Η προσφυγική κρίση μπορεί να σπείρει τον όλεθρο στο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας
Η συνεχής προσφυγική κρίση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη μπορεί να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα για την Ελλάδα καθώς προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του προγράμματος διάσωσής της από το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, και να προχωρήσει σε μια σειρά πληρωμών μέσα στο έτος.
Σε σημείωμα από τον οικονομολόγο Φάμπιο Μπαλμπόνι, η HSBC προειδοποιεί πως η προσφυγική κρίση, μαζί με τα ανθρωπιστικά κόστη της, θα μπορούσε επίσης να είναι ιδιαίτερα δαπανηρή για την Ελλάδα όταν θα χρειαστεί να πληρώσει μια μεγάλη δόση από τη διάσωσή της τον Ιούλιο.
Μέσα στο σαββατοκύριακο τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία της ΕΕ και της Τουρκίας που θα επιτρέπει στην Ελλάδα να στέλνει πίσω πρόσφυγες εάν δεν πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Υπάρχουν, ωστόσο, ανησυχίες για το πόσο αποτελεσματική θα είναι αυτή η συμφωνία και πόσο θα χρειαστεί για να εφαρμοστεί. Οι ανησυχίες της HSBC είναι οι εξής:
Το κλείσιμο του διαδρόμου των δυτικών Βαλκανίων σημαίνει πως υπάρχουν πλέον σχεδόν 50.000 πρόσφυγες παγιδευμένοι στα ελληνικά σύνορα. Αυτό προστίθεται στα δημοσιονομικά κόστη της κυβέρνησης, ενώ ταυτόχρονα εκθέτει τις διαστάσεις μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και του κυβερνητικού του εταίρου, των ακροδεξιών Ανεξάρτητων Ελλήνων. Μια συμφωνία έκλεισε στις 18 Μαρτίου μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για αποστολή προσφύγων πίσω στην Τουρκία, όμως η εφαρμογή της μπορεί να χρειαστεί χρόνο, και είναι αβεβαίο εάν θα είναι αρκετή για να θέσει υπό έλεγχο την εισροή των μεταναστών.
Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, σύμφωνα με την HSBC, είναι η μεγαλύτερη δόση χρέους που θα πρέπει να πληρώσει μέσα στο 2016, η οποία λήγει τον Ιούλιο, όταν θα πρέπει να πληρωθεί ένας συνδυασμός χρέους και τόκων προς την ΕΚΤ και το ΔΝΤ συνολικής αξίας που ξεπερνά τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό, επισημαίνει η HSBC, συμπέφτει με την περίοδο του έτους που η εισροή των προσφύγων βρισκόταν στο ζενίθ της το 2015.
Εάν αυτή η εισροή επαναληφθεί, θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα. Όπως γράφει η HSBC, “Οι εντάσεις μπορεί να φτάσουν στο ζενίθ τους μέχρι το καλοκαίρι, όταν η Ελλάδα θα πρέπει να πληρώσει περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ σε χρέος και τόκους προς την ΕΚΤ (20 Ιουλίου), και όταν πέρυσι η εισροή των μεταναστών ήταν η εντονότερη”.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει στην Ελλάδα η προσφυγική κρίση, σύμφωνα με την HSBC, είναι πως μπορεί να καταλήξει να κοστίζει πολύ περισσότερο απ’ ότι αναμένεται αυτή τη στιγμή.
Αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο μιας “σιγοβράζουσας ανθρωπιστικής κρίσης”, η ΕΕ έχει συμφωνήσει να πραγματοποιήσει μια νέα σειρά μέτρων για να στηρίξει την Ελλάδα. Αυτά συμπεριλαμβάνουν 700 εκατομμύρια ευρώ πόρων μέσα σε τρία χρόνια, από τα οποία 300 εκατομμύρια ευρώ (0,2% του ΑΕΠ) θα δοθούν τον πρώτο χρόνο, με την υπόσχεση πως τα χρήματα θα κινητοποιηθούν “όσο το δυνατόν συντομότερα”. Ωστόσο, η κυβερνήτης της ελληνικής κεντρικής τράπεζας Γιάννης Στουρνάρας έχει προηγουμένως προειδοποιήσει για κόστη 600 εκατομμυρίων ευρώ για φέτος, προσθέτοντας πως “αυτές οι εκτιμήσεις βασίστηκαν στην υπόθεση πως η Ελλάδα θα ήταν μόνο χώρα μετάβασης, όμως αν θα πρέπει τώρα να φιλοξενήσουμε έναν μεγάλο αριθμό προσφύγων” θα πρέπει να αναθεωρηθεί, καθώς περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να καταλήξουν να παραμείνουν στην Ελλάδα.
Οι εκτιμήσεις της γερμανικής κυβέρνησης υποδεικνύουν πως κάθε πρόσφυγας στη Γερμανία χρειάζεται στήριξη με περίπου 13.000 ευρώ ανά έτος. Εάν οι αφίξεις συνεχιστούν με τον υπάρχοντα ρυθμό και ο διάδρομος των δυτικών Βαλκανίων παραμείνει κλειστός, το κόστος για την ελληνική κυβέρνηση μπορεί να φτάσει τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ (2% του ΑΕΠ) ανά έτος μέχρι το καλοκαίρι, πολύ υψηλότερα από τον αρχικό υπολογισμό του κ. Στουρνάρα.
Έτσι, αντί να κοστίσει 600 εκατομμύρια ευρώ, η προσφυγική κρίση μπορεί να κοστίσει περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ φέτος. Για μια χώρα που βρίσκεται εν μέσω κρίσης χρέους, αυτό μπορεί να είναι πολύ άσχημα νέα. Όπως το θέτει η HSBC, “η περαιτέρω επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα θα αύξανε την πίεση στα δημόσια οικονομικά της, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο την εκπλήρωση του προγράμματος. Η τράπεζα προσθέτει πως εκτός και αν βρεθεί “μια μόνιμη και συνοχική λύση σε αυτήν την κρίση, η Ελλάδα μπορεί να καταλήξει να πληρώνει ένα πολύ υψηλό τίμημα”.
