Μια συμφωνία με πολλές «μαύρες τρύπες»
Μια συμφωνία που επιχειρεί να σώσει τουλάχιστον προς το παρόν τα προσχήματα, με πολλές «μαύρες τρύπες», ακόμη περισσότερα «εάν και εφόσον» που απαιτεί να συγχρονιστούν σαν καλοκουρδισμένο ελβετικό ρολόι οι 28 της Ε.Ε., ο ελληνικός κρατικός μηχανισμός, η Τουρκία, οι χιλιάδες μετανάστες και τα κυκλώματα διακινητών, ώστε να έχει αποτελέσματα και να ανακόψει τις μεταναστευτικές ροές, αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από τα μεσάνυχτα της Κυριακής.
Μια συμφωνία όπου έντρομοι οι ευρωπαίοι μπροστά στο μέγεθος της μεταναστευτικής κρίσης και του τρόπου που επηρεάζει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και εκλογικά σώματα, εναποθέτουν τις ελπίδες τους για την διαχείριση της, στις διαθέσεις της Άγκυρας και του Τ. Ερντογάν, ακούγοντας τον αλαζονικό Α. Νταβούτογλου να δηλώνει ότι η Συμφωνία αποδεικνύει ότι «Ευρώπη χωρίς την Τουρκία δεν μπορεί να υπάρχει..»
Η μεταναστευτική κρίση δεν αντιμετωπίζεται φυσικά με την παρούσα συμφωνία, η οποία έχει απλώς τον φιλόδοξο στόχο να διασώσει την Ελλάδα από την ανθρωπιστική κρίση με την οποία είναι αντιμέτωπη και συγχρόνως να επιδείξει ότι στην Ευρώπη στοιχειωδώς λειτουργεί η αλληλεγγύη και γίνονται σεβαστές οι ανθρωπιστικές αξίες.
Όμως η συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι 28 και ενέκρινε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ενώ είναι ιδιαίτερα απαιτητική ως προς το σκέλος των προϋποθέσεων που απαιτούνται για να εφαρμοσθεί, θέτει ιδιαίτερα περιορισμένους στόχους σε ό, τι αφορά την εγκατάσταση ενός μόνιμου μηχανισμού αντιμετώπισης σε βάθος χρόνου, της μεταναστευτικής κρίσης.
Οι 28 δεν έκρυψαν ότι αυτή η συμφωνία είναι ένα προσωρινό και έκτακτο μέτρο με μοναδικό στόχο να αχρηστευθούν τα κυκλώματα των δουλεμπόρων που οδηγούν χιλιάδες ανθρώπους από τα τουρκικά παράλια στα ελληνικά νησιά. Η φιλοσοφία της Συμφωνίας είναι να δημιουργηθεί αντικίνητρο στους χιλιάδες απελπισμένους ανθρώπους να κάνουν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι και συνεπώς πρέπει η Ελλάδα να σταματήσει να είναι ελκυστικός προορισμός ως «προθάλαμος» για την είσοδο στην Ευρώπη.
Η Συμφωνία προβλέπει θεωρητικά την επανεγκατάσταση από την Τουρκία, που μετατρέπεται σε μοναδική νόμιμη είσοδο για την Ευρώπη, 72.000 Σύρων, προσφύγων, όταν εκατοντάδες χιλιάδες Σύριοι κατευθύνονται προς την Ευρώπη, προβλέπει επιστροφή στην Τουρκία όσων παράτυπων μεταναστών συλλαμβάνονται από το βράδυ της Κυριακής να περνούν στα ελληνικά νησιά, δεν προβλέπει τίποτα για την αποσυμφόρηση της Ελλάδας από τους χιλιάδες παράτυπους μετανάστες που έχουν εγκλωβιστεί στο έδαφος της, ούτε για το πώς θα υποχρεωθούν να επιστρέψουν στην Τουρκία οι Σύριοι πρόσφυγες που προστατεύονται από το διεθνές νομικό πλαίσιο.
Είναι επίσης ιδιαίτερα αισιόδοξη η προσδοκία ότι η Συμφωνία θα αποτρέψει εκατοντάδες χιλιάδες παράτυπους μετανάστες από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, την Βόρειο Αφρική, να συνεχίσουν να φθάνουν στην Ελλάδα μέσα από επίσης παράνομες διαδρομές προκειμένου να συνεχίσουν από εναλλακτικές διαδρομές προς την Ευρώπη.
Η Συμφωνία έχει όμως πολλά κενά και «γκρίζες ζώνες»:
-Η Συμφωνία προβλέπει ότι από το βράδυ της Κυριακής 20ης Μαρτίου όσοι μετανάστες φθάνουν στα ελληνικά νησιά θα επιστρέφονται στην Τουρκία.
Αυτή δεν είναι αυτοματοποιημένη διαδικασία καθώς θα πρέπει να διαπιστώνεται ποιοι από τους μετανάστες δεν υπόκεινται στους διεθνείς νόμους προστασίας ,ότι έχουν πράγματι φθάσει από την Τουρκία και μάλιστα μετά την συγκεκριμένη ημερομηνία.
Αυτή η διαδικασία απαιτεί την κινητοποίηση ενός τεράστιου γραφειοκρατικού μηχανισμού (δικαστικοί, αστυνομικοί, μεταφραστές διερμηνείς) που θα μπορούν στα ελληνικά νησιά να εξετάζουν την κάθε περίπτωση μετανάστη ατομικά, να μπορούν να διεκπεραιώνουν σε σύντομο διάστημα τις αιτήσεις ασύλου αλλά και τις διαδικασίες έφεσης στις απορριπτικές αποφάσεις. Η Ε.Ε. υπό τον φόβο ότι το σχέδιο αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ως «μαζική απέλαση», καθώς κινείται στα όρια της νομιμότητας, εναποθέτει τις ευθύνες στις πλάτες της Ελλάδας αναφέροντας ότι είναι ένα προσωρινό και έκτακτο μετρό και ότι κάθε αίτηση για άσυλο θα «εξετάζεται ατομικά από τις ελληνικές αρχές με σεβασμό στο Διεθνές Καθεστώς Ασύλου…».
Επίσης, η Συμφωνία αναθέτει στην Ελλάδα την ευθύνη σύναψης διμερών συμφωνιών με την Τουρκία, που θα καλύπτουν μεταξύ άλλων και την παρουσία τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά. Και επειδή λανθασμένα ο κ. Τσίπρας επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις λέγοντας ότι θα υπάρχουν και Έλληνες αξιωματούχοι στα τουρκικά παράλια, υπενθυμίζεται ότι οι ελληνικές αξιώσεις στην Μικρά Ασία έχουν πάψει από το …1922, ενώ αντιθέτως οι διεκδικήσεις επί των ελληνικών νησιών από την Τουρκία είναι ακόμη και σήμερα ζωντανές.
-Ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη είναι η ρύθμιση «ένας προς έναν Σύρο», όπου για κάθε Σύρο που θα επιστρέφεται στην Τουρκία από την Ελλάδα ένας Σύρος θα μεταφέρεται από την Τουρκία σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα. Η οροφή που τέθηκε από την Ε.Ε. είναι οι 72.000 επανεγκαταστάσεις Σύρων από την Τουρκία, όπου προτεραιότητα θα δοθεί σε εκείνους που δεν έχουν μπει η δεν έχουν προσπαθήσει να μπουν παράτυπα στην Ε.Ε.. Συνεπώς αποκλείονται εκ προοιμίου όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελλάδα και επομένως θα πρέπει να βρεθεί τρόπος για να αποδεχτούν την επιστροφή τους στην Τουρκία, άνθρωποι που ρίσκαραν την ζωή των οικογενειών τους και ξόδεψαν όλη την περιουσία τους για να περάσουν στα ελληνικά νησιά.
Εξαιρετικά σημαντική είναι όμως η αναφορά στην Συμφωνία ότι όλη αυτή η διαδικασία (ένας προς έναν Σύρο), «εάν δεν κατορθώσει να έχει τα ζητούμενα αποτελέσματα του τερματισμού της παράτυπης μετανάστευσης ή εάν ο αριθμός των επιστροφών (στην Τουρκία) ξεπεράσει τους παραπάνω αριθμούς τότε αυτός ο μηχανισμός θα τερματισθεί».
-Στην κοινή θέση των 28 ουσιαστικά χαιρετίζεται το κλείσιμο των συνόρων στην Βαλκανική διαδρομή, καθώς φυσικά αποτελεί βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει η Συμφωνία, μια και τα κλειστά Ελληνοσκοπιανά σύνορα αναμένεται να λειτουργήσουν αποτρεπτικά για όσους κατευθύνονται προς την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απευθύνει έκκληση για ενίσχυση της συνεργασίας με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στην αντιμετώπιση της κρίσης της μετανάστευσης και συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
-Στην απόφαση των 28 υπάρχει μια ακόμη προβληματική αναφορά: «Τα κράτη μέλη δηλώνουν την προθυμία τους να παράσχουν στην Ελλάδα σε σύντομο χρονικό διάστημα τα κατάλληλα μέσα συμπεριλαμβανομένων των συνοριοφυλάκων, εμπειρογνωμόνων σε θέματα ασύλου και διερμηνείς». Η εγκατάσταση ξένων έστω και ευρωπαίων συνοριοφυλάκων στα ελληνικά σύνορα, κινείται στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας καθώς συνιστά εκχώρηση της άσκησης εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, σε τρίτη χωρά.
-Επίσης διευκρινίζεται ,προκειμένου να ικανοποιηθούν η Αυστρία και οι χώρες του Visegrad ότι η δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας «δεν δημιουργεί νέες δεσμεύσεις για τα κράτη μέλη όσον αφορά την μετεγκατάσταση και επανεγκατάσταση».
-Σε μια θλιβερή για την Ε.Ε. και τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, αναφορά οι 28 κλείνουν τα μάτια σε όσα συμβαίνουν στην Τουρκία περιοριστήκαν στην δήλωση ότι «η ΕΕ αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί τα υψηλότερα πρότυπα, όταν πρόκειται για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, το σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης..».
Η Τουρκία τελικά εκτός των 6 δις τα οποία θα δοθούν για την αντιμετώπιση των αναγκών των δομών υποδοχής και φιλοξενίας προσφύγων στο τουρκικό έδαφος δεν είδε να αποδίδει ο εκβιασμός της για το ξεπάγωμα των Κεφαλαίων που κρατά παγωμένα η Κύπρος και για τα οποία επέμενε μέχρι τέλους. Οι συσχετισμοί εντός της Ε.Ε. ήταν απολύτως αρνητικοί για το τουρκικό αίτημα ,όχι μόνο από την Ελλάδα και την Γαλλία ,αλλά και την Βρετανία καθώς ενόψει δημοψηφίσματος το μήνυμα από την “πολτοποίηση” μιας χώρας μέλους για το χατίρι της Τουρκίας θα αποτελούσε ένα κάλο επιχείρημα στην καμπάνια του «Leave E.U.» Έτσι η Τουρκία αρκέσθηκε στο άνοιγμα του Κεφαλαίου 33 που κρατούσε παγωμένο η Γαλλία με απόφαση του πρώην προέδρου Ν. Σαρκοζί.
Σε ότι αφορά την απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους τούρκους πολίτες ,για την οποία είναι απρόθυμα όλα σχεδόν τα κράτη μέλη, η Τουρκία αρκέσθηκε στην υπόσχεση ότι εφόσον μέχρι τον Απρίλιο έχει εκπληρώσει τα 72 προαπαιτούμενα τότε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο θα αποφασίσουν για την άρση των θεωρείων με την επισήμανση όμως ότι αυτό θα ισχύει για «κάθε κράτος μέλος» συνεπώς και την Κυπριακή Δημοκρατία, την οποία η Τουρκία δεν αναγνωρίζει.
