Η επιβράδυνση των ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης θα συνεχιστεί και το 2014. Οι βασικές τάσεις που αποτέλεσαν τις αιτίες της επιβράδυνσης το 2013, θα υπάρχουν και το νέο έτος. Γι' αυτό, άπαντες τονίζουν την ανάγκη βαθιών, διαρθρωτικών αλλαγών στη χώρα.
Το 2014 μπορεί και πρέπει να αποτελέσει έτος-πρόκληση για τη ρωσική οικονομία. Βέβαια, οι αρνητικές τάσεις του 2013 θα συνεχιστούν. Οι γνώστες των οικονομικών θεμάτων και εξελίξεων πιστεύουν ότι η αισιοδοξία του υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης δεν θα επαληθευτεί. Για να «επανακάμψει» η κατάσταση και να επιστρέψει η οικονομία σε αυξητικούς ρυθμούς, η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει σε αποφασιστικές ενέργειες και βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές.
«Η αρνητική δυναμική του ρυθμού αύξησης της καταναλωτικής ζήτησης θα διατηρηθεί το 2014», εκτιμά ο Αλεξέι Μπαλάγιεφ της Economic Expert Group (EEG). Το ίδιο, πρακτικά, επιβεβαιώνει και ο επικεφαλής της «Sberbank», Γκέρμαν Γκρεφ. «Δεν βλέπω άλλες πηγές για να αυξηθούν περαιτέρω οι μισθοί τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και στους δημοσίους υπαλλήλους. Μάλιστα, είναι πιθανό, τα καταναλωτικά δάνεια να μειωθούν σταδιακά. Όλα θα γίνουν πιο περίπλοκα», δήλωσε ο Γκρεφ.
Το ίδιο αμφιλεγόμενη είναι και η κατάσταση με τις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου. «Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι το 2014 η κυβέρνηση θα παγώσει τα τιμολόγια για τις υπηρεσίες των φυσικών μονοπωλίων, απόφαση που θα οδηγήσει σε μειώσεις στο επενδυτικό τους πρόγραμμα. Εκτός των άλλων, είχαμε και μείωση των συνολικών κερδών των ρωσικών επιχειρήσεων και οργανισμών», σημειώνει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Αναλύσεων FBK («Οικονομικοί και Λογιστικοί Σύμβουλοι»), Ίγκορ Νικολάγιεφ.
Ανάπτυξη 1%-1,5%
Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι, σαν αποτέλεσμα όλων αυτών των παραγόντων, η αύξηση του ρωσικού ΑΕΠ θα είναι μικρότερη από τις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης. Η αύξηση του ΑΕΠ, θα είναι στην καλύτερη περίπτωση από 1% έως 2%. «Το 2014, δεν θα πρέπει να περιμένουμε ταχεία ανάπτυξη της οικονομίας. Οι ρυθμοί ανάπτυξης μπορεί να είναι χαμηλοί, από 1% έως 1,5%, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη η θετική επίδραση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Σότσι», πιστεύει ο Μαξίμ Πετρονέβιτς, επικεφαλής εμπειρογνώμονας στο Κέντρο Οικονομικών Προβλέψεων της «Gazprombank». «Ωστόσο, η τάση αυτή δεν θα πρέπει να αξιολογηθεί αρνητικά. Η αργή ανάπτυξη, είναι ένα νομοτελειακό φαινόμενο, μια φυσική φάση κάθε οικονομικού κύκλου, από την οποία περνάνε όλες οι οικονομίες του κόσμου».
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, το 2014 θα είναι χρόνος αλλαγής του «οδικού χάρτη» ανάπτυξης της οικονομίας. Υπάρχει, εξάλλου, ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομίας, το οποίο βασίζεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Εδώ, η επιρροή του κράτους είναι ελάχιστη. «Σε αυτό το τμήμα της οικονομίας, έχουμε μια ενεργό αύξηση των επενδύσεων με ρυθμούς που αγγίζουν το 15% ετησίως. Εδώ, το θετικό πρόσημο αντισταθμίζει, εν μέρει, τη μείωση των επενδύσεων στον τομέα των φυσικών πόρων. Αν η τάση συνεχιστεί, οι χαμηλοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης δεν θα οδηγήσουν σε μια γενικευμένη ύφεση, αλλά σε μια διαρθρωτική αλλαγή της οικονομίας», δήλωσε ο Μαξίμ Πετρονέβιτς.
Υπάρχει επίσης η άποψη ότι ουσιαστικό σημείο εκκίνησης για την ανάπτυξη, μπορεί να γίνει το στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα, και γενικότερα η Αμυντική τεχνολογία και παραγωγή. «Σε αυτό το τμήμα της οικονομίας, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να δημιουργηθούν νέες βιομηχανίες, και νέες θέσεις εργασίας. Κάτι που θα έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Μαζί με την εμφάνιση νέων θέσεων εργασίας, θα δημιουργηθούν ολόκληρες αλυσίδες συναφών και μεικτών κλάδων της οικονομίας και θα στηριχθεί η ανάπτυξη ολόκληρων περιοχών», λέει ο καθηγητής Βλαντίμιρ Κλιμάνοφ, επικεφαλής της έδρας κρατικής ρύθμισης της οικονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Εθνικής Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης, παρά τω προέδρω της Ρωσίας (RANEPA).
Οι εκτιμήσεις των ειδικών
Σύμφωνα με τον κύριο οικονομολόγο της Παγκόσμιας Τράπεζας Σεργκέι Ουλάτοφ, ένας άλλος παράγοντας ανάπτυξης μπορεί να είναι η αύξηση της παραγωγικότητας. Αλλά για να μπορέσουν να λειτουργήσουν οι νέοι «οδικοί χάρτες» ανάπτυξης, απαιτούνται σύνθετες και ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις. Την άποψη αυτή συμμερίζονται οι αναλυτές του FBK, οι οποίοι αναφέρουν ότι το 2014, η αποδυναμωμένη ρωσική οικονομία θα έχει να αντιμετωπίσει, εκτός των άλλων, και τις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις. Αυτές, μεταξύ άλλων, είναι οι αλλαγές στην παγκόσμια αγορά ενέργειας, σε συνδυασμό με την ονομαζόμενη «επανάσταση των υδρογονανθράκων» από σχιστολιθικά πετρώματα, ο συνολικός μετασχηματισμός του σημερινού μοντέλου της οικονομίας, αλλά και η μεγάλη αβεβαιότητα που το διακατέχει.
Υπό το πρίσμα αυτών των εξελίξεων, οι εμπειρογνώμονες του FBK τονίζουν ότι η χώρα χρειάζεται ένα νέο οικονομικό μοντέλο. «Η σημερινή κατάσταση είναι ιδανική, ώστε να προχωρήσει η κυβέρνηση σε μια σειρά από πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις», δήλωσε ο επικεφαλής της «Sberbank» Γκέρμαν Γκρεφ. Αλλά πριν από την έναρξη των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, σύμφωνα με τον Γκρεφ, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση του συστήματος Δημόσιας Διοίκησης.
