όλους σαφές […] Δεν θα επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, θα σταθεροποιήσουμε την οικονομία και την κοινωνική συνοχή και δεν θα ακολουθήσουμε τη μοίρα της Βαϊμάρης». Υποστηρίζοντας μάλιστα στους «New York Times» πως η Χρυσή Αυγή είναι «φούσκα που θα σκάσει» και λέγοντας μεταξύ άλλων πως τα μέλη της δεν είναι «ιδεολογικοί οπαδοί», αλλά έχουν προσχωρήσει στο κόμμα καθοδηγούμενοι από ένα αίσθημα «αντι-συστημικής» απόγνωσης απέναντι στην διαρκώς αυξανόμενη δύσκολη οικονομική κατάσταση. Ο πρωθυπουργός ή είναι τυφλός υποκριτής ή απολύτως χαμένος στην θεατρινίστικη αντίληψη της πολιτικής που μοιάζει να τον ορίζει! Η Χρυσή Αυγή δεν είναι φούσκα, αλλά βελόνα που ξεφουσκώνει τη ΝΔ, τον ίδιο, όπως και την κεντροαριστερά, οι οποίες με την μορφή του δικομματισμού προκάλεσαν την τεράστια οικονομική και διοικητική φούσκα της Ελλάδας της «τρίτης δημοκρατίας», ενώ σήμερα συγκυβερνούν για να σώσουν δήθεν αυτούς που έριξαν γυμνούς στην θάλασσα της Ευρωζώνης δίχως σωσίβιο.
Αυτή την ηγεμονική αντίφαση, τούτη την πολιτική ανηθικότητα πληρώνει η ελληνική κοινωνία, η οποία πράγματι βιώνει αναλογίες «Βαϊμάρης» με την διπρόσωπη ηγεσία της ΝΔ μάλιστα να πράττει ότι μπορεί, ώστε το ξεφούσκωμά της να οδηγήσει σε ένα άλλο κομματικό μόρφωμα της δεξιάς με ακροδεξιές αντιλήψεις και συμπεριφορές. Από την «συναίνεση στο κέντρο» που χαρακτήριζε την πολιτική ταυτότητα του δικομματισμού, τουλάχιστον μετά το 1990 και η οποία συνδυάστηκε με την ολοκλήρωση του μηχανισμού της διαπλοκής, περνάμε στη ριζοσπαστικοποίηση της δεξιάς ως μηχανισμού νεοφιλελεύθερης μεταρρύθμισης και ακροδεξιάς ρητορείας. Η κοινωνία γυρίζει στο 1960 και η πολιτική στο 1950 με κρίσιμες όμως διαφορές. Η κυριότερη είναι ετούτη που αφορά στο εντελώς διαφορετικό γεωπολιτικό και γεωοικονομικό περιβάλλον και στην επικοινωνιακού τύπου μετακύλιση της παραδοσιακά πατριδοκάπηλου ηγεσίας της δεξιάς από το πολιτικό κέντρο στο δεξιό άκρο για να σταματήσει την διαρροή ψηφοφόρων κυρίως προς την Χρυσή Αυγή. Η Χρυσή Αυγή σπρώχνει (έλκει ορθότερα) την ΝΔ δεξιότερα, παραχωρώντας αντικειμενικά το πολιτικό κέντρο σε άλλες δυνάμεις που θα αναπτυχθούν το επόμενο διάστημα, ως επιμύθιο στην κατάρρευση της «συναίνεσης στο κέντρο», η οποία στα καθ’ ημάς έφτασε το κεφαλαιοκρατικό κράτος πατρωνίας και οικογενειοκρατίας στα όρια του, πριν οδηγηθούμε στην πτώχευση.
Τώρα είναι η συγκεκριμένη μορφή της πτώχευση του ελληνικού κράτους, που ορίζει τη νέα καταστατική μορφή της κοινωνικής διαίρεσης στην Ελλάδα. Είναι αυτή που θα διαμορφώσει τις πραγματικές διαχωριστικές γραμμές μεταξύ αριστεράς και δεξιάς συμπιέζοντας το πολιτικό κέντρο και εξευτελίζοντας την «πολιτική του μεσαίου χώρου». Ας μην χαρακτηρίζει λοιπόν ο κύριος Σαμαράς και οι όμοιοί του ως «φούσκα» την Χρυσή Αυγή, η οποία δεν θα πρέπει να υποτιμάτε ασφαλώς ούτε από την αριστερά! Η Χρυσή Αυγή μπορεί να σβήσει ή/και να μετονομαστεί, το αυγό όμως του φιδιού θα εκκολαφτεί στους κόλπους της δεξιάς ζεστής αγκαλιάς και θα γεννήσει νέα τέρατα στον τόπο μας: μια νέα φούσκα από πολιτικής πλευράς που θα διαχειριστεί με το γνωστό πατριδοκάπηλο και θεοσεβούμενο, εμετικά «σεμνό και ταπεινό», ύφος το σκάσιμο της οικονομικής φούσκας στην χώρα μας. Αυτή η καινούργια φούσκα καλό θα ήταν να μην προκαλέσει ως αντίδραση μια νέα, δήθεν αριστερή, φούσκα με την μορφή που την γνωρίσαμε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ! Όχι, τέτοια ιστορική φάρσα! Οι λαοί πληρώνουν ακριβά όχι λάθος πολιτικές ή οικονομικές επιλογές, αλλά ιστορικές φάρσες…
Προσοχή λοιπόν στην «φάρσα» από αριστερά, καθώς από δεξιά δεν υπάρχει… κανείς κίνδυνος! Η δεξιά παγκοσμίως μετά το 1990 έμαθε να αναπαράγεται μέσω της πολιτικής φάρσας, αντιπολιτευόμενη ως δήθεν κοινωνικά ευαίσθητη «αριστερά» τον νεοφιλελευθερισμό της και ως δήθεν πατριωτική δεξιά την εθελοδουλία της στο κεφάλαιο και την ανάγκη της να προσκολλάται ή απλώς να παρασιτεί σε διεθνείς μορφές πατρωνίας. Η δεξιά δεν συμβάλει στην εξέλιξη του καπιταλισμού, αλλά στην σταθεροποίηση των νέων καπιταλιστικών σχέσεων που αποκρυσταλλώνονται μετά από κάθε κρίση. Η σύγχρονη δεξιά στην Ελλάδα είναι πιο καιροσκοπική και τυχάρπαστη από κάθε άλλη στιγμή της νεοελληνικής ιστορίας. Το κακό είναι ότι αυτό μάλλον δεν το έχει χωνέψει η οργανωμένη αριστερά, για να πορευθεί ενωμένα και …αναλόγως! Κοιτάξτε, η ελληνική κοινωνία κινείται αντικειμενικά δεξιότερα μέσα στην κρίση και αυτό είναι φυσιολογικό υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες που την ορίζουν πολιτικά. Το ζήτημα ωστόσο είναι πως η «εξεγερτική» ρητορεία της οργανωμένης αριστεράς, σε συνδυασμό με την ανέμπνευστη, δειλή και κατεστημένη, ρουτινιάρικη πρακτική της, δεν συνεισφέρουν στην αντιστροφή του πολιτικού ρεύματος και στην δημοκρατική ανατροπή των φαύλων Συγκυβερνητών, οι οποίοι καθημερινά σπρώχνουν τον λαό δεξιότερα μετατρέποντάς τον σε λαουτζίκο.
Προσοχή, υπό τις σημερινές ελληνικές συνθήκες, ο λαουτζίκος θα αναγεννήσει και υποστηρίξει μια νέα σκληρή δεξιά και αυτό θα οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πολιτική αφήγηση που εστιάζει στην θυματοποίηση του λαού, είτε από δεξιά είτε από αριστερά. Ο λαός δεν είναι θύμα, είναι απλώς όμηρος μιας κουλτούρας και μιας ιδεοαντίληψης περί συμφέροντος, την οποία πρέπει να ξεπεράσει μέσω της δημοκρατικής αγωγής και άσκησης, μαζί με τις παραδοσιακές πρακτικές που ορίζουν την πελατειακή του πολιτική υπόσταση και υποδομή. Μιλώ για μια νέα ηθική στην πολιτική, η οποία δεν γεννιέται στο κενό , αλλά μέσω μια νέας μορφής αντίληψης της εργασίας, της απόκτησης γνώσης και της διαβούλευσης. Και τούτο δεν παράγεται με αριστερή ή αριστερίστικη ρητορεία, αλλά αποκλειστικά με ένα νέο μοντέλο διοίκησης και οικονομίας, που θα αποτελέσει ένα νέο δημοκρατικό παράδειγμα (εναλλακτικής) ηγεμονίας. Να, γιατί επέμενα τόσο πολύ στην συγκρότηση ενός μεταβατικού Δημοκρατικού Μετώπου διακριτών ιδεολογικοπολιτικά φορέων για την αντιμετώπιση από αριστερά της κρίσης! Αυτό που δεν τόλμησε η αριστερά, θα δείτε πως θα το πραγματοποιήσει ολοκληρωμένα και σύντομα η νέα ελληνική δεξιά. Θα συγκροτήσει άδηλα ένα ισχυρό Δεξιό Μέτωπο με αιχμή του δόρατος την κοινωνικοπολιτική κληρονομιά της Χρυσής Αυγής. Αμέσως μετά, το μόρφωμα αυτό (Χ.Α.) θα δύσει, αφού πρώτα λειτούργησε σαν βελόνα και μετά μεταμορφωθεί σε κύριο αγωγό για την δεξιά ανασυγκρότηση: τη νέα πολιτική φούσκα που θα προφασίζεται τον σωτήρα της πατρίδος από τον παραδοσιακό εσωτερικό και εξίσου παραδοσιακό εξωτερικό εχθρό, διασκεδάζοντας τις κεφαλαιοκρατικές οικονομικές σχέσεις που θα συγκροτούν τα νέα μονοπώλια.
