Παναγιά Μητέρα Θεοτόκος του Υιού του Θεού Σωτήρος Χριστού

Η Κοίμηση της Παναγίας λέγεται και Πάσχα του καλοκαιριού και αυτό γιατί κατά την παράδοση όταν η Παρθένος Μαρία πέθανε, μια νεφέλη άρπαξε κι έφερε κοντά της όλους τους Αποστόλους, οι οποίοι την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανής και μετά από τρεις μέρες ο τάφος ήταν άδειος. Η Παναγία (δλδ η πιο αγία) ανελήφθη στους ουρανούς, ο Χριστός την πήρε μαζί Του στον παράδεισο, ψυχή και σώμα.

Η προετοιμασία των Ορθόδοξων χριστιανών για το Πάσχα του καλοκαιριού περιλαμβάνει νηστεία για 15 μέρες, από την 1η μέχρι και τις 14 Αυγούστου. Στις 14 Αυγούστου οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία και οι γυναίκες και τα παιδιά στολίζουν έναν επιτάφιο με λουλούδια, όπως κάνουν και το Πάσχα. Τα μοιρολόγια που αφιερώνονται στην Παρθένο Μαρία ψάλλονται το απόγευμα, και ακολουθεί η έξοδος του Επιταφίου που μεταφέρεται σε παρέλαση στα δρομάκια του κάθε χωριού μετά από τρεις γύρους στον περίβολο της εκκλησίας.

Οι άνθρωποι με την ψυχή γεμάτη ελπίδα και κατάνυξη, προστρέχουν στα αμέτρητα προσκυνήματα, όπου λιτανεύονται οι θαυματουργές εικόνες Της για να μαρτυρήσουν τη πίστη τους στο πρόσωπό Της και συμμετέχουν στις παραδοσιακές εορταστικές εκδηλώσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται χορός, τραγούδι και φαγητό.

Εκτός από τις πολλές παραδόσεις για τα θαύματα της, η μεγάλη λατρεία που έχουν οι Έλληνες για τη «μάνα» του Θεού και των ανθρώπων αποδεικνύεται από τα πολλά ονόματα που της έχουν προσδώσει. Σε πολλά μέρη η Παναγία ονομάζεται Μεγαλόχαρη, Παρηγορίτισσα, Εκατονταπυλιανή, Φανερωμένη, Κοσμοσωτήρα, Χοζοβιώτισσα, Εικοσιφοίνισσα, Βρεφοκρατούσα, Γαλακτοτροφούσα, Ελεούσα, Θαλασσινή, Γιάτρισσα, Μυρτιδιώτισσα, και πολλά ακόμη, ονόματα που δίνονται σε εικόνες της Παναγίας που αποκαλύφθηκαν από κάποιο θαύμα.

Όπως αναφέρει ο Καθηγητής Χρήστος Γερ. Σιάσου, "Το όνομα, Μαρία, που Της δόθηκε αρχικά, δεν της δόθηκε τυχαία, εδόθη κατά πρόγνωση και βουλή Θεού, παρά του οποίου ήταν ορισμένη να γίνει Μητέρα Αυτού. Σημαίνει δε το όνομα Μαρία: Παντοδυναμία, τουτέστιν εκείνη η οποία ένωσε τα δύο άκρα αντικείμενα Θεό και άνθρωπο. Ακόμη σημαίνει Σοφία, η οποία βρήκε τον τρόπο για να ενώσει δύο φύσεις σε μια υπόσταση, χωρίς να συγχύσει τα ιδιώματα των φύσεων. Και τρίτον σημαίνει Αγαθότητα, δηλαδή χάρις, η οποία θεοποίησε την ανθρώπινη φύση και ανεβίβασε αυτή υπεράνω των ουρανίων δυνάμεων. Αυτά τα τρία επίθετα περιέχει το όνομα Μαρία. Δόθηκε διότι έμελλε να υπηρετήσει το μυστήριο της ενσάρκωσης του Κυρίου…".

Για την Εκκλησία μας η Θεοτόκος είναι «του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις, των δακρύων της Εύας η λύτρωσις». Βοήθησε στη σάρκωση του Χριστού, εξυπηρέτησε την παγκόσμια σωτηρία γιατί μ' αυτήν πραγματοποιήθηκε η προαιώνια απόφαση του Θεού: η σάρκωση του Λόγου και η δική μας σωτηρία(Ιω. Δαμασκηνός).

Από τις Θεομητορικές εορτές ξεχωρίζει η εορτή της Κοιμήσεως (15 Αυγούστου). Με αυτήν η Εκκλησία μας εορτάζει την Κοίμηση της Θεοτόκου που περιλαμβάνει, πρώτο, το θάνατο και την ταφή της και, δεύτερο, την ανάσταση και τη μετάστασή της στους ουρανούς. Όπως λέει το κοντάκιο της εορτής, «τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησε (τη Θεοτόκο), ως γαρ ζωής μητέρα, προς την ζωήν μετέστησεν ο μήτραν οικήσας αειπάρθενον». Ο Κύριος δηλαδή που είναι η πηγή της αληθινής ζωής, πήρε την ανθρώπινη σάρκα στην κοιλιά της Θεοτόκου και γεννήθηκε από αυτήν. Έτσι έκαμε την Παναγία Μητέρα του, μητέρα της ζωής, πηγή της ζωής. 

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μάς δίνουν τα παραπάνω κείμενα, η Θεοτόκος ειδοποιήθηκε από άγγελο του Θεού για τον επικείμενο θάνατό της. Αφού στη συνέχεια ανέβηκε στο όρος των Ελαιών για να προσευχηθεί, κατέβηκε στο σπίτι της. Εκεί γνωστοποίησε στους γνωστούς της την αναχώρησή της απʼ αυτόν τον κόσμο και ετοίμασε τα της ταφής της. Γύρω από την κλίνη της Θεοτόκου συγκεντώθηκαν όλοι οι απόστολοι, εκτός από το Θωμά. Δύναμη του Αγίου Πνεύματος με σχήμα νεφέλης τους άρπαξε από τα διάφορα μέρη της οικουμένης, όπου κήρυσσαν και τους συγκέντρωσε στα Ιεροσόλυμα. «Το δε θεοδόχον αυτής σώμα μετά αγγελικής και αποστολικής υμνωδίας εκκομισθέν και κηδευθέν, εν σορώ τη εν Γεσθημανή κατετέθη, εν ω τόπω επί τρεις ημέρας η των αγγέλων χοροστασία και υμνωδία διέμεινεν άπαυστος. Μετά δε την τρίτην ημέραν της αγγελικής υμνωδίας παυσαμένης, παρόντες οι απόστολοι, ενός αυτοίς απολειφθέντος (του Θωμά που έλειπε) και μετά την τρίτην ελθόντος και το θεοδόχον σώμα προσκυνήσαι βουληθέντος, ήνοιξαν την σορόν. Και το μεν σώμα αυτής το πανύμνητον ουδαμώς ευρείν ηδυνήθησαν, μόνα δε αυτής τα εντάφια κείμενα ευρόντες και της εξ αυτών αφάτου ευωδίας εμφορηθέντες (= γέμισαν από την ανείπωτη ευωδία που έβγαζαν) ησφάλισαν την σορόν». (Ιωάννου Δαμασκηνού, Βʼ Εγκώμιον εις την πάνσεπτον Κοίμησιν της Θεομήτορος, 18). Ο Υιός της που είχε σαρκωθεί από αυτήν, είχε δεχτεί στους ουρανού το άχραντο σώμα της και την αγία της ψυχή. Την ευσεβή αυτή παράδοση της Εκκλησίας μας συνοψίζει άριστα το εξαποστειλάριο της εορτής της Κοιμήσεως, «Απόστολοι εκ περάτων, συναθροισθέντες ενθάδε, Γεσθημανή τω χωρίω, κηδεύσατέ μου το σώμα, και συ Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα». 

Από το βιβλίο 
«Ο μυστικός κόσμος των Βυζαντινών Εικόνων» 
τόμος αʼ 
Χρήστου Γ. Γκότση 
Εκδ. Αποστολική Διακονία

Χρόνια Πολλά σε όλους και ιδιαιτέρως στις/στους εορτάζουσες/οντες: Δέσποινα, Δέσπω, Δεσποίνου, Δεσποινιώ, Ντέπη, Πέπη, Ζέπω, Πιπίνα, Ελώνα, Ελλώνα, Ελόνα, Θεοτόκη, Θεοτοκία, Κρυστάλλω, Κρουστάλλω, Κρουστάλω, Κρυσταλία, Κρυσταλλία, Κρουσταλένια, Κρίστι, Κρύστα, Μαρία (για παντρεμένες γυναίκες), Μάριο, Μάρω, Μαριώ, Μαριωρή, Μαρίκα, Μαριγώ, Μαριγούλα, Μαρούλα, Μαρίτσα, Μανιώ, Μαριέττα, Μαρούσα, Μάρσια, Μαργέτα, Μαριέττα, Μαργετίνα, Μιρέλλα, Μυρελλα, Μιρέϊγ, Παναγιώτη, Πάνο, Πανούσο, Παναγή, Πανάγο, Γιώτη, Πανίκο, Παναγιώτα, Γιώτα, Παναγιούλα, Γιούλα, Παναγούλα, Πάνη, Τότα, Τούλα, Πρέσβεια, Πρεσβεία, Συμέλα, Σιμέλα, Σουμελά, Γεσθημανή, Ιεσθημανή, Γεθσημανή, Μαρινίκη, Καθολική, Ηλιοστάλακτη