Επισημάνσεις από τον Σωτήριο Γεωργιάδη
Κοντεύει ένας ολόκληρος αιώνας από τα τραγικά γεγονότα της Σμύρνης του Σεπτεμβρίου 1922, που προκάλεσαν βασανιστικό θάνατο και οριστικό ξεριζωμό από τις πατρογονικές τους Εστίες σε χιλιάδες Ελληνικής καταγωγής αυτόχθονες κατοίκους της Μικράς Ασίας και τεράστιες καταστροφές των μεγάλων περιουσιών τους. Δυστυχώς αυτή η Γενοκτονία δεν έχει μέχρι τώρα αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα, ενώ η επίσημη Ελληνική Πολιτεία με δυσφορία αντιμετωπίζει κάθε αναφορά σ’ αυτό το θέμα, προτιμώντας «χάρη των σχέσεων καλής γειτονίας» να ξεχαστεί. Ασφαλώς πρέπει να ζούμε αρμονικά με όλους τους γειτονικούς λαούς και οφείλουμε, συγχωρώντας το παρελθόν, να κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια στην κατεύθυνση αυτή. Τούτο όμως δεν σημαίνει ότι ανεχόμαστε τη παραποίηση ή παρασιώπηση των γεγονότων και τη προσβολή της μνήμης των χιλιάδων θυμάτων των ομογενών μας.
Κατά τον Samuel Totten (“Teaching about Genocide”, Social Science Record 1987) και τον G.S.Graber (“The Armenian Genocide 1915”, έκδοση 1996, σελίδα 175), τα περισσότερα θύματα τον 20ο αιώνα δεν προκλήθηκαν από πολέμους, αλλά από Γενοκτονίες. Κατά την Encyclopaedia Britannica (έκδοση 1998), το σύνολο των νεκρών όλων των εμπολέμων κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (Β΄ΠΠ), ήταν της τάξεως των 35 εκατομμυρίων. Από Γενοκτονίες όμως του περασμένου αιώνα εξοντώθηκαν περί τα 120 εκατομμύρια άτομα, ήτοι περί τα 85 εκατομμύρια περισσότερα από όλους τους νεκρούς των πολέμων της ιδίας περιόδου. Ο απολογισμός βασίζεται αναγκαστικά και σε εκτιμήσεις, διότι είναι προφανές ότι δεν ετηρούντο ακριβή στοιχεία θυμάτων. Αντιθέτως μάλιστα στις Γενοκτονίες έγιναν συστηματικές προσπάθειες από τους γενοκτόνους να εξαφανίσουν κάθε στοιχείο, ώστε να γίνεται δύσκολη έως αδύνατη η τεκμηρίωση των εγκλημάτων τους, τα οποία άλλωστε αρνούνται και αποκρύπτουν συστηματικά. Σ’ αυτά τα θύματα πρέπει να προστεθούν αμέτρητα άλλα, που επέζησαν μεν, αλλά ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους, κλονίσθηκε σοβαρότατα η υγεία τους και έχασαν περιουσίες και δικούς τους ανθρώπους στα πλαίσια των Γενοκτονιών.
Αλλά τι θεωρείται σήμερα Γενοκτονία; Το 1948 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών πήρε απόφαση, που ισχύει από το 1951, βάσει της οποίας Γενοκτονία είναι τιμωρούμενο έγκλημα, με θύματα πληθυσμιακές ομάδες και αφορά στην ηθελημένη θανάτωση, πρόκληση σοβαρών σωματικών ή πνευματικών κακώσεων, δημιουργία συνθηκών διαβιώσεως που αποβλέπουν σε εξόντωση, απαγόρευση αναπαραγωγής του ανθρωπίνου είδους και στο παιδομάζωμα.
Η γενοκτονία που ξεσήκωσε τη μεγαλύτερη κατακραυγή, έγινε περισσότερο γνωστή και αναγνωρίστηκε ευρύτατα, είναι αυτή εις βάρος των Εβραίων κατά το Β΄ΠΠ, που απετέλεσε πολιτική και πρακτική του κυβερνώντος (1933-45) Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος της Γερμανίας. Θύματά της υπήρξαν δυστυχώς και άλλες μειονότητες, όπως π.χ. Αθίγγανοι, που όμως δεν τους επιφυλάχθηκε ανάλογη αναγνώριση και δεν δόθηκε ιδιαίτερη δημοσιότητα στην συστηματική τους εξόντωση.
Εκτεταμένες ομαδικές σφαγές πληθυσμών έγιναν πολλές φορές παλαιότερα από το Τουρκικό κράτος, ενώ στον 20 αιώνα ακολούθησαν οργανωμένες Γενοκτονίες που μεθοδεύτηκαν από το κόμμα των Νεοτούρκων που σχηματίστηκε από το 1908, όπως και τις μετεξελίξεις του. Θύματα των Γενοκτονιών αυτών υπήρξαν οι χριστιανικοί κυρίως πληθυσμοί, όπως Αρμένιοι, Σύριοι και Έλληνες την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-18), αλλά και του 1922. Σε ότι αφορά τους Ελληνικούς πληθυσμούς της Τουρκίας, υπενθυμίζεται ότι ξεριζώθηκαν οριστικά και ολοκληρωτικά από τις πατρογονικές τους εστίες τους οι Πόντιοι και Ίωνες, που είχαν εγκατασταθεί εκεί από 3.000 περίπου χρόνια, καθώς και πιό πρόσφατα οι Έλληνες της Κωνσταντινουπόλεως.
Το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, ακολουθώντας το ευρύτερο ρεύμα, επιδεικνύει επιλεκτική ευαισθησία για τη Γενοκτονία των Εβραίων. Έτσι επιμελήθηκε και χρηματοδότησε τη συγγραφή και έκδοση βιβλίου με τίτλο “Documents on the History of Greek Jews”. Εν τούτοις παραμελεί τη διάδοση στοιχείων που αναφέρονται στις κατά καιρούς Γενοκτονίες χριστιανικών πληθυσμών της Τουρκίας, τα οποία σπανίζουν στις Βιβλιοθήκες των ανά την Ελλάδα και τον κόσμο Ιδρυμάτων, Διπλωματικών Αποστολών και το Διαδίκτυο, ενώ αποκρύπτονται και παραποιούνται συστηματικά με Τουρκικές μεθοδεύσεις. Αντιθέτως η Τουρκία από την εποχή του Κεμάλ μέχρι και σήμερα, έχει δημιουργήσει ιδρύματα και μηχανισμούς που επιχορηγούνται αδρά από το κράτος, τα οποία επιδιώκουν συστηματικά να παρασιωπηθούν οι Γενοκτονίες εις βάρος των Χριστιανικών πληθυσμών της χώρας και να παραποιηθεί η Ιστορία, όπου αυτή επιβαρύνει τις Τουρκικές Αρχές, που κατά καιρούς αποφάσισαν και πρωτοστάτησαν σ’ αυτά τα εγκλήματα.
Προσπάθειες για τη διάσωση και διάδοση των ιστορικών αυτών γεγονότων συμπεριλαμβάνονται στις πολυσχεδείς δραστηριότητές της η Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας, η οποία αξιοποιώντας ευγενείς χορηγίες ιδιωτών, ανατύπωσε εκ του πρωτοτύπου σπάνια βιβλία αδιαμφισβητήτων πηγών, όπως του εβραίου το θρήσκευμα Αμερικανού Πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη 1913-16 Henry Morgenthau και του χριστιανού Αμερικανού Γενικού Προξένου στη Σμύρνη το 1922 George Horton, που αναφέρονται σε Γενοκτονίες των Ορθοδόξων πληθυσμών της Τουρκίας. Τα ανάτυπα αυτά εστάλησαν κατ’ αρχήν σε Ευρωβουλευτές, μέλη του Αμερικανικού και Καναδικού Κογκρέσου, Πρεσβείες, Βιβλιοθήκες κτλ.
Επειδή κατά καιρούς τα τραγικά γεγονότα της Σμύρνης του 1922 και γενικότερα της Μικράς Ασίας εις βάρος των εκεί ομογενών μας, έχουν χαρακτηρισθεί από μερικούς ξένους αλλά δυστυχώς και σύγχρονους «προοδευτικούς» συμπολίτες μας ως Τουρκικά αντίποινα και όχι ως Γενοκτονίες, αξίζει να δούμε τι έγραψαν γι’ αυτά ξένες αδιαμφισβήτητες πηγές. Ο αυτόπτης μάρτυρας Αμερικανός Γενικός Πρόξενος το 1922 στη Σμύρνη George Horton, που είχε ήδη τότε περί τα 30 χρόνια διπλωματικής προϋπηρεσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, γράφει στο 36ο κεφάλαιο του βιβλίου του «Η Μάστιγα της Ασίας», που εκδόθηκε Αγγλικά στις ΗΠΑ το 1926:
Μία από τις εξυπνότερες εκδοχές που έχουν διατυπωθεί από Τούρκους προπαγανδιστές, είναι το ότι οι σφαγιασθέντες Χριστιανοί ήταν εξ ίσου κακοί με τους δημίους τους. Ότι δηλαδή οι ευθύνες ισομοιράζονται ανάμεσα στις δύο πλευρές 50-50. Αυτή η θέση βρίσκει απήχηση ιδιαιτέρως στο περί Δικαίου αίσθημα των Αγγλοσαξόνων. Απαλλάσσει όποιον τη δέχεται από κάθε ενόχληση και ευθύνη και καθησυχάζει τη συνείδησή του. Πρέπει όμως κάποιος να είναι τελείως άμυαλος για να αποδεχθεί μια τέτοια θέση. Χρειάζεται πολύ λίγη σκέψη για να αποδειχθεί ότι αυτή η εκδοχή είναι λανθασμένη.
Κατ’ αρχάς, οι υπό Τουρκική εξουσία Χριστιανοί δεν είχαν ποτέ πολλές δυνατότητες να σφάξουν Τούρκους, ακόμη και εάν ήθελαν. Εάν στη μακρά ιστορία σφαγών, που έχει ποτίσει την Τουρκική Αυτοκρατορία με αίμα, σφαγιάστηκαν και μερικοί Τούρκοι, ο μαθηματικός απολογισμός δεν οδηγεί στο 50-50, ούτε ακόμη στην αναλογία 1 Τούρκου προς 10.000 Χριστιανούς. Επί πλέον, μπορεί γενικά να λεχθεί, ότι η Διδασκαλία του Χριστού, βελτίωσε τους ανά τον κόσμο Χριστιανούς, αμβλύνοντας τα ελαττώματά τους. Σε όλες τις προηγουμένως Οθωμανικές περιοχές, που επέτυχαν να απαλλαγούν από την Τουρκική μάστιγα – Ουγγαρία, Βουλγαρία, Σερβία, Ελλάδα – υπάρχουν πολύ λίγες περιπτώσεις Τούρκων που σφραγίστηκαν από Χριστιανούς.
Κατά το διάστημα που η Σμύρνη επυρπολήτο και τραυματισμένοι, εξαχρειωμένοι και κατεστραμμένοι Έλληνες πρόσφυγες συνέρεαν στην Ελλάδα, η συμπεριφορά των Ελλήνων προς τους χιλιάδες Τούρκους που ζούσαν ήδη στην Ελλάδα απετέλεσε ένα από τα ωραιότερα και εμπνευσμένα κεφάλαια όλης της Ελληνικής Ιστορίας. Δεν έγιναν αντίποινα. Δεν κακοποιήθηκαν Τούρκοι που ζούσαν στην Ελλάδα, ούτε ξέσπασε πάνω στα κεφάλια τους κάποια καταιγίδα μίσους και αντεκδικήσεων. Αυτή είναι μια μεγάλη και ωραία Νίκη, η οποία με τον τρόπο της εξυψώθηκε στο επίπεδο εκείνων του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας.
Ερωτάται φυσικά, τι καλλίτερο θα μπορούσαν να είχαν κάνει τα άλλα χριστιανικά κράτη; Πραγματικά η όλη συμπεριφορά της Ελλάδας κατά και μετά τις διώξεις των Τούρκων κατά των χριστιανών της Τουρκίας ήταν θαυμάσια, όπως και η μεταχείριση των Τούρκων αιχμάλωτων πολέμου, αλλά και των Ελλήνων που κατέφυγαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα. Ξέρω τι λέω, διότι ήμουν τότε στην Ελλάδα και τα είδα με τα ίδια μου τα μάτια. Νομίζω ότι κανένας δεν θα έχει το θάρρος να αμφισβητήσει αυτά τα γεγονότα.
Εάν οι Έλληνες μετά τις σφαγές της του Πόντου και της Σμύρνης, είχαν σφάξει όλους τους Τούρκους που ζούσαν στην Ελλάδα, τότε το αποτέλεσμα θα μπορούσε να ήταν σχεδόν 50-50.
Ακολούθως στο τέλος του βιβλίου «Η Μάστιγα της Ασίας», ο George Horton καταλήγει κυρίως στα ακόλουθα ενδιαφέροντα και αποκαλυπτικά συμπεράσματα:
1. Η Σμύρνη κάηκε από τους Τούρκους. Αυτό αποτελεί την προς το παρόν τελική πράξη της συνεπούς από αιώνων Μωαμεθανικής ιστορίας επεκτατισμού και ιδιαιτέρως της (πρόσφατης) ιστορίας των Νεοτούρκων, η οποία διακρίνεται από:
· Εγκλήματα εκτουρκισμού, βασανισμούς και διώξεις στη Μακεδονία, που οδήγησαν στον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο του 1912.
· Φόνους και εκτοπίσεις από τις Εστίες τους Ελλήνων της Μικράς Ασίας πριν από τον (Πρώτο) Παγκόσμιο Πόλεμο και καταστροφή των χωριών τους που ανθούσαν (όπως αναφέρει ο Γάλλος Manciel στις περιγραφές σκηνών από τη Φώκαια).
· Εκπατρισμούς από περιοχές της Μαύρης Θάλασσας Ελλήνων ανδρών, γυναικών και παιδιών στο μεσοχείμωνο του 1916 και εξαναγκασμός τους να περπατούν μέσα σε κακοκαιρίες μέχρι να πεθάνουν κατά χιλιάδες (όπως αναφέρει ο Dana K. Geetchell, σ’ επιστολή του που αναδημοσίευσα πιο πάνω).
· Θανάτωση 800.000 έως 1.000.000 Αρμενίων κατά την περίοδο 1915-16.
· Πυρπόληση της Σμύρνης και σφαγιασμός χιλιάδων κατοίκων της το 1922.
2. Τη Σμύρνη πυρπόλησαν Τούρκοι στρατιώτες, όταν πλέον την είχαν υπό τον πλήρη και αποκλειστικό έλεγχό τους. Οι εμπρησμοί άρχισαν από την Αρμενική συνοικία, στην οποία είχαν προηγηθεί από ημέρες λεηλασίες, δολοφονίες και βιασμοί. Δεν είχαν απομείνει Αρμένιοι, πλην ίσως μερικών που κρύβονταν σε υπόγεια.
3. Για τον τρόπο που πυρπολήθηκε η Σμύρνη κατέθεσαν αξιόπιστοι μάρτυρες, που δεν ήταν Έλληνες, ούτε Αρμένιοι.
4. Τούρκοι στρατιώτες έχυσαν υγρά καύσιμα στο δρόμο μπροστά στο Αμερικανικό Προξενείο, μεταδίδοντας πυρκαγιά στο κτίριο και θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή όσων βρίσκονταν σ’ αυτό.
5. Η πυρπόληση της Σμύρνης και η σφαγή των Χριστιανών κατοίκων της το 1922, έγινε δυνατή λόγω των αμοιβαίων αντιζηλιών και των αντιτιθεμένων συμφερόντων μερικών Χριστιανικών Δυνάμεων και χάρη στην υλική και ηθική βοήθεια που ορισμένες από αυτές έδωσαν στους Τούρκους.
6. Οι Τούρκοι έφεραν σε πέρας τις φοβερές πράξεις τους, εναντίον των χριστιανών και εν γένει της ανθρωπότητας, με την πλήρη βεβαιότητα ότι δεν θα συναντούσαν την αντίδραση, ούτε κάν την επίκριση των ΗΠΑ. Οδηγήθηκαν σ’ αυτή τη πεποίθηση από τη θορυβώδη προπαγάνδα κατά των Χριστιανών και υπέρ των Τούρκων, που έκαναν στον Αμερικανικό Τύπο διάφοροι που ήθελαν εκχωρήσεις εκμεταλλεύσεων και άλλοι αρθρογράφοι που προσέβλεπαν σε οφέλη από τη Τουρκία.
7. Αν και οι Τούρκοι ξεπέρασαν τα όρια που φοβόταν ο (Άγγλος πολιτικός) Gladstone, oι επίσημες Αμερικανικές Αρχές δεν έστειλαν «Νότα» διαμαρτυρίας, εκφράζοντας φρίκη και αγανάκτηση, όπως θα έκανε ο Gladstone.
8. Οι Τούρκοι δεν μπορούν να ξανακερδίσουν την εκτίμηση και εμπιστοσύνη του πολιτισμένου κόσμου, μέχρι να δείξουν πραγματική μεταμέλεια για τα εγκλήματά τους και να προβούν σε κάθε δυνατή γι’ αυτούς αποκατάσταση των θυμάτων τους.
9. Αποκρύπτοντας ή παρερμηνεύοντας πράξεις που έχουν περιγραφεί σ’ αυτά τα κεφάλαια του βιβλίου, για υλικά οφέλη ή διάσωση περιουσιακών στοιχείων, δείχνει χαμηλή ηθική υπόσταση, που συνάδει προς το πνεύμα της υλιστικής αυτής εποχής.
