Ερήμην της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Το τέλος της οδυνηρής λιτότητας έχουν αποφασίσει ερήμην της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πολλές χώρες–μέλη της Ευρωζώνης, καθώς η οικονομία της επιβραδύνεται και πυκνώνουν οι προειδοποιήσεις για τη διαφαινόμενη νέα ύφεση στην παγκόσμια οικονομία.
Τους τελευταίους μήνες, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, από τις παραδοσιακά άσωτες έως τις δημοσιονομικά συντηρητικές, χαλαρώνουν τη δημοσιονομική πειθαρχία και αυξάνουν τις δαπάνες. Καταλυτικός παράγοντας στην απόφασή τους έχει σταθεί η απρόβλεπτη επιβράδυνση της Ευρωζώνης σε μια στιγμή που δεν μπορούν πλέον να βασισθούν στην ΕΚΤ, καθώς έχει λήξει το πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης.
Όπως σχολιάζει σχετικό δημοσίευμα των Financial Times, προ ημερών η Κομισιόν υποβάθμισε τις προβλέψεις της για ανάπτυξη της Ευρωζώνης φέτος και το 2020. Εξέφρασε, ωστόσο, την εκτίμηση πως η Ευρωζώνη θα αποφύγει μάλλον μια νέα ύφεση χάρη «στην επεκτατική δημοσιονομική πολιτική» των κρατών–μελών. Από τα τέλη του 2018 οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, σχεδιάζουν να προχωρήσουν φέτος σε αυξήσεις δαπανών που αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 0,4% των οικονομιών τους. Στη Γαλλία, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αναγκάστηκε σε μια ταπεινωτική αναδίπλωση υπό την πίεση των διαδηλώσεων των «Κίτρινων Γιλέκων». Ανακάλεσε τις αυξήσεις φόρων στα καύσιμα, ένα μέτρο που σε συνδυασμό με την πρόσθετη οικονομική στήριξη στους χαμηλοσυνταξιούχους πρόκειται να οδηγήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας πάνω από το όριο του 3% του γαλλικού ΑΕΠ.
Στην Ιταλία, η παρατεταμένη μετωπική σύγκρουση της Ρώμης με την Κομισιόν γύρω από το σχέδιο του κυβερνητικού συνασπισμού Ντι Μάιο – Σαλβίνι να αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2019 στο 2,4% οδήγησε σε συμβιβασμό για έλλειμμα 2,04%. Εν ολίγοις, σώθηκαν τα προσχήματα και τα δύο κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού έχουν τα περιθώρια να ενισχύσουν τα εισοδήματα των φτωχότερων στρωμάτων και να τηρήσουν τις προεκλογικές υποσχέσεις τους. Ακόμη, όμως, και η Γερμανία του μηδενικού ελλείμματος και της δημοσιονομικής πειθαρχίας έχει ανακοινώσει φορολογικά μέτρα που θα ενθαρρύνουν τις επενδύσεις. Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, μερίδα οικονομολόγων καλεί την Κομισιόν να αναγνωρίσει πως η κατάσταση έχει αλλάξει και χρειάζεται μεγαλύτερη ευελιξία στους κανόνες της Ευρωζώνης. Ζητούμενο να έχουν οι χώρες επαρκή περιθώρια ελιγμών για να επωφεληθούν από το χαμηλό κόστος δανεισμού και να εκδώσουν χρέος για να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις.
Όπως επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα, είναι σαφές πως έχει αλλάξει τελευταία η επικρατούσα αντίληψη για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων και οι ιθύνοντες που χαράσσουν οικονομική πολιτική δεν διστάζουν πλέον να αυξήσουν το χρέος της χώρας τους. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι έχει μειωθεί σημαντικά το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Οπως σχολίασε σε πρόσφατη έκθεσή του ο ΟΟΣΑ, τα τελευταία χρόνια μειώθηκε το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στις ανεπτυγμένες οικονομίες.
Προειδοποίηση από ΔΝΤ
Τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσε χθες το ΔΝΤ, προειδοποιώντας για το ενδεχόμενο νέας οικονομικής καταιγίδας στην παγκόσμια οικονομία και καλώντας τις κυβερνήσεις να προετοιμαστούν αναλόγως. Μιλώντας από το Ντουμπάι, όπου παρευρέθη στην 7η Σύνοδο Παγκόσμιας Διακυβέρνησης, η επικεφαλής του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε πως «βλέπουμε την παγκόσμια οικονομία να αναπτύσσεται με ρυθμούς πιο αργούς από όσο είχαμε προβλέψει». Η κ. Λαγκάρντ προσδιόρισε τους τέσσερις παράγοντες που απειλούν την παγκόσμια οικονομία και είναι «ο εμπορικός πόλεμος και η κλιμάκωση των δασμών, η επιδείνωση των όρων χρηματοδότησης, η αβεβαιότητα γύρω από την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. και ο αντίκτυπός του και, τέλος, μια ραγδαία επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον σινοαμερικανικό εμπορικό πόλεμο και κυρίως στην ανταλλαγή δασμών και απειλών ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, επισημαίνοντας πως έχει ήδη αντίκτυπο παγκοσμίως. Εξέφρασε δε την ανησυχία της, τονίζοντας ότι «δεν έχουμε ιδέα πώς θα εξελιχθεί και το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι έχει ήδη επηρεάσει το εμπόριο, την εμπιστοσύνη και τις αγορές».
