Tης Μαργαριτας Πουρναρα
Το έλεγε μια σοφή κυρά από τα Χανιά, η οποία πρόσφατα έφυγε από τη ζωή: «Το περίσσιο χαλάει το ίσιο». Ανήκε στη γενιά που πέρασε στερήσεις και δυσκολίες, ανατροπές, καταστροφές και μικρούς θριάμβους. Ηταν από τις δυνατές εκείνες γυναίκες που είχε ως οδηγό την ίδια τη ζωή, χωρίς στάλα ματαιοδοξίας. Και όλες τις αρετές που διέθετε ως πετριά, το κουράγιο και το μέτρο, καλούμαστε εμείς οι νεότεροι να αναπτύξουμε καθυστερημένα και απρόθυμα, απέναντι στο αδυσώπητο πρόσωπο της κρίσης.
Θα τα καταφέρουμε;
Η αλήθεια είναι ότι μεγαλώσαμε με το περίσσιο.Οι γονείς μας έκαναν την καλοπέρασή μας καθήκον τους. Δεν μας έλειψε τίποτα. Ακόμα και όταν το εισόδημα δεν το επέτρεπε, οι επιθυμίες μας είχαν απόλυτη προτεραιότητα. Το ίδιο και η μόρφωσή μας.
Και εμείς, με τη σειρά μας, θεωρήσαμε σίγουρο ότι θα έχουμε πάντα το καλύτερο. Από τις προσωπικές σχολικές αναμνήσεις σε ιδιωτικό εκπαιδευτικό ιδρυμα, θυμάμαι πολλές περιπτώσεις παιδιών των οποίων οι γονείς έκαναν αιματηρές θυσίες για να πληρώνουν όχι μόνον τα ακριβά δίδακτρα αλλά και τα φροντιστήρια. Μεγαλώνοντας, εκτιμήσαμε τη στάση των δικών μας αλλά πήραμε ως δεδομένο ότι η ζωή θα είναι τόσο γενναιόδωρη όσο και εκείνοι.
Υστερα, στα πρώτα φοιτητικά χρόνια, μπήκαμε στον χορό της κατανάλωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι στη διεθνή λίστα αναγνωρισιμότητας στις ακριβές φίρμες η Ελλάδα καταλάμβανε ώς πρόσφατα μία από τις πρώτες θέσεις. Το λάιφ στάιλ έγινε δική μας υπόθεση. Σινιέ ρούχα, γκάτζετ τελευταίας τεχνολογίας, γκλαμουράτα αυτοκίνητα, έξοδοι σε εστιατόρια, ντίσκο, νυχτερινά κέντρα. Το περίσσιο έγινε καθημερινότητα, ψυχική εξαρτηση, ζήτημα αυτοσεβασμού. Το έχειν ήταν σημαντικότερο από το είναι.
Και τώρα, στα τριάντα και κάτι ή στην αρχή των σαράντα μας χρόνων,διαπιστώνουμε ότι μας λείπει το βασικό οπλοστάσιο για να αντιμετωπίσουμε τις αντιξοότητες της ζωής. Να σταθούμε όρθιοι σε μια σκληρή, ίσως και άδικη, πραγματικότητα που γυρίζει την πλάτη στις καλές μας σπουδές, τη γεμάτη από καλά ρούχα ντουλάπα, τις βεβαιότητες ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά.
Η χρεοκοπία της χώρας μάς ωθεί στην απότομη ενηλικίωση. Κάποιοι από εμάς αναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό όπου δεν υπάρχει το δίχτυ ασφαλείας της οικογένειας. Αλλοι αφήνουν πίσω την αυτονομία τους σπιτιού τους, επιστρέφοντας στην πατρική εστία. Πολλοί υποαμείβονται, είναι άνεργοι ή κάνουν δουλειές που δεν αντιστοιχούν στα προσόντα ή τις δεξιότητές τους. Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον δεν είναι αυτό που φανταζόμασταν. Το χειρότερο; Κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πότε και αν θα έρθουν καλύτερες ημέρες.
Κάπως έτσι, αναγκαζόμαστε να αναζητήσουμε το ίσιο. Να βρούμε ισορροπία σε πράγματα τα οποία δεν αγοράζονται. Να ξαναθυμηθούμε ότι υπήρχαν γενιές που είχαν μάθει να εκτιμούν τα απλά και τα λίγα.
Από τον καταναλωτικό αυτισμό ανακαλύπτουμε την αλληλεγγύη, τον διπλανό, τον απέναντι. Αναπτύσσουμε κοινωνική ενσυναίσθηση, μια γνώση πολύ πιο χρήσιμη από πανεπιστημιακά πτυχία, επάρκεια ξένων γλωσσών, άποψη για το ποιο είναι το καλύτερο κινητό, αυτοκίνητο ή υπολογιστής.
Θα τα καταφέρουμε τελικά; Κάποιοι ναι, άλλοι όχι. Είμαστε όμως υποχρεωμένοι να προσπαθήσουμε
