Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τη μάχη στη Μοσούλη

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι περισσότεροι από 700.000 ιρακινοί πολίτες μπορεί να εγκαταλείψουν τη χώρα, προκειμένου να ξεφύγουν από την στρατιωτική επιχείρηση στη Μοσούλη. Τα Ηνωμένα Έθνη να εκφράζουν “την έντονη ανησυχία τους” για την ασφάλεια των χιλιάδων κατοίκων της περιοχής.

Βίντεο από τις μάχες στα περίχωρα της Μοσούλης:

شاهد.. مراسل #CNN يعلق وسط تبادل لإطلاق النار بين #البشمرغة و #داعش في #الموصل https://t.co/mHQO3qZl0L#معركة_الموصل pic.twitter.com/afmAJL8tGU

— CNN بالعربية (@cnnarabic) October 17, 2016

Η Ύπατη Αρμοστεία έκανε έκκληση για τη συγκέντρωση 61 εκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να εξασφαλιστούν σκηνές, καταυλισμοί, σόμπες, καθώς και απαραίτητες προμήθειες για τον χειμώνα για όσους εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και βρίσκονται είτε μέσα στο Ιράκ, είτε στις γειτονικές χώρες Συρία και Τουρκία. Στη Συρία υπάρχουν σχέδια για την υποδοχή έως 90.000 Ιρακινών προσφύγων την ώρα που η Τουρκία δηλώνει έτοιμη να υποδεχθεί εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από τη Μοσούλη, εάν η επιχείρηση στην πόλη προκαλέσει σεχταριστική βία, όπως δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Νούμαν Κουρτουλμούς σε συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα.

Οι πρώτες μάχες έφεραν κέρδη για τους Κούρδους

Η ανταποκρίτρια του BBC, Orla Guerin ακολουθεί τα κουρδικά τανκ. Η ίδια μεταδίδει πως οι κουρδικές δυνάμεις μείωσαν την απόσταση με τους τζιχαντιστές και ότι πήραν τον έλεγχο αρκετών χωριών τις πρώτες ώρες τις επιχείρησης. Την ίδια ώρα ο Guardian μεταδίδει πως οι τζιχαντιστές αντεπιτίθενται με συνεχεία επιθέσεις αυτοκτονίας εναντίον στρατού και αμάχων σκορπώντας τον τρόμο.

Σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο, στόχος είναι να περικυκλωθεί η πόλη πριν γίνει η τελική επίθεση. Παρόλα αυτά υπάρχουν φόβοι ότι οι τζιχαντιστές θα χρησιμοποιήσουν τον άμαχο πληθυσμό σαν ανθρώπινη ασπίδα κάτι που ήδη γίνεται. Επίσης ενδέχεται οι μαχητές του ISIS να χρησιμοποιήσουν καυστικό αέριο μουστάρδας και σαρίν.

Advancing across the plains #Peshmerga in the battle for #Mosul pic.twitter.com/A46TYX4dMR

— Orla Guerin (@OrlaGuerin) October 17, 2016

Γιατί η Μοσούλη θεωρείται τόσο σημαντική για το ISIS

Η πλούσια σε πετρέλαια, Μοσούλη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ και το τελευταίο προπύργιο του Ισλαμικού Κράτους στην χώρα. Είναι το μέρος στο οποίο ο Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι ανακοίνωσε την ίδρυση του Χαλιφάτου στα εδάφη της Συρίας και του Ιράκ. Οι τζιχαντιστές που ξεπήδησαν από την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ ενώθηκαν κάτω από την ηγεσία του αλ-Μπαγκντάντι στη Μοσούλη για να φτιάξουν το χαλιφάτο τους και εν συνεχεία κέρδισαν και το προπύργιο της Ράκκας της Συρίας.

Ο πληθυσμός της Μοσούλης ήταν εξαιρετικά ετερόκλιτος εθνικά πριν την κατάληψή της, με σουνίτες Άραβες, Κούρδους, Ασσύριους και Τουρκμένους, σε μια χώρα στην οποία πλειοψηφούν οι σιίτες Άραβες. Πολλά μέλη μειονοτήτων εγκατέλειψαν την περιοχή πριν την κατάληψή της από τους τζιχαντιστές, ωστόσο πολλοί σουνίτες Άραβες καλωσόρισαν το Ισλαμικό Κράτος, λόγω της δυσαρέσκειάς τους για τις “σεκταριστικές πολιτικές” της φιλικής προς το Ιράν, ελεγχόμενης από τους σιίτες κυβέρνηση του Ιράκ.

Ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Χάιντερ Αλ Αμπάντι, σιίτης και ο ίδιος, έχει προσπαθήσει να καθησυχάσει τους σουνίτες, διαβεβαιώνοντας ότι στις μάχες θα λάβει μέρος μόνο ο επίσημος κυβερνητικός στρατός. Παρόλα αυτά οι σουνίτες εκφράζουν φόβους ότι οι σιιτικές ομάδες θα επωφεληθούν της κατάστασης για να ενισχύσουν την επιρροή τους στη χώρα.

Αν η επίθεση κατά της Μοσούλης αποδειχθεί επιτυχής, θα αποτελέσει τεράστιο πλήγμα, ηθικό και υλικό, για το Ισλαμικό Κράτος. Το παράδοξο είναι πως η επίθεση ανακοινώθηκε επισήμως μήνες πριν και έτσι το ISIS είναι προετοιμασμένο για όσα συμβαίνουν σήμερα. Για αυτό ακριβώς τον λόγο, ειδικοί αναλυτές επί του εδάφους σημειώνουν ότι η μάχη θα είναι δύσκολη και μπορεί να διαρκέσει μήνες.

Δύο μήνες για να πέσει η Μοσούλη

Ιρακινές δυνάμεις που επιχειρούν στην πλούσια σε πετρέλαιο επαρχία της Νινευί εκτιμούν πως θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο εβδομάδες για να φθάσουν στη Μοσούλη και τουλάχιστον δύο μήνες για την ανακατάληψη της πόλης από το Ισλαμικό Κράτος.

Κούρδος αξιωματούχος μιλώντας στο CNN τόνισε πως οι κακές καιρικές συνθήκες θα παρατείνουν τις μάχες.

Την ίδια ώρα, όπως μεταδίδει το BBC, η διεθνής συμμαχία υπό τις ΗΠΑ δηλώνει ότι οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, έχουν εγκαταλείψει ήδη 10 χωριά στα περίχωρα της Μοσούλης.

Διοικητής των ιρακινών δυνάμεων διέψευσε τις φήμες για την απελευθέρωση της κοντινής πόλης, Καρακός.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το πεδίο των μαχών, οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράκ πλησιάζουν στη Μοσούλη από τα νότια, ενώ οι Κούρδοι μαχητές προσεγγίζουν από τα ανατολικά.

Οι ΗΠΑ κατηγορούν τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους ότι χρησιμοποιούν αμάχους ως ανθρώπινη ασπίδα, καθώς οι ιρακινές στρατιωτικές δυνάμεις πλησιάζουν προς τη Μοσούλη, μεταδίδει το BBC.

«Είναι σαφές ότι το Ισλαμικό κράτος έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί αμάχους ως ανθρώπινες ασπίδες  στέλνοντας οικογένειες σε κτίρια που είναι πιθανοί στόχοι βομβαρδισμών» είπε ο Αμπού Μαχίρ, που ζει κοντά στο Πανεπιστήμιο της Μοσούλης.

Τι σχεδιάζει η Τουρκία

Οι Κούρδοι του Ιράκ έχουν εξελιχθεί σε συμμάχους της Τουρκίας.  

Η Άγκυρα ήδη συνεργάζεται με τους Πεσμεργκά της αυτόνομης κουρδικής περιοχής στο βόρειο Ιράκ εδραιώνοντας την παρουσία της στο Ιράκ μέσω της βάσης της Μπασίκα. 

Έτσι οι Τούρκοι αν και δεν μετέχουν, για την ώρα τουλάχιστον, στη μάχη της Μοσούλης, εντούτοις είναι έτοιμοι να καρπωθούν οφέλη που δεν τους αναλογούν με όχημα τους Κούρδους, τους Τουρκομάνους, αλλά και τους Γεζίντι, ακόμα και τους χριστιανούς, αν χρειαστεί, προσφέροντας την ελπίδα της αυτονομίας, με σκοπό η Μοσούλη να μείνει τελικά σουνιτική και άμεσα ή έμμεσα ελεγχόμενη από τους ίδιους. 

Η Τουρκία θέλει να δημιουργήσει ένα ανάχωμα στο σιιτικό Ιράν αξιοποιώντας και τους Κούρδους του Ιράκ ως αντίβαρο στην κυβέρνηση της Βαγδάτης. 

Αν δε το τουρκομανικό μόρφωμα που ετοιμάζει η Άγκυρα επεκταθεί και στη βόρεια Συρία τόσο το καλύτερο για αυτή καθώς θα περιορίσει τουλάχιστον τον κουρδικό κίνδυνο. 

Στην Συρία οι εξελίξεις θα καθοριστούν από τις σχέσεις της Άγκυρας με τη Μόσχα. Στο Ιράκ όμως οι Τούρκοι δεν θα κάνουν πίσω όσον αφορά τη Μοσούλη αξιοποιώντας την παρουσία των Κούρδων συμμάχων τους. Η ουσία είναι πως η Τουρκία φαίνεται πια πως επιθυμεί τον εδαφικό κατακερματισμό του Ιράκ. Ίσως δε κάτι τέτοιο να εξυπηρετεί και το Ιράν ώστε να καθορισθούν οριστικές και διακριτές ζώνες επιρροής στην περιοχή μεταξύ Άγκυρας και Τεχεράνης.

Νέες απειλές από τους τζιχαντιστές για τη μάχη της Μοσούλης

Η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος υπόσχεται στους Αμερικανούς ότι θα ηττηθούν στο Ιράκ σε ένα βίντεο που μετέδωσε το πρακτορείο του μία ημέρα μετά την έναρξη της ευρείας επιχείρησης ανακατάληψης της Μοσούλης, του τελευταίου σημαντικού προπυργίου των τζιχαντιστών σε αυτήν την χώρα.

Το βίντεο που προβλήθηκε σήμερα από το Amaq έχει τίτλο: «Ανάπτυξη μαχητών του Ισλαμικού Κράτους στους δρόμους της Μοσούλης κατά τη διάρκεια της νύχτας».

Στα πλάνα διακρίνονται ένοπλοι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, που ελέγχει την πόλη αυτή του Ιράκ από το 2014, οι οποίοι κάνουν νυχτερινή περιπολία σε έναν δρόμο της Μοσούλης, σύμφωνα με το πρακτορείο των τζιχαντιστών.

Ένας από τους μαχητές, που φορά κουκούλα, υπόσχεται στους Αμερικανούς, οι οποίοι είναι επικεφαλής ενός διεθνούς συνασπισμού που βοηθά τις ιρακινές δυνάμεις να πολεμήσουν το Ισλαμικό Κράτος, ότι θα ηττηθούν στο Ιράκ.

«Όσον αφορά εσένα, Αμερική (…) ορκιζόμαστε στο όνομα του Θεού ότι θα σε νικήσουμε στο Ιράκ και θα σε υποχρεώσουμε να φύγεις ηττημένη και ταπεινωμένη από την χώρα» υπογραμμίζει ο ένοπλος.

Ο ίδιος υπενθυμίζει ότι πολλά ηγετικά στελέχη του Ισλαμικού Κράτους που σκοτώθηκαν στους βομβαρδισμούς που εξαπέλυσαν αμερικανικά μαχητικά, όπως ο Άμπου Μοχάμεντ αλ Αντνάνι, είχαν ήδη υποσχεθεί μια τέτοια τύχη στις ΗΠΑ.

Ο πρώτος πόλεμος στα social media

Ιστορικής σημασίας είναι το γεγονός πως για πρώτη φορά στην ιστορία, μία μάχη καλύπτεται λεπτό προς λεπτό μέσα από τα social media. Χαρακτηριστικό είναι το Facebook Live Stream του Al Jazeera:

Οι εικόνες από τους πυροβολισμούς και τους βομβαρδισμούς ταξιδεύουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα μέσω Διαδικτύου αποσπώντας εκατοντάδες «likes», χαμογελαστά ή θλιμμένα «emoticons» και δεκάδες σχόλια. 

Στην εποχή της άμεσης πληροφορίας, ένας σημαντικός αριθμός ξένων δικτύων μεταδίδει ζωντανά τον πόλεμο στη Μοσούλη του Ιράκ, με το κουρδικό δίκτυο Rudaw, τον ιρακινό τηλεοπτικό σταθμό Iraqiya TV, το δίκτυο Al Jazeera και το βρετανικό Channel 4 να φιλοξενούν στις επίσημες σελίδες τους «live streaming» της επιχείρησης των ιρακινών και κουρδικών δυνάμεων κατά θέσεων τζιχαντιστών. 

«Η ανακατάληψη του προπυργίου του Ισλαμικού Κράτους στο βόρειο Ιράκ, της Μοσούλης, είναι πιθανόν να οδηγήσει τους μαχητές της οργάνωσης που είναι έτοιμοι για δράση να επιστρέψουν στην Ευρώπη», δήλωσε ο Τζούλιαν Κινγκ.

«Ακόμη και ένας μικρός αριθμός (τζιχαντιστών) αντιπροσωπεύει σοβαρή απειλή, για την οποία οφείλουμε να προετοιμασθούμε, αυξάνοντας την ικανότητα αντίστασης απέναντι στην τρομοκρατική απειλή», δηλώνει ο βρετανός ευρωπαίος επίτροπος.

Οι ιρακινές στρατιωτικές δυνάμεις ξεκίνησαν την ευρεία στρατιωτική επιχείρηση για την ανακατάληψη της δεύτερης σε μέγεθος πόλης του Ιράκ, του τελευταίου προπυργίου του Ισλαμικού Κράτους στη χώρα.

Η μάχη προδιαγράφεται μακρά και δημιουργεί πολύ σοβαρή ανησυχία για ανθρωπιστική καταστροφή, η οποία απειλεί να πλήξει 1,5 εκατομμύριο κατοίκους που ζουν ακόμη εκεί.

Αυξημένα μέτρα ασφαλείας στη Μαλαισία

Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι την πόλη υπερασπίζονται 4.000 έως 8.000 Ιρακινοί και ξένοι μαχητές, ενώ επικρατεί ανησυχία για τις διαδρομές διαφυγής που αυτοί θα ακολουθήσουν, μετά την ήττα του Ισλαμικού Κράτους.

Ήδη, η Μαλαισία έχει ενισχύσει τα μέτρα ασφάλειας στα σύνορά της, για το ενδεχόμενο επιστροφής στη χώρα των ανταρτών από τη Μαλαισία, που πολεμούν στο πλευρό των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.

Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θεωρείται πιθανό μετά την έναρξη της μεγάλης πολεμικής επιχείρησης για την ανακατάληψη της Μοσούλης στο Ιράκ.

Ανησυχία σε Βαγδάτη και Ουάσιγκτον για ενδεχόμενο “κενό διοίκησης”

Τόσο η κυβέρνηση στη Βαγδάτη, όσο και η Ουάσιγκτον ενεργοποίησαν τη μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση ανακατάληψης της Μοσούλης, χωρίς να έχουν αποφασίσει πώς θα κυβερνηθεί αυτή, μετά την αποχώρηση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, σύμφωνα με την άποψη Αμερικανών, αλλά κι άλλων αξιωματούχων.

Τα κέντρα λήψης αποφάσεων στην αμερικανική πρωτεύουσα, έχουν αναγνωρίσει “κενά” προγραμματισμού στην εξέλιξη της κατάστασης στη Μοσούλη, ενώ ανησυχούν για το ενδεχόμενο αυτή να βρεθεί εκτός ελέγχου, στην περίπτωση που ξεσπάσει μια διαμάχη μεταξύ σιιτών και σουνιτών, στην πολεμικά εύφλεκτη περιοχή του Βορείου Ιράκ.

Ωστόσο, επικρατεί η άποψη ότι η αναμονή για την πλήρη σταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης στη Βαγδάτη, δεν αποτελούσε ρεαλιστική επιλογή.

Χρήση χημικών από το Ι.Κ. προβλέπουν οι ΗΠΑ

Την εκτίμηση ότι το Ισλαμικό Κράτος θα χρησιμοποιήσει ανεπεξέργαστα χημικά όπλα στην προσπάθειά του να ανακόψει την επιχείρηση για την ανακατάληψη της Μοσούλης εκφράζουν οι ΗΠΑ, σημειώνοντας ωστόσο ότι η τεχνική ικανότητα του Ι.Κ. να παρασκευάσει τέτοια όπλα είναι πολύ περιορισμένη.

Όπως ανέφερε ένας άλλος αξιωματούχος, οι αμερικανικές δυνάμεις επιβεβαίωσαν την παρουσία ενός παραγώγου θείου και μουστάρδας σε θραύσματα πυρομαχικών του Ι.Κ., στις 5 Οκτωβρίου. Στόχοι του Ισλαμικού Κράτους υπήρξαν τοπικές ομάδες.