Γράφει ο Μάριος Ευρυβιάδης
Ξενίζει, τουλάχιστον εμένα, η πρόσφατη παραδοχή του Υπουργού Εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη, που έγινε στο περιθώριο της συνάντησης κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες και αφού ενημερώθηκε από τον Έλληνα ομόλογό του Ευάγγελο Βενιζέλο ως προς τις "θέσεις" της Άγκυρας πως, "δυστυχώς, η τουρκική θέση έναντι της κρίσης που δημιούργησε το Barbaros στην κυπριακή ΑΟΖ παραμένει απαράδεκτη, γιατί όχι μόνο στοχεύει στη συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων στη νότια Α.Ο.Ζ. της Κύπρου, αλλά και στην κατάργηση της νομικής οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας» («Φ» 16.12.2014).
Ο δικός μου προβληματισμός δεν είναι, σε δεύτερη σκέψη, η κριτική που εύλογα ασκήθηκε στην συγκεκριμένη τοποθέτηση του ΥΠ.ΕΞ. αλλά και ευρύτερα που ασκείται στις Προεδρίες Χριστόφια και Αναστασιάδη, ότι η λεγόμενη "Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία " και οι συναπεγόμενες δεσμεύσεις που, πέραν του ρατσιστικού τους περιεχόμενου, οδηγούν νομοτελειακά στην κατάλυση του κράτους-της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Είναι αυτή την καθαυτή δημόσια παραδοχή του Κύπριου αξιωματούχου που θεωρώ σημαντική. Εξ' όσων γνωρίζω μια τέτοια δημόσια παραδοχή γίνεται για πρώτη φορά από αξιωματούχο των τελευταίων δυο προεδριών. Την τελευταία φορά που είχαμε τέτοια επίσημη παραδοχή ήταν επί Προεδρίας Παπαδόπουλου, με αφορμή το κρατοκτόνο σχέδιο Αννάν και την απόρριψη του από την καταπληκτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων ακριβώς επειδή κατέλυε το κράτος του 1960.
Η παραδοχή Κασουλίδη επιδέχεται δυο αναγνώσεις. Η πρώτη, ότι "επιτέλους" αντιλήφθηκε ο ΥΠ.ΕΞ. το μηδενικού αθροίσματος παιγνίδι της ´Αγκυρας και ότι "κάλιο αργά παρά ποτέ". Και εγώ διερωτώμαι ; Μα είναι ποτέ δυνατόν να μην το είχε αντιληφθεί μέχρι προχθές, ότι μόνο μια "τουρκική ειρήνη" είναι αποδεκτή από τους Τούρκους; Δεν είναι. Βεβαίως το αντιλήφθηκε και από καιρό. Όπως και οι υπόλοιποι θιασώτες της "Δ.Δ.Ο." στο κόμμα του, στο ΑΚΕΛ και αλλού. Η άλλη ανάγνωση είναι πιο συνθέτη. Ήλπιζε ο κ. Κασουλίδης, όπως και ο νυν και τέως πρόεδρος, όπως και οι ταγοί των κομμάτων εξουσίας, ότι η πρακτική αποδοχής αρκετών "τετελεσμένων" αλλά και μεγαλόψυχων παραχωρήσεων εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς, καθώς και ένας "ηγέτης λύσης" ( o Νίκος Αναστασιάδης του 2004) θα "έκαναν" την διάφορα. ´Ότι δηλαδή θα έπειθαν έμπρακτα για την ειλικρίνεια της δικής τους πλευράς όπως και για την πολιτική της βούληση για λύση. Ακόμη και για την ειλικρινή τους μετάνοια αναφορικά με τις "λανθασμένες" επιλογές του παρελθόντος, όπου ο κάθε αμαρτωλός και ηττημένος πληρώνει το "απαιτούμενο" τίμημα. Για να δικαιούται να έχει μέλλον ( όπως π.χ. οι ηττημένες Γερμανία και Ιαπωνία του Β´Π.Π.) . Και πως όλα αυτά, αθροιστικά, θα άλλαζαν την Τουρκική θέση και στάση. Και ότι η διαπραγμάτευση υπό την αιγίδα του ΟΗΕ θα κατέληγε εκεί που διδάσκει η "θεωρία των κερδισμένων" του καθηγητή Ρότζερ Φίσιερ του Χάρβαρτ, Getting to Yes: How to Negotiate Agreement Without Giving In ( 1981). Ένα αποτέλεσμα όχι μηδενικού αθροίσματος.
Επ' αυτού έλαβαν και τις σχετικές "διαβεβαιώσεις" από τις καγκελλαρίες της Δύσης ως προς την "καλή πίστη" της Τουρκίας και την βούληση της, τούτη την φορά, για διαπραγμάτευση αφού υπάρχει "πρόεδρος λύσης" στην Λευκωσία. Με το καλύτερο ίσως παράδειγμα τις "διαβεβαιώσεις" που πήρε και ο Μακάριος το 1977 από τον τότε αμερικανό προεδρικό απεσταλμένο Κλίφορντ, να παραδώσει "διπεριφερειακό" χάρτη ως μέρος μιας πάρε-δώσε διαδικασίας και ότι οι Τούρκοι θα ανταποκρίνονταν με δικό τους χάρτη και διαπραγματεύσεις καλής πίστης. Ούτε το ένα συνέβη, ούτε το άλλο. Με τον Κλίφορντ να δηλώνει αδυναμία να μεταπείσει τους Τούρκους… εκ των υστέρων.
Ειδικά οι Αναστασιάδης-Κασουλίδης πρέπει να νιώθουν πολλαπλώς εκτεθειμένοι, προσβεβλημένοι και ταπεινωμένοι από την πιο πρόσφατη πειρατική συμπεριφορά της Άγκυρας και του "Βάρβαρου" της μέσα στην κυπριακή Α.Ο.Ζ., όπως επίσης με την μεσοβέζικη συμπεριφορά των Δυτικών τους "φίλων", παρά τις φερόμενες διαβεβαιώσεις τους ως προς την δική τους αντίδραση. Δεν ανέμεναν μια τέτοια ιταμή πρόκληση αν και όλα τα σημάδια ήταν εκεί . Αξίζει να θυμηθούμε εδώ, και μια άλλη άμεσα σχετική τοποθέτηση του κ. Κασουλίδη που έγινε στην διάρκεια της επίσκεψης του Αντιπρόεδρου Μπαΐντεν τον περασμένο Μάιο. Στο ζήτημα των Βαρωσίων, δήλωσε, δεν προέκυψε τίποτα διότι οι Τούρκοι απλά "ήθελαν να μας ταπεινώσουν".
Μέχρι και την εισβολή του "Βάρβαρος"στην κυπριακή Α.Ο.Ζ. ο κ. Κασουλίδης ήθελε να πιστεύει ότι θα υπάρξει φως στο τούνελ λόγω μιας συνάρτησης γεγονότων και συγκυριών, συμπεριλαμβανομένης και της μελλοντικής εκμετάλλευσης των ενεργειακών κοιτασμάτων σε ένα περιβάλλον αμοιβαιότητας και σεβασμού του διεθνούς δικαίου και διεθνών θεσμών. Ως εκ τούτου δεν μπορούσε να τοποθετηθεί ή να καταγγείλει δημόσια ότι ανομολόγητος στόχος της Άγκυρας ήταν η ακύρωση της νομικής υπόστασης του κράτους, παρά τα αυξανόμενα δείγματα γραφής ως προς τούτο από το τζιχαντιστικό δίδυμο Ερντογάν- Νταβούτογλου και τα φερέφωνα τους στην Κύπρο. Διότι τότε εύλογα θα τον ρωτούσαν. Εσείς τότε τι διαπραγματεύσθε; Καλύτερους όρους αυτοκατάλυσης;
Κατ´εμέ η δημόσια παραδοχή Κασουλίδη σηματοδοτεί ή πρέπει να σηματοδοτεί τέλος εποχής και την απαρχή μιας εκ βάθους αναθεώρησης της όλης φιλοσοφίας των υπό την αιγίδα του Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. διαπραγματεύσεων. Οι συνομιλίες αυτές έχουν εδώ και καιρό και επί σκοπώ εκφυλισθεί από την ελεγχόμενη και βαθιά εξαρτώμενη από τους Αγγλοαμερικανούς Γραμματεία του ΟΗΕ. Δεν είναι απλά τυχαίο ότι ο κάθε καινούργιος Ειδικός Εκπρόσωπος του Γ.Γ. στην Κύπρο είναι χειρότερος από τον προηγούμενο. Και ότι δεν έχει και δεν δύναται να παρουσιάσει κάτι, όχι καινούργιο ή καινοτομικό, αλλά κάτι που να μην συγκρούεται κατάφωρα με τις αρχές της Χάρτας του ΟΗΕ και τα επί του κυπριακού ψηφίσματα και αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μέχρι πρόσφατα είχαμε τον περιβόητο Αυστραλό Ντάουνερ του οποίου όλος ο βίος και πολιτεία βρίσκονταν στον αντίποδα κάθε αρχής του ΟΗΕ. Πάρτε και τον κ. ´Εσπεν Μπαρθ ´Αιντα, τρέχοντα Ειδικό Εκπρόσωπο. Μετά την εισβολή του "Βάρβαρου" στην κυπριακή Α.Ο.Ζ. , το μόνο που μπόρεσε να ψελλίσει ο κ. Άιντα είναι ότι υπάρχουν "διεκδικήσεις" γύρω από τέτοιου είδους ζητήματα όπως είναι οι θαλάσσιες ζώνες. Το πρόβλημα με την Γραμματεία του ΟΗΕ είναι συστημικό. Όλοι αυτοί οι δήθεν "ειρηνοποιοί" είναι εκπρόσωποι της ιδεολογίας του Ευρωατλαντισμού, υπό το πρίσμα της οποίας η Τουρκία θεωρείτο, τουλάχιστο μέχρι την κυριαρχία εκεί του πολιτικού Ισλάμ, η απάντηση σ´όλα τα προβλήματα της ανθρωπότητας και το απόλυτο "μοντέλο" συνύπαρξης θρησκειών και πολιτισμών! Κατ´επέκταση η Κύπρος έπρεπε να προσαρμοσθεί στις απαιτήσεις της Άγκυρας και να πάψει, κυριολεκτικά να υφίσταται ως συκροτημένο κράτος. Αυτό επιτάσσει η ιδεολογία του Ευρωατλαντισμού. Ή επίτασσε μέχρι πρόσφατα, αναφορικά με την Τουρκία.
Η παραδοχή Κασουλίδη θα έχει συνέχεια και θετικές συνέπειες, εφόσον υιοθετηθεί και από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, που επιστρέφει νικητής και ανανεωμένος από την δοκιμασία με την υγεία του. Σοβαρά θέματα υγείας κάνουν κάθε άνθρωπο να προβληματιστεί σε βάθος ως προς την μέχρι τότε διαδρομή του και το μέλλον του. Για ένα πολιτικό και δη ηγέτη κράτους, όπως στην περίπτωση του Νίκου Αναστασιάδη, οι προκλήσεις της επιστροφής και του μέλλοντος του τόπου θα πρέπει να φαντάζουν ηράκλειες. Ο κύπριος Πρόεδρος δεν πρέπει παρασυρθεί από τους επαίνους των κολάκων κυρίως ξένων αλλά και ντόπιων που άρχισαν από την Νέα Υόρκη και που θα συνεχίζονται. Δεν πρέπει να τον πλανέψουν δόλια και φθηνά λόγια, υποκριτικές συμπεριφορές και κάλπικες υποσχέσεις, ακόμη και τα περί "Νόμπελ ειρήνης" που ναι, ψιθυρίζονται, αλλά αρκετά δυνατά για να ακούγονται από τους αυλικούς του αν όχι και από τον ίδιο.
Η επιστροφή στον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει παρά μόνο εφόσον η Τουρκία έμπρακτα αποδεχθεί την Κύπρο ως υποκείμενο του διακρατικού συστήματος. Αρκετά πλέον. Πάντως να καταλύσει το κυπριακό κράτος η Τουρκία δεν μπορεί, όσους "Βαρβάρους" και να διαθέτει. Όσο και να απειλεί με αυτάρεσκα νταΐλίκια. Αν δεν το καταλαβαίνει, ας ρωτήσει τον σύμμαχο και πάτρωνά της τον Θείο Σαμ που το κατάλαβε στην περίπτωση της Κούβας και την αναγνώρισε μετά από μισό αιώνα και βάλε πολιτικής μισαλλοδοξίας, αποτυχημένων οικονομικών κυρώσεων και πολιτικο- στρατιωτικών εκβιασμών
