Του Άγγελου Αθανασόπουλου
Έπειτα από το φιάσκο των προηγουμένων μηνών, όταν οι διαρροές έδωσαν και πήραν ότι ο Πρωθυπουργός θα επισκεφθεί την Ουάσιγκτον παράλληλα με την παρουσία του σε μεγάλο αμερικανοεβραϊκό φόρουμ, ο κ. Αντ. Σαμαράς θα διαβεί τελικά το κατώφλι του Λευκού Οίκου στις 8 Αυγούστου.
Αναμφίβολα, η ημερομηνία δεν είναι η καλύτερη δυνατή. Το Κογκρέσο θα έχει κλείσει λόγω διακοπών, το ίδιο και το ΔΝΤ. Ωστόσο, τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και η ομάδα των συμβούλων του πρέπει να προσπαθήσουν να αποκομίσουν τα μέγιστα κέρδη από αυτή την επίσκεψη. Κυρίως, δεν πρέπει να μετατρέψουν το ταξίδι στις ΗΠΑ σε ευκαιρία για φωτογραφίες (photo opportunities).
Για να βρουν πως θα καταφέρουν όμως, χρειάζεται να εντοπίσουν τους λόγους για τους οποίους το ίχνος της Ελλάδος ήταν τόσο μικρό στο αμερικανικό ραντάρ τους τελευταίους μήνες. Τα όσα γράφονται τις τελευταίες ημέρες ότι η απόφαση του Μπαράκ Ομπάμα να συναντήσει τον κ. Σαμαρά καταδεικνύουν τη στήριξη προς την Ελλάδα είναι φθηνά λόγια που απλώς βοηθούν να γράφονται ωραίοι (και φιλικοί…) τίτλοι. Τίποτα περισσότερο…
Καθώς η επίσκεψη θα είναι, όπως όλα δείχνουν, σύντομη, οφείλει να είναι άριστα στοχευμένη. Το πρόγραμμα βρίσκεται ακόμη υπό διαμόρφωση, αλλά η ανάλωση του Πρωθυπουργού σε γενικόλογες τοποθετήσεις ή σε συναντήσεις με ανθρώπους της ομογένειας μάλλον θα χαραμίσει τον χρόνο που θα έχει στη διάθεσή του.
Ο πρώτος και σπουδαιότερος φάκελος που θα πρέπει να κρατά στα χέρια ο Πρωθυπουργός είναι αυτός της ενέργειας. Τούτο δεν έχει να κάνει με τα μελλοντικά, όταν και εφόσον εντοπισθούν, κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Ο κ. Σαμαράς πρέπει κατ’ αρχήν να επαναλάβει τη σημασία που έχει για τα δυτικά συμφέροντα η επιλογή του αγωγού ΤΑΡ και να παρουσιάσει σχέδιο για το πώς η χώρα μας μπορεί μελλοντικά να μετατραπεί σε ασφαλή κόμβο για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης.
Οι ελληνικές προτάσεις πρέπει να κατατεθούν στο πλαίσιο μίας δομημένης διμερούς συνεργασίας. Αν υπήρχε περισσότερος χρόνος, ίσως να ενδείκνυτο η παρουσία στην Ουάσιγκτον του υπουργού ΠΕΚΑ κ. Γ. Μανιάτη. Καθώς όμως αυτό μοιάζει δύσκολο, θα ήταν χρήσιμο να κανονιστεί η μετάβασή του αργότερα. Η Αθήνα έχει ανάγκη την αμερικανική τεχνογνωσία σε διάφορα επίπεδα, ακόμη και στο θεσμικό κομμάτι οργάνωσης της ενεργειακής αγοράς.
Παράλληλα, με δεδομένη την αποχώρηση της ρωσικής Gazprom από τον διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ, η Αθήνα πρέπει να διεκδικήσει από την Ουάσιγκτον ενεργότερο ενδιαφέρον για την αποκρατικοποίηση αυτή. Δεν είναι δυνατόν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι να διαμαρτύρονται για το ενδεχόμενο αγοράς της ΔΕΠΑ από τους Ρώσους και να μην έχει κατατεθεί ούτε μία σοβαρή προσφορά εκ μέρους τους. Εσχάτως κυκλοφορούν διάφορες φήμες στο παρασκήνιο, αλλά ο κ. Σαμαράς πρέπει να είναι σαφής, να ζητήσει καθαρά την αμερικανική συνδρομή και να επισημάνει τον ρόλο της ΔΕΠΑ σε διάφορα μέτωπα (π.χ σύνδεση με Βουλγαρία).
Ο φάκελος της ενέργειας πρέπει να έχει ξεχωριστό υποκεφάλαιο για τα τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο και κατ’ επέκταση για το Κυπριακό. Είτε αρέσει είτε, η μόνη χώρα που μπορεί να δει τη συγκεκριμένη περιοχή με γεωπολιτικό μάτι είναι οι ΗΠΑ. Αντιθέτως, οι Ευρωπαίοι είναι εγκλωβισμένοι στην κωλυσιεργία τους και οι απόπειρες είναι σπασμωδικές. Ο κ. Σαμαράς οφείλει να επισημάνει τα ανωτέρω στους αμερικανούς συνομιλητές του και να μη διστάσει να συζητήσει για τους τρόπους μεταφοράς του φυσικού αερίου που έχει ανακαλυφθεί σε Ισραήλ και Κύπρο προς τη δυτική αγορά.
Αυτή τη στιγμή, φαίνεται ότι γίνεται απόπειρα συνδυασμού της μεταφοράς με LNG και της μεταφοράς με αγωγό μέσω Τουρκίας. Η ελληνική πλευρά πρέπει να καταδείξει τα πλεονεκτήματα του LNG, να αναδείξει τον ρόλο που θα μπορούσε η ελληνική ναυτιλία να διαδραματίσει και να πείσει ότι σε μία τόσο ταραγμένη περιοχή έχει την ικανότητα να γίνει εκείνη σταθεροποιητικός παράγων. Με τον τρόπο αυτό ίσως αποδειχθεί πιο ελκυστική και στην προσέλκυση επενδύσεων από τις ΗΠΑ που πολλές φορές ακούσαμε αλλά ποτέ δεν είδαμε. Πιθανές δε επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα θα αφορούν – επιτέλους – στην πραγματική οικονομία και όχι ξανά στον τομέα των υπηρεσιών.
Μία κατακλείδα παράγραφος για το Κυπριακό. Είναι ξεκάθαρο ότι η αμερικανική πλευρά θα ενεργοποιηθεί στο ζήτημα αυτό έντονα από τον Οκτώβριο. Φάνηκε δε τούτο και από τα όσα είπε ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής της Γερουσίας η νέα βοηθός υπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης, η γνωστή μας Βικτόρια Νούλαντ. Σε αυτό το πλαίσιο, το φυσικό αέριο συνιστά για την Ουάσιγκτον στοιχείο – κλειδί. Επομένως, ενέργεια και Κυπριακό θα συνδεθούν στο άμεσο μέλλον. Καθώς και τα δύο μας αφορούν ιδιαιτέρως, λάθη και παραλείψεις δεν επιτρέπονται. Απλά πληρώνονται ακριβά…
