Αλλιώς θα ήταν τραγωδία
Μετά από επανειλημμένες κακοτεχνίες, η Ευρώπη έχει ξαφνικά την ευκαιρία να κάνει το σωστό για το μη βιώσιμο χρέος της Ελλάδας. Θα ήταν τραγωδία – τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ευρώπη – εάν χανόταν αυτή η ευκαιρία, αναφέρει ο οικονομολόγος Μοχάμεντ Ελ Εριάν σε άρθρο του στο πρακτορείο Bloomberg.
Δύο πρόσφατες εξελίξεις συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν αυτή τη συγκυρία: η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις χθεσινές εκλογές και η τεράστια εισροή προσφύγων στην Ελλάδα, εξηγεί ο Ελ Εριάν, που είναι επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz.
Η ιστορία βρίθει παραδειγμάτων με πολιτικούς, οι οποίοι, αν και φαινομενικά δεν αναμένονταν να το πετύχουν, έγιναν οι καταλύτες της αλλαγής και κατάφεραν να φέρουν απίθανα αποτελέσματα, σε πολλές περιπτώσεις χάρη στο αντισυμβατικό παρελθόν τους, που τούς έδωσε την αξιοπιστία για να πείσουν τους συμπατριώτες τους για την ανάγκη ριζοσπαστικών μέτρων.
Η Ευρώπη μπορεί να δώσει περισσότερη δύναμη στον Τσίπρα παρέχοντας περαιτέρω και παρεπόμενη ελάφρυνση χρέους, η οποία έχει κατ’ επανάληψη καθυστερήσει και την οποία οι περισσότεροι, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, θεωρούν απαραίτητη για μια βιώσιμη ελληνική ανάκαμψη.
Καθώς οι πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή εισρέουν στην Ελλάδα, οι απρόθυμοι πιστωτές, υπό την ηγεσία της Γερμανίας, έχουν πλέον μια δικαιολογία για να προχωρήσουν στην παραγραφή των προηγούμενων δανείων διάσωσης προς την Ελλάδα.
Πράγματι, οι χώρες αυτές μπορούν να δικαιολογήσουν τη βοήθεια προς την Ελλάδα επισημαίνοντας το βασικό της ρόλο της ως πύλης εισόδου στην Ευρώπη, κάτι που καθιστά τον αντίκτυπο της προσφυγικής κρίσης ιδιαίτερα έντονο.
Η αποφασιστική έγκαιρη δράση από την Ευρώπη να ελαφρύνει το υπερβολικό βάρος χρέους της Ελλάδας θα έδινε μια ώθηση στη νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία πρέπει να εφαρμόσει μια σειρά δύσκολων οικονομικών και χρηματοοικονομικών μεταρρυθμίσεων. Θα άνοιγε, επίσης, την πόρτα στο ΔΝΤ να εμπλακεί εκ νέου στην Ελλάδα και θα εξασφάλιζε μια καλύτερη βάση για τη συνέχιση της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Το σημαντικότερο είναι ότι θα διέλυε τη σκιά χρέους η οποία αποθαρρύνει την εισροή νέων ιδιωτικών κεφαλαίων στη χώρα και υπονομεύει την ανάπτυξη και την οποία καμία ρεαλιστική προσπάθεια λιτότητας δεν μπορεί να ξεπεράσει.
Ολόκληρο το άρθρο του Ελ Εριάν έχει ως εξής:
Μετά από επαναλαμβανόμενα στραβοπατήματα, η Ευρώπη έχει ξαφνικά την ευκαιρία να κάνει αυτό που πρέπει σχετικά με το μη βιώσιμο χρέος της Ελλάδας. Θα ήταν τραγωδία -τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την Ευρώπη- εάν χανόταν αυτή η ευκαιρία.
Δύο εξελίξεις συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν αυτή τη συγκυρία: η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της Κυριακής και η τεράστια εισροή προσφύγων στην Ελλάδα.
Διατηρώντας την ικανότητα των έξυπνων πολιτικών χειρισμών που επέδειξε κατά το τελευταίο έτος, ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, αψήφησε και πάλι τις προβλέψεις και εξασφάλισε μια δεύτερη εντολή να ηγηθεί μιας κυβέρνησης. Πέτυχε αυτή τη νίκη, παρά την εντυπωσιακή στροφή 180 μοιρών που πραγματοποίησε σε σχέση με την κύρια υπόσχεση της προηγούμενης εκστρατείας του -ότι θα βάλει τέλος στην επιβεβλημένη λιτότητα της Ευρωζώνη- που οδήγησε στη διάσπαση του κόμματός του. Και όταν υπηρετήσει ως πρωθυπουργός, αυτή τη φορά, θα διαπιστώσει ότι οι πάλαι πότε εχθρικοί προς αυτόν Ευρωπαίοι έχουν πιο φιλική διάθεση.
Η ιστορία είναι γεμάτη με παραδείγματα πολιτικών, οι οποίοι αποτέλεσαν απρόσμενα καταλύτη αλλαγής και κατάφεραν να φέρουν απίθανα αποτελέσματα. Σε πολλές περιπτώσεις, το αντιφατικό ιστορικό τους, έπεισε τους συμπατριώτες τους για την ανάγκη ριζικών αλλαγών.
Θυμηθείτε το παράδειγμα του προέδρου Luiz Inacio Lula da Silva της Βραζιλίας, ενός συνδικαλιστή ο οποίος, αφού εξελέγη πρόεδρος το 2002, προέβη σε μια εντυπωσιακή και αποτελεσματική σειρά συμβατικών οικονομικών μεταρρυθμίσεων που φάνταζαν ασυμβίβαστες με τα όσα ευαγγελιζόταν κατά τη διάρκεια των πολλών ετών του στην αντιπολίτευση. Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο Menachem Begin, ο σκληροπυρηνικός πρωθυπουργός του Ισραήλ, ιδρυτής της Λικούντ, ο οποίος υπέγραψε τη συνθήκη ειρήνης με την Αίγυπτο η οποία προέβλεπε τη διάλυση των εβραϊκών οικισμών στη χερσόνησο Σινά.
Η Ευρώπη μπορεί να ενισχύσει το “χέρι” του Τσίπρα παρέχοντας την ελάφρυνση χρέους, η οποία έχει καθυστερήσει επανειλημμένως και η οποία θεωρείτε από τους περισσότερους –όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο- αναγκαία για μια βιώσιμη ελληνική ανάκαμψη.
Καθώς οι πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή εισέρχονται στην Ελλάδα, ενισχύοντας τις έκτακτες μεταναστευτικές πιέσεις της Ευρώπης, οι διστακτικοί πιστωτές, όπως η Γερμανία, έχουν πλέον δικαιολογία να συγχωρήσουν τα προηγούμενα δάνεια διάσωσης στην Ελλάδα.
Πράγματι, οι χώρες αυτές μπορούν να δικαιολογήσουν τη βοήθεια προς την Ελλάδα τονίζοντας το ρόλο της ως πύλη εισόδου των προσφύγων στην Ευρώπη, κάτι που κάνει την επίδραση της προσφυγικής κρίσης ιδιαίτερα έντονη.
Η αποφασιστική έγκαιρη δράση από την Ευρώπη να ελαφρύνει το υπερβολικό δανειακό βάρος της Ελλάδας θα έδινε μια ώθηση στη νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ η οποία πρέπει να εφαρμόσει μια σειρά από δύσκολες οικονομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις. Επίσης, θα ανοίξει την πόρτα στο ΔΝΤ να συμμετάσχει ξανά και θα εξασφαλίσει καλύτερη βάση για τη συνέχιση της συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι θα διώξει το σύννεφο χρέους που αποθαρρύνει τις νέες εισροές ιδιωτικών κεφαλαίων στη χώρα, υπονομεύει την ανάπτυξη και δεν μπορεί να ξεπεραστεί με ρεαλιστικές προσπάθειες λιτότητας.
*Ο Mohamed El-Erian είναι επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz. Eίναι πρόεδρος του Συμβουλίου Παγκόσμιας Ανάπτυξης του Barack Obama και συγγραφέας του μπεστ-σέλερ “When Markes Collide”. Στο παρελθόν διετέλεσε CEO της Pimco.
